Het artikel gaat hieronder verder.
Een geheimhoudingsverklaring in een VSO heeft vaak als doel de privacy van de medewerker én het imago van de werkgever te beschermen. Niemand zit te wachten op roddels over de reden van vertrek of het bedrag van een ontslagvergoeding. Maar wat als je zo’n geheimhouding inzet om disfunctioneren te verbergen? De bedoelde bescherming kan dan een obstakel worden. Een recruiter kan bij een referentiecheck dan immers onmogelijk een goed beeld krijgen van een kandidaat. De kandidaat zal het niet vermelden en de werkgever mág het niet.
Mijnenveld van belangen
Een geheimhoudingsverklaring in een VSO betreft meestal een neutrale afspraak, maar kan op die manier een mijnenveld van conflicterende belangen opleveren. Kijkend naar drie partijen, dan heb je:
- De medewerker: Heeft recht op bescherming van privacy, maar wat als disfunctioneren de reden van vertrek was? Hoe fair is het dan om dit volledig verborgen te houden voor een eventuele volgende werkgever?
- De referent (oud-werkgever): Zit klem. Een referentie moet eerlijk zijn, maar geheimhouding maakt dat soms onmogelijk. Wat mag je nog zeggen zonder de afspraak te schenden?
- De recruiter en nieuwe werkgever: Hebben recht op transparante informatie om een goede beslissing te nemen. Maar wat als die informatie niet beschikbaar is? Valt die kandidaat dan meteen af?
Het resultaat? Eén verkeerde stap, en je krijgt scheve gezichten, juridische conflicten of een gigantische mismatch.
Wat mag je hier verwachten van een recruiter?
Recruiters zijn vaak de kop van jut als een nieuwe werknemer niet voldoet. ‘Hoe heeft deze persoon het selectieproces doorstaan?’ Maar wat doe je als recruiter als de referent zegt: ‘Sorry, geheimhoudingsverklaring.’ Geen informatie over het (dis)functioneren, geen details over het vertrek. Hoe kun je dan een weloverwogen beslissing nemen? Of neem je deze door de kandidaat dan maar af te wijzen?
Als geheimhouding wordt gebruikt om slechte prestaties te verbergen, kun je je afvragen of dat onethisch is.
Niemand wil onnodige schade veroorzaken bij een ex-medewerker. Maar als geheimhouding wordt gebruikt om slechte prestaties te verbergen, kun je jezelf afvragen of dat niet alleen onethisch, maar ook schadelijk is voor alle betrokkenen. Natuurlijk zijn er situaties waarin geheimhouding logisch is. Denk aan ontslag door reorganisatie, of persoonlijke omstandigheden die niets met functioneren te maken hebben. Daar is bescherming belangrijk en terecht.
Hoe beschermen we iedereen?
Hoe kunnen we uit dit mijnenveld stappen zonder dat er slachtoffers vallen? Dit is lastig. Referentiechecks bieden niet veel vrijheid wat betreft het stellen van vragen. Te vaak wordt een referentiecheck vroeg in het selectieproces gedaan – met alle risico’s van dien. Een oplossing kan zijn om dit na opzegging bij de huidige werkgever te doen (en dus nadat er een nieuwe contract is getekend). De reactie van de referent kan al een goede indicatie geven. Maar zorgvuldigheid is geboden. Want al ontwijk je er één, meestal is het hele pad bezaaid met mijnen.
Over de auteur
Wim van den Nobelen is adviseur en investeerder in recruitmentbedrijven, ambassadeur voor Guruz en blogger. Hij schrijft voor Werf& de Wim op woensdag. Elke woensdag vind je hier een blog, onderzoek, artikel of interview van hem.
