Hoe langer de coronacrisis duurt, hoe minder aantrekkelijk de zorgsector als werkgever wordt, zo blijkt uit recent onderzoek. Maar tegenover dit zorgwekkend nieuws, staat ook positief nieuws: er zijn alsnog verrassend veel mensen die zich best willen laten omscholen tot zorgmedewerker en in de zorg aan de slag willen. Ook melden studenten zich vrij massaal aan voor een hbo-opleiding verpleegkunde.
Het goede nieuws: er zijn verrassend veel mensen die in de zorg willen werken.
Er is alleen één probleem: een leerwerkplek of stage is voor al die studenten bijna niet te vinden. Door de tekorten is er namelijk bijna geen tijd meer om mensen goed te begeleiden. Sommige instellingen houden daarnaast de boot af door de angst voor extra coronabesmettingen. Zo dreigt de zorg gevangen te raken in een vicieuze cirkel die het zelf heeft gecreëerd.
Meer actie
Mbo-scholen meldden deze maand een toename in het aantal tekorten van stages en leerbanen. Ook de gemeente Eindhoven waarschuwde al voor problemen van een stagetekort. Zij pleiten voor meer actie, samen met scholen en werkgevers.
‘Als er niet snel ingegrepen wordt, dreigt het ten koste te gaan van de kwaliteit in de zorg.’
Met name in de zorg is het probleem groot. Officieel is er een tekort van 2% aan stageplekken in 2019/2020. ‘Maar als er niet snel ingegrepen wordt, dreigt het ten koste te gaan van de kwaliteit van de zorg in Nederland’, stelde de Sociaal-Economische Raad (SER) al. In het eerste kwartaal van 2020 daalde de instroom van nieuwe medewerkers in de sector. Door corona nam de werkdruk toe, was er besmettingsgevaar en stagneerde het opleiden van nieuwe mensen.
In de ziekenhuizen was dit jaar alle aandacht op het coronavirus gericht. Dat heeft ook ertoe geleid dat veel stages van studenten verpleegkunde werden uitgesteld. Of en wanneer die kunnen worden ingehaald, is niet duidelijk. Het Landelijk Overleg Opleidingen Verpleegkunde (LOOV) maakt zich zorgen dat studenten hierdoor niet op tijd op kunnen afstuderen – en het tekort bij instellingen dus nog groter wordt.
Steentje bijdragen
Het probleem zit hem dus niet in dat de zorg geen mensen kan vinden, want veel mensen willen hun steentje bijdragen. Het zit meer in de werkdruk die er nu al is, waardoor verder vooruit kijken lastig is. Lieke Lange, HR-professional en adviseur van zorginstellingen: ‘Bij de HAN-verpleegkunde ontvangen we gemiddeld twee mails per week van mensen die willen starten met de deeltijdopleiding, maar niet kunnen starten omdat ze geen leerwerkplek kunnen vinden.’
Aafje heeft een aparte inwerkafdeling ingericht. ‘Als je ze niet kunt vinden, moet je ze maken’
Vooral zij-instromers hebben hiermee te maken. Zij volgen een dag per week les en werken de rest betaald in de praktijk. In het begin moeten ze nog veel leren en dus intensief begeleid worden. Ook zijn ze dan (nog) niet volop inzetbaar. Natuurlijk zijn er ook instellingen die hier wel goed op weten in te spelen. Zoals de Rotterdamse zorginstelling Aafje, dat zelfs een aparte inwerkafdeling heeft ingericht. ‘Als je ze niet kunt vinden, moet je ze maken’, vinden ze bij Aafje Thuiszorg.
Cruciale rol voor recruiters
Een mogelijke oplossing ligt hierbij ook bij recruiters en hiring managers. ‘Vaak worden alleen direct inzetbare zorgprofessionals gezocht, omdat die de gaten in het rooster direct kunnen opvullen. Maar juist die ervaren zorgprofessionals zijn zeer schaars, dus is uitwijken naar een zijinstromer bijvoorbeeld een goede oplossing’, aldus Lange. Het overtuigen van (hiring) managers om zulke carrièreswitchers aan te nemen is lastig, maar tegelijk cruciaal in zo’n traject, zegt ze.
Een drietal tips van haar:
#1. Verdiep je in het aanbod van zijinstromers
Er zijn momenteel veel goede mensen met kwaliteiten beschikbaar. Een stewardess of horecamedewerker moet bijvoorbeeld ook snel kunnen schakelen, onregelmatig werken en stevig in zijn of haar schoenen staan. Zijn zulke skills op termijn niet minstens net zo belangrijk als het (tot nu toe) juiste diploma?
#2. Check de uitgaven aan uitzendkrachten
Zoek uit wat je organisatie besteedt aan flexibel personeel dat niet in loondienst is, zoals uitzendkrachten en zzp’ers. Gemiddeld is dit zeker 8%, met uitschieters tot 15%. Probeer dit geld te investeren in goede begeleiding van nieuwe medewerkers. Dat levert op lange termijn waarschijnlijk meer op voor de organisatie.
#3. Maak je huidige medewerkers je ambassadeur
Laat je huidige medewerkers vertellen over hun werk, bijvoorbeeld via sociale media. Naast een goed beeld van het werk naar buiten toe, kweek je er ook draagvlak voor zij-instromers mee.
Op tijd afstuderen?
Er zijn nu nog geen studenten die hun opleiding verpleegkunde niet hebben kunnen afronden, maar toch is er angst dat studenten dit jaar niet op tijd kunnen afstuderen door uitgestelde stages. Vooralsnog is het dus nog afwachten hoe de coronacrisis zich ontwikkelt.
Replay Webinar ‘Beter werven in de zorg tijdens de coronacrisis’
Op donderdag 26 maart 2020 heeft docent Martijn Hemminga een webinar gegeven over beter werven in de zorg tijdens de coronacrisis. Vraag hier de gratis replay van het webinar aan: