Feel Good Friday: steeds meer seinen op arbeidsmarkt weer op groen

Natuurlijk, de coronacrisis hakt er flink in op de arbeidsmarkt. Volgens het Europese statistiekbureau Eurostat kwam de werkloosheid in de eurozone in mei uit op 7,4 procent, wat betekent dat in 19 landen ruim 12 miljoen mensen werkloos zijn. In Nederland liep de werkloosheid in mei op tot 3,6 procent, tegenover 3,4 procent in april. Maar wie iets verder kijkt, ziet ook veel signalen weer op groen staan. Daarom bij dezen, een fijn overzichtje aan hoopgevende geluiden om de zomer in te luiden:

#1. Flinke stijging in commerciële beroepen

Sinds half mei zit het aantal vacatures in Nederland weer voorzichtig in het groen, meldt het UWV. Over de hele linie is die toename zo’n 2 procent, maar met name in de commerciële beroepen is de stijging alweer zo’n 15 procent. In onderstaande figuur staan de lichtblauwe staven voor de daling van het totaal aantal vacatures sinds het uitbreken van de coronacrisis, en de donkerblauwe voor de groei sinds half mei. Aan die donkerblauwe is te zien dat de meeste sectoren weer groei kennen.

#2. (Nog?) weinig faillissementen

Crisis in de flexbranche? Aan het aantal faillissementen onder uitzendbureaus is het nog nauwelijks af te lezen. Al vrij vroeg tijdens de coronacrisis kwam het faillissement van het bekende horeca-uitzendbureau Mise-en-Place naar buiten, maar sindsdien is het op dit vlak niet heel veel drukker geworden. In het tweede kwartaal van dit jaar zijn in totaal 33 flexbedrijven failliet verklaard, berekende Flexmarkt. Dat is iets meer dan in de voorgaande kwartalen, maar van een faillissementsgolf in de uitzendbranche door de coronacrisis is vooralsnog geen sprake.

#3. Dalende werkloosheid in VS

Oké, het gaat om enquêtes. Harde cijfers zijn het niet. Maar toch was het belangrijk nieuws: volgens het Amerikaanse ministerie van Arbeid kwamen er vorige maand 4,8 miljoen banen bij (exclusief de landbouw). Economen rekenden in doorsnee ‘slechts’ op zo’n 3,2 miljoen nieuwe arbeidsplaatsen. De werkloosheid daalde hierdoor van 13,3 procent in mei naar 11,1 procent in juni. Vooral in de horeca en de detailhandel steeg het aantal arbeidsplaatsen. De groei van het aantal banen zou duiden op een record, al zijn er ook kanttekeningen bij te plaatsen.

#4. Ook in Duitsland valt het mee

De werkloosheid in Duitsland is in juni veel minder hard gestegen dan gevreesd. Volgens het Duitse arbeidsbureau kwamen er vorige maand 69.000 werklozen bij, terwijl analisten uitgingen van 120.000. Het werkloosheidspercentage ligt in Duitsland nu op 6,4 procent. Het economisch instituut ifo voorspelt onder de kop ‘Es geht wieder aufwärts‘ dat de economie in Duitsland in de komende twee kwartalen geleidelijk herstelt van de klappen door de coronacrisis en gaat uit van een groeicijfer van 6,9 procent in het derde en 3,8 procent in het vierde kwartaal.

#5. In 2022 weer naar miljoen vacatures

Oké, dit jaar is heftig. Intelligence Group verwacht uiteindelijk misschien wel met een halvering van het aantal vacatures te maken te krijgen, ten opzichte van topjaar 2019. Het nieuwe normaal? Nee, hoor, voor recruiters blijft ook daarna nog genoeg werk aan de winkel, zo wordt voorspeld. In 2022 stijgt het aantal vacatures volgens hun vacaturemodel weer naar boven het miljoen, een aantal wat anders alleen in top-economische jaren wordt aangetikt. Volop in het groen dus.

#6. Enkele andere seinen op groen

  • In Nederland staat de index van het aantal vacatures op 76 procent ten opzichte van begin dit jaar, en daarmee zit ons land weer voor het eerst op het niveau van drie maanden geleden, toen de lockdown net van kracht werd.
  • Vacaturemarkt krimpt nauwelijks meer, meldde Intelligence Group op 15 juni.

Meer weten?

Nu de arbeidsmarkt snel verandert, hebben Jobdigger, OnRecruit en Intelligence Group de handen in een geslagen om de meest actuele arbeidsmarktdata te presenteren via een webinar op donderdag tussen 11:00 – 12:00 uur. Deze drie organisaties hebben actuele en unieke data over de vraag én aanbodontwikkeling op de Nederlandse arbeidsmarkt. Tijdens het webinar delen ze deze en is aan het einde ook de mogelijkheid om extra vragen te stellen. Het webinar van 9 juli is de laatste voor de zomer. Aanmelden kan hier. Het webinar van week 26 is hier terug te kijken. 

AANMELDEN VOOR HET WEBINAR

Lees ook

De maand in werving: 7 dingen die ons voor recruiters opvielen in juni

Verhitte tijden. Letterlijk in Siberië, waar een voortrazende hittegolf met temperaturen van bijna 40 graden (!) de permafrost ontdooit. En figuurlijk in Nederland, waar het racismedebat ontaardde in een ordinaire voetbalwedstrijd: #TeamDerksen tegen de rest. Elders werden standbeelden van hun sokkels getrokken, of juist agenten uitgedaagd door bloemenmeisjes, die ook gewoon al 41 jaar blijken te kunnen zijn. Kortom: in juni liep de temperatuur in de hele wereld vaak hoog op. Maar wat gebeurde er allemaal dat voor de arbeidsmarkt van belang is? Een beknopt overzicht.

#1. Blauwe zwaan weer bovenaan

Het bedrijf moet met overheidsmiljarden letterlijk in de lucht worden gehouden. De toekomst lijkt allesbehalve zeker, vele toestellen staan nog aan de grond, en dan maken de CEO’s van KLM en partner AirFrance ook nog eens doorlopend ruzie. Maar toch, maar toch. Vraag je Nederlandse studenten waar ze na hun studie het liefst aan het werk gaan? Dan staat de blauwe zwaan gewoon doodleuk bovenaan. Boven bijvoorbeeld Tesla, Unilever en Rabobank. Wie snapt het nog?

klm in juni

Bijna 30.000 studenten bij universiteiten en hogescholen in Nederland gaven hun mening voor de jaarlijkse ‘Most Attractive Employers’-ranglijst van Universum, die in juni werd gepubliceerd. Voor rechtenstudenten blijken de Rijksoverheid of een prestigieus advocatenkantoor de populairste werkgever, onder business-studenten wint KLM het dit jaar van bierbrouwer Heineken, terwijl technische studenten nog altijd het liefst gaan werken voor Tesla, Google, Philips of – ook weer: KLM. Verzachtende omstandigheid: het onderzoek is uitgevoerd tussen oktober 2019 en half april 2020, dus grotendeels nog vóór de blauwe vloot aan de grond stond.

#2. Extra miljoenen voor lerarentekort

Met de versoepeling van de coronamaatregelen duikt ook een oude bekende weer op: het lerarentekort. In juni werd bekend dat het ministerie 116 miljoen euro vrijmaakt voor de uitvoering van de noodplannen van de grote steden, waar het lerarentekort het grootst is. Het geld is bestemd voor 4 jaar. Ook krijgen de steden (de 4 grootste van het land, plus: Almere) toestemming om – als het niet anders kan – mensen zonder lesbevoegdheid voor de klas te zetten, bijvoorbeeld voor tekenen of muziek.

Leraren op de basisschool in Amsterdam kunnen tot 2.500 extra krijgen.

De vier grote steden hebben ook al stuk voor stuk een noodplan gemaakt met tal van maatregelen. Zo krijgen Amsterdamse basisschool-leerkrachten het eerste jaar een toeslag van ongeveer 1.000 euro. Wie voor de klas staat op een school met veel leerlingen met een risico op een onderwijsachterstand, krijgt ongeveer 2.500 euro toeslag. Landelijk wordt ook de subsidieregeling voor zij-instromers dit jaar verhoogd met 5 miljoen euro, wat goed zou zijn voor zo’n 250 extra zij-instromers.

#3. Nog meer tekorten: zorg, opvang en leger

Nog meer nieuws in juni over personeelstekorten: de SER slaat alarm over het groeiende tekort in de zorg in de toekomst. En Defensie dreigt door de coronacrisis te maken te krijgen met een stokkende ‘wederopbouw‘. Keuringen en opleiding voor in totaal ruim 9.000 openstaande vacatures lagen door de coronamaatregelen wekenlang zo goed als stil, waardoor de werving van nieuwe militairen stokt en het toch al grote personeelstekort verder dreigt op te lopen. Terwijl daar nu juist geld voor was uitgetrokken.

werken bij defensie in juni

Ook de kinderopvang trok aan de alarmbel. Uit een onderzoek van Kinderopvang werkt!, een platform van bonden in de branche, onder 333 organisaties blijkt dat een derde van de kinderopvangorganisaties aangeeft dat zij in juni, juli en augustus een personeelstekort verwachten. Bij grote kinderopvangorganisaties is dat zelfs 53 procent. Al zijn er ook velen die verwachten dat na de zomer een nieuw evenwicht ontstaat. Veel mensen zullen dan hun kinderen van de opvang afhalen, verwachten ze, en bovendien komt er dan waarschijnlijk meer aanbod beschikbaar.

#4. Wat doe je met 5 miljoen (!) sollicitanten?

Zou dit de grootste recruitment-actie van de hele wereld zijn? Het is niet onwaarschijnlijk. Indian Railways, zeg maar de NS van India, kreeg de afgelopen tijd maar liefst 5 miljoen sollicitaties te verwerken voor de functie van ‘assistant loco pilot’ en enkele andere technische functies. Daarnaast kwamen er ook nog eens 12,5 miljoen (!) sollicitanten binnen voor zo’n 35.000 niet-technische posities.

Door de coronamaatregelen moet de selectie van 12,5 miljoen sollicitanten worden uitgesteld…

De werving en selectie voor de technische functies was vervolgens opgedeeld in drie fases. De eerste ‘Computer Based Test’ werd uitgevoerd in 33 shifts, op 440 testcentra verdeeld over 166 steden in India. De tweede testronde ging in 9 shifts, zodat voor de derde ronde uiteindelijk nog iets meer 200.000 mensen overbleven, van wie vervolgens zo’n 56.000 mensen een baanaanbod hebben gekregen. Er is nu alleen nog één probleempje. Door de coronamaatregelen moet de training van al de nieuwe collega’s voorlopig worden uitgesteld. Ook de 12,5 miljoen overige sollicitanten zitten momenteel nog in de wachtkamer…

#5. Meer mensen willen baan op afstand

De coronamaatregelen hebben geleid tot veel méér thuiswerken, en dat is iets wat van veel werkzoekenden in elk geval wel mag blijven. Het aantal zoekopdrachten naar ‘banen op afstand’ is sinds maart wereldwijd met 60% toegenomen, en ook onder Nederlandse werkzoekenden staat ‘flexibel werken’ steeds hoger op de prioriteitenlijst, meldt LinkedIn. Vacatures waarin remote werken een optie is, worden nu 2,74 keer meer bekeken dan in maart, en het aantal sollicitaties voor deze functies is met 148% gestegen.

Het aantal remote vacatures ligt momenteel 3,45 keer hoger dan voordat de coronamaatregelen ingingen.

Het platform meldt daarnaast dat bedrijven de mogelijkheid om flexibel te werken lijken te integreren in hun bedrijfscultuur. Dat blijkt onder meer uit het feit dat het aantal beschikbare remote vacatures momenteel 3,45 keer hoger is dan in maart, voordat de coronamaatregelen in werking traden. Uit onderzoek onder 1.000 Nederlandse professionals die sinds de lockdown thuiswerken, bleek ook al dat meer dan de helft (52%) graag wil dat hun werkgever hen de kans geeft om dat in de toekomst vaker te doen.

