Van president Kennedy is het verhaal bekend dat hij bij een rondleiding door het NASA Space Centre in 1962 aan een schoonmaker vroeg wat hij aan het doen was. De schoonmaker antwoordde: ‘I’m helping put a man on the moon, Mr. President.’ Het tekent het gevoel in die tijd dat iedereen nodig was voor de missie, dat iedereen belangrijk was, én dat iedereen het gevoel had deel uit te maken van iets groters.
Het is datzelfde gevoel dat André Kuipers probeert op te roepen met zijn nieuwe missie: NL MOONSHOTS ‘24, een programma dat studententeams de unieke kans biedt om – gecoacht door een astronaut – te werken aan een groots idee voor de mensheid, een moonshot. De competitie wordt georganiseerd in het kader van het 35ste ASE Planetary Congress, waarvoor volgend jaar meer dan 100 astronauten naar Nederland afreizen.
Bizarre space inventions
En wat bijzonder is: voor het Moonshots-project worden dus niet alleen academische en hbo-studenten gevraagd – of liever gezegd: uitgedaagd – maar met name ook mbo’ers. Het past helemaal in de tijdgeest waarin eindelijk ook mbo’ers als volwaardige studenten worden gezien, en ook bij hen te zoeken naar ‘de grootste ideeën, de meest creatieve lifehacks en de meest bizarre space inventions om onze wereld vooruit te brengen’, aldus Recruiters United-voorzitter Arjan Elbers, die via zijn stichting Guruz Kuipers’ oproep van harte ondersteunt. ‘Want zonder mbo’ers zetten we geen voet op de maan.’
Deelnemende studententeams krijgen toegang tot expertise om hun moonshot uit te werken.
Geïnspireerd door het unieke perspectief van een astronaut in de ruimte, kunnen moonshots overal over gaan: van de aarde en de mensheid tot technologie, kunstmatige intelligentie en meer. Deelnemende studententeams krijgen toegang tot evenementen en de juiste expertise en faciliteiten om hun moonshot gefaseerd uit te werken. Astronauten zijn betrokken als coach en deskundige. Voor studenten ontstaat zo een bijzonder traject van eerste idee in januari tot de presentatie van concrete concepten en prototypes tijdens het ASE-congres in oktober 2024.
5 missies
De inmiddels 65-jarige André Kuipers was zelf de eerste Nederlander die 204 dagen in de ruimte heeft doorgebracht, gedurende twee missies. Hij is 1 van de 100 astronauten die meedoet aan NL Moonshots24, en die uiteindelijk samen met de 100 studententeams aan de slag gaan met deze ‘crazy ideas‘, die tot 8 januari 2024 zijn in te dienen.
Wat dacht je van reusachtige zeepbellen om het klimaat te sturen?
Het project heeft in totaal 5 missies geformuleerd:
- Earth
Hier worden de ‘wilde, onhaalbare, revolutionaire ideeën om onze planeet te redden’ verwelkomd. Wat dacht je van reusachtige zeepbellen om het klimaat te sturen? Of een plan om de planeet echt groen te maken met space plants?
- Human
In deze missie word je aangemoedigd om te experimenteren met ideeën die de mensheid op zijn kop zetten. Stel je voor dat we dromen kunnen delen via de ruimte of zelfs nieuwe manieren kunnen vinden om onsterfelijk te worden.
- Tech
Hier is plek om je wildste technologische dromen te verkennen. Misschien is er een manier om de mensheid te upgraden naar cyborgs die geschikt zijn voor ruimtereizen, of kun je denken aan het bouwen van een ruimtelift naar de maan.
- Data/AI
Dompel jezelf onder in de wereld van gegevens, waar satellieten alles aandrijven, van bankwezen tot nooddiensten, en de toekomst van kunstmatige intelligentie stimuleren. Stel je voor dat je de controle hebt over alle gegevens in het universum. Hoe zou je dat gebruiken?
- Extraordinary
En dan is er nog een rubriek waarbij the sky letterlijk the limit is. Hier is geen grens aan de gekheid. Denk: tijdreizen, communicatie met buitenaards leven of het creëren van een parallel universum. Alles is mogelijk.
Gouden doelgroep
De oproep van Kuipers is zo mooi, stelt Elbers, omdat hij ook constateert dat er een ‘kennisgat‘ zit tussen het mbo-onderwijs en de arbeidsmarkt. Dat gat wordt bovendien steeds een stukje groter, door de snelheid waarin de arbeidsmarkt verandert. ‘En tegelijk schreeuwt de arbeidsmarkt al jaren om vaklui in de techniek, zorg, ict, bouw, kinderopvang, beveiliging en meer. Ik bestempel alle mbo’ers dan ook niet voor niets als de Gouden Doelgroep van onze tijd.’
‘Om succesvol mbo’ers te werven moet je in een middellangetermijnoplossing denken.’
Organisaties zouden dan ook meer werk moeten maken van het strategisch werven van mbo’ers, zegt hij. ‘Recruitment is doorgaans in zijn geheel nog reactief. Ow, we hebben een hoop openstaande vacatures, we gaan nu werven op de arbeidsmarkt als werkgevers. Spoed, spoed, spoed. Maar om succesvol mbo’ers te werven moet je als werkgever in een middellangetermijnoplossing denken. Je moet de mbo’ers in een vroeg stadium bereiken en helpen om ze later bij je in te laten stromen. Ruim 30 procent van alle mbo’ers stroomt eerst nog eens door naar het hbo, voordat ze de arbeidsmarkt opkomen. Dus stages en projecten begeleiden is het antwoord’, zegt hij.
Kennisgat verkleinen
Helaas hoort Elbers nog vaak werkgevers zeggen dat ze geen tijd hebben om stagiairs van het mbo te begeleiden. ‘Omdat ze het al zo ontzettend druk hebben. Er staan zoveel vacatures open, dit kunnen we er nu echt niet bij hebben. Maar als je vandaag geen tijd hebt om stagiairs te begeleiden, dan verdien je morgen geen personeel! Stop dan ook met klagen. Zo simpel is het. Je moet als werkgever ook niet “gewoon” stagiairs begeleiden, nee, je moet de ambitie hebben om het beste leerbedrijf van Nederland te worden. Dan staan de werknemers voor je in de rij.’
‘Je moet de ambitie hebben het beste leerbedrijf van Nederland te worden. Dan staan ze in de rij.’
Je hebt het als organisatie zelf in de hand, benadrukt Elbers. ