Nu wereldwijd geboortecijfers dalen – en met name in de ‘westerse landen’ – wordt vrijwel overal de arbeidsmarkt steeds krapper. En de demografie liegt nooit: op een groeiende stroom van (eigen) jong talent hoeven we de komende jaren dus ook niet te rekenen. En zonder jonge, goed opgeleide mensen ‘om het personeelsbestand op te frissen’, zijn organisaties volgens Kevin Wheeler gedwongen om
- ofwel te verhuizen naar plaatsen waar nog wel beschikbare werknemers zijn,
- ofwel het gebruik van robots en automatisering te vergroten,
- of: efficiëntere manieren te vinden om hun producten of diensten te produceren en te leveren.
De Amerikaanse recruitmentgoeroe zegt het in een recente post weer eens zoals het is: de recruitmentwereld staat de komende jaren voor grote uitdagingen, en op de manier waarop we gewend zijn om de instroom van onze organisaties te regelen kunnen we voorlopig ook niet meer rekenen. De dans om de schaarse jonge hoger opgeleide wordt steeds harder, maar zal – alleen al vanwege de absolute aantallen – uiteindelijk een heilloze weg blijken.
Immigratie ook niet dé oplossing
Immigratie dan? Dat kan het verlies van oudere werknemers temperen, stelt Wheeler. Maar het zal uiteindelijk ook niet dé oplossing zegt hij. Immigratie van on- of halfgeschoolde mensen? Het kan soms nuttig zijn, maar verder ‘verschuift dit gewoon de onbalans’, zegt hij. Je alleen focussen op immigratie van geschoolde of zelfs hoogopgeleide werknemers? ‘Dit gaat slechts om een klein aantal mensen en verandert uiteindelijk weinig aan de verhoudingen.’ Ja, de bevolking in Afrika groeit nog steeds (hard). ‘Maar deze jonge mensen zijn de komende 10 jaar niet in grote aantallen inzetbaar’, aldus Wheeler.
Salarissen verhogen dan? Of meer hybride werk aanbieden? Het zijn volgens hem hooguit lapmiddelen, die hooguit de impact enigszins verzachten. ‘Maar ze zijn niet voldoende om de loop van de geschiedenis te veranderen. Demografie is het lot, zoals de Franse socioloog en filosoof Auguste Comte al schreef. En dus zullen we te maken krijgen met een kleiner en zeer divers personeelsbestand.’
Continu leren
Dit vereist ook grote veranderingen in hoe we organisaties inrichten. Bijvoorbeeld door te beslissen wie we opleiden en wie niet. ‘Opleiden moet in de eerste plaats zijn voor werknemers die je niet kunt vervangen door automatisering. Beslissen welke rollen je waarschijnlijk niet zult automatiseren, is daarvoor de eerste stap. De tweede is het ontwikkelen van een holistisch ontwikkelingsproces dat formele training omvat in een academische setting, naast leren op de werkplek, mentorschap en misschien een stageperiode.’
‘Het niet bijhouden van veranderingen in vaardigheden leidt tot fouten.’
Het betekent volgens Wheeler ook: ‘het creëren van een filosofie van continu leren, naarmate het werk evolueert’. En ‘nieuwe technologieën oudere vaardigheden laten vervangen’, naast loonprikkels en flextijd voor studie en praktijk. ‘Alle vaardigheden evolueren. Enzoals we in de vorige eeuw hebben geleerd, leidt het niet bijhouden van veranderingen in vaardigheden tot fouten, ontoereikende prestaties en uiteindelijk falen.’
Er is meer nodig dan opleiden
Maar ook (zelf) opleiden kan uiteindelijk de grote tekorten niet oplossen, aldus Wheeler. Hoe belangrijk ook, zolang de beroepsbevolking krimpt is er meer nodig. Zoals: meer technologie, en een andere inrichting van banen. ‘Organisaties moeten een meer strategische blik werpen op de aard van het werk dat ze in de toekomst nodig zullen hebben en welk type werknemers het meest geschikt zijn om hun doelen te bereiken.’
Met andere woorden: ze moeten beslissen wat de samenstelling van het personeelsbestand moet zijn, welke functies permanent moeten zijn en welke ze moeten invullen met tijdelijke werknemers, contractanten, of wat ze moeten uitbesteden of automatiseren, stelt de recruitmentgoeroe.
