Waarom een gat in je cv nog altijd nadelig kan zijn voor je carrière

Een gat in je cv? De houding van bedrijven ten opzichte ervan lijkt wat te veranderen. Ooit werden ze beschouwd als iets dat je als kandidaat maar het best zoveel mogelijk kon verdoezelen, als iets dat je kansen op de baan danig verminderde. Maar inmiddels lijkt dat wat gekeerd. Uit een LinkedIn-enquête (uit 2022) onder 23.000 werknemers wereldwijd bleek dat bijna 2 op de 3 respondenten aangaf ooit een of andere vorm van loopbaanonderbreking te hebben genomen. Waarna het platform ook een ‘Career Breaks’-functie introduceerde, waarmee je kon laten zien wat je in die tijd aan vaardigheden had verworven.

Op sociale media zien veel mensen een zijstap in je carrière juist als een sterk signaal.

Tijdens de coronatijd leek het minder een smet op je cv als je een tijdje niet kon werken. Bovendien lijkt het alsof nieuwe generaties (en dan met name Gen Z) sowieso wat minder negatief oordelen over loopbaanonderbrekingen en minder traditionele loopbaantrajecten. Sociale media dragen daaraan bij: het is allang geen schande meer als je daar bekend maakt even ertussenuit te stappen, sterker nog: het wordt vaak als een sterk signaal gezien. Of het nu alleen maar is om ‘de accu op te laden’, of om andere vaardigheden op te doen: er is doorgaans veel waardering en bewondering voor.

De hamvraag: is het een straf?

Maar dan de hamvraag: mede-social-media-gebruikers mogen het prima vinden dat je een gat in je cv opbouwt, maar vinden werkgevers dat inmiddels ook? Is het nog steeds een ‘straf’, of niet? Of geldt inmiddels misschien zelfs het omgekeerde: dat het goed is voor je carrière om af en toe een zijstap te nemen, of er even helemaal tussenuit te stappen? Onderzoekers Boris Groysberg en Eric Lin besloten het uit te zoeken en berichtten erover in Harvard Business Review. En dan blijkt het beeld nog altijd behoorlijk genuanceerd te zijn.

Hoe groter het gat in het cv, hoe kleiner de kans om gebeld te worden.

Zo halen ze een onderzoek uit 2019 aan, waarin ResumeGo fictieve cv’s verstuurde naar meer dan 36.000 vacatures. Ze ontdekten dat een cv zonder gat erin een terugbelpercentage van meer dan 11% kreeg, terwijl een cv mét een gat van 1 of 2 jaar het met ongeveer 10% moest doen. Was het gat groter, dan daalde het terugbellen snel: bij 3, 4 en 5 jaar waren de percentages respectievelijk 4,6%, 3,7% en 3,1%. Wel bleek de context belangrijk. Gaf je geen verklaring voor het gat in het cv, dan was het terugbelpercentage gemiddeld slechts 4,3%. Zei je dat je in die tijd een studie volgde, dan steeg het naar 8,5%. Gezondheidsproblemen leverden een terugbelpercentage op van zo’n 7%, en familieproblemen van bijna 6%.

Sceptisch

En er is nog een reden om sceptisch te zijn over het idee dat een gat in je cv niet meer zou uitmaken. In het najaar van 2023 ondervroegen de 2 auteurs meer dan 400 managers op LinkedIn. Hun antwoorden: 61% beschouwt een gat in het cv nog steeds als een negatief teken. Betrouwbaarheid was de grootste zorg (29%), gevolgd door motivatie (27%), retentierisico (25%) en afname van vaardigheden (19%). Opvallend genoeg oordeelden vrouwen strenger dan mannen over een gat in het cv: slechts 4% vond het een positief signaal, tegenover 10% van de mannen.

En een gat in je cv heeft natuurlijk niet alleen invloed op recruitmentbeslissingen. De auteurs keken ook naar wat het voor je verdere loopbaan betekenen kan. Daarvoor keken ze onder meer naar beloningsdata van leidinggevenden met en zonder een gat in hun cv. En dan blijkt er ook nog altijd een behoorlijk negatief effect te zijn. Zonder gat in je cv ging je in dit onderzoek er bij een nieuwe baan gemiddeld 22% op vooruit. Mét gat in je cv was dat slechts 14%. En dit effect is nog groter voor jongere leidinggevenden. Logisch, aldus de onderzoekers, omdat zij ook nog maar een kortere loopbaan achter de rug hebben.

‘Geen doodvonnis’

Opvallend: het negatieve effect van een gat in je cv deed zich vooral voor bij de grotere bedrijven. Daar wordt het blijkbaar eerder gezien als waarschuwingssignaal, aldus de onderzoekers. En ook opvallend: voor vrouwen duurde het negatieve effect langer dan voor mannen. Mannen kunnen het negatieve effect makkelijker ‘inlopen’ door bewezen prestaties bij een nieuwe werkgever, stellen ze. Hun totale conclusie: ‘Een gat in je cv is geen doodvonnis voor je carrière, maar het is ook niet zo dat ze niet relevant zijn. De mate waarin je het kunt verklaren kan de negatieve effecten verzachten, maar niet volledig wegnemen.’

‘Hoe je een gat op je cv kunt verklaren kan de negatieve effecten verzachten, maar niet volledig wegnemen.’

Kijk je naar de totale loopbaan, dan heeft een gat in het cv gemiddeld genomen wel een negatieve invloed op wat je verdient. Maar heb je al een langere loopbaan achter de rug, dan hoef je je minder zorgen te maken, terwijl degenen die hun carrière net opbouwen kwetsbaarder zijn voor een gat in hun cv. Bedrijven, zeker de grote, gebruiken het nog altijd als een belangrijk signaal, hoe troebel dat ook is, constateren de onderzoekers. ‘Wervingsmanagers nemen nu eenmaal nog steeds hun beslissingen op basis van onvolledige informatie en gebruiken daarbij imperfecte signalen als input.’ Zoals dus een gat in iemands cv, verklaarbaar of niet.

Ongewenst neveneffect

De maatschappelijke trend tot het nemen van een tijdje vrijaf kan zo zelfs tot een ongewenst neveneffect leiden, stellen de onderzoekers. Hoe meer mensen een gat in hun cv hebben, hoe selectiever immers de groep die niet zo’n gat hoeft te presenteren. En hoe groter mogelijk de kans dat zij bij een recruitmentprocedure er positief bovenuit springen, en hoe hoger de kans voor hun op promotie. Werkgevers blijven het namelijk nog steeds als een belangrijk signaal van iemands geschiktheid beoordelen. ‘En zo zou een groter aantal mensen met een gat op het cv de loonkloof wel eens eerder kunnen vergroten, in plaats van verkleinen.’

Lees ook

Liefst 43% van Nederlandse beroepsbevolking wordt nooit benaderd voor andere baan

In Nederland zijn er twee werelden van hunting en sourcing op de arbeidsmarkt. Aan de ene kant worstelen bedrijven om geschikte kandidaten te vinden voor openstaande vacatures en dus worden steeds meer kandidaten actief benaderd door werkgevers. Dit gold het afgelopen kwartaal voor maar liefst 41,5% van de Nederlandse beroepsbevolking. Ook is er een groep die minder frequent, maar toch nog steeds regelmatig actief benaderd wordt.

Er is een flinke groep mensen die nooit benaderd wordt (of zelfs niet benaderd wíl worden) door recruiters.

Maar er is ook een andere kant van de medaille. Zo is er een aanzienlijke groep mensen die nooit benaderd wordt (of zelfs niet benaderd wíl worden) door recruiters en potentiële werkgevers. Als we het hebben over deze ‘onbenaderbare’-groep op de arbeidsmarkt gaat het over maar liefst 43% (!) van de Nederlandse beroepsbevolking. Deze groep is dus (al dan niet bewust) onbenaderbaar en recruiters vinden hen dus ook niet. Daar ligt een enorme uitdaging, of moeten we spreken van: een enorme kans? Daarbij is het natuurlijk van belang om te weten: wie zijn dit? En hoe kunnen we deze groep bereiken?

3,4 miljoen mensen

Allereerst: belangrijk om te beseffen dat het hier gaat over een groep van maar liefst 3,4 miljoen mensen. Deze groep wijkt wat betreft zijn arbeidsmarktgedrag af van het gemiddelde. Zo is bijvoorbeeld maar 8% actief op zoek naar (ander) werk (terwijl het Nederlands gemiddelde op 11% ligt). Ook de latente groep die niet zoekt, maar wel openstaat voor werk is relatief kleiner (35% versus 45%). En als we kijken naar de baanwisselingen, dan zien we dat hier zowel de externe (10% versus 17%) als interne (7% versus 10%) baanwisselingen achter blijven bij het gemiddelde.

De onbenaderbare kandidaten blijven zowel qua activiteit als mobiliteit achter op de rest van de beroepsbevolking.

De onbenaderbare kandidaten blijven dus zowel qua activiteit als mobiliteit achter op de Nederlandse beroepsbevolking, wat deels logisch is aangezien mensen die bereid zijn een overstap te maken op de arbeidsmarkt ook meer hun best doen om gevonden te worden. Halen we de groep mensen eruit die niet actief op zoek zijn en ook niet bereid zijn tot een overstap, dan blijft 19% van de Nederlandse beroepsbevolking over, wat gelijk staat aan 1,45 miljoen mensen. Deze mensen zijn bereid een overstap te maken, maar worden dus nooit benaderd door recruiters. Dit zijn vooral vrouwen (57%), 50-plussers (32%) en (v)mbo-opgeleiden (62%).

