Een dikke onvoldoende. Belabberd. Ondermaats. Iets anders kun je het cijfer van 4,2 toch niet noemen dat de gemiddelde vacaturetekst krijgt in nieuw onderzoek, waarvoor 960 vacatures in 7 sectoren bekeken en geanalyseerd zijn. Let wel: die 4,2 is op een schaal van 1 tot 10. Daarmee zou je op de middelbare school dus blijven zitten. En dat is op z’n minst opvallend te noemen, gezien de nog altijd voortwoekerende schaarste op de arbeidsmarkt.
‘Doel van dit onderzoek was ontdekken of het echt zo slecht is gesteld met de kwaliteit van vacatureteksten als vaak wordt verondersteld, zelfs in deze krappe arbeidsmarkt’, aldus de initiatiefnemers van het onderzoek, Nicol Tadema (Scoren met woorden) en Mitch Gielen (Purple Squirrel Effect). Elke bekeken vacaturetekst hebben zij beoordeeld op 26 onderdelen. Zo is gekeken of er wel of geen salarisvermelding instond, of het taalniveau aansloot bij de doelgroep, of er niet te veel clichés of lange zinnen in de teksten voorkomen, of de werksfeer concreet omschreven is, en – ook belangrijk: of er bijvoorbeeld een sluitingstermijn in staat.
Belabberd
Op al die onderdelen samen is de score dus belabberd. Ze zouden wervend moeten zijn, en veel relevante informatie voor de kandidaat moeten bevatten. Maar alleen het taalniveau blijkt al meteen een behoorlijke afknapper. Maar liefst 98% van alle teksten is moeilijker geschreven dan B1-niveau, het taalniveau dat wordt aangeraden omdat het bijdraagt aan inclusieve werving, het aantal sollicitaties verhoogt en bijdraagt aan goede matches. ‘Zorgwekkend’, vindt Gielen deze bevinding. ‘Zeker nu 1,6 miljoen Gen Z’ers de arbeidsmarkt betreden en uit ander onderzoek blijkt dat de leesvaardigheid bij jongeren afneemt.’
In veel vacatureteksten zijn niet alleen te lange zinnen te vinden, en veel passief taalgebruik, ook worden er vaak onnodig veel moeilijke woorden gebruikt. Dit is vooral terug te zien bij vacatureteksten van overheidsinstellingen. Hier bestaan de teksten voor 13,6% uit moeilijke woorden. In de technische sector ligt dit verhoudingsgewijs het laagst, al bestaat ook hier de gemiddelde vacaturetekst nog steeds voor 11,6% uit (als zodanig geclassificeerde) moeilijke woorden.
Flexibele uitdaging
Niet alleen moeilijke woorden tieren welig in vacatureteksten, dat geldt ook voor clichés. De gemiddelde vacaturetekst bevat er maar liefst 6, aldus het onderzoek, met de sector logistiek als negatieve uitschieter: hier zijn het er gemiddeld zelfs meer dan 8. Het meest gebruikte cliché is ‘flexibel’, direct gevolgd door ‘uitdaging’. In de sector logistiek is het woord zelfs terug te vinden in maar liefst 83% van de vacatureteksten.
Al net zo belabberd (of eigenlijk: nog iets erger) scoren vacatureteksten als het gaat om de concrete beschrijving van de pullfactoren voor kandidaten. Zo is bekend dat werksfeer een belangrijke pullfactor is bij de keuze voor een nieuwe baan. Toch blijft het in de gemiddelde tekst vaak bij nietszeggende kreten als: ‘er heerst een informele werksfeer’ of ‘je komt te werken bij een leuk team’. Geen van de sectoren scoorde in het onderzoek dan ook punten op dit onderdeel.
Hoe kan dit toch?
Hoe kan het toch dat de kwaliteit van de vacaturetekst nog altijd ondermaats is, terwijl het tekort aan personeel ook nog steeds zo groot is? Arjan Elbers, voorzitter van Recruiters United: ‘Werkgevers laten het schrijven van de vacaturetekst vaak over aan de recruiter of HR-medewerkers. Deze professionals hebben vaak niet de tijd en het talent zoals een goede tekstschrijver dit wel heeft. Dat schrijven kan je ook niet even leren aan een recruiter of HR-medewerker. Je kunt recruiters wel trainen, maar vaak is het resultaat hetzelfde als trekken aan de oortjes van je konijn en hopen dat het een haasje wordt.’
‘Recruiters leren schrijven is als trekken aan de oortjes van je konijn en hopen dat het een haasje wordt.’
Opvallend: het is de overheid die het hoogst scoort voor zijn vacatureteksten, onder andere te danken aan de volledigheid ervan. Zo wordt bij de overheid in 100% van de vacatureteksten iets over het salaris vermeld, flink meer dan het gemiddelde van 62%. Toch is de score ook hier met gemiddeld 5,1 nog steeds een onvoldoende, vooral omdat de teksten 2 keer zo lang waren als de aan te raden lengte van zo’n 640 woorden. Tadema: ‘Het leek er in veel gevallen eerder op dat de overheid in de tekst risico’s wil uitsluiten dan dat zij mensen wil oproepen om te reageren.’
De laatste plaats is weggelegd voor de sectoren retail en horeca & toerisme. Zij behalen gemiddeld een 3,6. Opvallend is dat in de retail geen enkele vacaturetekst een sluitingstermijn benoemt. Binnen de sector horeca en toerisme zijn wel bonuspunten verdiend door enkele quotes van toekomstige collega’s. Toch waren er op de overige onderdelen geen positieve uitschieters. Onbegrijpelijk dat vacatureteksten nog steeds zo belabberd zijn, aldus Tadema. ‘Juist omdat de waarde van de vacaturetekst in het wervingsproces enorm is. Met de juiste woorden kan je ook latent werkzoekenden in beweging brengen. Ook in deze arbeidsmarkt.’
Lees ook
Meer weten
Op 11 maart vindt weer een training Schrijven van Vacatureteksten plaats bij de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie.
Inschrijven