#6. Volop werk bij callcenters

Nog een sector waar nog volop werk is: de klantenservices. Althans: uitzendbureau Olympia meldde in juni dat de werkgelegenheid hier toeneemt. En nog wel: ‘ongekend hard‘ zelfs. Op korte termijn zouden al ruim 1.800 flexkrachten nodig zijn voor verschillende opdrachten die voortkomen uit de coronacrisis, wat veel mensen aan nieuw werk kan helpen.

De overheid en gemeentes hebben te maken met ‘een tsunami van vragen’ over uitkeringen en NOW-regelingen.

Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de centrale overheid en gemeentes, die kampen met ‘een tsunami van vragen‘ over uitkeringen, NOW-regelingen en hoe de 1,5-metersamenleving in te richten. Daarnaast heeft ook de reisbranche het druk met vragen over geplande trips en omboekingen, en is het shoppen vanuit huis nu meer regel dan uitzondering, aldus Gaia Giero, manager zakelijke dienstverlening bij Olympia: ‘Het is alle hens aan dek om dit voor elkaar te krijgen.’

#7. Loopbaan-APK en basisbaan bepleit

Een basisbaan van voor 28 uur per week tegen 70 procent van het wettelijk minimum maandloon, in plaats van een bijstandsuitkering. En daarnaast een individuele ontwikkelrekening en een ‘periodieke loopbaan-APK‘ voor volwassenen. En bovendien: minder wildgroei aan juridische arbeidscontracten. Dat zijn enkele van de meest opvallende aanbevelingen van het breed samengestelde Platform Toekomst van Arbeid (PTA) over de arbeidsmarkt van de toekomst.

Het totaalpakket aan voorstellen moet ruim 140.000 extra voltijdsbanen opleveren.

Ook moet er volgens PTA een zogenoemd ‘Werkhuis’ komen. Werkenden en werkzoekenden moeten daar terecht kunnen voor advies over werk, opleiding en duurzame inzetbaarheid. Publieke en private partijen moeten hier samenwerken. Zo kunnen ze samen zorgen dat mensen uiteindelijk niet in een uitkering belanden of blijven zitten, maar zo snel mogelijk bemiddeling van-werk-naar-werk krijgen. Het totaalpakket aan voorstellen, dat al is uitgedacht vóór de coronacrisis, moet volgens een doorrekening ruim 140.000 extra voltijdsbanen opleveren.

#8. Cartoon van de maand in juni

paprika chips in juni

Bron: van9tot5

Meer trends?

In de rubriek ‘De maand in werving’ belichten we trends en ontwikkelingen voor iedereen in de wereld van werving en selectie. Iets gemist? Meld het ons!

Lees ook:

Iedereen straks aan het assessment? ‘Het zou zomaar kunnen’

Bij Deloitte gebruikten ze de afgelopen jaren in vier landen een assessment via een chatfunctie. Snel, simpel en leuk voor de kandidaat. Resultaat: aantoonbaar meer diversiteit en meer kwaliteit van de aangenomen young graduates. Ander voorbeeld: Transcom. Dit Zweedse bedrijf kwam erachter hoe duur verloop was, en ontwikkelde een test om dat beter te voorspellen. Door dit assessment vervolgens aan alle kandidaten voor te leggen, was niet alleen 45 minuten mínder per vacature nodig, het bracht het verloop ook nog eens terug met 12 procent. Met bijkomend kostenvoordeel.

Het Zweedse Transcom wist via een assessment het verloop met 12% terug te dringen.

Het laat maar zien: de ROI van assessments is zó goed, dat het in bijna alle gevallen meer oplevert dan het kost, zegt Thomas de Zeeuw, de Nederlandse managing director van Aon’s Assessment Solutions, het assessmentbedrijf dat onderdeel is van verzekeraar Aon. In Nederland mag dit bijna 20 jaar oude bedrijf misschien (nog) niet al te bekend zijn, over de grens doet het momenteel al meer dan 30 miljoen assessments per jaar, in 90 landen, in 40 talen.

‘Het gaat echt razendsnel’

En als het aan De Zeeuw ligt, worden dat er de komende jaren ook in Nederland nog heel wat meer. Want iemand aannemen met alleen een sollicitatiegesprek? Het leidt tot te veel en te dure missers in selectie, zegt hij. Missers die te voorkomen zijn, door aan het begin beter te selecteren. En gelukkig zien steeds meer organisaties dat in, zegt hij. ‘Het gaat echt razendsnel bij ons. Ook in deze tijd. We werken voor de FBI, Dell, Siemens, Google, Nike, Adidas, veel centrale banken, noem maar op. En daarbij gaat het allang niet meer alleen om high volume recruitment. Maar ook om interne mobiliteit, om future jobs.’

Vodafone wist met een mobiel assessment zijn time-to-hire met 30 procent te verkorten.

Gaat straks iedereen aan het assessment, op elk niveau, voor elke functie? ‘Het zou zomaar kunnen’, gelooft De Zeeuw. Hij haalt nog een paar voorbeelden aan. Zoals Télefonica, dat door saleskandidaten goed te assessen 9 procent meer omzet wist te creëren. Of Credit Suisse, dat twee cognitieve testen combineerde, en daardoor erin slaagde 15 procent méér topperformers aan te nemen, die op hun beurt 50 procent meer winst wisten te genereren. En wat te denken van Vodafone, dat met een mobiel assessment zijn time-to-hire met 30 procent wist te verkorten. Of Dell, dat 36 procent meer omzet boekte dankzij een nieuw algoritme voor hun salespersoneel.

Boven: een voorbeeld uit de aviation-industrie, een van de specialismes van Aon Assessment Solutions

Alles online

Als de online mobiele revolutie ergens van grote invloed is geweest, dan is het wel op de manier om snel de vaardigheden van mensen in kaart te brengen, aldus De Zeeuw. Waar je voorheen als kandidaat nog een dag naar een assessmentcentrum toe moest, kun je nu waar ook ter wereld een test invullen, en kan een potentiële werkgever meteen een goed beeld krijgen. In elk geval: een veel beter beeld dan op basis van een cv alleen. En dat kost de kandidaat bovendien ook veel minder tijd. En het kan dus ook veel eerder in het proces worden ingezet, niet alleen voor de laatste paar kandidaten. In Nederland werkt Aon bijvoorbeeld ook samen met Connect by Talent, een initiatief om ook ouderen op de arbeidsmarkt meer kansen te bieden.

You can’t gamble met de belangrijkste beslissing in je bedrijf.’

‘We zijn momenteel veel bezig met virtuele assessmentplatforms’, legt De Zeeuw uit. ‘Dat doen we bijvoorbeeld voor Aramco, BP, AkzoNobel, van hoge functies tot lagere.’ En wat is dan het grote voordeel, als je zoveel assessments doet? Dat je er automatisch ook weer van leert. ‘Zo bouwen we veel data op rondom wat nou succesvol leiderschap is.’ De uitdaging daarbij? Dat is steeds meer: de candidate experience. ‘Met onze tools ben je als kandidaat gemiddeld 6 tot 15 minuten in de weer. We hebben cognitieve testen ver-gamified, om meer engagement te krijgen. Maar we kiezen er bewust voor géén game-based oplossingen in te zetten. Omdat we erin geloven: you can’t gamble met de belangrijkste beslissing in je bedrijf.’

Candidate-NPS als core business

Assessments zijn testen. Maar ook die testen moet je natuurlijk continu testen. En zo worden ze steeds beter, zegt De Zeeuw. In voorspellen wat voor een bepaalde functie belangrijk is, maar ook in kandidaten binden en te verleiden om in elk geval de test af te maken. Met filmpjes, animaties, ‘en meer van dat soort dingen’, wordt de schaarse kandidaat in kaart gebracht en als het goed is ook meteen vermaakt. ‘Onze core business is een hoge candidate-NPS.’

Met filmpjes, animaties, ‘en meer van dat soort dingen’, wordt de schaarse kandidaat vermaakt.

Wat de laatste tijd ook in opkomst is: video-assessments. Eigenlijk komt dat erop neer dat sollicitatiegesprekken via video automatisch worden omgezet in tekstbestanden, waarop vervolgens een analyse wordt losgelaten. Alles om de quality-of-hire te verbeteren, aldus De Zeeuw.

The Future of Work

De grote uitdaging daarbij is niet alleen duidelijk te krijgen welke kenmerken van een kandidaat werkelijk voorspellend voor diens presteren zijn, maar dat ook nog eens toekomstbestendig te doen. Banen veranderen snel, en steeds sneller. Zo’n 10 procent van de wereldbevolking zal in 2030 een baan hebben die nu nog niet bestaat, zo is de verwachting. En hoe kun je daar dan nu al voor assessen?

Vaardigheden als agility, learnability en nieuwsgierigheid zijn hoe dan ook van belang in de toekomst.

Met de zogeheten Pathfinder-solution probeert het bedrijf daarop vooruit te lopen. Daarbij gaat het onder meer om het testen van vaardigheden als agility, learnability en nieuwsgierigheid. Want die vaardigheden zijn hoe dan ook van belang in de toekomst, zo voorspellen ze. Zeker nu carrièrepaden een steeds onvoorspelbaarder verloop gaan kennen. Een voorbeeld daarvan is al uitgerold bij Vodafone, waar de Future Jobs Finder toegankelijk is.

Banen die nu nog niet bestaan

Met de Pathfinder Explorer wil het assessmentbedrijf kandidaten helpen leiden naar ‘banen die nu eigenlijk nog niet bestaan’, aldus De Zeeuw. Zo kun je als organisatie je medewerkers faciliteren in hun ontwikkeling en inzage geven in hun talenten. ‘Een cv raakt zo snel outdated, je kunt veel beter sturen op skills‘, zegt hij. En de drie competenties die Aon daarvoor heeft benoemd hebben volgens hem een groot voordeel. Ze voorspellen namelijk niet alleen de prestaties op korte termijn in een baan, ze voorspellen ook of iemand kan reskillen of upskillen.

Deze 3 competenties voorspellen niet alleen prestaties op korte termijn, maar ook of iemand kan reskillen of upskillen.

Door dit systematisch in kaart te brengen, kunnen overigens niet alleen individuele medewerkers zich beter voorbereiden op de toekomst en uitkijken naar banen waaraan ze misschien nog nooit gedacht hebben. Het levert ook de hele organisatie veel inzicht op, benadrukt De Zeeuw. ‘Is je personeelsbestand digital ready? Waar zit nog onbenut potentieel? Heb je ergens een skills gap dat je moet vullen? En zit het talent daarvoor dan al ergens binnen de organisatie, of moet je het extern aantrekken? Daar krijg je zo allemaal veel meer zicht op.’

De toekomst is aan data

De toekomst is aan data, wil De Zeeuw nog maar eens benadrukken. ‘Als je jezelf als organisatie serieus neemt, en je wilt de mensen die je aanneemt een plezier doen, dan ontkom je er eigenlijk niet meer aan om met zulke assessment-tools te werken.’ Oók in – en na – coronatijd, benadrukt hij. ‘Je ziet dat veel organisaties deze tijd gebruiken om te herbezinnen. Daarbij komen ze erachter dat dit kan helpen om meer mensen op een plek te krijgen waar hun talenten het best tot hun recht komen.’

‘We kunnen steeds beter voorspellen of mensen geschikt zijn voor een bepaalde rol.’

En ondertussen ontwikkelt het bedrijf natuurlijk een steeds interessantere bak vol met data. De Zeeuw: ‘Met ons data-lake kunnen we steeds beter voorspellen of iemand geschikt is voor een bepaalde rol. Op basis daarvan kun je bijvoorbeeld opleidingsbudgetten verdelen. Maar het gaat verder dan dat. We kunnen bijvoorbeeld ook al voorspellen welke mensen burn-outgevoelig zijn. Of je kunt een thema als emotional agility meetbaar maken. Je kunt het zo licht of complex maken als je zelf als organisatie wil. Maar de aandacht voor dit soort persoonlijkheidsmetingen? Nee, die gaat nooit meer weg.’

