Nu de tweede golf corona zich aandient, steekt ook een ander bekend fenomeen weer de kop op: de personeelstekorten. Veel zorginstellingen kampen nu al met hoog ziekteverzuim. En waar dan zo snel personeel vandaan te halen? Het aantal unieke vacatures in de zorg weer terug op het niveau van voor de coronacrisis. Bovendien duikt er ook een ander probleem op: de zorg blijkt minder aantrekkelijk te worden om in te werken.
Tijdens de eerste coronagolf was de loyaliteit in de zorg nog hoog en de mobiliteit laag.
Tijdens de eerste coronagolf was de loyaliteit in de zorg nog hoog en de mobiliteit laag. Toen werden ook vooral ‘onze helden in de zorg’ belicht, werd gesproken over vitale beroepen en viel de werkzekerheid er op. De pandemie was min of meer de beste employer branding die een beroep en sector ooit gehad hebben. Maar dit is in de loop van het jaar veranderd naar een sfeer van onderbezetting, forse werkdruk en salarisproblemen.
Zorg in cijfers
Dat heeft duidelijk zijn weerslag op hoe aantrekkelijk de zorg wordt gevonden, blijkt uit het rapport ‘Arbeidsmarkt Zorg in Cijfers’ van HR-specialist Compagnon, in samenwerking met Intelligence Group. Het onderzoek is gedaan onder 4.000 respondenten van het Arbeidsmarkt Gedrags Onderzoek 2020 (AGO) van Intelligence Group.
Het afgelopen jaar stonden er bijna 150.000 vacatures in de zorg open.
‘De arbeidsmarkt in de zorg knelt nog steeds. Soms staat zelfs een optimale zorgverlening onder druk’, is de algehele conclusie van dat rapport. In vergelijking met vorig jaar blijkt de vacaturedruk onder zorgprofessionals alleen nog maar verder gestegen. Inmiddels heeft iedere actieve baanzoeker de keuze uit maar liefst 5 vacatures, waar vorig jaar deze verhouding nog 4:1 was. Het afgelopen jaar stonden er bijna 150.000 vacatures in de zorg open, aldus het rapport.
Minder aantrekkelijk
Zorgelijk voor de sector is vooral dat de zorg ook minder aantrekkelijk wordt gevonden. Zo zakte tussen het eerste en tweede kwartaal van 2020 het percentage niet-zorgprofessionals dat de zorg een aantrekkelijke sector vindt om in te werken, met een vijfde. Maar ook onder zorgprofessionals zelf blijkt veel onvrede te leven. Was in 2018 het niet verlengen van een aflopend contract de belangrijkste reden om van baan te veranderen (30 procent), het afgelopen jaar was ontevredenheid (35 procent) de belangrijkste drijfveer hiervoor.
Het afgelopen jaar bleek ontevredenheid de belangrijkste drijfveer om van baan te veranderen.
Werkgevers in de zorg kunnen het zich nu dan ook nauwelijks meer permitteren om contracten niet te verlengen. Dat was dit jaar nog maar voor 6 procent de reden voor baanwisseling.
Waardering en stijging zzp’ers
Tijdens corona nam de vraag naar zorgmedewerkers af omdat er onder andere minder verloop en daardoor ook minder vervangingsvraag was. Maar vanaf juni is het aantal vacatures weer fors toegenomen, zo valt in het rapport te lezen. Het aantal zzp’ers neemt ook verder toe, veelal gedreven door financiële motieven.
‘Door de krapte ligt de focus vaak op werven, maar binding is net zo belangrijk op dit moment’
Compagnon-directeur Frank Roders vindt dat door de krapte de focus vaak ligt op werven, maar dat binding net zo belangrijk is op dit moment. ‘Het salaris en andere vormen van waardering zijn hierbij van cruciaal belang. Er is op dit vlak veel onvrede onder zorgprofessionals. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor de forse stijging van het aantal zzp’ers.’
Weinig zichtbaarheid zorgprofessionals
Er ligt ook een schone taak voor recruiters in de zorg, zegt Roders. Want ondanks de hoge vacaturedruk, zegt bijna twee derde van de zorgprofessionals het afgelopen jaar niet te zijn benaderd voor een nieuwe baan. Opmerkelijk, aldus de Compagnon-directeur. ‘Omdat de zorgsector te maken heeft met een zeer gespannen arbeidsmarkt, zou je verwachten dat er actief wordt gezocht naar talent. Deze cijfers lijken eerder te wijzen op het tegenovergestelde.’
Ondanks de vacaturedruk is bijna 2 op de 3 zorgprofessionals niet benaderd voor een nieuwe baan.
Een verklaring hiervoor kan zijn dat zorgprofessionals online gemiddeld genomen minder zichtbaar zijn dan de rest van de Nederlandse beroepsbevolking. Ze maken bijvoorbeeld minder gebruik van LinkedIn voor oriëntatie op een nieuwe baan.
Het goede voorbeeld
Doordat de zorg zoveel zichtbaarheid heeft gekregen de afgelopen paar maanden, zijn ook de scherpe randjes van dit ‘heldenwerk’ zichtbaar geworden, stelt het rapport. Nieuwe werknemers van buiten de zorg aantrekken wordt nog lastiger met alle berichten in de media over uitval, werkdruk, hoog ziekteverzuim en baanopzeggingen. Om de zorg weer aantrekkelijk te maken is het nodig om waarden als werksfeer, flexibiliteit en acceptabele werkdruk actief uit te dragen in de arbeidsmarktcommunicatie. Lees bijvoorbeeld hier hoe het Franciscus Gasthuis & Vlietland het goede voorbeeld geeft (Meer over deze casus ook in het rapport).
