Bij het Amerikaanse Greyston Bakery nemen ze letterlijk iedereen aan. Tenminste: bij de kassa van deze bakkerij ligt al ruim 30 jaar een wachtlijst. Daarop kun je je naam en nummer opschrijven, en als je aan de beurt bent, word je benaderd en mag je er beginnen. Betaald. De eerste op de lijst krijgt de baan aangeboden. No further questions asked. Zo wordt uitsluiting in het selectieproces uitgesloten, en krijgt iedereen een kans (…als je geduld hebt).
Als je aan de beurt bent, mag je beginnen. No further questions asked.
Het concept kwam vorig jaar naar Nederland overgewaaid. Officieel was babyartikelwinkel MamaLoes uit Goirle de eerste, gevolgd door het Udense transportbedrijf Chain Logistics en leerlooijerij ECCO Leather in Dongen. Ook De Koekfabriek in Wageningen, aannemer Kleywegen in Woerden worden toegevoegd aan de lijst, die inmiddels 13 bedrijven telt die in elk geval een deel van hun vacatures openstellen voor iedereen die maar wil. Belangrijk daarbij: niemand krijgt een afwijzing. Je kunt hooguit een telefoontje krijgen: ‘Gefeliciteerd, je mag aan het werk.’
Meer werk voor kansarmen?
Ook in de politiek is het initiatief inmiddels opgevallen. Via een (aangenomen) motie van Kamerleden van 50PLUS en D66 is de regering in september opgeroepen in overleg te gaan met sociale partners en VNG om te kijken of Open Hiring de kans op werk kan vergroten voor mensen met de grootste afstand tot de arbeidsmarkt. En daar lijkt het wel op, volgens de eerste ervaringen, zoals die recent zijn opgetekend in Sociaal Bestek.
Bij de eerste 3 bedrijven meldden zich ongeveer 200 mensen voor de aangeboden vacatures.
Wat bijvoorbeeld opvalt, is dat bij de eerste drie bedrijven ongeveer 200 mensen zich hebben gemeld voor de aangeboden vacatures. Geen klein aantal, schrijven Fabian Dekker en Lisa Jansen, beide verbonden aan de betrokken Start Foundation. Zeker ‘gezien de huidige periode met lage werkloosheid en de moeite die veel werkgevers hebben om personeel te vinden.’ En dan blijken het over het algemeen ook nog eens heel gemotiveerde mensen die graag willen werken, constateren ze.
De recruiter overbodig?
‘Zowel Start Foundation als de deelnemende bedrijven hadden niet verwacht dat zoveel mensen zich zouden inschrijven op de wachtlijst’, aldus Dekker en Jansen. Waar dat succes aan te danken is? ‘De eerste signalen wijzen erop dat dit komt door niet van bovenaf te willen sturen op matching en te dreigen met kortingen op uitkeringen, maar door een signaal van vertrouwen af te geven richting werkzoekenden. Dit stimuleert […] de motivatie van mensen.’
Kan Open Hiring ook werken voor hoger geschoold werk? Een relevante vraag…
Maakt het daarmee de recruiter overbodig? Bij de deelnemende bedrijven natuurlijk wel. Hooguit is de recruiter nog nodig om de wachtlijst bij het bedrijf voldoende bekend te maken bij de juiste doelgroep. Al zal ‘de toegevoegde waarde van het concept zich in het komende jaar moeten gaan bewijzen’, aldus de auteurs. Met name de vraag of het ook lukt voor hoger geschoold werk achten ze daarbij relevant. Zou je bijvoorbeeld ook iedereen die dat maar wil als beleidsambtenaar kunnen benoemen? En wat zouden daarvan de gevolgen zijn?
Solliciteren blijkt voor velen lastig
Spannende vragen, erkennen de auteurs meteen. Maar met deze open vragen ‘in het achterhoofd’ roepen ze evenwel enthousiaste werkgevers in Nederland op om volop te gaan experimenteren met Open Hiring. Zo moeten die 50 deelnemende bedrijven, die ze zichzelf voor volgend jaar ten doel hebben gesteld, vanzelf volgen. En met het huidige groeitempo is dat nog niet eens zo’n gekke verwachting.
‘Een sollicitatiegesprek, daar zie ik enorm tegenop.’
Ondertussen zou voor de Nederlandse recruiters ook nog een andere conclusie getrokken kunnen worden. Solliciteren blijkt namelijk voor velen nog een heel spannend proces, waar veel mensen ook zacht gezegd een fikse hekel aan hebben. Zoals de 31-jarige Martijn Walraven, met een opleiding in het bank- en verzekeringswezen, die in Trouw vertelt over zijn sollicitatievrees. ‘De drempel om te solliciteren is erg hoog voor mij’, vertelt hij. ‘Ik heb wel brieven geschreven, maar ben nooit uitgenodigd. Een sollicitatiegesprek, daar zie ik trouwens ook enorm tegenop.’
‘Geen sollicitatiegesprek? Heerlijk!’
Nu werkt Walraven – tot veel genoegen – bij ECCO in Dongen. En zo zijn er meer soortgelijke verhalen. Het geldt bijvoorbeeld ook voor de 49-jarige Natasja van Gimst, die in april bij MamaLoes in Goirle begon. ‘Ik zag op Facebook dat ze mensen zochten en geen sollicitatiegesprek zouden voeren. Dat leek me wel wat, want ik keek er tegenop om weer te moeten solliciteren’, zei ze er vorig jaar over.
Recruiters jagen blijkbaar veel mensen schrik aan, uit angst voor wéér een afwijzing.
Misschien zit daar nog wel de grootste les van het hele Open Hiring-verhaal tot nu toe. Dat ‘een afstand tot de arbeidsmarkt’ vaak synoniem is geworden voor: ‘Een afstand tot het overtuigen van de recruiter’. Als poortwachters van organisaties jagen recruiters blijkbaar velen schrik aan, uit angst voor wéér een afwijzing. Soms geven mensen de hele zoektocht dan maar op. Waarmee kostbaar talent voor de arbeidsmarkt verloren gaat. En juist dat zou toch te denken moeten geven. Want óók als je niet van plan bent met Open Hiring aan de slag te gaan, denk dan in elk geval eens na over de toegevoegde waarde van al die zware selectiemechanismes die je optuigt. Zijn ze werkelijk nodig om jouw organisatie beter te laten functioneren? Of zou het ook anders kunnen? Wie sluit je daarmee – op voorhand – buiten?