Lees ook

Meer weten?

Ellen van Hennekeler (van eelloo) is woensdag 1 juli om 10.00 een van de sprekers tijdens het webinarHet nieuwe normaal is digitaal’. Ze vertelt je dan, samen met Walter Hueber, meer over digitale assessments. Ook hebben ze het samen over:

  • De kracht van digitaal
  • De kracht van storytelling
  • De kracht van video
  • De kracht van logische processen
  • De kracht van authenticiteit

Schrijf je dus snel in!

‘Deltaplan voor de arbeidsmarkt nodig, met focus op reskilling’

‘Ondanks coronasteun dreigen grote ontslagrondes’, kopte De Volkskrant gisteren nog groot op de voorpagina. Van KLM tot de NS, en van Tata Steel tot de VDL Groep: veel bedrijven zitten nog altijd in zwaar weer en verwachten banen te moeten schrappen. De stijging van de werkloosheid mag tot nu toe dan relatief beperkt zijn gebleven, maar het CPB verwacht voor volgend jaar een verdubbeling naar zo’n 7 procent. We moeten vrij lang terug in de geschiedenis voor we weer zulke percentages tegenkomen.

Volgend jaar wordt een verdubbeling van de werkloosheid naar zo’n 7 procent verwacht.

Werkenbij-site voor een hele branche

Wat is eraan te doen? Natuurlijk probeert de overheid, onder andere met de (tweede) NOW-regeling, enerzijds zoveel mogelijk schade te voorkomen. Maar mocht het toch tot ontslagen leiden, dan zie je anderzijds ook steeds meer initiatieven ontstaan om in elk geval de ergste pijn te verzachten. Zo opende eerder deze week in de arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam een ‘regionaal werkcentrum‘. Dit initiatief van gemeentes, sociale partners, UWV en private partijen, wil werkgevers die door de coronacrisis geen werk voor hun personeel hebben verbinden met werkgevers die juist nog wel mensen zoeken.

In de regio Groot-Amsterdam ging deze week een ‘regionaal werkcentrum’ open.

Ook binnen bepaalde sectoren zie je zulke initiatieven oppoppen. Zo liet het Sectorinstituut Transport en Logistiek (STL) recent een ‘mobiliteitsplatform’ bouwen, ‘een soort werkenbij-site, maar dan voor een hele branche’, aldus Robbert Speet, partner van Talmark, dat samen met recruitmentsoftwarespecialist Carerix het platform ontwikkelde. Kandidaten kunnen hier gericht zoeken in de honderden vacatures die de branche nog steeds heeft en via bedrijfspagina’s kennismaken met werkgevers. Ook kunnen ze een geanonimiseerd profiel plaatsen. Bedrijven kunnen in dit bestand op hun beurt op zoek naar passende kandidaten.

Er is meer nodig

Maar er is nog wel meer nodig dan alleen transparantie op de arbeidsmarkt. Tof Thissen, directeur van het UWV-werkbedrijf, pleit bijvoorbeeld voor structureel zeker een half miljard euro extra om werkzoekenden om te scholen, ongeveer tien keer zoveel dan het kabinet nu beschikbaar stelt. Het UWV verwacht volgend jaar 700.000 werklozen, maar op sommige terreinen – zoals de zorg, land-en tuinbouw en sommige delen van de logistiek – is nog altijd werk te over.

‘De relatie tussen onderwijs en arbeidsmarkt is de sleutel tot succes.’

‘Als ik de adviseur zou zijn van minister Wouter Koolmees zou ik gaan voor een half miljard euro voor structurele omscholing. Daarmee kunnen mensen zich een leven lang blijven ontwikkelen. De relatie tussen onderwijs en arbeidsmarkt is de sleutel tot succes’, zei Thissen hier recent op de radio over. En dat geldt volgens hem óók voor jongeren, een groep die in de huidige crisis het grootste slachtoffer lijkt. ‘Ook in een laagconjunctuur blijven mogelijkheden voor jongeren om op de arbeidsmarkt terug te keren. Dat blijft een kwestie van goed en persoonlijk begeleiden. Vooral in het eerste traject van op zoek naar werk.’

‘Deltaplan Werk nodig’

OVAL noemt zelfs een nog hoger bedrag van 750 miljoen euro. De branchevereniging voor loopbaan- en re-integratiebedrijven kwam daarvoor vorige week speciaal met een reddingsplan: het Deltaplan Werk. Met het door hen bepleite geld moeten werknemers, wier banen zijn gesneuveld, weer aan het werk worden geholpen en worden begeleid naar een nieuwe job.

‘Wij grijpen de coronacrisis aan om investeringen te bepleiten in ons belangrijkste kapitaal: mensen.’

‘Wachten is geen optie’, zegt OVAL-directeur Petra van de Goorbergh. ‘Er is een sterke behoefte aan oplossingen om mensen wendbaarder en weerbaarder te maken, om op die manier werkend Nederland zo goed mogelijk door deze periode heen te loodsen. Daarom grijpen wij de coronacrisis en de ramp die dit op de arbeidsmarkt veroorzaakt, aan om substantiële investeringen te bepleiten in ons belangrijkste kapitaal: mensen.’

Doorpakken

Een paar voorbeelden uit het voorgestelde Deltaplan: een ‘Noodmaatregel Werkfit Voucher’ (à 300 miljoen euro, voor 200.000 mensen), gratis Ontwikkeladviezen (à 150 miljoen voor 250.000 adviezen), en 250 miljoen voor zogeheten scholingsvouchers, voor zo’n 100.000 deelnemers. ‘We hebben heel erg gekeken naar wat goed gewerkt heeft in het verleden’, licht Van de Goorbergh toe. ‘Daar willen we op doorpakken. Voor de korte én de lange termijn.’

‘Je wilt voorkomen dat je een ‘coronabestand’ krijgt, dat nauwelijks meer aan de bak komt.’

Uitgangspunt daarbij is, zo zegt ze: ‘Je kunt ze natuurlijk gaan begeleiden zodra ze werkloos worden. Maar volgens ons is het veel beter om dat voor te zijn en vanuit het huidige werk al te kijken welke kant iemand op kan bewegen. Je wilt voorkomen dat je een ‘coronabestand’ op de arbeidsmarkt krijgt, dat nauwelijks meer aan de bak komt.’

Een ‘uitgestoken hand’

Ze omschrijft het Deltaplan van haar vereniging als ‘een uitgestoken hand’. Naar de overheid, maar ook naar alle anderen die met de arbeidsmarkt bezig zijn. ‘We hebben niet de pretentie dat we het allemaal zelf kunnen oplossen. De problematiek vereist samenwerking van iedereen die ermee te maken krijgt: sociale partners, het UWV, misschien de O&O-fondsen. We waren al voor corona bezig met dit plan. Maar het is nu wel in een versnelling gekomen natuurlijk.’

‘We willen voorkomen dat een grote groep straks buiten de boot valt.’

petra van de goorbergh oval deltaplan arbeidsmarktOm- en bijscholing? Het is volgens Van de Goorbergh ‘superbelangrijk, maar niet het enige’. Volgens haar gaat het ook erom te leren competenties in kaart te brengen, en daarop te matchen. Al is op dat gebied ook nog wel meer transparantie van de arbeidsmarkt nodig, zegt ze. ‘Nu zijn bijvoorbeeld bestanden van het UWV en gemeentes vaak niet toegankelijk voor uitzendbureaus en werkgevers, vanwege privacy-eisen. Die eisen snap ik, maar willen we voorkomen dat een grote groep straks buiten de boot valt, dan zullen we wel alles op alles moeten zetten om vraag en aanbod beter bij elkaar te brengen.’

‘Dit verdient zich terug’

Precies zo denken ze erover bij de Buitenboordmotor, nog zo’n project dat inzet op ‘reskilling‘ en waar onder meer KPN en de Rabobank nauw bij betrokken zijn. Ook hun idee: minder letten op diploma’s en cv’s, maar meer naar ‘onderliggende kwaliteiten’ van mensen, en kijken welke banen daarbij passen. Hiervoor stellen ze veel geloof in AI-tools en digitale assessments, die – anders dan nu nog vaak gebeurt – verder kijken dan naar wat iemand in het verleden gedaan heeft. ‘De slimme algoritmes die worden gebruikt zijn blind voor menselijke aannames die een match soms ten onrechte in de weg staan’, aldus de initiatiefnemers.

‘De coronacrisis maakt pijnlijk zichtbaar waar de kwetsbaarheden liggen.’

‘De coronacrisis maakt pijnlijk zichtbaar waar de kwetsbaarheden liggen’, concludeert OVAL-directeur Van de Goorbergh dan ook. ‘Structurele hervormingen van de arbeidsmarkt zijn hard nodig.’ De bepleite investeringen in het Deltaplan (die moeten komen van overheid, Europese subsidies en sociale partners) verdienen zich uiteindelijk ook weer terug, zegt ze. ‘Ten eerste bezuinig je op WW- en bijstandsuitkeringen, als mensen hiermee aan het werk komen. Ten tweede dalen de maatschappelijke en zorgkosten. En ten derde rekenen we erop dat ook de omvorming van mensen naar toekomstbestendige banen zoals in de energietransitie geld oplevert.’

Lees ook

De mens weghalen uit het selectieproces? Zo dystopisch kan het worden

Het is niet bepaald een geheim dat A.I. steeds belangrijker wordt in de wereld van werving en selectie. Denk aan het schrijven van vacatureteksten, waar tools als Textio, de VacatureVerbeteraar of Textmetrics je bij van dienst kunnen zijn. Of aan tools als Ideal,Vervoe of Recruiterbox die in het selectieproces helpen de eerste kandidaten uit te filteren. Ook chatbots als Mya, Jobpal, Wade & Wendy en in Nederland Joboti moeten de kandidaat op basis van A.I. aan een betere ervaring helpen.

A.I. zou zelfs tegen bias kunnen helpen, zo is de belofte.

Zo wordt elk onderdeel van het werving- en selectieproces binnenstebuiten gekeerd en bekeken of en zo ja, waar algoritmes en machine learning tot een beter resultaat kunnen leiden. In recent onderzoek van PwC zei 72% van de ondervraagden te verwachten dat zulke A.I.-technologieën tot grote voordelen gaan leiden voor de organisaties waar ze werken. Sneller, efficiënter, minder handmatige handelingen, met ook nog eens betere resultaten tot gevolg. Wat wil je nog meer? A.I. zou zelfs eenvoudig tegen bias kunnen helpen, zo is de belofte.

In Zuid-Korea leren ze ermee om te gaan

Hoe ver dat op dit moment al gaat? In Zuid-Korea schijnt er al een behoorlijke industrie te zijn die sollicitanten helpt om indruk te maken op de machine, in plaats van op de mens. Ongeveer een kwart van de bedrijven gebruikt hier A.I.-technologie in recruitment, waarbij onder meer de gezichtsexpressies en het taalgebruik van kandidaten aan een analyse wordt onderworpen. En kandidaten worden dus getraind om zich hierop voor te bereiden.

‘A.I.-ondersteunde matching zal onmisbaar zijn om te Europese arbeidsmarkt te herstellen.’

Jochem de Boer, de Nederlandse Global Public Affairs Manager bij de World Employment Confederation, gelooft er ook wel in. Eerder dit jaar heeft de Europese Commissie alle A.I. rondom recruitment als ‘high risk‘ betiteld. Maar waarom is dat eigenlijk, zo vraagt hij zich af. ‘Digitale vooruitgang kan zorgen voor snellere arbeidsmarktontwikkelingen en onze industrie helpen meer mensen sneller en met ‘zero downtime‘ aan het werk te krijgen. Daarom zal A.I.-ondersteunde matching in het selectieproces onmisbaar zijn om te Europese arbeidsmarkt te herstellen.’