Wie behoren tot deze groep?

Waarom wordt deze 19% niet benaderd, terwijl ze best een overstap zouden willen? In een wereld van schaarste en krapte kun je je bijna niet voorstellen dat er ook een groep is dat niet benaderd wordt. De vraag is: waarom is dat? Dit kan volgens ons verschillende redenen hebben. Het kan maar zo zijn dat deze groep vergeten is hoe ze bekend moeten maken dat ze ‘in de markt’ zijn, of dat ze het nooit geleerd hebben. Daarnaast heb je een groep die zich bewust terugtrekt van de digitale arbeidsmarkt/onvindbaar is of niet meer reageert. Bijvoorbeeld door:

  • Hun cv offline te halen
  • Het LinkedIn-profiel niet te updaten of zelfs te deleten
  • Niet meer te reageren op InMails

Je hebt ook een (nog grotere) groep die gewoon niets heeft met de (digitale) arbeidsmarkt. Misschien zijn ze niet sterk digitaal vaardig, hebben ze geen cv, kennen ze de verschillende kanalen niet (of weten ze bijvoorbeeld niet hoe LinkedIn werkt). Van deze groep geeft namelijk 36% aan dat ze vooral willen dat een sollicitatie eenvoudig online in te dienen is (tegenover het gemiddelde van 31%). Het is onze recruitment- en arbeidsmarktbias dat we denken dat iedereen dit weet, maar in de praktijk blijkt vaak niets minder waar.

Vergeten hoe het moet

Het kan ook maar zo zijn dat de mensen die de laatste 10 jaar (of meer) niet bewogen hebben op de arbeidsmarkt, nog nooit een cv hebben gemaakt of hun cv sindsdien nooit hebben geüpdatet. Voor de groep die niet meer weten of nooit hebben geweten hoe ze moeten solliciteren of een cv moeten opzetten, kun je een training aanbieden waarin ze dit leren. Opvallend is namelijk dat van de actief zoekenden die niet benaderd worden 25% wél aangeeft na afwijzing best sollicitatieadvies te willen tijdens een sollicitatiegesprek, terwijl dit voor de totale Nederlandse beroepsbevolking maar 14% is.

Een grote groep Nederlanders heeft waarschijnlijk al jaren zijn cv niet bijgewerkt.

Dit geldt trouwens ook voor de starters op de arbeidsmarkt. Bij hen zien we dat de behoefte aan sollicitatieadvies na een afwijzing het grootst is. Door de goede arbeidsmarkt en covid hebben heel veel starters nooit echt geleerd om te solliciteren of een cv te maken. Ze zijn direct aangenomen (via bijvoorbeeld referral) of via platforms of als zzp’er. Zij hebben een andere beleving van de arbeidsmarkt en zijn zich veel minder bewust van de traditionele ‘spelregels van vraag en aanbod’.

Hoe ouder, hoe meer cv’s, hoe minder apps

Deze jonge groep kiest steeds vaker beeld/videokanalen, zoals TikTok en Instagram, voor hun zoektocht en kijkt minder naar ‘traditionele’ instrumenten als cv, motivatiebrief, cv-databank en vacaturesites. Meer specifiek: waar de cv-upload oploopt voor de niet-benaderde actieve kandidaten in de verschillende leeftijdsgroepen (15% gebruik door jongeren tot en met 30 jaar, 23% voor 31-50 jarigen en 26% door de 50+ groep), is dat bij het gebruik van sollicitatieapps precies omgekeerd (19%, 11% en respectievelijk 7%), net als sociale media (32%, 27% en 21%).

Uitzendbureaus die hun lokale vestigingen overeind houden bedienen nog steeds een heel grote groep.

De niet-digital natives zijn vaker ouder (meer ervaren) en praktisch opgeleid. Zij prefereren vaker kanalen als het UWV, de (lokale) krant en binnenlopen bij het uitzendbureau. De grote uitzendbureaus die hun lokale vestigingen sluiten verliezen dan ook vooral bij deze groep marktkracht aan lokale champs die wel lokaal hun vestigingen overeind houden. Die laatste groep bereikt op die manier een gigantisch grote groep arbeidspotentieel die op deze manier bediend wil worden. En let wel… het is nog steeds een kandidatenmarkt.

Een soort navelstaren

Misschien overschatten we de arbeidsmarktkennis en vaardigheden van ouderen én jongeren. Steeds vaker grappen jongeren over LinkedIn en typeren zij dit vooral als wervingskanaal voor hoogopgeleide dertigers en veertigers. De groep waartoe veel recruiters zelf ook behoren. Daardoor is het een soort navelstaren geworden. Je ziet alleen deze arbeidsmarkt en bent blind geworden voor de rest. En dat zie je dus ook terug in de groepen die wél en níet benaderd worden.

Als deze groep zich online oriënteert, doen ze dat meer via Indeed dan via LinkedIn.

Kijkend naar de oriëntatiekanalen van de groep onbenaderde kandidaten, zien we dat zij beduidend minder vaak zorgen dat ze online vindbaar zijn (16% versus 21% gemiddeld) en ook hun cv (iets) minder vaak uploaden in een databank (24% om 26%). Ook benaderen zij veel minder vaak zelf headhunters en w&s-bureaus (7% om 12%) en corporate recruiters (5% om 9%). Vacaturesites gebruiken ze weer wel vaker dan gemiddeld, maar dat zit meer in de passieve (62%) dan de actieve groep (53%). Als ze zich online oriënteren, doen ze dat meer via Indeed (61% om 57%) en NationaleVacaturebank (22% om 20%) dan via LinkedIn (12% om 20%).

Meer traditionele aanpak

Maar wat werkt dan wel om deze kandidaten te benaderen als de ‘standaard’ online benadering via LinkedIn niet genoeg is? Dat is een interessante uitdaging die een meer traditionele aanpak vereist. Deze groep geeft aan de zoekmachines meer te gebruiken, naast de bijna alweer vergeten offline oriëntatiekanalen als huis-aan-huisbladen, de lokale weekkrant, advertenties in winkels/etalages en de uitzendbureaus. Plaats dus vooral vacatures op lokale prikborden of advertenties in lokale kranten. Of ga samenwerken met uitzendbureaus in jouw branche. Zij hebben namelijk vaak een groot netwerk van kandidaten die je op andere manieren niet of nauwelijks bereikt.

Organiseer bijvoorbeeld eens een kookworkshop of puzzeltoernooi om zo kandidaten nieuwsgierig te maken.

Het is op de hele arbeidsmarkt belangrijk mensen te ontmoeten waar ze echt zijn. Kijk bijvoorbeeld naar de hobby’s die een doelgroep bovengemiddeld vaak noemt. Zo blijkt de doelgroep onbenaderde kandidaten bovengemiddeld vaak bezig zijn met religie. Ook lezen ze vaker, doen ze meer aan koken en bakken en houden ze meer van puzzelen en het spelen van spelletjes. Organiseer dus bijvoorbeeld eens een kookworkshop of puzzeltoernooi om zo kandidaten nieuwsgierig te maken. Of werk in elk geval met employee referrals, waarbij je je huidige medewerkers stimuleert om potentiële kandidaten door te verwijzen .

Dit verhaal is geschreven door Sabine Dobbe-Veldkamp, manager Data, Analysis en Development bij Intelligence-Group.

Lees ook

Hebbus! Zó wil EBS mensen uit andere beroepen verleiden om buschauffeur te worden

Als ergens de schaarste aan personeel nog groot is, dan is het bij buschauffeurs. Nog altijd zijn er op verschillende plekken in Nederland bussen die uitvallen omdat er geen chauffeurs te vinden zijn, met alle gevolgen van dien. En dat is eigenlijk gek, vinden ze bij EBS. Want als buschauffeur heb je bijvoorbeeld heus een aantal mooie arbeidsvoorwaarden die je op andere plekken niet hebt. Precies dat is wat het vervoerbedrijf dan ook wil vertellen in een nieuwe campagne, die 6 doelgroepen in het bijzonder aanspreekt.

‘De 6 doelgroepen zijn bepaald op basis van eerdere wervingsresultaten, de overstapkans en demografische factoren.’

De nieuwe campagne heeft het gevatte thema ‘Hebbus meegekregen. Hij richt zich op zes heel nauw omschreven doelgroepen: horecamedewerkers, touringcar- en vrachtwagenchauffeurs, pakketbezorgers, de bouw en de brede doelgroep ouders/verzorgers. ‘Deze doelgroepen zijn bepaald op basis van: eerdere wervingsresultaten van EBS, de kans dat ze bereid zijn over te stappen en demografische factoren’, vertelt Chantal Verkuijlen, die namens Goals Nonstop Employer Branding bij de totstandkoming van de campagne betrokken was.

‘Doelgroep is opgedroogd’

Iedere doelgroep heeft een eigen landingspagina gekregen, naast een bannerpakket, videografie, fotografie en testimonial. ‘We focussen ons op deze doelgroepen omdat de doelgroep buschauffeurs opgedroogd is’, aldus Verkuijlen. De boodschap van de campagne verschilt per doelgroep, maar focust zich volgens haar vooral op de ‘stiekeme voordelen’ van het werk als buschauffeur. ‘Zo weten bijvoorbeeld niet veel potentiële chauffeurs dat buschauffeurs een netto startsalaris van 3.100 euro per maand verdienen. We focussen ons dus op de voordelen van het werk, zoals salaris en werktijden, en wat minder op EBS als werkgever, omdat de concurrentie in de regio lager is en we verwachten zo meer personen te overtuigen.’

