In 2015 zal de tweedeling op de arbeidsmarkt toenemen, terwijl de werkloosheid verder daalt. Deze en nog 8 voorspellingen, door Geert-Jan Waasdorp, die in maart het seminar Arbeidsmarkttrends 2015 geeft.
Niets zo veranderlijk (en onvoorspelbaar) als de arbeidsmarkt. Vandaag is er krapte, morgen overvloed. Vandaag werven we, morgen reorganiseren we. Toch zijn er wel wat trends te ontdekken die een zekerheidje lijken. We zetten ze hier op een rij, als opwarmer voor het seminar van dinsdag 10 maart.
#1. Werkloosheid daalt langzaam verder
Vanaf 1 januari 2015 hanteert ook het CBS de internationale definitie van werkloosheid. In plaats van minimaal 12 uur per week beschikbaar voor werk, wordt het minimaal 1 uur. Daarmee zullen we zien dat de werkloosheid als percentage van de beroepsbevolking van 8% daalt naar 6,5%. Goed om te weten, maar dat is natuurlijk een definitiekwestie.
Los van de definitie daalt de werkloosheid naar verwachting echter ook. Door de economische groei in 2015 nemen het aantal vacatures en nieuwe banen toe, met als gevolg dat de werkloosheid daalt, al zal dat niet heel snel zijn door de onzekerheid in de markt en de verdere flexibilisering. Ook groeit het aantal banen en vacatures voor een groot deel daar waar toch al geen werkloosheid is, wat leidt tot…
#2. Een verdere tweedeling op de arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt splitst zich steeds meer in een groep mensen die zeer geschikt en zeer gewild is en aan de andere kant een groep mensen naar wie nauwelijks vraag is en die dus moeilijk aan de bak komt.
Enerzijds komt dit door verdere automatisering en robotisering, waardoor banen komen te vervallen, maar die tegelijkertijd ook leidt tot nieuwe hooggekwalificeerde banen met schaarse skills. Anderzijds zien we een grote groep op de arbeidsmarkt (onder wie veel 50-plussers) die de afgelopen 10 jaar niet of nauwelijks in zichzelf heeft geïnvesteerd. Deze groep bezit niet meer de competenties die de huidige tijd van ze vraagt en wordt daardoor ingehaald door de groep die deze vaardigheden wel bezit.
Om aan de goede kant van de tweedeling te zitten is het dus essentieel om jezelf door te ontwikkelen in vaardigheden waar de komende jaar wel vraag naar is (employability, gebaseerd op externe arbeidsmarktkennis).
Stil zitten en afwachten maakt de afstand tot de arbeidsmarkt steeds groter. Want de arbeidsmarkt van 2015 heeft nieuwe spelregels, zoals….
#3. Flex is het nieuwe vast
In Amerika zien we all-time highs in het aantal uitzenduren. Nederland heeft nog nooit zoveel zzp’ers gehad als nu, evenals bijna een half miljoen mensen die twee of meer banen hebben. Een vast contract wordt een zeldzaamheid, zeker bij een nieuwe dienstbetrekking. Zelfs bij schaars talent op de arbeidsmarkt, is flex de norm. De nieuwe Wet Werk en Zekerheid heeft als grondgedachte om de ‘flextrend’ te keren. Maar vriend en vijand zijn er over eens dat deze nieuwe wet eerder een verdere flexibilisering stimuleert.
Sterker nog, de nieuwe ontslagwet zal resulteren in nog minder vaste contracten, want er komt een….
#4. Massaontslaggolf na 1 juli 2015
Op 1 juli 2015 treedt de nieuwe ontslagwet in werking. Dan kunnen werkgevers –‘vanzelfsprekend’ met steekhoudende argumenten- voor maximaal 75.000 euro of een jaarsalaris (als dat hoger is dan 75K) afscheid nemen van een werknemer. In de bureaula van veel werkgevers liggen de lijstjes al klaar om eindelijk tegen acceptabele kosten (in plaats van enkele tonnen) afscheid te nemen van vooral oudere en dure werknemers. Ik schat in dat er minimaal 30.000 extra ww-aanvragen zullen zijn in het derde kwartaal van 2015.
Naast deze extra uitdaging op de arbeidsmarkt heeft een andere wet, de Participatiewet, ook een bijzondere uitwerking, namelijk….
#5. Een groot tekort aan Wajongers
Gemeenten zullen in de loop van 2015 hun ‘ijzeren voorraad’ aan mensen in de Bijstand en Wajong beschikbaar maken voor de arbeidsmarkt. Veel werkgevers bereiden zich inmiddels dan ook voor om deze groep aan te trekken. Aan een belangrijke component is niet gedacht: zijn er wel voldoende personen uit de doelgroep die duurzaam willen (blijven) werken?
Zowel kwalitatief als kwantitatief zijn er bijvoorbeeld te weinig Wajongers om de Participatiewet succesvol in te vullen. In 2015 wordt mogelijk met hangen en wurgen aan de doelstellingen voldaan, maar dit zal niet duurzaam blijken in 2016 en tot onhaalbare doelstellingen. Dit ondanks de goede ambities van deze wet.
