Het artikel gaat hieronder verder.
Campagnes van gemeenten zijn er tegenwoordig te kust en te keur. De krapte in gemeenteland is groot, en aan ambtenaren een flink gebrek. Gemeenten plaatsten de eerste helft van 2024 een historisch hoog aantal vacatures. Vooral binnen de functiegebieden ruimtelijke ordening/milieu, welzijn/jeugdzorg en bouwkunde/civiele techniek blijft er veel vraag naar nieuw personeel. De meest recente Vacaturemonitor laat dan ook hierin een groei van 15% in het aantal vacatures zien.
De campagne van de gemeente Oldambt benadrukt dat je ook ‘van tijd tot tijd achter het bureau weg mag’.
En dus start de ene na de andere gemeente zijn eigen wervingscampagne. Zo behandelden we op deze site recent al de campagne ‘Texel roept je’. En deed nog iets korter geleden ook de gemeente Oldambt een duit in het zakje (foto boven) met hun nieuwe arbeidsmarktcampagne onder de welluidende titel Jouw Werkplek, waarbij overigens onder meer wordt benadrukt dat je er als ambtenaar ook ‘van tijd tot tijd weg achter het bureau’ mag.
Ontvlechting in Friesland
In Friesland gingen er recent zelfs twee nieuwe wervingscampagnes van start. Dat had alles te maken met ‘ontvlechting‘ van de twee gemeenten Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel. Zij werkten sinds 2015 ambtelijk samen, maar besloten vorig jaar ieder weer zelfstandig verder te gaan. Met als gevolg dat beide gemeenten nu nieuwe campagnes starten: de gemeente Achtkarspelen onder de noemer Nije Stap, de gemeente Tytsjerksteradiel onder de noemer Daaldersk Plak.
Hiertoe kregen bijvoorbeeld de reizigers op station Buitenpost in Friesland – direct naast het gemeentehuis van Achtkarspelen – op dinsdag 5 november een gevuld ontbijttasje in handen gedrukt, begeleid door twee straatmuzikanten. ‘De boodschap die we ze meegeven is dat er hele leuke banen dichtbij zijn. Dichterbij dan ze denken’, aldus gemeentesecretaris Marcel de Jong. De andere gemeente, Tytsjerksteradiel, trapte een paar dagen later een eigen campagne af, op de markt in Burgum. ‘Voor nieuwe collega’s zijn er hier echt heel veel kansen’, benadrukte gemeentesecretaris Johan Krul daarbij.
Werk aan uitvoering
Het zijn misschien de meest recente voorbeelden, maar zeker niet de enige. Zo won de gemeente Amsterdam dit jaar nog een Werf& Award voor hun aanpak om trainees te werven. En besteden we eerder ook al aandacht aan de min of meer recente arbeidsmarktcampagnes van bijvoorbeeld Drechtsteden, Nederbetuwe, Eindhoven, Utrecht, Heerlen, Zoetermeer, Altena, Amstelveen, Lingewaard, Enschede, Medemblik, Den Bosch, Groningen, De Ronde Venen en Twenterand, en dan zijn we er vast nog een heleboel vergeten ook.
Soms pakken gemeenten hun campagnes gezamenlijk in regioverband aan, soms proberen ze meer vernieuwende aanpakken. Zoals Dongen, dat werkt met game based assessments van Ivy Works, Deurne – ook in Brabant, dat een soort Tinder-aanpak en interne arbeidsmarkt introduceerde, en Zoetermeer, dat afgelopen jaar als eerste gemeente met Open Hiring experimenteerde. Zo hebben afgelopen jaar ook 15 gemeenten elk 250.000 euro gekregen om experimenten uit te werken om op een innovatieve manier te dealen met de krapte op de arbeidsmarkt, dit dankzij een subsidie van het rijksbrede programma Werk aan Uitvoering.
Afgelopen jaar maakten 15 gemeenten kans op elk 250.000 euro voor experimenten om de krapte aan te pakken.
De 15 gemeenten – uitverkoren uit 67 aanvragen – gaan de komende tijd met hun subsidie van elk een kwart miljoen hun ideeën verder uitwerken en beproeven, waarbij ze ondersteuning krijgen van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. De VNG gaat vervolgens de bevindingen en resultaten delen met de rest van het land. Op de resultaten van deze heel diverse experimenten kunnen we dus nog niet vooruit lopen.
Wat zijn de resultaten?
Maar kijken we naar de meer traditionele wervingscampagnes, dan is dat natuurlijk een ander verhaal. Wat zijn de resultaten daarvan? Zijn ze hun euro’s waard geweest? Hoe verhouden zich de investeringen tot de opbrengsten? Hebben de vele mooie beelden duurzame imagoverbetering opgeleverd? We hebben even gezocht, maar kwamen eigenlijk geen gemeente tegen die een degelijke evaluatie van de inspanningen had opgezet (Hebben we ongelijk? Laat het weten!). Vacatures op korte termijn vervuld? Veel bereik gehad? Dan werd de campagne al snel als ‘geslaagd‘ of ‘een groot succes‘ in de markt gezet.
Zijn de publieke middelen effectief en efficiënt besteed? Harde cijfers zijn nauwelijks voorhanden.
Maar had het meer kunnen zijn? Zijn de publieke middelen effectief en efficiënt besteed? Is er bijvoorbeeld door bespaard op externe inhuur? Harde cijfers zijn nauwelijks voorhanden. Niet gek dus dat bijvoorbeeld de gemeenteraad in Best recent vroeg om een evaluatie. De Brabantse gemeente voerde vorig jaar ook een postercampagne met eigen medewerkers en een gelikte promotievideo, ‘op z’n Best‘, wat volgens burgemeester Hans Ubachs leidde tot invulling van 30 van de 37 afgelopen jaar ontstane vacatures. Maar wat was het resultaat geweest zónder campagne en alleen traditionele werving? Het blijft onduidelijk.
Dit is natuurlijk geen pleidooi om het dan niet meer te doen: campagne voeren voor het werken bij je eigen gemeente. Of om te betogen dat het weggegooid geld zou zijn. Maar dat er tot nog toe nauwelijks een gedegen evaluatie van alle inspanningen is gedaan, met KPI’s en nul- en nametingen en zo, dat is natuurlijk wel verbazingwekkend. Daar zouden álle gemeenten – en misschien ook wel organisaties buiten het publieke domein – immers veel van kunnen leren. En mogelijk dure missers in de toekomst mee kunnen voorkomen. Wie pakt die handschoen op?
Meer weten?
De arbeidsmarkt van gemeenten staat voor grote uitdagingen. Hoe ziet de gemeentelijke arbeidsmarkt er over 10 jaar uit? En hoe kunnen gemeenten hierop effectief anticiperen? Dat is de centrale vraag van een verdiepend onderzoek dat A&O fonds Gemeenten recent is gestart. De resultaten van het onderzoek verschijnen begin 2025. Op dinsdag 3 december vindt in Utrecht van 13 tot 17 uur ook nog een consultatiesessie plaats over de toekomstscenario’s van gemeenten.