Vervoerder EBS rijdt momenteel lijnbussen in 4 regio’s in Nederland: Voorne-Putten en Rozenburg in Zuid-Holland, het streekbusvervoer rondom Den Haag, de regio IJssel-Vecht en – sinds dit jaar – ook in Zaanstreek-Waterland. Op de speciale landingspagina’s worden steeds de ‘Hebbus’-voordelen uitgelicht, gebaseerd op interviews met de recent hires die net zijn overgestapt uit het vorige beroep. De campagne is opgebouwd volgens het inmiddels bekende See, Think Do-concept, en bevindt zich nu nog voornamelijk in de See-fase, aldus Verkuijlen.

Overstap- en voordelen-video’s

In totaal zijn er voor deze fase nu al 12 video’s ontwikkeld: 6 ‘overstapvideo’s’ waarin de collega de drie belangrijkste redenen vertelt om van het oude beroep over te stappen naar dat van buschauffeur, en 6 zogenoemde ‘voordelen-video’s’, waarin de voordelen van het werk als buschauffeur worden uitgelicht. ‘Denk bijvoorbeeld aan: de leukste ontmoeting, het mooiste compliment of de leukste collega’, legt Verkuijlen uit. ‘En als extraatje hebben we ook nog de ‘Hebbus’-song door een producer laten ontwikkelen.’

De campagne draait online via kanalen als Facebook, Instagram, TikTok, Google en YouTube. Daarnaast is er een digital-out-of-home-campagne gericht op plekken waar de bewuste doelgroep veel verblijft. ‘Denk bijvoorbeeld aan personen uit de bouw, die we dan bij een bouwmarkt tussen 06:00 en 08:00 in de ochtend proberen te bereiken. Of vrachtwagenchauffeurs, bij overnachtingsplekken.’ Ook de drempel om te solliciteren is bewust zo laag mogelijk gelegd. Zo hoeven sollicitanten alleen de naam en contactgegevens in te vullen en worden zij daarna telefonisch gescreend.

Ambussadeurs

Na de recente interne lancering van de campagne is bij het bedrijf ook het begrip ‘amBUSsadeur’ geïntroduceerd. Verkuijlen: ‘In de interne activatie gaan we structureel de chauffeurs overtuigen om als amBUSsadeur op te treden. We zijn live gegaan met een eigen landingspagina en achter-de-schermen-video om zo de chauffeurs te informeren over wat we gedaan hebben, en hopen zo dat ze ook anderen overtuigen om de bus in te stappen.’

Lees ook

Ook in ‘Campagne van de week’?

Wil je jouw wervingscampagne hier ook onder de aandacht brengen? Mail dan kort wat achtergronden, doelstellingen en beeldmateriaal, en wie weet vind je hier dan straks ook jouw inspanningen terug.

‘De snelste sollicitatie ooit’, oké. Maar hoe góéd is die eigenlijk?

Bij een artikel over de snelste teamsprint op de Olympische spelen ooit van de baanwielrenners kwam ik op nu.nl een advertentie tegen voor ‘de snelste sollicitatie ooit’ bij Toyota. Ik begrijp waarom het algoritme die daar plaatst, wat meteen iets zegt over algoritmes, want baanwielrennen en autoracen staan in mijn optiek best ver van elkaar af, maar vooruit, ik klik er wel op – vanuit professionele interesse.

snelste sollicitatie ooit

 

Ik kom vervolgens op een vrij eenvoudige site, wat ik kan waarderen. Ik mis hier alleen wel een beetje wat er nu precies zo snel is aan de sollicitatie. Zo moet je bijvoorbeeld de video bekijken, persoonlijk zou ik het in zo’n geval ook in tekst vermelden. Maar de overzichtelijkheid en het feit dat onder elk tekstblok een call-to-action staat kan ik weer wel waarderen. Deze site is duidelijk gemaakt met één helder doel: solliciteren. De video geeft me overigens relatief weinig informatie. Gaan ze me echt tijdens een race interviewen? Of is dat voor de show? Waarom op het circuit? Mag ik zelf racen? Wat is het idee? Het doel? Het blijft een beetje vaag.

Triggeren met passie

Ik ben er zelf altijd een groot voorstander van mensen te triggeren met wat als het goed is hun passie is. Als je van auto’s houdt, en ik gok zomaar dat de meeste monteurs dat doen, is Zandvoort natuurlijk een goede plek voor dergelijke sollicitatiegesprekken. Maar ik mis een beetje: wat ga je er dan doen? Mag je aan een race auto sleutelen? Of racen? Daar ontbreekt voor mij de trigger. Wat is nu het echte concept?

Het formulier is in elk geval snel, kort, simpel.

Dan over naar: de sollicitatieprocedure. Want hoe snel is die snelste procedure ooit dan precies? Het formulier is in elk geval snel, kort, simpel. Vraagt ook niet om een cv. Enkel ervaringsjaren als monteur. Precies de juiste vraag. Zo simpel kan het zijn. Geen gedoe en daarmee ook mobiel toegankelijk.

Lekker duidelijk formulier dus. Het is meteen een gezamenlijke actie voor alle Toyota-dealers en garages, ook dat is iets dat ik kan waarderen. Je mag meteen kiezen in welke dealer je interesse hebt. Ik vermoed dat ze per definitie dan ook als daar geen plek zou zijn je voorstellen bij een ander in de buurt, maar dat heb ik niet kunnen testen.

 

Toyota presenteerde een tijdje geleden de snelste sollicitatie ooit. Een mooie belofte. Maar hoe góéd is die procedure dan eigenlijk in de praktijk? Bas van de Haterd nam de proef op de som.

Ook is er een whatsapp-chatbot, maar omdat ik niet zeker weet of het een bot of een mens is probeer ik die even niet uit. Ik ga geen mensen lastig vallen voor mijn artikel hier als het geen bot blijkt te zijn. Het feit dat men deze heeft geeft me weer aan dat ze hebben nagedacht over de doelgroep. Ook daarvoor complimenten.

Conclusie: een 6

Een 9 voor het idee. Natuurlijk is het niet nieuw, autogerelateerde wervingen op circuits als Zandvoort, Shell deed het decennia geleden al toen ze Ferrari sponsorden en AkzoNobel idem, maar dit soort acties kan me altijd bekoren. Voor de uitwerking moet ik echter een 6 geven. Er is goed nagedacht over de site, het formulier en whatsapp-solliciteren. Maar het is slechts een heel beperkte voldoende geworden, omdat het concept op het circuit mij niet duidelijk is en dat hoe dan ook verschillen in verwachtingen gaat geven en daarmee teleurstelling gaat opleveren.

Toyota presenteerde een tijdje geleden de snelste sollicitatie ooit. Een mooie belofte. Maar hoe góéd is die procedure dan eigenlijk in de praktijk? Bas van de Haterd nam de proef op de som.

Iets van informatie over het niveau dat men zoekt, ook als het alle niveaus zijn, zou niet misstaan.

Ik mis basisinformatie op de site. Niet dat je het vak van monteur hoeft uit te leggen, vermoed ik, maar wel of je bijvoorbeeld zonder ervaring kan beginnen. Er is ergens een korte referentie aan een opleidingstraject. Maar is dat voor mensen die van niets weten naar junior, of is het voor mensen die van junior naar senior willen groeien? Iets van informatie over het niveau dat men zoekt, ook als het alle niveaus zijn, zou niet misstaan.

Meer weten?

Wil je weten welke organisaties wél aan de top staan qua online candidate experience? Op 15 oktober reikt Digitaal-Werven voor de 18e keer al weer de award uit voor de beste corporate career website. Aanmelden kan hier:

Digitaal-Werven

Lees ook

Groei startsalarissen blijft flink achter bij gemiddelde CAO-stijging

Vorig jaar leek het nog niet op te kunnen voor de jonge hoogopgeleiden. In vergelijking met 2022 zagen ze toen hun gemiddelde startsalaris er nog met 9,3% op vooruit gaan, ten opzichte van een jaar eerder. Daarmee overtroffen ze destijds de cao-stijging flink, die was in dezelfde periode namelijk ‘slechts’ 5,4%. Dit jaar lijkt er wat dat betreft een soort compensatie gaande, en stegen de startsalarissen van jonge hoogopgeleiden slechts met 2,7%, waar de gemiddelde cao-loonstijging op 6,7% uitkwam. Waarmee de stijging over 2 jaar gemeten ongeveer weer gelijk is.

‘Dit jaar zijn bedrijven minder ruimhartig. Dat vind ik ook niet heel gek.’

‘Dit jaar zijn bedrijven dus minder ruimhartig met de salarisstijgingen voor starters. Dat vind ik ook niet heel gek, gezien de flinke correctie van vorig jaar’, aldus Laurens van Nues, mede-oprichter en CEO van Magnet.me, het Rotterdamse bedrijf waarvan de cijfers afkomstig zijn en waarvan ook huidig staatssecretaris van Jeugd, Preventie en Sport en voormalig wethouder Vincent Karremans aan de basis stond. Toch blijft de groei van de startsalarissen achter bij de verwachtingen, aldus Van Nues.

‘Er moet meer geanalyseerd worden’

Het salaris van een hbo- of wo-starter lag in het eerste kwartaal van dit jaar op 2.916 euro per maand, terwijl dit gemiddelde een jaar eerder nog op 2.839 euro lag. Nog eens zo’n stijging als dit jaar, en volgend jaar wordt de 3.000 euro gemiddeld (bijna) aangetikt. De groei van het startsalaris mag dan achterlopen bij de gemiddelde cao-stijging van dit jaar, maar loopt wel weer redelijk in de pas met de inflatiecijfers van dezelfde periode.

