Niet heel veel mensen zullen zo weten wie Giorgio Nardone en Paul Watzlawick zijn. Toch hebben beide figuren aanzienlijk bijgedragen aan de ontwikkeling van communicatietheorieën en strategische benaderingen in de psychotherapie. Misschien wel hun belangrijkste bijdrage is de stelling (onderzoek) dat klinisch onderzoek heeft aangetoond dat een probleem ironisch genoeg juist vaak in stand wordt gehouden door de pogingen van patiënten om het op te lossen. De nagestreefde oplossing wordt zo het ware probleem.
Een probleem wordt ironisch genoeg juist vaak in stand gehouden door de pogingen om het op te lossen.
Gaat er al een belletje rinkelen? Laat ik de problemen die zij en andere van hun collega’s in hun praktijk voor psychotherapie treffen niet één op één vergelijken met de problemen die men dagelijks met recruitment ervaart. Maar een parallel trekken kan wel tot nieuwe inzichten leiden. De laatste jaren hoor je bijvoorbeeld veel over de schaarste op de arbeidsmarkt, terwijl onze bevolking groeit (de schattingen lopen uiteen van 19 tot bijna 21 miljoen in 2070). De bevolking groeit vooral door migratie en een stijgende levensverwachting. De eerste kán een positief effect op de werkgelegenheid hebben; de tweede heeft sowieso een negatief effect.
Felle discussies
Laten we het zo feitelijk mogelijk bekijken. In Nederland is er schaarste op de arbeidsmarkt. Dat verandert de komende decennia niet, tenzij er grote bevolkingseffecten optreden. Migratie leidt tot felle discussies en zelfs politieke instabiliteit. Alle ballen op mensen naar Nederland halen is de kat op het spek binden en lijkt onwenselijk. Maar wat dan? Zoals Nardone en Watzlawick aantoonden, en ooit Einstein al eens in vergelijkbare woorden zei (‘Degene die het probleem heeft veroorzaakt of herkent kan nooit de oplossing bedenken’), zullen we de oplossing niet moeten zoeken bij de ‘gebruikers’ van de arbeidsmarkt.
Alle ballen op mensen naar Nederland halen is de kat op het spek binden en lijkt onwenselijk. Maar wat dan?
Wie gaat dan wel dé oplossing bedenken voor ons arbeidsmarktprobleem? Als ik deze wijsheid had, schreef ik waarschijnlijk deze blog niet, maar zag je mij regelmatig in talkshows, op de radio en in (social) media voorbij komen. Nu wil ik je als lezer niet teleurstellen dus gooi ik er wel enkele suggesties in.
6 suggesties
– 1 – Een Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is niet toereikend gebleken om de problemen op te lossen. Het is te complex en soms zelfs conflicterend. Een scheiding is wellicht beter. Terug dus naar een Ministerie van Arbeidszaken.
– 2 – Splits ook het UWV weer op. Het UWV is van origine een uitkeringsinstantie en geen arbeidsmarktexpert. Creëer dus een arbeidsmarkt, maar dan letterlijk. Zeg maar: de arbeidsvoorziening van de jaren 50, maar dan in een modern jasje.
– 3 – De vergrijzing en daaraan gekoppelde problemen op de arbeidsmarkt gelden niet alleen voor Nederland, maar voor heel Europa. Sterker, alleen Afrika en het zuidelijk deel van Azië zal de komende decennia qua bevolking nog vergroenen. Maak er daarom een Europees probleem van. Dat gezegd hebbende, besef ik maar al te goed dat dit een gigantisch probleem is. Beter nog is dus om dit wereldwijd aan te pakken, via een soort VN voor arbeid.
– 4 – Pas het pensioen- en belastingstelsel aan, zodat je langer kunt doorwerken als je wilt, zonder gekort te worden of langlopende arbeidscontracten moet afsluiten.
– 5 – Voer een sociale dienstplicht/stage in. Met de enorme toename van de levensverwachting, neemt de vraag naar zorg toe, maar ook naar die van gezelschap. Meer gezelschap leidt tot minder ziekte. Minder zorg is minder druk op de mensen die in de zorg werken en die nu al onder grote druk staan. Er zijn al tal van initiatieven, ook van ouderen die ouderen helpen als buddy.
En als laatste: – 6 – Doe niets. Sendhill Mullainathan en Eldar Shafir stellen dat de geest zich automatisch en onweerstaanbaar richt op onvervulde behoeften. Als er schaarste is wordt onze hersencapaciteit beperkt/minder productief, omdat we dan te veel energie kwijt zijn met aan de schaarste te denken. Iemand die honger heeft kan alleen maar aan eten denken en iemand die geen geld heeft is de hele dag bezig met geld.
Iemand die honger heeft kan alleen maar aan eten denken en iemand die geen geld heeft is de hele dag bezig met geld.
Schaarste op de arbeidsmarkt zorgt net zo goed voor een vermindering van onze bandbreedte (het aantal bewerkingen dat onze hersenen aankunnen) en een extra belasting van die bandbreedte maakt het moeilijker om onze impulsen te beheersen. Niets doen geldt voor iedereen dan als een extra belasting. Er vanuit gaande dat dit voor de recruiter een basisbelasting is, kan die lekker verder gaan waar hij of zij mee bezig is en de problemen oplossen.
Over de auteur
Wim van den Nobelen is recruiter salarisadministratie bij Strictly People. Hij schrijft voor Werf& de ‘Wim op woensdag’. Elke woensdag vind je hier een blog, onderzoek, artikel of interview van hem.
Lees ook:
- Wim op woensdag: Wat zijn de Gouden Regels voor recruiters?
- De meest onzinnige sollicitatievraag
- Onderzoek: wie zet recruitment op zijn plek?
- Lees alles van Wim