Eind 2013 ging ‘broker’ Corso failliet. De vele bij hen aangesloten zzp’ers konden naar hun geld fluiten. Onderzoek van Werf& en Dun & Bradstreet toont aan: dit is bepaald geen incident. Betaalgedrag van brokers en payrollers kan en moet een stuk beter.
- Payrollmarkt is financieel ondoorzichtig
- De broker-markt heeft geen SBI-code en is daarmee nagenoeg geheel intransparant
- Minder dan 7 procent van de payrollers is lid van branche-organisatie VPO
- Brokers zijn niet georganiseerd
- Verplichte winkelnering door werkgevers houdt markt intransparant
Twee grote angsten
Een zzp’er heeft twee grote angsten. De eerste is om zonder opdracht te zitten. De andere is dat de rekening niet wordt betaald.
Over dat laatste facet gaat dit artikel. Want het komt vaker voor dan je zou willen. Het faillissement van de relatief grote detacheerder, payroller en ‘broker’ Corso in november 2013 laat zien dat veel zzp’ers, maar ook payrollers de dupe kunnen zijn van een faillissement.
Geen gezagsverhouding
Normaal worden personen die op de payroll staan, gezien als werknemer met de bijhorende loongarantieregeling. In het geval van Corso beoordeelde het UWV echter dat deze ‘werknemers’ hier geen recht op hadden aangezien een gezagsverhouding tussen hen en Corso ontbrak. Zo’n faillissement is – gelukkig – een uitzondering, maar dat wil niet zeggen dat er niet veel stil leed is te vinden in de markt.
Als zzp’er of flexkracht ben je voorzichtig in het hardop (of op sociale media) klagen over een betalingsachterstand. Je bent bang dat het dan helemaal moeilijk wordt om alsnog betaald te krijgen, of vindt het vervelend de vuile was buiten te hangen, omdat het niet betaald krijgen van rekeningen ook slecht op jezelf afstraalt. Het maakt je kwetsbaar voor beschuldigingen van naïviteit, geen goede afspraken kunnen maken of twijfel over de kwaliteit van je werk.
Aanmaningen
Hoe groot het stille leed precies is, is dus moeilijk aan te geven. Veelal zijn het (langdurige) betalingsachterstanden of onaangekondigde, dan wel ‘verplichte’ kortingen die de grootste schade berokkenen. Maar hoe groot is het probleem exact?
Om toch een beetje zicht te krijgen op de omvang ervan, vroeg Werf& aan Dun & Bradstreet – wereldwijd marktleider in financiële businessinformatie – naar informatie over de 348 bekende Nederlandse payrollers. Aangezien brokers als Corso in allerlei verschillende SBI-codes terugkomen, kunnen we helaas van deze groep niets zeggen. Een zorg op zich natuurlijk. Maar op basis van de cijfers van D&B zijn nu al wel een aantal conclusies te trekken over de payrollmarkt.
1. De markt van payrollers is intransparant.
Dit terwijl transparantie en zekerheid van betaling een van de belangrijkste pullfactoren is om met een bepaalde partij in zee te gaan. Zeker als je daarbij in rekening neemt dat zzp’ers/payrollers geen enkele extra zekerheid hebben als er geen sprake is van een gezagsverhouding, zoals bij Corso.
2. Nederlandse payrollaanbieders hebben een slecht betaalgedrag.
Hun betaalgedrag is gemiddeld in elk geval minder dan dat van een gemiddeld ander bedrijf in Nederland.
3. Nederlandse payrollbedrijven zijn weinig open.
Over de cijfers die ze wel hebben is op vrijwel geen enkele website iets te vinden.
En dan vertellen de cijfers ook nog eens niet alles. Zo werd de laatste maanden voor het faillissement het betaalgedrag van Corso ineens beter. Maar volgens D&B is dit juist een bekend patroon. ‘Je ziet vaker dat betaalgedrag verbetert de laatste maanden voor een faillissement. Schuldeisers hebben dan een vermoeden van wat komen gaat en gaan dan meer en sneller achter hun geld aan’, verklaart Bart Verhoeven, manager marketing & communicatie.