Nog eens zo’n stijging als dit jaar, en volgend jaar ligt het gemiddelde startsalaris op zo’n 3.000 euro.

In de top-3 best betaalde functies staan startende analisten bovenaan, met een gemiddeld maandsalaris van 3.171 euro. Jonge fiscalisten volgen met 3.162 euro per maand, en beginnende engineers verdienen gemiddeld 3.156 euro per maand. De grootste salarisstijging was te zien bij financiële functies, met een toename van 10,6% ten opzichte van vorig jaar. Van Nues: ‘Het hoge startsalaris voor analisten weerspiegelt de groeiende vraag naar data-analyse. Bedrijven hechten niet alleen meer waarde dan ooit aan datagedreven besluitvorming, ook worden recordhoeveelheden data opgeslagen. Er moet dus ook meer geanalyseerd worden.’

Best betalende sectoren

Ten opzichte van vorig jaar zijn de drie best betalende sectoren onveranderd. De energie- en overheidssector blijven de best betalende sectoren, met starters in de energiesector die gemiddeld 3.192 euro per maand verdienen en starters bij de overheid 3.144 euro. De advocatuur kent de grootste stijging met een toename van 12% ten opzichte van het jaar daarvoor en sluit de top-3 af met een gemiddeld startsalaris van 3.094 euro. Andere sectoren met aanzienlijke stijgingen waren staffing (+10,5%) en IT (+9,4%).

Staffing behoort tot de sectoren waar het gemiddelde startsalaris het snelste stijgt.

Uit het onderzoek blijkt dat de best betaalde startersbaan de functie van Graduate Quant Trader bij Da Vinci is, met een gemiddeld maandsalaris van maar liefst 8.333 euro per maand, oftewel: een ton per jaar. Op de tweede plaats staat de Junior Planoloog bij de Gemeente Zoetermeer met een startsalaris van 5.621 euro per maand. De derde plaats wordt ingenomen door de Junior Fiscalist bij Countus, die hier 5.016 per maand gaat verdienen. Al merken de onderzoekers hierbij wel op dat sommige werkgevers niet genoemd willen worden en daarom niet zijn opgenomen in de lijst.

De totale top-10

#

Functietitel

Bedrijf

Salaris (€)

1

Graduate quant trader*

Da Vinci

8.333

2

Junior planoloog

Gemeente Zoetermeer

5.621

3

Junior adviseur public affairs

Gemeente Zwolle

5.009

4

Junior inspecteur binnendienst

Gemeente Delft

4.537

5

Startend beleidsmedewerker economische zaken*

Gemeente Veenendaal

4.537

6

Patent specialist

Koppert

4.402

7

Graduate global markets

BNP Paribas

4.298

8

Junior Procestechnoloog*

Tata Steel

4.161

9

Junior primair engineer

Alliander

4.000

10

Junior java developer

Het Kadaster

3.392

*Twee of meer functies bij deze werkgever hebben hetzelfde startsalaris.


Voor het onderzoek zijn 8.721 hbo- en wo-startersbanen geanalyseerd die tussen 2023 en het eerste kwartaal van 2024 op Magnet.me zijn gepubliceerd met salarisinformatie. Het onderzoek omvat een vergelijking van de gemiddelde startsalarissen op basis van functies en sectoren. In gevallen waarin een salarisschaal werd vermeld, is het minimumsalaris meegenomen in de berekening. De gemiddelden zijn vergeleken met die van voorgaande jaren en kwartalen om trends in salarisontwikkelingen te identificeren. In totaal stonden er het afgelopen jaar 17.794 banen op Magnet.me.

Lees ook

15 tips om het grote ‘Niet Komen Opdagen’ te voorkomen

Mensen die toegang wilden tot de arbeidsmarkt hadden de afgelopen jaren kort gezegd twee skills nodig: (1) ‘willen werken’ en (2) ‘komen opdagen’. Heb je die twee skills, dan kon je in Nederland werk vinden, ook ruimschoots boven het minimumloon.

Wil je werken, en kom je opdagen, dan kon je de afgelopen jaren werk vinden.

Maar hoe makkelijk deze skills misschien ook lijken, ze bleken toch niet altijd ruim voorradig. Veel werkgevers hebben te maken gehad met ghostende of niet op komen dagende kandidaten op gesprekken en videocalls. Ook niet op komen dagende hires op hun eerste werkdag, kandidaten die van de radar verdwijnen na enkele dagen/weken werken en/of simpelweg niet verschijnen op werk terwijl ze wel zijn ingeroosterd: het bleek allemaal voor te komen. Van zzp’ers tot aannemers, van NS, Welten tot McDonald’s: vrijwel elke werkgever kreeg ermee te maken.

Alarmfase 1

Werknemers die (onverwacht) niet komen opdagen, zijn een groot probleem voor alle werkgevers, van detacherings- en uitzendbureaus tot en met logistiek, retail en horeca. Het leidt tot inefficiëntie, verhoogde kosten, verloren omzet en dienstverlening en een negatieve werkomgeving. Al is het zelden makkelijk te accepteren, het is bijna een ‘vanzelfsprekendheid’ geworden dat elke werkgever hier in meer of mindere mate mee te maken krijgt. In sommige gevallen kun je er adequaat op reageren omdat het weinig voorkomt, maar bij andere werkgevers waar het Niet Komen Opdagen (ver) boven de 10% ligt per dag, is het wel alarmfase 1.

Deze uitdaging verdient nieuwe én andere oplossingen dan het huidige arsenaal van waarschuwen en ontslag.

Deze uitdaging verdient nieuwe én andere oplossingen dan het huidige arsenaal van waarschuwen en ontslag. Doe je dat, dan hou je namelijk niemand over en kun je overgaan tot sluiten van de vestiging of erger. Wat kun je wel doen? Op 15 augustus tussen 12:30 en 15:30 organiseert Intelligence Group daarvoor éénmalig de gratis trendsessie ‘Niet komen opdagen’ op het kantoor op de Weena 200 in Rotterdam. In deze sessie delen we data, cases en oplossingen met elkaar. Als je actief wilt meedoen én komt opdagen, kun je je gratis aanmelden.

Niet Komen Opdagen Sessie

Hier alvast 15 tips die dan ongetwijfeld de revue zullen passeren:

#1. Neem het recruitment- en aannameproces serieuzer

Recruitment en interviewen is een vak. Een eerste gesprek is altijd fysiek (dus niet alleen via teams of whatsapp) en op locatie. Zo krijg je beter commitment vooraf. Tevens is het belangrijk om gestructureerde interviews, referentiecontroles en proefperiodes af te spreken om de geschiktheid van kandidaten te beoordelen. Maak de baan serieus, door een serieus recruitmentproces in te richten en de kandidaat serieus te nemen.

#2. Laat zelf het sollicitatiegesprek op locatie inplannen

Laat de kandidaat direct bij de sollicitatie (nog vóór screening van de recruiter) het gesprek op locatie inplannen. De kandidaat krijgt daarmee regie over tijd en locatie en geeft daarmee meer commitment af. Uiteraard is opvolging, screening, bevestiging en dergelijke daarna nog steeds noodzakelijk en moet je dit meenemen in je standaard recruitmentproces.

#3. Zorg voor professionele onboarding en training

Een effectieve onboarding en training zorgen dat nieuwe medewerkers zich welkom voelen en begrijpen wat van hen verwacht wordt. Daardoor zijn ze sneller succesvol in hun werk en voelen ze zich meer verbonden, succesvol en gewaardeerd.

#4. Werk met mentorship

Een mentorprogramma helpt ook. Daarbij koppel je nieuwe medewerkers aan (meer) ervaren medewerkers voor begeleiding en ondersteuning. Deze ervaren medewerkers worden zo ook meer verantwoordelijk. Beloon hen daarvoor dan ook adequaat.

#5. Investeer in goede managers

Waardering bindt. Geef managers dus handvatten, vrijheden en middelen om te waarderen, te complimenteren, iets extra’s te doen voor werknemers die het goed doen. Waardering bindt, maar waardering is een competentie die (deels) kan worden aangeleerd. Leer managers en teamleads waarderen en aandacht geven.

#6. Beloon het wel komen opdagen

Beloon medewerkers die consistent (op tijd) komen en hun shifts draaien. Dit kan door middel van bonussen, erkenning of extra voordelen. Van medewerker van de maand tot kleine extra’s. Maar ook loyaliteitsprogramma’s kunnen hierin een goede bijdrage leveren.

#7. Ga zelfroosteren

Laat medewerkers hun eigen roosters maken (binnen bepaalde grenzen/regels). Dit verhoogt de flexibiliteit en tevredenheid. Het geeft mensen bovendien meer verantwoordelijkheid over hun eigen agenda én maakt dat mensen makkelijker kunnen ruilen, en zich tegenover elkaar verantwoordelijk voelen. Zelfroosteren is een no-brainer, al dan niet met hulp van de manager.

#8. Geef 24-uurs en 48-uurs baaldagen

Geef medewerkers de mogelijkheid om enkele keren per jaar zonder opgaaf van reden 24 uur of 48 uur van tevoren een dag vrij te nemen. Neem je de dagen niet op, kun je deze inruilen voor extra salaris/bonus. Spring je in voor iemand die zo’n extra dag opneemt, word je ook additioneel beloont. Het voordeel van deze aanpak is dat je in ieder geval minimaal 24 uur van tevoren weet als manager dat iemand niet komt. Dat is beter dan in het moment zelf.

