Het klinkt als de titel van een Suske & Wiske-album: De Zaanse Zwartlakker. Maar dit was geen stripverhaal, dit was de echte wereld. De gemeente Zaanstad bleek namelijk op zoek naar een een administratief medewerker die als voornaamste taak had: ‘het zwartlakken van documenten voordat documenten openbaar gemaakt kunnen worden’, zo wist het lokale nieuwsmedium De Orkaan op te tekenen.
Oeps, foutje.Zo sterk had de gemeente het natuurlijk niet bedoeld.
Oeps, foutje. Zo sterk had de gemeente het natuurlijk niet bedoeld. Of althans: het was niet de bedoeling dat de tekst zo naar buiten zou komen. Of zoiets. De vacaturetekst werd dan ook schielijk aangepast. Waarna de nieuwe tekst luidde: ‘De werkzaamheden zullen onder andere zijn het afschermen van privacy gevoelige informatie’ (sic). Wat bleef was de ‘echte hands-on mentaliteit’ als functie-eis en de ‘open grondhouding’ in de omschrijving van de organisatie, die draait om: nieuwsgierigheid, luisteren, inleven en verbinden.
Gretig opgepikt
Maar aanpassing of niet, het kwaad was natuurlijk al geschied. Het nieuws van De Orkaan werd vervolgens namelijk gretig opgepikt. Van De Telegraaf tot GeenStijl, waar ze de functie omdoopten tot ‘Ruttedoctrineur’, en van De Limburger tot het Noordhollands Dagblad en enkele veelgelezen tweets; weinig vacatures zullen de afgelopen weken zó veel aandacht hebben gekregen als deze. Een staaltje jobmarketing avant la lettre, zou je kunnen zeggen.
Een staaltje jobmarketing avant la lettre, zou je kunnen zeggen.
En dat net in een tijd dat de WOB vervangen wordt door de WOO, de Wet Open Overheid, die juist bedoeld is om méér openheid van zaken te geven. De vacature, en de commotie erover, leidde later in de week zelfs tot nóg een primeur: de functie van zwartlakker werd officieel opgenomen in de Nationale Beroepengids, waar het beroep ook wel een ‘Gemeentelijk censuurmedewerker’ werd genoemd. ‘Zaanstad kan trots zijn!’, merkte De Orkaan hier cynisch over op.
De opname in de beroepengids levert overigens behoorlijk wat hilarische momenten op. Zo kun je niet alleen klikken op knoppen die je moeten leiden tot opleidingen tot zwartlakker, ook kun je zien welk persoonstype een zwartlakker moet zijn (spoiler: perfectionist of waarnemer). ‘Om je werk goed te kunnen doen moet je het leuk vinden. Je moet jouw beroep inhoudelijk interessant vinden en het moet bij jouw motivatie passen’, meldt de Beroepengids verder ook nog. En daarnaast nog een rijtje mogelijke synoniemen: Ruttedoctrinist, Censuurmedewerker, Censurist. Voor als je ‘zwartlakker’ te negatief vindt klinken. Of verwacht dat potentiële kandidaten hier wel niet op zullen googelen…