Het tegengeluid

Maar zoals met elke technologische ontwikkeling, ontstaat ook hier een vrij sterk tegengeluid. En vaak zijn het kunstenaars die hierin het voortouw nemen. Zo ook de Amerikaanse multimedia-artiest Carrie Sijia Wang, die recent ‘An interview with Alex‘ lanceerde. In dit project simuleert ze een wereld waarin A.I. totaal in controle is over het selectieproces. De interviewer gebruikt A.I. om je gezicht, je stem en je antwoorden te analyseren, en confronteert je als kandidaat met een bizarre serie puzzels en vragen.

Haar doel? ‘Het gevaar laten zien als A.I. het helemaal overneemt, zonder te weten hoe het werkt.’

Haar doel? ‘Het gevaar laten zien als A.I. het helemaal overneemt, zonder te weten hoe het werkt’, zo vertelde ze. De A.I.-interviewer die ze bouwde stelt in 12 minuten bijvoorbeeld vragen als ‘Hoe vind je je relatie met je moeder?’. De vragen zijn gebaseerd op een beroemde lijst met 36 persoonlijke vragen, die naar verluidt ervoor zouden kunnen zorgen dat onbekenden sneller verliefd op elkaar worden. Nu gaat het dus echter niet om het vinden van een levensgezel, maar om een baan bij het fictieve bedrijf ‘Open Mind’, ‘het grootste, en binnenkort zelfs enige, bedrijf van algemeen nut in de wereld.’

black mirror in het selectieproces

Black Mirror in recruitment

Iedereen die geïnteresseerd is kan zelf het sollicitatiegesprek ondergaan. Het voelt een beetje als een episode van de Netflixserie ‘Black Mirror‘, en dat is ook precies de bedoeling, zegt Wang. Ze wilde hiermee sommige gevaren aangeven van A.I. in het selectieproces, waar een menselijke benadering volgens haar juist meer op zijn plaats is. Ook de reacties die Wang erbij optekent wijzen in die richting. ‘Het is depressing dat dit de toekomst is’, zegt bijvoorbeeld een van de geïnterviewden.

‘De realiteit van recruitment is momenteel al behoorlijk vreemd en absurd.’

Maar is het wel de toekomst? Volgens Wang startte haar project als ‘speculatieve fictie’. Maar gaandeweg haar onderzoek merkte ze dat de realiteit van recruitment ‘momenteel al behoorlijk vreemd en absurd’ is. ‘En A.I. werkt ook vaak als een black box.’ Wang pleit echter niet tégen het gebruik van A.I. in werving en selectie, maar wel vóór meer transparantie en training op dit gebied. ‘Alleen zo kunnen we voorkomen dat A.I. gebruikt wordt als tool om individuen te controleren.’

Lees ook

Black Lives Matter: zijn recruiters deel van het probleem, of van de oplossing?

De kranten staan bol van Black Lives Matter. En juist recruiters zouden zich daardoor aangesproken moeten voelen. Niet voor niets is werving en selectie nog altijd het thema waarover het meest wordt gerapporteerd in de Discriminatiemonitor. En niet voor niets werd de arbeidsmarkt recent ook als eerste genoemd in de Volkskrant waar het ging om de vraag: ‘Waar moeten we beginnen als we racisme in de praktijk willen aanpakken?’ En recruiters, dat zijn toch de poortwachters van die arbeidsmarkt, als de portiers van de nachtclub waar Mark wel naar binnen mag, maar Mohammed wordt geweigerd?

Zijn recruiters voor de arbeidsmarkt wat de portiers voor de nachtclub zijn waar Mohammed aan de deur wordt geweigerd?

Maar tegelijk lijkt het een moeilijk onderwerp voor recruiters. Verhalen over diversiteit worden op deze site zelden goed gelezen, en al zeker niet als we het over discriminatie hebben. Op Facebookpagina’s als Recruitment Buddies of Recruitment Vrijstaat is (tot nu toe) zelfs helemaal niets te vinden over onderwerpen als racisme of Black Lives Matter. Geen woord. Over discriminatie wel, met name op leeftijd trouwens. Maar hét sociaal-maatschappelijke thema van nu? Dat lijken we als recruiters welhaast liever te negeren. Zelfs op internationale post-covid-trend-lijstjes van recruiters schittert het onderwerp door afwezigheid.

‘Diversiteit en inclusiviteit zijn bepaald nog geen topprioriteit op de werkvloer.’

‘Diversiteit en inclusiviteit zijn bepaald nog geen topprioriteit op de werkvloer’, concludeerden Performa Uitgeverij, AFAS en Berenschot in hun jaarlijkse HR Trends-onderzoek. Opnieuw, want die conclusie trokken ze de afgelopen jaren eigenlijk ook al. ‘Het beleidsthema bevindt zich al jaren ergens onderin de lijst met prioriteiten.’ Slechts bij twintig procent van de Nederlandse bedrijven wordt een actief diversiteitsbeleid gevoerd.

Bijna kwart gediscrimineerd

En dat terwijl wel alle reden is om het erover te hebben. Bijna een kwart van de werkzoekenden met een migratieachtergrond voelt zich namelijk wel eens gediscrimineerd tijdens een sollicitatie, meldde uitzendbureau Unique gisteren nog, na onderzoek onder ruim 1.100 werkenden. Dat is gemiddeld twee keer zoveel als autochtone Nederlanders. En zulke afwijzingen blijken ervoor te zorgen dat werkzoekenden minder vertrouwen in zichzelf hebben tijdens sollicitaties, aldus de onderzoekers.

‘Door initiatieven rondom anoniem solliciteren willen we werkgevers aan het denken zetten.’

Het uitzendbureau werkt zelf al een paar jaar met anonieme cv’s, om discriminatie op achternaam bijvoorbeeld uit te sluiten. ‘Uiteraard zouden we het liefste willen dat dat helemaal niet nodig zou zijn, maar we merken dat werkgevers deze spiegel nog steeds nodig hebben’, aldus operationeel directeur Diana Magielsen. ‘Door initiatieven rondom anoniem solliciteren willen we werkgevers aan het denken zetten en hen bewust maken van het belang van inclusiviteit en diversiteit op de werkvloer.’

Ook andere initiatieven

Ook elders in de recruitmentsector zijn er wel enkele initiatieven te zien die het thema proberen te agenderen. Zo spreekt Indeed zich op zijn homepage uit solidariteit met de zwarte bevolking uit tegen het systemische probleem van racisme, geweld en haat. ‘We hebben hierin allemaal een belangrijke rol’, aldus Indeed-CEO Chris Hyams. ‘Ik moedig iedereen aan om zijn of haar kennis op dit gebied bij te spijkeren en manieren te vinden om actie te ondernemen.’

Maar op bijvoorbeeld de sites van vakverenigingen als de NVP of Recruiters United is er dan weer niets over te vinden, net zomin als op de site van de Britse NVP-tegenhanger CIPD. Wel over corona, maar niet over Black Lives Matter dus.

Het Engelstalige ‘zusje’ van Werf&, Totalent, besteedde er recent wel aandacht aan. Het refereerde aan onderzoek waaruit blijkt dat ‘slechts’ 8,6 procent van de Nederlandse recruiters zelf tot een minderheid behoort. En als je als beroepsgroep al zo weinig divers bent, zo vroeg de auteur zich af, hoe groot is dan de kans dat je vervolgens wel in de organisaties waar je voor werkt voor diversiteit gaat zorgen?

Rooney-regel, zonder resultaat

Niet dat het in andere beroepsgroepen er zoveel anders aan toe gaat, zo constateert Totalent. Denk aan de ‘Rooney Regel‘, die bekend is uit het American Football. Ingevoerd in 2003, bedoeld om meer gelijkheid te bewerkstelligen. Maar 17 jaar later eigenlijk zonder resultaat. Of kijk naar het Europese voetbal, waar bij de grootste 7 divisies slechts 3 van de 136 trainersfuncties door iemand uit een minderheidsgroep wordt vervuld. En dat terwijl onderzoek meermaals het belang van diversiteit heeft onderstreept. Oók voor het resultaat onder de streep.

Het blijkt een hardnekkig probleem, ook al omdat diversiteitstrainingen nauwelijks (langdurig) effect lijken te hebben.

Het maakt al met al ook niet té hoopvol over de effecten van de aangekondigde wetgeving om discriminatie tegen te gaan. Het blijkt immers gewoon een hardnekkig probleem, ook al omdat diversiteitstrainingen nauwelijks (langdurig) effect lijken te hebben. En recruiters vinden stuk voor stuk van zichzelf natúúrlijk dat zij zelf wel heel objectief kunnen oordelen, zonder enige bias. Maar tegelijkertijd is er tot nu toe eigenlijk geen mechanisme bedacht om die ‘bias blind spot‘ te corrigeren. Zodat dus elk jaar opnieuw onderzoeken verschijnen waarin Mohammed minder kans maakt dan Mark om voor een gesprek te worden uitgenodigd.

Wat werkt dan wel?

Wat er dan wel werkt? In ieder geval: het erover hebben, zo zijn vele deskundigen wel van mening. En dan niet alleen over de vraag: discrimineren wij of niet? Want dan is het antwoord altijd: nee. Wat beter werkt is de hele werving- en selectieprocedure bevragen en bespreken. Waarom vragen we eigenlijk déze competenties? Hoe verloopt de procedure? Wie neemt de finale beslissing? En wat zijn daarbij de valkuilen, als het gaat om diversiteit? Hoe belangrijk is de cultural fit nu echt, als het gaat om deze functie?

‘Niemand wil de sukkel van de klas zijn.’

Wat ook belangrijk is, zo blijkt uit onderzoek, is het stellen van een sociale norm, met name door leidinggevenden. ‘Het werkt net zoals bij fairtrade: als een groot bedrijf daarmee begint, kunnen andere bedrijven moeilijk achterblijven’, aldus Movisie-onderzoeker Hanneke Felten. ‘Niemand wil de sukkel van de klas zijn.’

Werk aan de winkel dus

Ook Felten onderstreept trouwens het belang van een transparant en goed gedocumenteerd werving- en selectieproces, waarover bedrijven verantwoording afleggen. ‘Uit ons onderzoek blijkt dat een werkgever die weet dat er een redelijke kans is op verantwoording, beter zijn of haar best gaat doen om de selectie ‘netjes’ te laten verlopen. Dus via duidelijke protocollen en checklijsten en niet door middel van persoonlijke voorkeuren of netwerken.’

Als er een redelijke kans is op verantwoording, gaat een werkgever beter zijn of haar best doen.

Werk aan de winkel dus voor recruiters. En dan niet zozeer in het organiseren van trainingen in diversiteit of impliciete bias voor jezelf of voor je hiring managers. Maar wel in: je werkwijze nalopen, dat documenteren, en daarover verantwoording afleggen. Verantwoording die je volgens de nieuwe wet straks overigens toch al moet afleggen, wil je geen boete tot 4.500 euro riskeren…

Meer weten?

Op 8 september organiseert Werf& het seminar Diversiteit en Inclusiviteit, waar je in één middag tips, tricks en inspiratie krijgt over hoe je als werkgever of bureau aan de slag kunt gaan met deze thema’s. Niet als doel an sich, maar als middel om betere mensen aan te trekken voor betere teams voor de eigen organisatie of klanten.

Lees ook

Recruitment marketing in de e-commerce: wat valt daar nog te leren?

Uit onderzoek van 2017 blijkt dat ruim 50% van de bedrijven in de e-commercesector moeite heeft om gekwalificeerd personeel te vinden. Maar het is natuurlijk ook een branche met veel kennis van hoe consumenten te benaderen en te overtuigen. Dus welke strategieën gebruiken ze als het om kandidaten voor vacatures gaat? Ik sprak daarvoor met drie experts:

Uit de interviews kwamen voor mij zeven takeaways, die ik graag met jullie deel.