#9. Gebruik platformtechnologie

Gebruik (platform)technologie om communicatie en planning te verbeteren. Apps kunnen helpen bij het plannen, herinneringen sturen en het eenvoudig maken om diensten te ruilen. Hierin heb je partijen als Freshheads, MrEinstein en Deputy die daar heel goed bij kunnen helpen.

#10. Betaal direct (extra en over)werk

Betaal medewerkers direct na hun dienst of geef ze de mogelijkheid om een voorschot te krijgen. Dit kan de motivatie verhogen om te komen opdagen én het geeft meteen boter bij de vis. Het is een succesformule voor winnende uitzendbureaus zoals 365Werk Payday, en global start-ups als jobandtalent en Dailypay.

#11. Trek andere doelgroepen aan

Diversifieer de wervingsstrategie door verschillende doelgroepen aan te trekken waarvan bekend zijn dat ze wél komen opdagen.

#12. Gebruik andere communicatiekanalen

Of, als je toch voor de jongere doelgroep gaat: gebruik communicatiekanalen die populair zijn onder jongeren, zoals Snapchat, WhatsApp of TikTok, om direct en snel met ze te kunnen communiceren.

#13. Geef aandacht en vier successen

Erken en vier de successen en bijdragen van medewerkers regelmatig om hen gemotiveerd en betrokken te houden. Natuurlijk heb je de medewerker van de maand, maar er zijn ook andere redenen om dingen te vieren zoals beste omzetdag van de maand (teamprestatie), verjaardagen, speciale feestdagen, of de schoonste werkplek.

#14. If you pay peanuts….

#15. Denk aan een Pay & Quit-programma

Implementeer een programma zoals Zappos, waarbij medewerkers een financiële beloning krijgen aangeboden om te vertrekken als ze niet tevreden zijn, een zogenoemd Pay & Quit programma.

Trendsessie Niet Komen Opdagen

Lees ook

Hoe NCOI, LOI, NTI, ISBW, Luzac en Schoevers wél aan voldoende personeel weten te komen

In het onderwijs is het nog steeds alle hens aan dek als het gaat om het personeelstekort. Er staan voor het komende schooljaar nog altijd ruim 3.200 vacatures open, zo bleek recent, en daar komen er per dag honderden bij. Ruim 1 op de 3 middelbare scholen en bijna 1 op de 10 basisscholen is nog op zoek naar leerkrachten voor na de zomervakantie, meldde het ANP. Volgens Freek Kalkhoven, arbeidsmarktadviseur bij het UWV, behoort het onderwijs tot de sectoren met de grootste uitdagingen. ‘We zien de laatste tijd de krapte op de arbeidsmarkt wat afnemen. Maar dat geldt niet voor het onderwijs, hier wordt het alleen maar erger.’

‘We zien de krapte op de arbeidsmarkt wat afnemen. Maar dat geldt niet voor het onderwijs.’

Toch is het niet overal in deze sector kommer en kwel. Kijk bijvoorbeeld eens bij de Salta Group, de grootste particuliere opleider van Nederland en moederbedrijf van merken als NCOI, LOI, SkillsTown, Boertien Vergouwen Overduin, NTI, Schoevers, ISBW, Computrain en Luzac, ja, van welk opleidingsmerk eigenlijk niet? Niet dat ze hier geen vacatures hebben openstaan, integendeel. Want bij een bedrijf waar 10.000 mensen werken, van wie 3.000 en 7.000 flex, verdeeld over 25 opleiders, heb je dat natuurlijk altijd. Maar het bedrijf heeft die 200 tot 300 vacatures per maand wel steeds beter onder controle.

Studieadviseurs

Neem bijvoorbeeld die keer dat de Salta Group studieadviseurs voor hun klantcontactcentrum voor de studenten zocht. ‘Die adviseurs begeleiden de studenten vanaf inschrijving bij de keuze van de juiste opleiding tot aan het behalen van hun diploma’, legt recruitmentmarketeer Stephanie Mcmillan uit. ‘We hebben daarvoor campagne gedraaid op Facebook en Instagram. Daarbij hebben we ook Giant, het dashboard van Intelligence Group gebruikt, niet alleen voor het opstellen van de vacatureteksten, maar ook voor de teksten van de advertenties en het opmaken van de beelden voor de campagne.’

‘Je moet toch wel diepgaande kennis hebben en een hbo-achtergrond, omdat je deze studenten moet kunnen begeleiden.’

Daarbij speelde het bedrijf natuurlijk in op de push- en pullfactoren van de doelgroep, legt ze uit. ‘Wat vinden potentiële klantcontactcentrummedewerkers belangrijk? En wat zijn de USP’s binnen Salta Group die daarop aansluiten? Zo hebben we met Giant-kennis en -data die puzzel gelegd.’ Belangrijk is dat de functies lijken op een klantenservicebaan, zegt ze. ‘Maar je moet toch wel diepgaande kennis hebben en een hbo-achtergrond, omdat je deze studenten moet kunnen begeleiden. Dat vraagt om een heel specifiek en moeilijk profiel.’

200 tot 300 vacatures

De Salta Group kent zijn oorsprong in 1996, toen Robert van Zanten met NCOI begon, en praktijkgerichte opleidingen voor volwassenen ging aanbieden. Later groeide dit uit tot Salta Group, die zich inmiddels ook richt op scholieren en studenten. De 200 tot 300 vacatures die het bedrijf momenteel maandelijks heeft openstaan betreffen zowel vaste als freelance medewerkers, waarvan een aanzienlijk deel opdrachten voor freelance trainers en docenten betreft. Mcmillan, die inmiddels zo’n 2 jaar bij Salta Group actief is, moet voor de divisie professional education gemiddeld ongeveer 42 vaste banen en 142 freelance vacatures invullen.

Van de studieadviseurs wordt verwacht dat ze regelmatig in Hilversum komen werken.

Mcmillan adviseert vanuit het hoofdkantoor in Hilversum andere onderdelen van Salta Group, die soms hun eigen websites hebben. Ook van bijvoorbeeld de studieadviseurs wordt verwacht dat ze regelmatig in Hilversum komen werken. ‘Dat maakte het profiel van de mensen die we zochten nog lastiger’, aldus Mcmillan. Want veel van dit soort functies zijn tegenwoordig volledig remote, en niet iedereen ziet het dan zitten om ook (deels) op kantoor te moeten komen.

Kunnen we targetten?

Voor de campagne werd dan ook een projectteam samengesteld, inclusief de recruiters, Mcmillan als recruitmentmarketeer en verder ook nog een performance-marketeer. ‘Eerst onderzoek je: waar gaat het niet, waar wel goed?’, legt ze uit. ‘Daarna kijk je: wat zoekt de doelgroep? Op basis van het DoelgroepenDashboard van Giant maak je een vergelijking: wat hebben wij die doelgroep te bieden en wat hebben zíj nodig? Met vergelijkingsprofielen onderzoek je welke andere functies op de door ons gezochte lijken, of vergelijkbare skills. Kunnen we daar ook op targetten?’

‘Iemand hoefde alleen zijn telefoonnummer en mailadres achter te laten, en dan gingen wij bellen.’

Vervolgens ging het team beelden opmaken, campagneteksten schrijven en samen met een online marketeer de campagne inrichten. ‘We kozen specifiek voor Facebook en Instagram. De lead advertentie moest heel laagdrempelig zijn. Iemand hoeft alleen zijn telefoonnummer en mailadres achter te laten, en dan gaan wij bellen.’ Die simpele procedure heeft ook met algemene ontwikkelingen in de arbeidsmarkt te maken, zegt Mcmillan: ‘Het moet geen grote stap zijn om bij Salta Group te kunnen solliciteren. Dus nemen we de drempel weg van een motivatiebrief schrijven, een cv is niet altijd direct nodig. Dat versnelt het proces.’

Werk/privébalans als prioriteit

Van Giant leerde Mcmillan bijvoorbeeld dat de doelgroep de werk/privébalans als hoge prioriteit ziet. Dat betekent dus dat ze veel waarde hechten aan thuiswerken, maar ook aan flexibele werktijden. Sommigen willen pas starten nadat ze de kinderen naar school hebben gebracht en dan misschien wat langer doorwerken, anderen willen 4 keer 9 uur werken. ‘Bij Salta Group hebben we als USP dat medewerkers kosteloos opleidingen en trainingen kunnen volgen, dus dat is iets extra’s dat we kunnen benadrukken. We konden en kunnen niet in alle wensen meegaan, maar proberen de Giant-data te gebruiken om ons aanbod aan te passen.’

‘In de eerste week van de campagne kregen we ongeveer 40 leads binnen, in één weekend.’

De resultaten van de tot in dit jaar gehouden campagne zijn goed, aldus Mcmillan. ‘In de eerste week van de campagne kregen we ongeveer 40 leads binnen, in één weekend. Dus moest er een recruiter vanuit ons team aanhaken om alle leads na te kunnen bellen. Luxeprobleem, maar wel geweldig. Dankzij aanpassingen in onze strategie en investeringen in eigen kanalen, zagen we een stijging van 38% in directe en organische sollicitaties tussen 2022 en 2023. Het DoelgroepenDashboard is hierbij cruciaal geweest. Dit heeft ons geholpen bij het optimaliseren van vacatureteksten, social media-posts en andere webcontent.’