Lid van de VPO
Betalen alle payrollbedrijven dus laat of – erger nog: niet? Nee, natuurlijk niet. De VPO, de Vereniging Payroll Ondernemingen, hecht in elk geval zeer aan financiële betrouwbaarheid, en noemt het zelfs – waarschijnlijk niet voor niets – als eerste en belangrijkste pijler. In totaal heeft deze brancheorganisatie 23 leden, waarbij grote partijen als Adecco, Randstad, Manpower en Driessen HRM het hart vormen. Van de payroll-top-10 van Dun & Bradstreet zijn er 3 bedrijven lid van de VPO.
De bij de VPO aangesloten ondernemingen dienen te beschikken over een registratie bij het Register Normering Arbeid (SNA) en volgens de normen te zijn opgenomen in de NEN 4400-1. Dit betekent dat ze worden gecontroleerd op de kwaliteit van hun administratieve processen, tijdige afdracht van belastingen en sociale premies en een degelijke bedrijfsvoering. Daarnaast zijn ze verplicht hun jaarrekening over het voorgaande boekjaar aan het VPO-secretariaat te overleggen, vergezeld van een goedkeurende accountantsverklaring.
Maar dit geldt dus niet voor brokers, die niet georganiseerd zijn en waarvoor ook zeker geen wettelijke dekking van het UWV is.
Onderscheidend vermogen
Het is ook opvallend hoe weinig payrollbedrijven zich profileren met hun financiële betrouwbaarheid. Op de websites van de 15 grootste en ‘best betalende’ is nauwelijks informatie over het betaalgedrag te vinden. Wel standaard en voor de hand liggende zaken, van loonbriefjes en salarisstroken tot ziek melden en pensioenopbouw, maar over betaalgedrag: niets. Sterker nog: veel payrollers hebben niet eens een goede of goed vindbare website. En als ze die al hebben, richt de informatie zich primair op hun klanten, de werkgevers. Aandacht voor de werkende is er nauwelijks.
Alleszeggend citaat
Misschien is dit citaat van de website van Empiria wel alleszeggend. ‘Wat ons op de arbeidsmarkt onderscheidt, is dat wij voor jouw stabiele financiële toekomst zorgen. Empiria is aangesloten bij een aantal grote bedrijfstakpensioenfondsen, zoals het pensioenfonds PME en StiPP. Wij bieden je de mogelijkheid hiervan gebruik te maken voor de duur dat je bij ons in dienst bent.’
Complimenten voor Empiria natuurlijk, maar schrijnend voor de sector. Waarom is ‘zorgen voor een stabiele financiële toekomst’ een onderscheidend vermogen, in een markt waar goede, solide en tijdige verloning toch de core business zou moeten zijn? Een vraag die in de markt ook hardop is gesteld na het faillissement van Corso, maar waarop het antwoord vooralsnog is uitgebleven.
Zekerheid flexkracht
Repay is een van de weinige payrollbedrijven die online uitgebreid ingaat op de zekerheid voor de flexkracht: ‘Repay Payroll draagt zorg voor de betalingen van de loonbelasting en sociale verzekeringspremies van uw werknemers. Vanuit de Belastingdienst ontvangen wij iedere kalendermaand een verklaring van ons goede betalingsgedrag.’
Ook hulde dus. Maar waarom profileren payrollers en brokers zich over het algemeen zo weinig open en onderscheidend naar flexwerkers en zzp’ers? Myler, een de grootste en succesvolste brokers in Nederland, zet daarin een paar voorzichtige stappen, met een blog en forum. Echt spannende onderwerpen worden (nog) niet besproken, maar elke reis begint met een eerste stap. Een mooie stap zou verder zijn om ‘medewerkertevredenheidsonderzoek’ te doet (hoe tevreden zijn de zzp’ers en/of flexwerkers over de broker/payroller?) en de resultaten daarvan publiekelijk te delen.
Goed werkgeverschap
Er zijn landen in Europa waar payrolling of brokers zijn verboden. Ook in Nederland ligt de flexintermediair tussen werkgevers en werknemers al langere tijd onder vuur, vaak vanuit de kant van de vakbonden, maar ook nogal eens door malafide praktijken. Maar zelfs als binnen de wet wordt geopereerd, versterkt de eenzijdigheid waarmee payrollers en brokers de arbeidsmarkt benaderen (zeer werkgeversgericht) het beeld van een sector die onderneemt zonder (brede) maatschappelijke verantwoordelijkheid. En dat is toch een serieus aandachtspunt, gezien de miljarden die inmiddels verloond worden en de 150 duizend mensen die via een payroller of broker aan het werk zijn.