#1. Betrek de organisatie

Een strategie opzetten doe je nooit alleen. Zorg dus altijd dat je input krijgt vanuit verschillende kanten. De hele organisatie kan bijdragen aan de ontwikkeling en uitvoering van de strategie, neem ze dan ook mee in het gehele proces. Samen met het corporate marketingteam kun je de positionering van je employer brand bepalen. Huidige medewerkers die een (soortgelijke) functie bekleden als waarvoor je vacatures hebt kunnen vervolgens meedenken over de strategie om de juiste doelgroep te benaderen. 

#2. Vraag je huidige medewerkers

Het is cruciaal om altijd vanuit de kandidaat te denken en te kijken. Hoe zou kandidaat X benaderd willen worden? Door input te vragen bij de huidige medewerkers krijg je helder hoe en waar je hen kunt bereiken en dus ook de potentiële kandidaat die in hun doelgroep valt. Daarnaast kunnen huidige werknemers ook via referral helpen zoeken naar nieuwe kandidaten. Zoals Elke Tiehuis het noemt: ‘Je hoeft niet per se naar het personeel van de concurrenten te kijken, kijk ook naar je eigen personeel, je zoekt juist meer van hen.’

#3. Verbind eerst; activeer later

Je kunt stellen dat recruitment marketing het verlengde is van employer branding. Met de inzet van relevante kanalen kun je eerst content delen met de latente doelgroep. Zij kunnen je dan al gaan volgen of zelfs interactie zoeken. Als er een relevante vacature is, kun je dan via recruitment marketing de latente doelgroep actief benaderen en activeren. Het helpt enorm als ze van tevoren al met je verbonden zijn of al interactie hebben (gehad) met je organisatie.

#4. Probeer nieuwe kanalen uit

In de wereld van recruitment marketing duiken voortdurend nieuwe kanalen op. Probeer ze vooral uit, zeggen de geïnterviewden. In woorden van Lesley van Opstal: ‘Alle platformen hebben een piek en sterven daarna langzaam af. LinkedIn zit bijvoorbeeld nu in de transitie waar Facebook in 2012 was. Er treedt dus vergrijzing op platformen op, mensen kijken er nog op maar dat is het.’

‘Alle platformen hebben een piek en sterven daarna langzaam af. Er treedt vergrijzing op.’

Probeer daarom verschillende kanalen uit, zeggen de geïnterviewden. En laat daarbij vooral je eigen perceptie los. Bedenk je waar de doelgroep zich bevindt en niet waarop je zelf zou zoeken. Door ook met data te gaan werken, kun je bepalen of je marketingactiviteit effectief is of niet en kun je op tijd bijsturen. Learning by doing.

#5. Maak medewerkers tot ambassadeurs

Employee advocacy is volgens Lesley van Opstal: ‘Het faciliteren, activeren en motiveren van medewerkers om relevante content te delen in hun sociale netwerken. Dit creëert een nieuwe manier van mond-tot-mondreclame en leidt tot een groter bereik, meer naamsbekendheid en uiteindelijk meer leads.’

Een persoonlijke post blijkt 561% verder te komen dan een reguliere post via je bedrijfspagina.

Een persoonlijke post blijkt 561% verder te komen dan een reguliere post via je bedrijfspagina. Ook kan persoonlijke content ervoor zorgen dat er vragen binnenkomen bij de medewerkers die normaal gesproken niet zouden binnenkomen als je via je bedrijfspagina zou posten. Het blijft echter wel belangrijk dat de content authentiek en vanuit de medewerker is. Van Opstal: ‘Je koopt van de vent. Niet van de tent.’

#6. Vergeet je talentpool niet

De vorige takeaways gingen vooral over de inzet van recruitment marketing voor je huidige vacatures. Maar vergeet ook je toekomstige doelgroep niet! De geïnterviewde recruiters geven aan te investeren in een zogeheten ‘talentpool’, oftewel: mensen die (potentiële) werknemers kunnen worden. Door op verschillende momenten bij hen aanwezig te zijn, dan wel een bijdrage te leveren aan het onderwijs, investeren ze bijvoorbeeld in de naamsbekendheid bij de studentendoelgroep. Deze doelgroep kunnen ze later activeren als ze nieuw talent zoeken.

‘Hoe mooi is het als studenten graag van je willen leren aangezien jij de kennis in huis hebt?’

Marjan van der Veen: ‘Laat zien dat je ergens specialist in bent en dat je studenten iets wilt leren. Hoe mooi is het als je als bedrijf naar boven drijft als expert en dat studenten graag van je willen leren aangezien jij de kennis in huis hebt?’

#7. Meet en stuur bij

Om je strategie goed te kunnen bijsturen, is het van belang dat je de effecten van je marketingactiviteiten doormeet. Op basis van data kun je keuzes maken en tijdig bijsturen als dit nodig is. Dus stel een aantal KPI’s op die belangrijk zijn voor jou en je organisatie.

Over de auteur

Yosha Satink is derdejaarsstudent Commerciële Economie aan Hogeschool Windesheim te Zwolle. Ze volgt de minor E-commerce bij Windesheim, waarbij ze de opdracht kreeg een whitepaper te schrijven over een voor haar vernieuwend vakgebied. Ze koos daarbij voor recruitment marketing. Via haar LinkedIn kun je de hele whitepaper in pdf aanvragen.

Meer over Recruitment Marketing

Op 15 en 16 juni verzorgt de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie de tweedaagse training Recruitment Marketing Automation, die een basis legt in deze principes. Onder meer René Bolier (OnRecruit) en Caroline Pols (UP in Business) nemen je dan mee in alle ins en outs van dit snel aan belang winnende vakgebied. Klik hier voor alle informatie.

De maand in werving: 7 dingen die ons in mei opvielen voor recruiters

Minder douchen en sproeien vanwege enorme droogte in Nederland, hevige rellen in Amerika vanwege een blanke politieagent die een onbewapende zwarte man tot de dood bracht, terwijl elders een raket gelanceerd wordt, en Schiphol dat in Nederland gewoon weer alle ruimte krijgt om te groeien; mei was de maand waarin ander nieuws het coronavirus langzaam maar zeker weer van de voorpagina’s verdreef. Maar wat gebeurde er allemaal dat voor de arbeidsmarkt van belang is? Een beknopt overzicht.

#1. Mixed signals over werkloosheid

Valt het nou mee met de coronacrisis op de Nederlandse arbeidsmarkt? Of is het de schijn die bedriegt? Aan de ene kant zijn de officiële cijfers natuurlijk best schrikbarend te noemen. Een recorddaling in vacatures, de werkloosheid die – officieel – in een recordtempo stijgt, en het aantal WW-aanvragen dat met ruim 110.000 steeg in anderhalve maand.

De gemiddelde werkweek kromp in twee maanden van 33 naar 28,5 uur. Een ‘historische daling’.

Maar aan de andere kant lijken de NOW en TOZO ook hun werk te doen: in verhouding tot bijvoorbeeld de VS en het VK viel de schade hier enorm mee. Wel zijn er nog veel ‘verborgen werklozen’, aldus het CPB: de gemiddelde werkweek daalde in twee maanden van 33 naar 28,5 uur. Een ‘historische daling’, volgens het CPB, en in die zin mogelijk een voorbode van meer onheil, zodra de ‘ontslagboete’ uit de (verlengde) NOW verdwenen is. Maar of die gevreesde ontslaggolf ook echt komt? Dat is natuurlijk afwachten, nu de eerste lichtpuntjes op de arbeidsmarkt zich alweer aftekenen.

uren mei cpb

  • Meer weten? Elke donderdag om 11:00 worden de meest recente ontwikkelingen op de arbeidsmarkt gedeeld in een webinar. Inschrijven kan hier.

#2. Leven lang leren valt nog tegen

En hoe moet het dan verder, met dat toenemend aantal werklozen op de arbeidsmarkt? Zomaar overstappen op een andere sector, dat zal nog niet zo makkelijk worden. Uit onderzoek, dat het SCP in mei liet verschijnen, blijkt dat ‘een leven lang leren’ de afgelopen 15 jaar nauwelijks is toegenomen. Alleen de groep 55-plussers doet nu significant meer aan training en opleiding, maar dat komt vooral doordat ze nu langer moeten doorwerken dan voorheen, zo blijkt.

Werklozen zijn de afgelopen 15 jaar niet actiever gaan solliciteren.

Opvallend is daarnaast dat 55-plussers de laatste jaren ook eigenlijk de enigen zijn die vaker dan voorheen van werkgever wisselen. Al is dit volgens SCP-onderzoeker Edith Josten wel vooral ‘noodgedwongen mobiliteit’. Oftewel: ‘werknemers die de overstap maken omdat ze iets anders moeten doen’. Uit het langlopend onderzoek onder 4.500 werkenden en niet-werkenden blijkt verder dat werklozen de afgelopen jaren niet actiever zijn gaan solliciteren, maar wel eerder bereid zijn een tijdelijke functie te accepteren. Of dat aan de steeds strengere eisen ligt voor een werkloosheidsuitkering, is onduidelijk.

#3. Hoe divers zijn jullie? Zie het op de barometer

Ander overheidsnieuws komt van het Ministerie van SZW, dat samen met het CBS in mei een zogeheten ‘Diversiteitsbarometer‘ aankondigde. Vanaf 1 juli kunnen organisaties met minstens 250 medewerkers hiermee meten hoe cultureel divers ze zijn. Althans: ze kunnen hun (geanonimiseerde) gegevens doorgeven aan het CBS, dat vervolgens (tegen kostprijs) een benchmark met statistieken over de culturele diversiteit in de sector zal geven. Het kabinet hoopt dat de barometer helpt om meer gelijke kansen op de arbeidsmarkt te realiseren voor werknemers met verschillende culturele achtergronden.

#4. Gartner: meer digitalisering recruitment

Als je recruiters vraagt naar de positieve gevolgen van de coronacrisis, dikke kans dat ze dan de snelle opkomst van het videosolliciteren noemen. Dat is althans de conclusie die je kunt trekken uit recent onderzoek van Gartner, waarin 86% van de ondervraagden antwoordt dat ze sinds de uitbraak van de pandemie nieuwe tech op dit terrein gebruiken. Dat is overigens maar net iets meer dan de 85% die zegt nu ook nieuwe technologie te gebruiken om nieuwe medewerkers te onboarden.

85% van de recruiters zegt sinds corona nieuwe technologie te gebruiken om nieuwe medewerkers te onboarden.

Negatieve gevolgen zijn er natuurlijk ook. Zo antwoordt 54% dat startdata van kandidaten naar achteren zijn geschoven, 31% heeft stagemogelijkheden geschrapt en 63% zegt met vacaturestops te maken te hebben, voor minimaal de helft van de vacatures die ze voor de uitbraak nog open hadden staan.

onderzoek in mei#5. Kwart stapt over uit ergernis over collega’s

Ander opmerkelijk onderzoek kwam in mei van IT-detacheerder PEAK-IT.  Zij ontdekten na een rondvraag onder ruim 1.000 Nederlanders in loondienst dat bijna een kwart (24%) weleens van baan is veranderd, omdat zij zich ergerden aan één of meerdere collega’s. Ook zegt 9% wel eens thuis te werken om een collega te ontwijken die zij niet mogen. Vrouwen doen dit wat vaker dan mannen: 13 versus 7 procent.

9% zegt wel eens thuis te werken om een collega te ontwijken die zij niet mogen.

Dat ontwijken van collega’s heeft trouwens niet alleen ermee te maken dat ze hen niet mogen. Ongeveer 20% zegt ook een collega te hebben waar zij het liefst uit de buurt blijven, omdat hij of zij onaangenaam ruikt.