99 sollicitaties

Uiteindelijk leidde de campagne tot 99 sollicitaties, en werden 10 tot 15 mensen per maand op de functie van studieadviseur aangenomen. De dataset van Giant zorgde volgens Mcmillan voor een vliegende start. ‘Je kunt zonder dataset een campagne starten, van daaruit experimenteren en bijstellen. Maar wij konden onze keuzes onderbouwen naar de hiring manager. En de recruiters konden direct aan de slag. Het is een puzzel die je legt, maar met Giant wordt het wel een stuk makkelijker.’

‘Het is een puzzel die je legt, maar met Giant wordt het wel een stuk makkelijker.’

Salta komt van het Latijnse woord ‘Saltare’, wat springen en dansen betekent (en waar ook het ons bekende woord salto van is afgeleid). ‘Met de opleidingen en trainingen van onze organisaties kunnen mensen sprongen maken in hun ontwikkeling en dansend door hun loopbaan gaan’, verklaart het bedrijf zelf die 3 jaar geleden gekozen naam. Het maakt niet meteen dat het personeelstekort hier volledig opgelost is, en de problemen zijn natuurlijk onvergelijkbaar met de publieke onderwijssector. Maar iets van hoop, dat geen enkele organisatie zich bij de krapte neer hoeft te leggen, spreekt er mogelijk wel uit.

Meer weten?

Neem zelf een kijkje in het volledig vernieuwde Giant:

Giant

Als ergens de personeelstekorten structureel zijn, dan is het wel in het onderwijs. In het praktijkonderwijs voor volwassenen is dat probleem er natuurlijk ook. Hoe kreeg de Salta Group (voorheen NCOI Groep) het toch onder de knie? Een kijkje in de keuken.

Lees ook

 

Lachen om kandidaten: bij de Amerikaanse verkiezingen mag het…

Het is waarschijnlijk het meest gevolgde werving- en selectietraject ter wereld: de benoeming van een nieuwe president van de Verenigde Staten, nog altijd het meest invloedrijke land ter wereld. En het is bovendien een traject dat altijd wel spektakel oplevert. Al lijkt daarvan in deze editie wel sprake van de overtreffende trap. Dat levert meme-makers over de hele wereld ook heel wat inspiratie op. Getuige de onderstaande voorbeelden, die ook nog af en toe wat wijze lessen voor recruiters lijken te bevatten. Zoals de HR-medewerker die de verdiensten van Trump nog eens doorneemt:

Dit artikel gratis lezen?

Dit artikel is alleen beschikbaar voor Werf& Pro leden.

Waarom een Werf& Pro account super handig is:

  • Je krijgt toegang tot exclusieve content.
  • De homepage wordt aan de hand van jouw voorkeuren weergegeven.
  • Je ontvangt 2 keer per week onze nieuwsbrief;
  • Je krijgt 10% korting op al onze events*
  • Je ontvangt speciale aanbiedingen van onze partners.
  • Je download gratis het Jaarboek 2022/2023

*Exclusief RLN events

Maak binnen 1 minuut een gratis Werf& Pro account.

Registreren Al een account? Log dan hier in

Deze site onthoudt via een cookie die geplaatst wordt bij inloggen dat gebruikers na 48 uur weer worden uitgelogd. Als je het ‘remember me‘ vinkje aanzet onthoudt de site het voor 14 dagen. Dit geldt niet als je hebt ingesteld in je browser dat wanneer je deze site sluit je  ook meteen je cookies wist.

3/4 recruiters zegt ‘kwaliteit’ boven alles te zetten, maar helft heeft geen idee hoe dat te meten

Het klinkt altijd mooi, zinnen als: ‘We gaan voor de beste kandidaat.’ ‘Alleen de kwaliteit telt.’ ‘Bij ons maakt het niet uit hoe je eruitziet, als je goed bent krijg je de kans.’ Of, ook mooi: ‘Kwaliteit komt vanzelf bovendrijven.’ Het is dus ook niet gek dat ruim driekwart van de talent acquisition experts aangeeft dat voor hen in 2024 de quality-of-hire het allerbelangrijkste op de agenda is, zoals blijkt uit onderzoek van het internationale recruitersnetwerk Higher. Maar tegelijk blijkt uit hetzelfde onderzoek dat de meesten geen idee hebben wat die kwaliteit dan precies is, of hoe die dan ook nog eens te meten.

De meeste recruiters hebben geen definitie van quality-of-hire, of hoe die dan ook nog eens te meten.

Bijna de helft van de geïnterviewden (47%, van wie ook een groot deel in Nederland) geeft zelfs toe de quality-of-hire op geen enkele manier meetbaar te hebben gemaakt. En dat terwijl ze het engagen van high-quality talent wel als een van hun hoogste prioriteiten zeggen te zien. ‘Het grote probleem is dat wervingsteams over het algemeen geen gestandaardiseerde manier hebben om te definiëren hoe ‘goed’ eruitziet of hoe dit zinvol te meten’, aldus Phillip Blaydes, oprichter van Higher. En dat is volgens hem wel nodig, wetende dat mishires tot wel 2 keer de kosten van hun salaris met zich kunnen meebrengen.

Managementreviews

Van degenen die wél zeggen de quality-of-hire op een of andere manier te meten, vertrouwt het grootste deel op periodieke reviews (meestal van de manager) na 1, 3 en/of 6 maanden. Ook kijkt een groot deel naar het aantal kandidaten in kwestie dat de proeftijd weet te doorstaan, en houdt 1 op de 5 ook het verloop in zijn algemeenheid in de gaten. Zo’n 5%, ten slotte, zegt te kijken naar de sales-rendementen van de medewerkers in kwestie om de quality-of-hire aan af te meten.

Het zijn allemaal echter nogal beperkte en in elk geval afgeleide middelen hiervoor, zegt Brian Evje in het onderzoeksrapport. ‘Prestaties zijn misschien een betrouwbare maatstaf voor de kwaliteit van werving, maar ze zijn tegelijk afhankelijk van een heleboel factoren die buiten de controle van het recruitmentteam vallen.’ Quality is in the eye of the beholder, vat Blaydes het samen. ‘Want hoe ‘goed’ er uiteindelijk uitziet voor de quality of hire bij Google heel anders zijn dan bij bijvoorbeeld de Lego-groep.’ En dus raadt hij iedereen aan in elk geval een heldere scorekaart te bouwen en deze vervolgens consistent in te zetten.

‘Hoe brengen we die maatstaven en succesvoorspellers het best in kaart?’

Oftewel: ‘Verzamel prestatiegegevens van je huidige medewerkers en andere gegevens zoals verloop, dienstverband en betrokkenheid. Gebruik deze gegevens om
de eigenschappen, vaardigheden en waarden van toppresteerders vast te stellen en ze af te stemmen op de strategische doelstellingen. Wat zijn de overeenkomsten die deze hires van hoge kwaliteit maken? Hoe brengen we die maatstaven en succesvoorspellers het best in kaart? Hoe ziet ‘goed’ eruit voor elk kengetal? Als je bijvoorbeeld stelt dat het promotiepercentage een belangrijke indicator is van de quality-of-hire, wat is dan de maatstaf voor een goed percentage?’

Beperkte horizon

Uit het onderzoek blijkt verder trouwens dat veel TA-experts ook maar een beperkte horizon hebben. Van hen zegt maar 35% langer dan 12 maanden vooruit te (kunnen) kijken. Nog eens zo’n aantal hanteert een horizon van ongeveer 6 maanden, terwijl 20% hooguit 3 maanden vooruit kijkt, en 11% zelfs zegt helemaal niet aan termijnplanning te doen. Dat is overigens ook weer niet zo heel verwonderlijk, stelt Blaydes. De economische vooruitzichten zijn nu eenmaal nogal onduidelijk, en dan is het lastig nu al op de wervingsvraag van volgend jaar te anticiperen. Al raadt hij organisaties wel aan zoveel mogelijk data op dit gebied te verzamelen.

‘Wat probeert je organisatie op lange termijn te bereiken – en wat is er in dat geval nodig van de talentfunctie?’

‘Het integreren van talentgegevens met externe data zal leiders in talent acquisition helpen een meer strategische kijk te ontwikkelen op de heersende trends in het talentlandschap, en te zien waar ze de meeste impact kunnen hebben en waar ze uitdagingen kunnen voorkomen voordat ze zich als een sneeuwbal ontwikkelen. Eenvoudig gezegd: Wat probeert je organisatie op lange termijn te bereiken – en wat is er in dat geval nodig van de talentfunctie?’ Dat zou tegelijk meteen ook een andere discussie misschien wat vergemakkelijken. Namelijk de vraag: wat maakt nou precies een goede recruiter?

Druk, druk, druk

Ondanks dat ze niet precies weten hoe kwaliteit te definiëren, en ze ook eigenlijk niet vooruitkijken, hebben de ondervraagde recruiters het trouwens wel druk, druk, druk. Maar liefst 7 op de 8 zeggen dat hun afdeling onderbemand is, of hooguit ‘op capaciteit’. Slechts 13% zegt met overcapaciteit te maken te hebben. Veel verlichting lijkt er voor hen overigens niet aan te komen. Driekwart van de organisaties zegt in het onderzoek namelijk niet van plan te zijn om extra recruiters aan te nemen. Als ze dat wel voornemens zijn, wil overigens ongeveer de helft dat in-house doen; de andere helft geeft de voorkeur aan een RPO-constructie.

‘RPO’s of freelance experts inschakelen kan een effectieve manier zijn om snel op- en af te schalen.’

