Skills, we praten op de arbeidsmarkt al jaren erover. Ze zouden, als het goed is, de nieuwe valuta worden: hét ruilmiddel waarmee vraag en aanbod elkaar vinden. Maar in de praktijk regeren toch nog steeds vaak het cv en het diploma. Het blijkt toch moeilijk aan de ene kant in kaart te brengen welke functies welke vaardigheden vereisen, en aan de andere kant goed in kaart te krijgen wie nu precies over welke persoonlijke, cognitieve of praktijkgerichte skills beschikt. En die twee dan goed op elkaar te leggen. Daarom wordt toch vaak teruggegrepen op de vertrouwde indicatoren.
Er zijn veel tekenen te zien dat de wereld wel degelijk aan het veranderen is.
Toch zijn er de laatste tijd ook veel tekenen te zien dat de wereld wel degelijk aan het veranderen is. Zo is er het grote plaatje van bijvoorbeeld het World Economic Forum, dat al langer hamert op de zogeheten 21th Century Skills, die het functieprofiel overstijgen. Anderzijds zijn er, voor wie goed kijkt, dicht bij huis allerlei kleinschalige initiatieven die van skills inderdaad de meer moderne valuta willen maken dan de traditionele matchingscriteria.
Omschoolwijzer
Door de coronacrisis komen veel van die ontwikkelingen in een stroomversnelling. De pandemie heeft namelijk de noodzaak van omscholing meer dan ooit onderstreept. Meer mensen dan ooit willen van de ene sector overstappen op de andere. En dan blijken diploma’s en cv nauwelijks van waarde te zijn, maar de daarin opgedane vaardigheden wel degelijk.
Slechts 24% voelt zich momenteel zeker over het behoud van zijn of haar baan.
Ruim driekwart van de beroepsbevolking overweegt 
omscholing, zo blijkt bijvoorbeeld uit de Omscholen Poll van de Nationale Beroepengids uit begin oktober. Van de 2.500 ondervraagden blijkt dat slechts 24% zich zeker voelt over het behoud van zijn of haar baan. De rest denkt dus erover om zich te laten omscholen. Van hen wil 37% zo snel mogelijk nieuwe skills verwerven en 39% ‘wanneer dit nodig is’.
Overstappen
Met de Omschoolwijzer, die in augustus 2020 live is gegaan, probeert de Nationale Beroepengids daarop in te spelen. Deze geeft voor 2.500 beroepen aan wat er nodig is bij omscholing tot dat beroep. Zo is er te vinden welke competenties je nodig hebt, wat voor persoonstypes bij een beroep horen en natuurlijk ook welke vakkennis erbij hoort.
‘De lijst met ‘overstapberoepen’ is een goede inspiratiebron om verder te kijken dan de functie die ze altijd gehad hebben’
Daarnaast publiceerde het UWV onlangs een lijst met ‘overstapberoepen’, een overzicht van 54 beroepen uit 16 sectoren waarin het op dit moment lastig is om werk te vinden. Elk beroep geeft 5 voorbeelden van beroepen waarnaartoe je zou kunnen overstappen, op basis van de skills die je waarschijnlijk in het eerste beroep hebt opgedaan. Deze ‘overstapberoepen’ zijn zowel banen geraakt door de coronacrisis, als functies waarbij de mogelijkheden al langer terugliepen. Volgens loopbaanbegeleider Cees Bakker van SollicitatieLAB is het een goede inspiratiebron voor mensen om verder te kijken dan de functie die ze altijd gehad hebben.
Nuttige vrije tijd
Maar hoe weet je of je wel geschikt bent voor dat nieuwe beroep? In de huidige situatie is het dus belangrijker is om naar de competenties en skills te kijken, dan naar de vakkennis. Want vaak doe je die vakkennis al op terwijl je het beroep uitoefent. Natuurlijk is er wel basiskennis nodig, maar zo wordt het vinden van een andere baan wel makkelijker, aldus de Nationale Beroepengids.
‘Maak je graag websites? Dan heb je al gevoel voor programmeren en kan je soepeler instromen in de ICT’
Ook Bakker denkt dat skills een steeds grotere rol spelen op de arbeidsmarkt. Hij merkt nu al dat online vacatures steeds vaker de vakoverstijgende competenties melden die bij een baan horen. En die skills kunnen voor veel mensen ook buiten het carrièrepad liggen. Affiniteit met het takenpakket hoef je niet per se in je werk te hebben opgedaan. ‘Klus je bijvoorbeeld graag, dan heb je al een zeker technisch inzicht dat goed van pas komt als je de techniek in wil. Maak je graag websites, dan kun je soepeler instromen in de ICT. En ben je mantelzorger geweest? Dan heb je al een goede basis voor een overstap naar de zorg.’
Juiste fit
Bakker benoemt ook de nieuwe Career Explorer-tool van LinkedIn (nog in beta), waarbij de skills op je profiel gematcht kunnen worden aan gevraagde skills in vacatures. Vorig jaar heeft LinkedIn al assessments geïntroduceerd die hier ook bij kunnen helpen. Op basis van een scala aan vragen komt er dan uit of de vaardigheden die je hebt, ook passen bij het werk dat je wil doen. Deze functie is onder andere in het leven geroepen omdat uit onderzoek bleek dat 77% van de werkgevers erkent dat het moeilijk is te beoordelen of een kandidaat over de gevraagde vaardigheden beschikt. Zeker zonder gedegen assessment.
Een medewerker bediening in een restaurant heeft qua skills 71% overeenkomst met een klantenservicemedewerker.
In de aantal weken geleden gelanceerde, al te gebruiken bètaversie gaat LinkedIn dat deels automatisch doen. Tot nu toe hebben ze 36.000 verschillende vaardigheden in kaart gebracht. Die kunnen gematcht worden met 6.000 verschillende type functies. Daar kunnen dus ook banen uitkomen waar je misschien in eerste instantie niet naar zou kijken. Zo blijkt een medewerker bediening in een restaurant qua skills 71% overeenkomst met een medewerker klantenservice te hebben. Maar beide denken waarschijnlijk niet zo snel na over die andere functie. Voor de 29% die dan nog niet matcht biedt LinkedIn vervolgens trainingen aan.
Significante afname van verloop
En zo zijn er nog vele initiatieven. Zoals uitzendbureau Covebo, dat in augustus bekend maakte in Nijkerk en Eindhoven een test- en trainingscentrum te bouwen om skills van uitzendkrachten vooraf in kaart te brengen en ze gericht te trainen. Een half miljoen euro wordt geïnvesteerd om nieuwe arbeidskrachten (met name uit andere EU-landen) beter te matchen met opdrachten in sectoren als productie, logistiek, bouw en techniek.
‘Veel bedrijven hebben te maken met uitstroom, redelijk snel nadat iemand gestart is.’
CEO Henk Buitink zei destijds: ‘Veel bedrijven in zowel de bouw als technische sector hebben te maken met uitstroom, redelijk snel nadat iemand gestart is. Dit komt vooral omdat de kandidaat niet altijd over de juiste competenties of het juiste niveau beschikt, wat nodig is om het werk naar de maatstaven van de opdrachtgever te verrichten.’
De volgende stap
Door beter met de klant te bespreken welke specifieke vaardigheden de kandidaten moeten hebben, en dat goed te testen, kan dat verloop worden teruggedrongen. ziet hij. ‘Een paar jaar geleden zijn we gestart met het testen en trainen van arbeidskrachten. We zagen vervolgens een significante afname in de uitstroom van onze timmerlieden, betonvlechters, schilders, metselaars, lassers, installateurs en elektrotechnici.’
Het gaat niet om het papiertje, maar om wat je in de praktijk kunt laten zien.
Allemaal stappen op weg naar een arbeidsmarkt waar steeds minder belangrijk is welk papiertje iemand kan laten zien, maar juist wat iemand in de praktijk kan laten zien. En dat dan aantoonbaar kan maken met bijvoorbeeld een skillspaspoort, zoals eelloo dat gebruikt. Als de recruiters aan de andere kant dan ook nog eens steeds beter weten welke mate van skills nodig zijn om in een bepaalde functie succes te hebben, kan deze coronacrisis uiteindelijk ook nog tot iets positiefs hebben geleid.
Meer weten?
Meer weten over dit onderwerp? Op 10 december vindt het Werf& Seminar Loopbaanprofessionals plaats. In dit seminar delen de sprekers hun kennis over de trends en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en komen ook skills en omscholing aan bod. Je kunt je hier inschrijven voor het seminar.