Parallel aan deze ontwikkeling zullen we zien dat werkgevers zich.…
#6. Meer focussen op kwaliteit en minder op kosten
Tijdens de crisis heeft recruitment zijn toegevoegde waarde vooral gezocht in realisatie van kostenreducties en goedkopere werving. Het einde van ‘goedkoper’ werven is nu echter in zicht, nu vacatures weer langer openstaan en de druk op de wervingscapaciteit toeneemt. Sterker nog: de focus ligt steeds meer op het aantrekken van ‘het beste talent’; de outperformers. De bijdrage aan de winst- en organisatiedoelstellingen van een ‘outperformer’ kan variëren van enkele tot tientallen keer de bijdrage van een doorsnee werknemer. Anders gezegd: ‘De cost of a quality hire is onbetaalbaar’.
Steeds vaker kunnen we in 2015 namelijk….
#7. Uitrekenen wat iemand ‘waard’ is op de arbeidsmarkt
Wie de film Moneyball heeft gezien, heeft een snapshot gezien van wat voor data gekoppeld kunnen worden aan ‘werknemers’. Sinds de zomer van 2014 koppelt Intelligence Group onder andere al de kansen op de externe arbeidsmarkt aan personeelsinformatiesystemen en schaarste en wervingshaalbaarheidsdata aan recruitmentsystemen en vacatures.
Naast wat nu al bekend is, komt binnen twee jaar persoons- en functie gerelateerde data beschikbaar waarin kan worden uitgerekend wat de ‘vervangingskosten’ van een werknemer zijn, evenals zijn/haar opbrengst gerelateerd aan de organisatiedoelstellingen. Daarmee kunnen we technisch uitrekenen ‘wat iemand economisch waard is voor een organisatie’.
Om de meest waardevolle mensen aan te trekken of te behouden (en anderen te vervangen), gaan we dan ook….
#8. Meer vakantiedagen bieden in plaats van een auto van de zaak
De auto van de zaak als ‘pullfactor’ en statussymbool wordt minder belangrijk. Mede ingegeven door enerzijds de dure bijtellingen en anderzijds de minder grote noodzaak van reizen door bijvoorbeeld thuiswerken, is de auto van de zaak steeds meer een duur luxe artikel geworden. Werkgevers gaan meer faciliteren in ‘mobiliteit’ en zich profileren door in te spelen op vrije tijd. We zien nu al voorbeelden waar een ‘onbeperkt’ aantal vakantiedagen wordt geboden om de harten van de schaarse ICT’er te winnen. Het arbeidsmarktgedrag van deze groep is vaak een goede graadmeter van andere zaken die gaan gebeuren op de arbeidsmarkt, zoals het wegtrekken van deze groep op LinkedIn.
Wie wordt de opvolger?
#9. Indeed als grote uitdager van LinkedIn
Nu steeds meer schaars talent vertrekt van LinkedIn, kloppen nieuwe ‘koningen’ al aan de deur. Dat zou zomaar Indeed kunnen zijn. Een soort zoekmachine à la Google, maar dan met alleen vacatures. Een site ook waarop steeds meer vacatures komen, steeds meer CV’s en steeds meer data. Waar rating van werkgevers en additionele achtergrond terug te vinden zijn. Alleen heel simpel, en – niet onbelangrijk – ook zeer internationaal. Indeed ontsluit niet alleen regionale en landelijke arbeidsmarkten, maar Indeed ontsluit de hele wereld. De arbeidsmarkt wordt letterlijk grenzeloos. Baanzoekers gaan onder meer hierdoor een veel transparantere arbeidsmarkt krijgen waar vraag en aanbod dichter bij elkaar komen. Dit ook met dank aan de ….
#10. Hallo, Recruitbot
De recruiter-robot gaat met behulp van taaltechnologie (waar Indeed, LinkedIn en vele recruitmentsystemen veelvuldig gebruik van maken) profielen, CV’s en vacatures veel beter matchen. Deze technologie ontwikkelt zich zo snel dat de intransparante arbeidsmarkt waarmee we nu nog veelvuldig te maken hebben, de komende jaren veel transparanter wordt. Dat betekent: als die baan voor jou er is, zul je ‘m ook makkelijker vinden. En als deze baan er niet is, krijg je suggesties aangedragen, zoals opleidingen en certificaten die je aantrekkelijker maken voor vacatures die wél beschikbaar zijn.
De recruitbot zou zomaar eens een grote vriend kunnen worden van werkgevers en werknemers als het gaat om het dichten van de mismatch, en om de verdere tweedeling op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Maar misschien draaf ik nu door.
Nieuwsgierig geworden?
In het seminar Arbeidsmarkttrends 2015 nemen Geert-Jan Waasdorp en Aad van der Werf u mee naar wat de arbeidsmarkt in 2015 te wachten staat. Aan de hand van feiten, cijfers, ontwikkelingen, trends en praktijkvoorbeelden krijgt u inzicht in de arbeidsmarkt van vandaag en blikken we alvast vooruit naar (over)morgen. Het seminar biedt u concrete input voor uw arbeidsmarktstrategie en wervingsaanpak voor 2015 en verder.
Meer weten? Klik hier. Of schrijf u direct in.
Foto via Flickr.com