Dat laatste past ook goed bij de huidige onzekerheid, stelt onderzoeker Blaydes. ‘Het inschakelen van RPO’s of freelance experts zou een effectieve manier kunnen zijn om snel op- en af te schalen, en in-house talentteams wat ademruimte en maximale flexibiliteit te bieden bij het beheer van hun fluctuerende wervingsbehoefte.’ En dit sluit volgens enkele ondervraagden ook weer aan bij een andere trend: de opkomst van A.I. Dit zou immers een deel van de taken van de huidige recruiters ook kunnen vervangen, zo stellen zij.

Meer weten?

Lees het hele onderzoek

Higher onderzoek

Lees ook

Door krapte lopen nu zelfs buitenlandse investeerders uit Nederland weg

Het tekort op de Nederlandse arbeidsmarkt begint ook buiten de landsgrenzen op te vallen. Sterker nog: het is een belangrijke oorzaak ervan dat buitenlandse investeerders ons land steeds vaker links laten liggen, zo blijkt uit nieuw onderzoek, de zogeheten Investment Climate Study van consultancybureau Bain & Company en de Nederlandse afdeling van The American Chamber of Commerce (AmCham). De afgelopen jaren liepen de zogeheten foreign direct investments (FDI) namelijk snel terug, zo blijkt. Het totaal kwam op zo’n -400 miljard dollar, terwijl in landen als België en...

Dit artikel gratis lezen?

Dit artikel is alleen beschikbaar voor Werf& Pro leden.

Waarom een Werf& Pro account super handig is:

  • Je krijgt toegang tot exclusieve content.
  • De homepage wordt aan de hand van jouw voorkeuren weergegeven.
  • Je ontvangt 2 keer per week onze nieuwsbrief;
  • Je krijgt 10% korting op al onze events*
  • Je ontvangt speciale aanbiedingen van onze partners.
  • Je download gratis het Jaarboek 2022/2023

*Exclusief RLN events

Maak binnen 1 minuut een gratis Werf& Pro account.

Registreren Al een account? Log dan hier in

Deze site onthoudt via een cookie die geplaatst wordt bij inloggen dat gebruikers na 48 uur weer worden uitgelogd. Als je het ‘remember me‘ vinkje aanzet onthoudt de site het voor 14 dagen. Dit geldt niet als je hebt ingesteld in je browser dat wanneer je deze site sluit je  ook meteen je cookies wist.

Uurtarief zzp’er steeg afgelopen jaar met bijna 9%

Zouden het de naweeën van de hoge inflatie zijn? Of een inhaalslag, ten opzichte van de CAO-lonen, die de grootste groei in 40 jaar beleefden? Hoe dan ook: ondanks dat het aantal aangeboden opdrachten met 15% is gedaald in het eerste half jaar van 2024 en de banken van detacheerders steeds voller raken, zijn de uurtarieven de laatste 12 maanden met maar liefst 8,9% gestegen. Ook in het kwartaal van 2024 was er nog altijd een stijging te zien. Als er al sprake zou zijn van afkoeling in de markt van detachering en flex is dit dus nog niet terug te zien in het uurtarief dat de gemiddelde zelfstandig professional vraagt.

De stijging van bijna 9% in een jaar is voornamelijk ontstaan in het laatste kwartaal van vorig jaar. Daarvoor waren de tarieven redelijk stabiel. Het gemiddelde uurtarief steeg in deze periode namelijk met maar liefst zo’n 6% in één kwartaal, wat grotendeels het gevolgd was van de jaarlijkse indexering die nog sterk ingegeven was door de hoge inflatiecijfers in 2023. Deze sterke stijging vlakte vervolgens af, naar een gematigde toename van 1,6% in het meest recente kwartaal. Het gemiddelde uurtarief van een zelfstandige interim professional (zzp/gedetacheerde) kwam daarmee in het tweede kwartaal uit op 90 euro.

Grootste stijgers en dalers

Als we naar specifieke beroepen kijken, dan maakte het uurtarief voor een technicus werktuigbouwkunde de sterkste groei door. Hier vergelijken we de tarieven van nu met de tarieven van hetzelfde kwartaal een jaar geleden. Dit tarief is met maar liefst 18,5% gestegen. Destijds lag het gemiddelde uurtarief, afgerond, op 83 euro, waar het nu 98 euro bedraagt, een toename van 15 euro per uur dus. De overige functies in de top 10 met de grootste stijging:

Kijken we naar de dalers, dan blijkt het uurtarief voor een verzorgende intramuraal het meest gedaald. Daar is het tarief gedaald met 9,8%, tot een uurtarief van gemiddeld 67 euro, een daling van 7 euro per uur.

‘Grip is essentieel’

‘Een toename van 9% in een jaar is echt hoog, ik denk zelfs een van de grootste verhogingen die we ooit hebben gezien’, aldus Geert-Jan Waasdorp, CEO van Intelligence Group, die de cijfers produceerde op basis van het zogeheten Vast/Flex-dashboard, waarvoor ook HeadFirst Group, Sentior en Planet Interim data aanleveren. ‘Ik gun iedereen een uitstekende boterham, maar maak me wel zorgen of er hiermee geen tariefbubbel ontstaat op de markt van interim professionals.’

‘Ik gun iedereen een uitstekende boterham, maar maak me wel zorgen of er geen tariefbubbel ontstaat.’

‘Grip op actuele markttarieven is essentieel voor inkoopmanagers om zo tegen de juiste prijs/kwaliteit in te huren’, voegt hij toe. ‘Al zie je dat de tarieven van zzp’ers én gedetacheerden eerder CAO’s en inflatie volgen dan dat zij een gevolg zijn van vraag en aanbod. Dat zie je bijvoorbeeld op dit moment, nu meer aanbod het uurtarief logischerwijs zou moeten drukken in plaats van zou moeten laten stijgen, zoals de rekenmodellen laten zien.’

Lees ook

 

De maand in werving: 7 dingen die ons opvielen in juli 2024 (mét podcast)

De zomermaanden komkommertijd? Ho maar! Want wat een nieuws hadden we deze maand! Van het schot in het oor van Donald Trump en de benoeming van bankenman J.D. Vance tot het terugtrekken van Joe Biden, van de EK-finale tot de Olympische Spelen, van Taylor Swift in de ArenA tot orkaan Beryl en tyfoon Gaemi, en van de verkiezing van Keir Starmer in het VK en Ursula von der Leyen in Europa tot een wereldwijde computerstoring: er zijn heus maanden dat het rustiger is in de wereld dan juli 2024. En dan hebben we het nog niet eens over de wolf en de verhitte tweekamp tussen Koos Konijn en Bollo de Beer gehad.

Koos Konijn of Bollo de Beer: in juli 2024 hield het de gemoederen hevig bezig.

Dan was er ook nog het overlijden van bijvoorbeeld Dr. Ruth, Wieteke van Dort, Shannon Doherty, Tonke Dragt en Randstad-oprichter Frits Goldschmeding, en de lange veroordeling van 5 Britse klimaatactivisten, terwijl de wereld juist de heetste dagen ooit beleefde, en in Canada en Californië hevige bosbranden woedden. Maar wat gebeurde er deze maand verder allemaal dat voor de recruiters van Nederland van belang is? Een overzicht, in 7 delen.

#1. Temper toch geen uitzendbureau

Het was een drukke maand qua nieuws over platforms, zzp’ers en al dan niet (uitzend)werk. We hadden Uber, dat in Amerika een belangrijke rechtszaak won (oordeel: geen werkgever). We hadden flitsbezorgers Getir en Flink, die met een boeteregen te maken kregen. En dan hadden we ook nog Temper, dat van de rechtbank in Amsterdam hoorde dat de ‘freeflexers’ die voor hen werken geen werknemers of uitzendkrachten zijn, maar zzp’ers. Een behoorlijk verrassende winst voor het platform, al gaan de ‘verbijsterde’ vakbonden FNV en CNV, die de zaak in 2020 hadden aangespannen, er nog wel tegen in hoger beroep.

Eerder was FNV wel succesvol in zaken tegen onder meer maaltijdbezorger Deliveroo, taxiplatform Uber en schoonmaakplatform Helpling. Telkens oordeelden rechters dat de platforms de zzp’ers die ervoor werken in dienst moeten nemen – omdat die zo afhankelijk van die platforms zijn dat je ze geen zelfstandige kunt noemen. Uber en Helpling voeren nog procedures bij de Hoge Raad. Maar Temper kon dus nu al een overwinning bijschrijven. Al komt natuurlijk ook de wet VBAR eraan, die het mogelijk toch nog moeilijk gaat maken voor het online werkplatform.

#2. Basisinkomen toch niet zo’n goed idee

Wat gebeurt er als je 1.000 mensen met een laag inkomen 3 jaar lang 1.000 dollar per maand geeft – zonder tegenprestatie? Dat was de onderzoeksvraag van een experiment in Amerika, waar in juli 2024 de resultaten van naar buiten kwamen. En wat blijkt? Mensen gaan mínder werken en geven méér geld weg aan familie en vrienden. Ook waren er nauwelijks positieve gezondheidseffecten: waar de stressniveaus van de deelnemers in het begin wel daalden, bleven ze daarna vrij vlak. Ook was er na 3 jaar geen verbetering in de fysieke gezondheid van de deelnemers, noch verbeterden hun lichamelijke activiteit, slaap en toegang tot gezondheidszorg.

Balen, aldus Rutger Bregman, een van de meer bekende voorvechters van een basisinkomen. ‘Je moet als basisinkomen-fan intellectueel eerlijk zijn: dit is een gemengd en teleurstellend resultaat’, zegt hij tegen Quote. ‘Maar dat is wetenschap. Wat je wel ziet, is dat onderzoeken die worden uitgevoerd in armere landen over het algemeen positievere resultaten opleveren. Dit onderzoek is uitgevoerd in een rijk land, maar het blijft een briljant uitgevoerd onderzoek.’ Er is echter nog hoop voor pleitbezorgers zoals Bregman, want een derde onderzoek naar het consumptiepatroon loopt nog.