‘Veel rollen zijn te vervangen of uit te breiden met software of robotica.’
‘Veel rollen zijn te vervangen of uit te breiden met software of robotica. Amazon, Walmart en vele andere bedrijven voegen nu bijvoorbeeld snel robots toe om het afnemende aantal werknemers dat ze kunnen aantrekken en betalen te compenseren. Tesla produceert auto’s met veel minder werknemers dan andere fabrikanten vanwege hun uitgebreide gebruik van robots. Fastfoodrestaurants automatiseren snel om personeel te verminderen. Economie speelt hierbij een prominente rol: naarmate de kosten van werknemers stijgen nemen de relatieve kosten van automatisering af.’
Veel virtueler
Volgens Wheeler zijn veel organisaties al druk bezig met dit soort veranderingen. ‘We zullen de komende jaren plattere organisatiestructuren zien met minder managers. Er wordt gewerkt in teamverband en projectmatig. Het werk zal ook veel virtueler zijn en mogelijk niet fysiek aanwezig zijn. Structuren zoals de Zappos-holacratie kunnen vaker voorkomen. Maar wat zeker is, is dat er steeds minder grote, hiërarchische organisaties zullen zijn zoals die in de vorige eeuw domineerden.’
‘Het uiteindelijke personeelsbestand wordt heel anders dan wat we vandaag de dag zien.’
Met ook grote gevolgen dus. ‘Het uiteindelijke personeelsbestand kan heel anders zijn dan wat we vandaag zien. In plaats van tientallen programmeurs, codeurs, datacrunchers, HR-generalisten, managers, enzovoort, zullen we een kleiner, meer gefocust personeelsbestand zien dat automatisering en geherstructureerd werk gebruikt om het tekort aan werknemers te compenseren.’
‘Het werk van stafafdelingen wordt grotendeels geautomatiseerd of uitbesteed.’
Diensten zoals marketing, financiën, juridische zaken en HR? Wheeler gelooft erin dat ze grotendeels zullen worden geautomatiseerd of uitbesteed. ‘Een typisch bedrijf kan bestaan uit een handvol strategen, ontwerpers, consultants, datawetenschappers, ingenieurs en verkoopprofessionals die worden bijgestaan door geautomatiseerde tools. Er zullen enkele programmamanagers zijn. Werknemers zullen wijd verspreid zijn en kunnen tegelijkertijd voor meer dan één bedrijf werken. Onderwijs is essentieel om dit kleine personeelsbestand scherp en competitief te houden, maar wordt niet gezien als dé oplossing voor een tekort aan talent.’
De rol van de recruiter
Maar dan de hamvraag: wat betekent dat allemaal voor de rol van de recruiter? Wheeler zegt te geloven dat de rol van de recruiter zoals we die vandaag kennen langzaamaan zal verdwijnen. ‘Recruiters worden onderdeel van een groter en meer strategisch personeelsontwikkelings- en planningsproces. In plaats van zich te concentreren op de inhuur van vaste mensen om duidelijk gedefinieerde rollen te vervullen, worden ze belast met het vinden van talent, hen begeleiden in hun ontwikkeling en het integreren van mensen in de workflow om problemen op te lossen en diensten of producten te creëren.’
‘De recruiter zoals we die vandaag de dag kennen zal langzaamaan verdwijnen.’
Een veel bredere rol dus, verwacht Wheeler, die ook veel strategischer moet bijdragen aan de doelen van de organisatie dan alleen maar open stoelen vullen. Een heel nieuw type recruiter dus. ‘De wereld van talent staat op het punt veel complexer en essentiëler te worden dan ooit’, stelt hij. ‘En om deze revolutie te leiden zijn mensen met bredere vaardigheden en meer creatieve benaderingen nodig dan de huidige recruiters met zich meebrengen.’
Meer weten?
Zelf aan de slag met meer strategisch recruitment? In november start bij de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie weer de Leergang Strategisch Recruitment. In deze opleiding voor ervaren recruiters word je verder opgeleid zodat je een sterke(re) gesprekspartner wordt voor het management.
Nu inschrijven