Een mbo-diploma als harde wervingseis schrikt sollicitanten in de techniek af. Zelf zijn technici er grotendeels (80%) van overtuigd dat motivatie belangrijker is om in de techniek te kunnen werken. Van de technische bedrijven deelt 1 op de 3 deze mening en gelooft zelfs dat een verplicht mbo-diploma bijdraagt aan het in stand houden van het tekort aan technici, zo blijkt uit de TechBarometer, het jaarlijkse onderzoek naar de status van techniek in Nederland. Waarom houden werkgevers vast aan deze strenge wervingseis als een anker? Wie zegt dat een slager of filosoof niet de juiste mindset heeft om in de techniek te kunnen werken?
3 op de 10 technici solliciteren slechts op een functie als ze daarvoor de juiste papieren hebben.
Goede vragen, wat mij betreft. Uit de TechBarometer blijkt dat 3 op de 10 technici alléén solliciteren op een functie als ze de juiste papieren hebben. Bij zij-instromers ligt dit nog hoger: 46%. De wervingseisen omtrent opleiding schrikken sollicitanten dus af. Maar het ‘juiste’ mbo-diploma is allesbehalve zaligmakend en geen garantie voor succes. Sterker nog, door er zo aan vast te houden, sluit je een enorme groep potentieel vakbekwame technici op voorhand uit.
Motivatie beste indicator
Motivatie is de beste indicator van hoe een kandidaat presteert wanneer hij de functie daadwerkelijk gaat bekleden. Bijna de helft (48%) van de werkgevers onderstreept dat hun bedrijf bij de werving meer zou moeten letten op motivatie dan iemands diploma. Er zijn genoeg mogelijkheden om iemand die niet beschikt over exact de juiste papieren snel inzetbaar te maken. Om een grafisch vormgever klaar te stomen voor een baan in de techniek. Of om een melkveehouder die lijdt onder de stikstofmaatregelen een carrièreswitch te laten maken.
‘Het is tijd om het wervingsproces met een andere blik te bekijken én uiteindelijk te veranderen.’
Het is dus tijd om het wervingsproces met een andere blik te bekijken én uiteindelijk te veranderen. Een paar jaar geleden stonden vacatureteksten nog vol met eisen waaraan sollicitanten moesten voldoen. Dat is nu gelukkig minder. Bedrijven zien in dat de drempel niet zó hoog hoeft. En in de techniek mag de drempel dus nog meer naar beneden, door ook het vereiste van de juiste opleiding wat vaker los te laten.
Techniek en veiligheid gaan hand in hand
Hoe selecteer je op motivatie? Laat potentiële werknemers zien dat het werk in de techniek betekenisvol is. Bijvoorbeeld omdat ze aan de energietransitie kunnen bijdragen. Onze ervaring is dat gemotiveerde kandidaten zonder mbo-diploma de kwalificaties tijdens het werk kunnen ontwikkelen. Binnen 3 maanden is een werknemer inzetbaar te maken voor de basistaken door middel van korte, praktische trainingen. Vervolgens kunnen ze zich verder ontwikkelen, tijdens hun werk in de praktijk, en door gerichte vervolgtrainingen. Laat mensen die dat graag willen instromen in de mooie wereld van techniek. Die kwalificaties komen later wel!
‘Het is echt een misverstand dat mensen zonder de juiste mbo-diploma’s ten koste gaan van de veiligheid.’
Durf open te staan voor een andere benadering. Vanzelfsprekend staat veiligheid op de werkvloer voorop. Maar het is echt een misverstand dat het aantrekken van mensen zonder de juiste mbo-diploma’s ten koste zou gaan van de veiligheid. In de basisopleiding zit veiligheid ingebakken. De basistaken kun je uitvoeren zonder grote risico’s. Complexe handelingen moeten worden uitgevoerd door personeel met meer kennis en ervaring. Zo is de veiligheid altijd gewaarborgd.
Een gemiste kans
Nog steeds stelt een aanzienlijk deel van de technische bedrijven een technisch mbo-diploma als harde eis. Van hen vindt 35% dit zelfs een voorwaarde om iemand aan te nemen. Mijn advies voor deze bedrijven luidt: wees bedachtzaam met termen als ‘ongekwalificeerd’ of ‘onbekwaam’; wijs mensen niet te snel af. Mensen uitsluiten omdat ze niet het ‘juiste’ mbo-diploma hebben is écht een gemiste kans. Je mist een potentiële topwerknemer. Als je de basistaken helder hebt, kun je nieuwe mensen gericht opleiden. Dit is een investering die ontzettend veel oplevert.
‘Als we de tekorten willen terugdringen, is het belangrijk om anders naar werven en instroom te kijken.’
Zo dring je het tekort aan technici terug, trek je de meest gemotiveerde mensen aan én breng je technische beroepen onder de aandacht. Het is een breed vakgebied. Daarom is het essentieel dat zowel starters als zij-instromers enthousiast worden gemaakt over een baan in de techniek en de kans krijgen zich (continu) te ontwikkelen. Als we de tekorten willen terugdringen, is het belangrijk om anders naar werven en instroom te kijken. Is het wervingsbeleid binnen jouw organisatie hierop ingericht? Durf jezelf recht in de spiegel aan te kijken als je deze vraag beantwoordt. Alleen zó helpen we de techniek vooruit.
Over de auteur
Waldo Linders is directeur Opleidingen & Trainingen bij technisch opleider ROVC.
Lees ook
Beeld: Techniekbeeldbank