#3. Techniekbranche wil topoverleg over tekorten

Het schiet maar niet op met de aanpak van de enorme personeelstekorten op de arbeidsmarkt. En dus wordt het tijd dat het chefsache wordt, zei Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, deze maand. ‘We zijn nu aan het doormodderen, en daarmee gaan we het niet redden.’ Terpstra roept het nieuwe kabinet op niet langer te investeren in blokkendozen en dergelijke projecten, maar juist te kiezen voor de sectoren onderwijs, zorg en techniek. ‘Daar moet je de investeringen en de gerichtheid laten plaatsvinden. Daar willen we heel graag over in gesprek met het kabinet. We willen echt een topoverleg over het richten van de arbeidsmarkt.’

De oproep van Terpstra verscheen in dezelfde maand als onderzoek van Werkspot.nl, waarin maar liefst 66% van de Nederlandse bevolking aangeeft dat de overheid meer moet doen om het tekort aan vakmensen aan te pakken en jongeren te stimuleren om een praktisch beroep te kiezen. Er moet volgens Terpstra ook extra geld naar technische opleidingen. ‘Laten we kijken naar de mogelijkheden om iets te doen met het collegegeld of een diplomabonus. We doen als sector al van alles, maar we hebben het kabinet nodig en we willen graag dat topberaad over de keuzes die het kabinet moet maken.’

#4. Wéér dalende omzet Randstad

Ze probeerden het nog een beetje te camoufleren met een boodschap dat binnenkort echt iederéén nodig is, maar die omtrekkende beweging kon toch niet verhullen dat Randstad wéér een beroerd kwartaal afleverde. Voor het zesde kwartaal op rij. In het tweede kwartaal dit jaar daalde de omzet van het uitzendconcern met ruim 7% ten opzichte van dezelfde tijd vorig jaar. ‘Door economische onzekerheid nemen werkgevers minder mensen aan’, zei topman Sander van ’t Noordende in een toelichting op de cijfers. ‘Het is een harde wereld daarbuiten.’

Sander van ’t Noordende (Randstad): ‘Het is een harde wereld daarbuiten.’

Eigenlijk de hele uitzendbranche laat al langer tegenvallende resultaten zien. Begin juli stelde het internationaal actieve Britse uitzendconcern PageGroup de winstverwachting naar beneden bij. En even later vielen de omzet en winst ook tegen bij de Amerikaanse arbeidsbemiddelaar Manpower. Ook de ABU Marktmonitor kleurt al langer rood. Dat is overigens ook een gevolg van de krapte, denkt hoogleraar arbeidsmarkt van Tilburg University Ton Wilthagen. ‘De krapte maakt uitzendwerk minder interessant in veel sectoren. Werkgevers willen personeel graag behouden, en geven dus eerder vaste contracten.’

Randstad voorspelt tot 2028 zo’n 2,8 miljoen baanopeningen.

Het aantal openstaande vacatures is de afgelopen tijd weer toegenomen. Momenteel zijn dat er 444.000. Vooral de horeca, zorg, bouw, kinderopvang en detailhandel zoeken mensen. Randstad voorspelt tot 2028 zo’n 2,8 miljoen baanopeningen en verwacht dat het de komende 4 jaar vooral moeilijk wordt om onder meer ingenieurs, verpleegkundigen en leidinggevenden in de industrie en bouw te vinden. Ook denkt het concern ervan te gaan profiteren dat de Belastingdienst vanaf 1 januari gaat handhaven op schijnzelfstandigheid. Randstad denkt dat daardoor weer meer mensen in uitzendverband zullen willen werken.

#5. Banenafspraak niet gehaald

Jurgen Nobel, foto: Martijn Beekman

Vorige maand was hij nog wethouder Luchthavenzaken in de gemeente Haarlemmermeer, deze maand mocht Jurgen Nobel als kersvers Staatssecretaris voor Participatie en Integratie meteen een heel ander onderwerp bij de kop nemen. In een Kamerbrief liet hij weten dat de afspraken voor de Banenafspraak niet zijn gehaald, ondanks de gunstig lijkende arbeidsmarkt. Sinds 2013 hebben werkgevers in totaal 85.665 extra banen gerealiseerd voor mensen met een arbeidsbeperking. In 2026 moet de teller op 125.000 extra banen staan: 100.000 bij marktwerkgevers en 25.000 bij overheidswerkgevers.

Sinds 2013 hebben werkgevers in totaal 85.665 extra banen gerealiseerd voor mensen met een arbeidsbeperking.

Na onderzoek van de Arbeidsinspectie naar de doeltreffendheid van de ondersteuning door UWV en gemeenten erkent Nobel ‘dat er sterke aanwijzingen zijn dat er bij een fors deel van de mensen in de doelgroep ‘geen sprake is van arbeidsvermogen of dat voor hen een reële kans op werk ontbreekt’. Hij voegt daar echter ook nadrukkelijk aan toe dat er intussen ‘nog te veel mensen met een arbeidsbeperking aan de kant staan die wel willen en kunnen werken’. De krappe arbeidsmarkt, die daarbij eerst goed meehielp, werkt nu in de praktijk juist vaak tegen, constateert hij. ‘Werkgevers hebben steeds vaker mensen nodig die direct en volledig inzetbaar zijn. Terwijl het deel van de doelgroep dat nog niet werkt juist meer ondersteuning nodig heeft’.

#6. Hoe lang is de ideale werkweek?

Afas haalde vorige maand al alle voorpagina’s met hun besluit over te stappen op een 4-daagse werkweek. In juli 2024 sijpelde ook nieuws door dat de andere kant op bewoog: de regering in Griekenland besloot namelijk dat een 48-urige werkweek weer mogelijk moest worden, teneinde zo de personeelstekorten bij veel bedrijven op te lossen. De Griekse premier Kyriakos Mitsotakis noemt het arbeidstekort een ‘tikkende tijdbom’. Voor een extra dag werk wordt nu 40% extra salaris betaald. De maatregel is bedoeld voor bedrijven met een continurooster. Werknemers daar kunnen nu kiezen tussen langere werkdagen of een extra werkdag.

Wat gebeurde er de afgelopen maand in recruitment? Werf& geeft ook dit jaar aan het eind van elke maand een overzicht. Zo pikten we er ook in juli 2024 weer 7 opvallende trends en gebeurtenissen uit. Mét podcast!

Dat de maatregel tegen de tijdgeest ingaat, werd ook al vrij snel duidelijk. In de Britse krant The Guardian noemde een Griekse vakbondsbestuurder de maatregel ‘barbaars’. Ook zei hij te vrezen dat werkgevers hun personeel nu makkelijker onder druk kunnen zetten om meer te gaan werken. De Grieken werken nu al het meest van alle Europese landen. In die zin is het ook een interessant experiment: gaat méér werken helpen om de personeelstekorten tegen te gaan en de economie aan te zwengelen? Of ligt de oplossing toch in kórtere werkweken? De komende jaren zal het duidelijker worden, met dit soort internationale verschillen.

#7. Strijd tegen verloop in de zorg

Een bijzonder stap in de strijd tegen het verloop onder het zorgpersoneel: Stichting IZZ kondigde in juli 2024 een gratis lidmaatschap aan voor al het zorgpersoneel in Nederland. Het grootste collectief in zorg en welzijn wil hiermee de jaarlijkse uitstroom van circa 128.000 medewerkers in de zorg tegengaan, door hen te helpen gezond en mentaal fit te blijven. IZZ-directeur Roland Kip: ‘Werken in de zorg is mooi, maar het vraagt ook veel, zowel mentaal als lichamelijk. Daarom bieden we alle zorgmedewerkers toegang tot gratis preventieve zorg aan. Zo streven we naar een duurzame versterking van de zorgsector.’

De jaarlijkse uitstroom uit de zorgsector bedraagt circa 150.000 medewerkers.

De jaarlijkse uitstroom uit de sector bedraagt circa 150.000 medewerkers. Hiervan gaan 22.000 zorgmedewerkers met pensioen, 62.000 verlaten de sector en circa 67.000 worden inactief. De uitstroom is het hoogst in stedelijke gebieden en onder zorgmedewerkers tot 35 jaar. Het gebruik van psychische zorg is opmerkelijk hoog onder zorgmedewerkers jonger dan 25 jaar, met 1 op de 5 die hier gebruik van maakt. Sinds 2018 is het gebruik van psychische zorg in de sector met 53% gestegen.

#8. Cartoon van de maand

Wat gebeurde er de afgelopen maand in recruitment? Werf& geeft ook dit jaar aan het eind van elke maand een overzicht. Zo pikten we er ook in juli 2024 weer 7 opvallende trends en gebeurtenissen uit. Mét podcast!

Bron: van9tot5

Iets over het hoofd gezien?

In de rubriek ‘De maand in werving’ belichten we trends en ontwikkelingen voor iedereen in de wereld van recruitment. In juli 2024 iets belangrijks over het hoofd gezien? Meld het ons!

Beluister de podcast

Liever luisteren? Martijn Hemminga en Peter Boerman maken ook (bijna) elke maand een podcast over dit nieuwsoverzicht. In juli 2024 was Martijn op vakantie, en vulde Geert-Jan Waasdorp op weergaloze wijze zijn plek in:

Lees ook

Credit foto Kamala Harris