Vereisten
Werkgevers zouden daarom bijvoorbeeld in aanbestedingen of gunningen de volgende vereisten kunnen meenemen:
- Verklaringen van de Belastingdienst
- Inzicht in betalingsgedrag
- Tevredenheidscijfers van flexwerkers
- Lidmaatschap van VPO/NEN-4400-1
- Verplichte betalingsverzekeringen
Goed werkgeverschap
Voor organisaties die zelf goed werkgeverschap en employer branding hoog in het vaandel hebben staan, is het belangrijk om hetzelfde te vragen van hun arbeidsleveranciers. Zeker omdat flexwerkers en zzp’ers vaak te maken hebben met verplichte winkelnering. Accepteren ze een opdracht, dan krijgen ze automatisch, dus zonder zelf te kunnen kiezen, een payroller of broker toegewezen. Deze verplichte winkelnering werkt in de hand dat payrollers en brokers zich primair blijven richten op werkgevers en op de kostenvoordelen en flexibilisering die zij nastreven. Hierdoor ontstaat een situatie waarin geen enkele noodzaak bestaat om te streven naar ‘medewerkertevredenheid’, laat staan naar transparantie in betalingsgedrag.
Verantwoordelijk stellen
Zou dat niet anders kunnen? Zzp’ers en flexwerkers kunnen de opdrachtgever – zeker in het geval van verplichte winkelnering – verantwoordelijk stellen en daarmee betalingen alsnog proberen af te dwingen. Maar uit angst voor de werkverhoudingen, wordt dat maar mondjesmaat gedaan. Zo kunnen intermediairs de eerste angst van zzp’ers en flexwerkers – dat ze zonder werk komen te zitten – misschien wegnemen, de tweede angst – dat ze naar hun geld kunnen fluiten – nog steeds niet.
FACTS AND FIGURES
- Slechts 1 procent van de Nederlandse payrollers krijgt als risico-indicator het predicaat ‘strong’. Zo’n 11 procent scoort qua financiële soliditeit echter ‘poor’, wat slechter is dan het gemiddelde voor alle Nederlandse bedrijven (tussen de 7 en 8 procent).
- Van 85 procent van de Nederlandse payrollers is geen ‘paydex’ beschikbaar, een maat die de betaaldiscipline weergeeft. Dit impliceert dat bij deze organisaties vooral en alleen betaaltransacties plaatsvinden met zzp’ers en flexwerkers en niet of nauwelijks met andere organisaties. Dit maakt een ‘sterfhuisconstructie’ eenvoudiger en geeft flexwerkers weinig ruimte om het betaalgedrag van de organisatie te controleren.
- Van 348 onderzochte bedrijven hebben 20 de cijfers van 2012 nog niet gepubliceerd. Van de helft van de bedrijven is niet bekend óf zij hun cijfers hebben gepubliceerd. Dit betekent waarschijnlijk dat de cijfers wel zijn gepubliceerd, maar lastig terug te vinden zijn en de markt dus intransparant is en blijft.
DE 10 BEST BETALENDE PAYROLLERS
- Stichting Derdengelden MedicalWork
- Repay Detachering N.V.
- Repay HRM Payroll N.V.
- Ev Tilburg B.V.
- Empiria Metalektro B.V.
- Adecco Payroll B.V.
- YoungCapital Payroll B.V.
- Prokx Payroll Professionals B.V.
- De Zeeuw & de Keizer Payroll Services B.V.
- Renew Facilities
Bron: gebaseerd op basis van de ‘D&B100 Score’, de risico-indicator van Dun & Bradstreet, die de kans op een faillissement ‘voorspelt’.
Beeld via Flickr.com.
Dit verhaal, geschreven door Geert-Jan Waasdorp, verscheen ook in het meest recente Werf& magazine, dat gaat over flexibilisering. Nooit meer iets missen? Neem een abonnement en betaal het eerste jaar maar 25 euro (kies ‘jaarabonnement’ en vul onderaan de actiecode in: #werf25)