#6. ‘Paskamer’ voor skills gelanceerd

Leuk initiatief van TNO en een heleboel verschillende publieke en private partijen in Amsterdam: de gratis ‘digitale paskamer’ van House of Skills, die in mei werd gelanceerd. In deze ’paskamer’ kunnen mensen laten zien welke skills-set ze hebben en welk werk daarbij past. Bedoeling is zo vraag en aanbod op de arbeidsmarkt op een nieuwe manier aan elkaar te koppelen.

Op dit moment staan al ruim 900 verschillende beroepen en bijbehorende skills in de ‘paskamer’ beschreven. Door de arbeidsmarkt meer op skills in te richten komen de vaardigheden van werkenden en werkzoekenden die nu onzichtbaar blijven beter in beeld, zo is het idee.

#7. En dan ook nog: werving niet meer op #1

Het moest natuurlijk een keertje gebeuren. Werving & Selectie, vorig jaar nog trots het belangrijkste onderwerp op de agenda van HR-professionals, is dit jaar van de troon gestoten. Althans: in het HR-trendsonderzoek van Berenschot, Performa en AFAS Software, waaraan bijna 2.000 HR-professionals meededen, staat het onderwerp nu op een tweede plaats, achter het thema ‘Ontwikkeling en scholing’.

‘Eerst was het vooral de krapte die dwong om naar de lange termijn te kijken, nu is het de voorspelde crisis.’

Ook verwachten de respondenten dat digitalisering en robotisering een nóg grotere rol gaan spelen, net als het thema Strategische personeelsplanning. Logisch, aldus Berenschot-onderzoeker Hans van der Spek: ‘Eerst was het vooral de krapte op de arbeidsmarkt die organisaties dwong op lange termijn en met een goed gedefinieerde blik naar hun HR-processen te kijken, nu is het ook de voorspelde crisis. Het belang van een strategische blik op HR groeit zienderogen, iets dat ook al bleek uit ons eerdere onderzoek naar strategische onderwerpen in de directiekamer.’

#8. Cartoon van de maand in mei

cartoon in mei

Bron: van9tot5

En dan ook nog… de Werf& Awards

En dan hadden we eind mei natuurlijk ook de uitreiking van de Werf& Awards nog. Arkin, Alliander, Cendris en Jobsrepublic én het Franciscus Gasthuis & Vlietland: van harte gefeliciteerd!

Bekijk hier nog de uitreiking van een half uur terug:

Meer trends?

In de rubriek ‘De maand in werving’ belichten we belangrijke trends en ontwikkelingen die voor iedereen actief in de wereld van werving en selectie van belang zijn. Iets gemist? Meld het ons!

Lees ook:

Hoe de recruitmentorganisatie van ná corona eruitziet (volgens Kevin Wheeler)

Wie goed naar onze huidige methode van werving en selectie kijkt, ziet dat het nog steeds – in de basis – een systeem is dat is gebaseerd op pen en papier. Werkgever plaatst vacature, kandidaat schrijft een sollicitatiebrief, recruiter beoordeelt en doet eerste selectie, hiring manager beslist, kandidaat krijgt een ja of – in het merendeel van de gevallen: een nee. En dat dan in een aantal kleine variaties.

‘Het is tijd voor een redesign, met de kandidaat en hiring manager als middelpunt.’

We mogen dan inmiddels veel technologie hebben om onderdelen van dit werk makkelijker te maken. Maar, zo vraagt recruitmentgoeroe Kevin Wheeler zich af: heeft dit het werk wel écht verbeterd voor recruiters, kandidaten of managers? ‘Voor het merendeel zijn onze huidige processen niet met opzet zo ontworpen. Ze zijn min of meer zo ontstaan, voortvloeiend uit het verleden. Maar om meer impact te maken als recruiters, is het nu wel de tijd voor een redesign, waarbij we het hele proces herontwerpen, vanaf het begin, met zowel de belangen van de kandidaat als hiring manager als middelpunt.’

Exclusief webinar

Kevin Wheeler komt eigenlijk elk jaar wel naar Nederland, om hier velen te inspireren met zijn kijk op het vakgebied. Dit jaar moet hij overslaan, om bekende redenen. Maar binnenkort spreekt hij wel in een exclusief webinar van het Recruitment Leaders Network in Nederland. Hij zal dan onder meer ingaan op zijn idee hoe dat nieuwe design van recruitment eruit zou moeten zien, om uiteindelijk tot beter resultaat te leiden. En daarbij zijn volgens hem 5 stappen met name relevant.

Stap 1: Kennis van kandidaten

Hoe benaderen actieve sollicitanten hun zoektocht? Hoe kun je passieve kandidaten het best benaderen? En hoe reageren kandidaten op een telefoontje of andere benadering van een recruiter? We moeten beter weten wat resoneert bij kandidaten om hen overtuigend met hen te kunnen communiceren, zegt Wheeler. ‘We moeten snappen wat ze denken en voelen als ze een mail van een recruiter krijgen. Welke verhalen vertellen ze elkaar?’

‘Verschillende persona’s opstellen kan helpen om het recruitmentproces hier te verbeteren.’

En ook de andere kant van de tafel, die van de hiring manager, verdient beter onderzoek, aldus Wheeler. ‘Wat zijn hun échte behoeftes en motivaties? Wat bepaalt bij hen uiteindelijk wie een aanbod krijgt?’ Het opstellen van verschillende persona’s kan helpen om het recruitmentproces hier sterk te verbeteren, zegt hij. ‘Zo kunnen we niet alleen beter zoeken, maar ook betere manieren vinden om vraag en aanbod aan elkaar te matchen.’

Stap 2: Dataverzameling

Een tweede stap die Wheeler als cruciaal ziet voor het resedign van recruitment is: veel meer dataverzameling. Waar klikken kandidaten op? Waar haken ze af? Wat vinden ze belangrijk op een werkenbij-site? En wat niet? En ook hier is de andere kant van de tafel minstens zo belangrijk. Hoeveel kandidaten heeft de hiring manager overwogen? Met hoeveel zijn er gesprekken gevoerd? Wat was de gemene deler bij deze mensen? En hoe lang bleef elke aangenomen medewerker vervolgens in de organisatie? Wat kunnen we daarvan leren?

‘We weten dat mensen zich anders gedragen dan dat ze zeggen te doen. Dat moeten we beter onderzoeken.’

‘We weten dat mensen zich anders gedragen dan dat ze zeggen te doen. Daarom is het belangrijk niet alleen maar te enquêteren, maar ook daadwerkelijk gedrag te volgen, en dat te gebruiken om je proces te verbeteren. Patronen en consistent gedrag kunnen wijzen op belangstelling en engagement.’

Stap 3: Perceptie en opinie

Dat we de kandidaat én de hiring manager voortaan in het middelpunt zetten, betekent ook dat we beter moeten snappen hoe zij het proces nu ervaren, zegt Wheeler. ‘Daarvoor moeten we kandidaten vragen hoe makkelijk ze het vonden om de juiste informatie te vinden, en of ze positieve emotie erbij voelden. En we moeten hiring managers vragen wat ze nodig hebben om een betere beslissing te kunnen nemen, en of ze misschien meer betrokken willen worden. En zo ja, op welke wijze.’

Stap 4: Gemak en vereenvoudiging

De vierde stap van het redesign, volgens Wheeler: maak solliciteren veel makkelijker. En dan vooral voor: de juiste kandidaten. Oftewel: probeer kandidaten al voordat ze solliciteren meer te screenen op de cruciale vereisten. Door hiervoor technologie te gebruiken, kun je garanderen dat al je sollicitanten in principe geschikt zijn voor de functie. Al is hiervoor nog wel betere technologie nodig, aldus Wheeler. ‘LinkedIn-profielen zijn hiervoor nog onvoldoende. Maar er komen gelukkig wel steeds meer tools die ons ook hier kunnen helpen aan geverifieerde data, zoals de blockchain en open databases van universiteiten en overheden.’

Stap 5: Feedback en analyse

Snelle, zinvolle feedback is onderdeel van elk goed proces. En dat betekent bij recruitment bijvoorbeeld: niet alleen maar kandidaten afwijzen, maar ook helder terugkoppelen waarom je dat doet. Uit angst voor de reactie bij de ontvanger of zelfs juridische gevolgen wordt deze stap nog vaak overgeslagen, aldus Wheeler. Maar ten onrechte! En hiervoor zijn ook nog steeds mensen nodig, zegt hij. ‘Dat betekent dat we die conversatie zullen moeten ontwerpen, en recruiters moeten trainen in hoe feedback te geven. In plaats van het te vermijden, kunnen we beter leren hoe het zorgvuldig te doen.’

Het is er tijd voor

Natuurlijk, deze 5 stappen zijn slechts het begin, stelt Wheeler. ‘Het gaat bij herontwerpen per definitie om experiment en overleg. En recruitmentleiders zijn ook niet echt gewend om als ontwerpers te denken. Daarom kan het handig zijn om hier een expert van buiten of een universiteit bij te betrekken. Het is in elk geval de tijd en moeite waard. Want als er ooit een tijd was om na te denken over een recruitmentfunctie die past bij deze eeuw in plaats van de vorige, dan is het wel nu.’

‘Een Funda van de arbeidsmarkt is nu broodnodig’

Hoe de situatie momenteel is op de arbeidsmarkt? Dat ligt er maar net aan hoe je het bekijkt. Of aan wie je het vraagt. Afgaande op de meest recente cijfers van het CBS kun je bijvoorbeeld concluderen dat het allemaal nog wel meevalt met de invloed van corona. Zoals ook de bekende econoom Matthijs Bouman constateert: ‘In februari waren er in Nederland nog 274.000 mensen werkloos. In maart was dat gedaald naar 273.000. Als aandeel van de beroepsbevolking bedroeg de werkloosheid in maart 2,9%. Dat is het laagste percentage in vele decennia.’

Ten opzichte van een jaar geleden is het aantal werkenden maar 0,5% gedaald. Dat is best goed!’

En ook Wim Davidse ontdekt in de CBS-cijfers in de eerste plaats vooral het positieve geluid. ‘De werkloosheid is in april weliswaar gestegen, van 2,9% naar 3,4%. Maar dat is nog altijd onder de 4% die we vaak als de ‘kraptegrens’ aanduiden. Mooi! En 160.000 minder personen in de werkzame beroepsbevolking? Dat komt neer op een krimp van ‘slechts’ 1,8% ten opzichte van maart dit jaar. En ten opzichte van een jaar geleden is de afname zelfs maar 0,5%. Dat is best goed!’

Tegengeluid

Maar er is op basis van de cijfers ook wel een wat minder optimistisch tegengeluid te formuleren. En dat ziet Davidse natuurlijk ook. ‘De NOW-regeling lijkt haar werk heel goed te hebben gedaan. Maar het CPB zegt ook dat we met z’n allen 13 procent minder uren zijn gaan werken. Ergo: er zijn nauwelijks minder mensen aan het werk, maar die mensen werken gemiddeld genomen duidelijk minder. Zou die 13 procent van de werkzame beroepsbevolking zijn ontslagen – op z’n Amerikaans – dan zou dat bijna 1,2 miljoen mensen hun baan hebben gekost.’

‘De NOW-regeling lijkt haar werk heel goed te hebben gedaan.

Ook bijvoorbeeld Cees Bakker (SollicitatieLab) ziet die minder positieve kant van de cijfers. Afgaande op de NOW- en TOZO-cijfers ‘denk ik dat op dit moment zeker 2 miljoen mensen “werkloos” thuis zitten’, zegt hij. ‘Een gemiste kans’, noemt hij het dat het CBS nu met ‘de gewone statistieken’ kwam. ‘Terwijl iedereen benieuwd is naar hoeveel mensen nu feitelijk werkloos zijn en ondersteund worden door de coronamaatregelen.’

273.000 ‘officiële’ werklozen, en 2,7 miljoen mensen met een uitkering: hoe zit het nu echt?

Tja. Aan de ene kant eind maart dus slechts 273.000 ‘officiële’ werklozen. En aan de andere kant tot mogelijk wel 2,7 miljoen mensen die op dit moment direct of indirect een beroep doen op een uitkering (TOZO, NOW, WW, of bijstand). Dat scheelt natuurlijk nogal wat. Een factor 10, om precies te zijn. Al liep het aantal werklozen in april officieel wel op tot 314.000. Maar dan nog, wat zegt dat precies over de arbeidsmarkt? En, minstens zo belangrijke vraag: hoe valt daar ooit beleid op te maken?

‘Werkloosheidskompas’ nodig

Matthijs Bouman pleit daarom voor een nieuw ‘werkloosheidskompas’. ‘Misschien moeten de officiële instanties (CBS, UWV, CPB) tijdelijk een nieuw ‘coronawerkloosheidscijfer’ berekenen’, zegt hij, een pleidooi voor een meer integrale rapportage, dat in elk geval van Bakker bijval krijgt. De huidige statistieken? Die kunnen volgens hem namelijk best ‘in de prullenbak’. ‘En dan heb ik het nog niet eens over de mensen die geen uitkering ontvangen en/of buiten de steun-maatregelen van de overheid vallen.’

De huidige statistieken? Die kunnen het best ‘in de prullenbak’.

In de coronacrisis zijn allerlei initiatieven ontstaan om meer actueel inzicht in de situatie op de arbeidsmarkt te geven. Maar ook hier ontbreken over het algemeen (kwalitatief goede) recente cijfers over het aantal werkzoekenden of werklozen. Simpelweg omdat hier ook iedereen afhankelijk is van het CBS, CPB en UWV. En die hebben hun databases nu eenmaal niet voor iedereen opengezet. Terwijl dat wel bij de missie past van het UWV. Er wordt wel gesproken over een coronadashboard, maar dat heeft vooralsnog geen betrekking op de arbeidsmarkt, voor zover bekend.

‘Meest complexe arbeidsmarkt ter wereld’

Terwijl dat best zou kunnen helpen, bepleit Geert-Jan Waasdorp, directeur van Intelligence Group. ‘Nederland heeft de meest complexe en meest intransparante arbeidsmarkt ter wereld‘, stelt hij. ‘En het wordt alleen maar intransparanter. Terwijl juist hier een gigantische oplossing ligt voor veel sociaal-maatschappelijke problemen.’

Waasdorp is een van de leden van Het Comité Open Arbeidsmarktdata (COAD), dat als doel heeft ervoor te zorgen dat er ‘een heldere data-infrastructuur beschikbaar komt op basis van publieke en private databronnen voor de Nederlandse arbeidsmarkt.’ Daarmee wil het comité de werking van de Nederlandse arbeidsmarkt verbeteren.

‘Als we de verstoringen op de arbeidsmarkt enigszins weten te managen, scheelt dat veel persoonlijk leed.’

Juist nu, aldus initiatiefnemers Marjan Schnetz (Ockham Groep) en Michiel Mooyaart (CrossTop). ‘Als we als samenleving de verstoringen op de arbeidsmarkt enigszins weten te managen, scheelt dat al snel enorme bedragen op de nu voorziene 45 à 65 miljard euro die onze overheid extra gaat spenderen, nog afgezien van een hoop persoonlijk leed. Het UWV weet momenteel niet eens welke werknemers het zit te subsidiëren. Als je weet dat ze de subsidiebedragen per werknemer berekenen is dat echt heel vreemd. Het UWV weet niet wie straks op ze afkomen voor een nieuwe baan en werkgevers en intermediairs kunnen een beetje grabbelen in het aanbod op werk.nl. Echt matchen is er niet bij.’

Tussen jungle en ratjetoe

Het comité pleit niet alleen voor inzicht in meer actuele werkloosheidscijfers van de aanbodkant van de arbeidsmarkt, maar wil ook veel meer inzicht in de vraagkant. Waasdorp: ‘De arbeidsmarkt is nu een ratjetoe van doorverwijzingen, fake vacatures met als doel om cv’s binnen te halen en ‘vacaturetrollen’ die van één vacature meer dan 10 varianten maken en deze verplaatsen.’

‘Mensen die goed in staat zijn om vacatures op internet te zoeken, vinden slechts een derde van de voor hen relevante vacatures.’

Zelfs voor geoefende zoekers is het lastig om je weg te vinden in deze jungle, zegt hij. ‘Mensen die goed in staat zijn om vacatures op internet te zoeken, vinden slechts een derde van de voor hen relevante vacatures. En dat is dus als je goed kunt zoeken! Mensen zoeken op verkeerde sites, met suboptimale zoekwoorden in verkeerde geografische gebieden. We vertrouwen op het feit dat sites met ons mee denken, maar dat is allesbehalve waar.’

Flatten the curve

Waasdorp pleit voor een ‘Funda van de arbeidsmarkt’, naar analogie van de bekende huizensite, opgestart door de verenigde makelaars. En maak het vervolgens ook wettelijk verplicht dat vacatures (en opdrachten) hierop moeten worden geplaatst, stelt hij. Net zoals in Duitsland en België gebeurt. Net als dat hier cv’s van uitkeringsgerechtigden te vinden zouden moeten zijn. Dan pas ontstaat overzicht, en kan de enorme frictie op de arbeidsmarkt worden tegengegaan. ‘Er zou een wettelijk recht moeten komen op een transparante arbeidsmarkt. Het is echt zo simpel…. Een goed werkende arbeidsmarkt ligt binnen handbereik’, claimt hij.

‘Het is echt zo simpel…. Een goed werkende arbeidsmarkt ligt binnen handbereik.’

En juist in coronatijd zou dat kunnen helpen. ‘Wat het COAD wil is “flatten the curve”‘, aldus Schnetz. ‘De curve van frictiewerkloosheid om precies te zijn. Ons voorstel is dat de cv’s van werkzoekenden die nu in de NOW-regeling zitten op een centrale plek bekend zouden moeten zijn. En daarnaast werkgevers en intermediairs verplichten om hetzelfde te doen met vacatures’, zeggen Schnetz en Mooyaart. ‘Daarmee wordt inzichtelijk waar overschotten en tekorten zijn. Vervolgens kun je nu als tijdelijke maatregel een “arbeidsmarktcrisisorganisatie” opzetten, waar je vraag en aanbod snel en goed kunt matchen.’

Deze crisis kan zelfs leiden tot iets goeds. Namelijk: een blijvend beter functionerende arbeidsmarkt.’

We leven in een ‘datagestuurde maatschappij’, zeggen ze. ‘En daar ligt volgens ons dus ook precies de oplossing.’ Maar dan moet ‘de overheid’ wel de ruimte geven aan alle initiatiefnemers om met publieke arbeidsmarktdata nieuwe kansen te benutten. ‘En als dat goed uitpakt, dan kan deze crisis uiteindelijk zelfs tot iets goeds leiden. Namelijk: dat we blijvend een beter functionerende arbeidsmarkt hebben gecreëerd.’ Een heldere arbeidsmarkt, waarbij vraag en aanbod elkaar goed kunnen vinden. En waar we mensen snel aan het werk helpen waar behoefte aan is en waarin ze kunnen excelleren.

data inzicht in de arbeidsmarktMeer weten?

Op zoek naar meer betrouwbaar en actueel inzicht in de arbeidsmarkt en data over recruitment? Elke donderdag om 11:00 worden de laatste arbeidsmarktdata en -ontwikkelingen gepresenteerd in een webinar. Hiervoor kun je je hier registreren.

Meer weten over Recruitment Kengetallen?

In 2007, 2013, 2019 en 2020 is er onderzoek gedaan naar de Recruitment Kengetallen in Nederland. Op 18 juni worden deze gepresenteerd in een bijzonder online seminar over Recruitment Kengetallen. Tijdens dit seminar worden de nieuwste en meest actuele cijfers gepresenteerd (die van het 2020-onderzoek), de laatste internationale inzichten en ontwikkelingen op gebied van KPI’s en kengetallen binnen de recruitmentindustrie én kengetallen in de praktijk. Hier vind je alle informatie.

5x ‘het nieuwe normaal’ in recruitment: hou hier maar rekening mee

Erger je je al aan de uitdrukking ‘het nieuwe normaal? Het begint al bijna net zo’n cliché te worden als ‘Het zijn rare tijden’. Maar hoe ziet dat nieuwe normaal dan eigenlijk eruit, als we het over de wereld van werk hebben? Wat kunnen we verwachten van de arbeidsmarkt ná corona? En wat betekent het mogelijk voor recruiters? Een korte verkenning, aan de hand van vijf denkrichtingen, trends en signalen die nu al te zien zijn.

#1. Meer thuiswerken

Dit is natuurlijk het meest zichtbare en tot nu toe meest merkbare gevolg van de coronamaatregelen: het snelle en massale omarmen van het thuiswerken. Of WFH, zoals het al zo mooi in het Engels genoemd wordt. Van remote sollicitatiegesprekken tot onboarding-op-afstand en virtual career fairs, en van overleg via Teams tot jezelf trainen in je pyjama: ook recruiters blijken hun werk vaak prima op afstand te kunnen doen. Veel bedrijven zien er zelfs hun volledige toekomst in. Zo hebben werknemers van Facebook, Twitter, Square en Shopify al te horen gekregen dat ze voor altijd mogen thuiswerken. Voorbeelden die ongetwijfeld nog meer navolging gaan krijgen.

Hoe belangrijk is de cultural fit nog, als iedereen elkaar steeds minder tegen het lijf loopt?

Wat het allemaal voor recruitment betekent? In elk geval dat verdere automatisering waarschijnlijk zal versnellen. Alles wat digitaal kan, zal digitaal worden. Motivaties worden steeds vaker gemeten, en minder bevraagd, bijvoorbeeld. En video zal in het hele proces aan belang winnen, ten koste van het traditionele sollicitatiegesprek. Om maar wat voorbeelden te noemen. En is dat eenmaal gebeurd, dan komt het handwerk waarschijnlijk nooit meer terug. Verder zal de nadruk op de cultural fit mogelijk afnemen, een selectiecriterium dat toch al aardig onder vuur lag. Want hoe belangrijk is die fit nog, als iedereen elkaar steeds minder tegen het lijf loopt?

#2. De 4-daagse werkweek

De 4-daagse werkweek is natuurlijk geen nieuw idee. Timothy Ferriss boekte zelfs al veel succes met zijn idee van een werkweek van 4 uur. En experimenten zijn er ook al volop mee gedaan. Vorig jaar nog, in Japan bijvoorbeeld, waar Microsoft zijn medewerkers drie dagen weekend gaf (tegen hetzelfde salaris) en de productiviteit met 40 procent zag stijgen. Ook andere organisaties lieten vóór de crisis zien dat een 4-daagse werkweek prima kan uitpakken voor de business: minder stress, minder burnouts en meer commitment. Niet gek dus dat in Nederland Achmea als eerste grote bedrijf aankondigde stappen richting een kortere werkweek te willen zetten.

Zo’n kans krijgen we waarschijnlijk niet snel weer, om de hele wereld van werk te herontdekken.

Met de coronacrisis is het debat – internationaal – in een verdere stroomversnelling geraakt. De 34-jarige Finse premier Sanna Marin diende er begin dit jaar al een wetsvoorstel voor in, ook de alom gelauwerde premier van Nieuw-Zeeland, Jacinda Ardern, pleitte er recent voor als een manier om het toerisme een boost te geven en tegelijkertijd mensen een betere werk/privébalans te bieden. Het zou nu wel eens de beste tijd ooit kunnen zijn om het in te voeren, zeggen experts dan ook. Want zo’n kans krijgen we waarschijnlijk niet snel weer, om de hele wereld van werk te veranderen. Bovendien past 4 dagen werken ook beter bij de ‘anderhalvemetereconomie’, wordt gesteld. En als het goed uitpakt, kan dit ‘nieuwe normaal’ zelfs iets voor recruiters opleveren. Want: mogelijk weer meer vacatures. Maar dan natuurlijk nooit meer dan 32 uur daaraan besteden, hè!

#3. (Nog) meer platformeconomie

In de eerste weken van de crisis schoten ze als paddenstoelen uit de grond, de platforms die het ontstane overschot aan de ene kant van de arbeidsmarkt wilden koppelen aan het tekort aan de andere. Zo’n online platform, met slim algoritme erachter, blijkt dan ook vaak de snelste manier om vraag en aanbod naar werk bij elkaar te brengen. Zeker voor werk waar geen bijzonder ingewikkelde matching bij komt kijken.

Platforms blijken vraag en aanbod van werk snel bij elkaar te brengen, zeker als nauwelijks matching nodig is.

Niet gek dus dat velen juist platforms een grote toekomst voorspellen voor de wereld ná corona. Alhoewel platforms als Uber en bijvoorbeeld ook het Nederlandse Temper momenteel hard geraakt worden door de coronacrisis, en hun ‘werknemers’ zelfs tot de hardst getroffenen van de hele wereld behoren, zijn ze voor veel werklozen voorlopig de enige kans om toch nog iets van een inkomen te verdienen. Zeker in Amerika. Wat ze bijvoorbeeld al merkten bij Instacart, dat in een paar weken tijd 550.000 mensen zocht – en vond – om boodschappen te doen voor andere mensen.

Er zijn al ‘grabber bots’, die klussen wegkapen, waarna platformwerkers moeten betalen om ze te zien.

Die groei baart op zich al veel mensen zorgen, het levert ook nog eens nieuwe schaduwzijden op. Zo zijn er al zogenoemde ‘grabber bots’ gesignaleerd, die via algoritmes klussen wegkapen, waarna ze alleen nog tegen betaling te zien zijn voor de platformwerkers. Het is al met al misschien een nogal grauw toekomstbeeld, deze race-to-the-bottom als het nieuwe normaal. Maar het is waarschijnlijk wel iets waar ook Nederlandse recruiters op een of andere manier mee te maken gaan krijgen. Dat gebeurde al vóór corona, zoals bijvoorbeeld EY eind vorig jaar opmerkte. En geen enkele reden om te denken dat dat nu ineens veranderd is.

#4. Meer taakgericht werken

Een trend die samenhangt met de vorige, maar iets positiever klinkt, is die van ‘meer taakgericht’ werken, en het beschikbare werk meer verdelen in verschillende werkzaamheden, zodat ook meer mensen aan de arbeidsmarkt kunnen meedoen. Dit is iets waar bijvoorbeeld eelloo momenteel mee bezig is, met hun project rondom corona-workarounds. Maar iets als jobcarving is natuurlijk ook al langer een trend. Het is alleen een trend die door de afstandsregels nog eens verder de wind in de rug krijgt. Wat ook nieuwe kandidaten kansen op werk kan bieden, voor wie dat eerst minder vanzelfsprekend leek.

Het betekent voor recruiters waarschijnlijk minder zoeken naar het bekende schaap met 5 poten.

Dit ‘nieuwe normaal’ betekent voor recruiters waarschijnlijk minder zoeken naar het bekende schaap met 5 poten, de superheld, of ‘de ideale kandidaat’. In plaats daarvan wordt de intake belangrijker, en de strategische vragen. Voor welke taken zoeken we iemand? En is daar één iemand voor nodig? Of meerdere? Hoe lang hebben we mensen nodig, en vanaf wanneer? Kunnen we het uitbesteden, of liever niet? En hoe ziet het ideale team nu en straks eruit? Welke competenties en ervaring hebben ze? En wat is dan de verhouding tussen vast en flexibel? In plaats van zo goed mogelijk steeds weer die ene vacature zien te vervullen…

#5. Minder letten op ervaring

Als de coronacrisis iets duidelijk gemaakt heeft, is het wel de ongekende verschuiving op de arbeidsmarkt. Naar sommige beroepen was ineens nauwelijks vraag meer, anderen kregen het werk niet gedaan, zoals ook het UWV opmerkte. Maar die twee bleken niet zomaar op elkaar te leggen. Een puzzel-probleem waar de Nederlandse arbeidsmarkt overigens al wel langer mee te maken heeft.

In de coronacrisis zou het al heel veel helpen als de arbeidsmarkt meer transparant was.

In de coronacrisis zou het al heel veel frictiewerkloosheid schelen als de arbeidsmarkt meer transparant was, constateerde recent ook het Comité Open Arbeidsmarkt data. Maar voor recruiters ligt er daar ook een taak. Zelf minder sectorgericht te werk gaan bijvoorbeeld. Want is die ervaring bij de concurrent nu wel écht nodig of nuttig? Of zit het juist alleen maar in de weg? En ook omscholing en zijinstroom zal door de coronacrisis hoger op de agenda komen. ‘Het nieuwe normaal’ betekent nog meer dan ooit dat de baan voor het leven niet meer bestaat, zei arbeidseconoom Joop Schippers recent nog. ‘Veel mensen moeten zich omscholen, is de verwachting. Werkenden moeten een leven lang leren om klaar te zijn voor het nieuwe normaal.’ En aan recruiters dus om daarbij te helpen…

Beeld boven: raumlabor

Nieuwe tool brengt voor bijna 1.000 beroepen in kaart hoe je nu gezond kunt doorwerken

Medewerkers werven, interviewen, selecteren, inhuren en promoveren. Ja, dat kan natuurlijk best van afstand. Net als het actueel houden en vergaren van nieuwe relevante (technische) kennis om toe te passen in het eigen werk. Of rapporteren aan derden, via mail, telefoon, schriftelijk of via een videoprogramma. Maar onderhandelen? Dat wordt echt al lastiger. Of wat te denken van zorg verlenen? Teams coachen? Of zelfs alleen maar werkrelaties onderhouden?

corona workarounds

Zo zie je maar: veel taken en werkzaamheden van de recruiter kunnen best doorgaan in coronatijd. Ze hebben niet heel veel menselijk contact nodig, en ze zijn ook niet echt plaatsgebonden. Maar voor andere onderdelen van het vak geldt dat dan weer niet. Die moeten nu dus even wachten. Of je moet er een ‘workaround‘ omheen zien te verzinnen, om ze tóch mogelijk te maken.

1.000 Workarounds

Zulke workarounds zijn precies het onderwerp van een nieuwe site van de NSvP, de Tilburgse hoogleraar Ton Wilthagen en eelloo. Voor bijna 1.000 beroepen is in kaart gebracht uit welke taken ze eigenlijk bestaan. In het geval van de recruiter zijn zo liefst 24 verschillende onderdelen benoemd. En van al die werkzaamheden is vervolgens ook gekeken in hoeverre de coronacrisis ze al dan niet belemmert. Sommige taken ondervinden er geen enkel probleem van, andere worden lastiger. En met rood, blauw, geel en groen wordt dat overzichtelijk weergegeven.

‘Het is natuurlijk de bedoeling dat de database steeds verder gevuld wordt.’

Zomaar zeggen dat iemand zijn beroep niet meer kan uitvoeren? Het is dus zelden aan de orde, zegt Siebren Houtman, die namens eelloo bij het project betrokken is. ‘Er zijn bijna altijd werkzaamheden die nog wél zijn uit te voeren. En voor andere taken is vaak wel een goede workaround te vinden. Voor heel veel taken hebben we dat in de database gezet, waar iedereen nu zelf in kan zoeken. Maar het is natuurlijk ook de bedoeling dat de database verder gevuld wordt, en dat mensen daar zelf aan gaan bijdragen. Op beroeps- of op taakniveau.’

‘Beroepen opknippen en ontleden’

Het initiatief past in de visie van eelloo en de NSvP niet alleen in beroepen en functies te denken, maar die ‘een beetje op te knippen en te ontleden’, en voortaan taken en werkzaamheden centraal te zetten, en de skills van mensen die daarbij passen. Zo moet een betere matching mogelijk worden, die verder gaat dan alleen diploma’s checken. ‘Een beroep is heel veel meer dan die ene taak’, zegt Houtman. ‘En je ziet dat zo’n nood-breekt-wet-moment als de coronacrisis dat ook duidelijk maakt, en wel verandering in dat denken teweeg brengt. Dat momentum willen wij benutten.’

Bij twee keer nee volgt een groen scherm, bij twee keer ja een rood.

De site gebruikt tot nu toe vooral de Amerikaanse O*Net-database, die als internationale standaard geldt en door eelloo is omgezet naar een Nederlandse beroepenmonitor. Daarin is voor 965 beroepen proactief aangegeven uit welke verschillende taken dit beroep is opgebouwd en hoe belangrijk deze zijn voor het werk. In totaal zijn 41 verschillende taken onderscheiden. De ‘corona-gevoeligheid’ van deze taken wordt vervolgens in hoofdlijnen bepaald door twee factoren: de plaatsafhankelijkheid en het vereiste intermenselijk contact. Bij twee keer nee volgt een groen scherm, bij twee keer ja een rood. En dan volgen daarna inmiddels ook 65 innovatieve en werkbare oplossingen om daarmee om te gaan.

Waarde in de kennisopbouw

Leuk om zelf in te snuffelen. En leuk om te kijken of je bepaalde taken misschien anders kunt organiseren, lerende van andere beroepen. Maar de echte waarde zit hem volgens Houtman vooral in de kennisopbouw. Informatie verzamelen, maar ook bewustzijn creëren rondom het belang van werk in deze eeuw. Crisis of niet. ‘We hopen de wisdom of the crowds aan te boren. Maar zelfs nu, nu er eigenlijk nog niet zoveel kennis inzit, kan het volgens mij al heel veel mensen helpen.’

‘Normaal komt dit denken niet zo snel van de grond. Nu zie je daar echt een kentering in.’

En misschien klinkt het gek, zegt hij, maar hij heeft de indruk dat de coronacrisis dit hele bewustzijnsproces wel eens kan versnellen. ‘In de zorg zag je in het begin van de crisis bijvoorbeeld ontstaan dat heel veel mensen zonder registratie zich aanboden om toch mee te helpen. Daar bleek toen ook vaak gelegenheid voor. Dat kon alleen door niet sec naar het beroep van de verpleegkundigen te kijken, maar ook te kijken: voor welke taken is die registratie nou echt nodig? En welke taken kun je aan een ander overdragen? Normaal komt dat denken niet zo makkelijk van de grond. Maar nu zag je daar echt een kentering in.’

De puzzel oplossen

Houtman hoopt dat het net gelanceerde initiatief in die zin helpt om ‘de puzzel op te lossen die we hebben op de Nederlandse arbeidsmarkt’. De gepresenteerde workarounds zijn overigens (nog) niet evidence-based, benadrukt hij, in de mate dat ze virusspreiding bewezen zouden beperken. ‘Het zijn voorbeelden die logisch volgen uit de aard van de taak of reeds worden toegepast. Maar verder onderzoek blijft nodig.’

Looproutes? Plexiglas? ‘Er is ook vanuit taakherontwerp nog veel meer mogelijk.’

Volgens hem gaan de oplossingen wel verder dan vele andere, waarin vooral gedacht wordt in bijvoorbeeld looproutes, plexiglas of drive-in oplossingen. ‘Er is ook vanuit taakherontwerp nog veel meer mogelijk. Hoe herstructureer je het werk zodanig dat je het in kleine slimme teams kunt uitvoeren, en je het aantal contacten beperkt? Of zijn combinatiebanen mogelijk tussen bijvoorbeeld de zorg en de horeca, zodat je een sterke stijging van de vraag in de ene sector kunt opvangen vanuit een andere? Zo kun je veel innovatie en creativiteit loskrijgen.’

Meer weten?

Lees ook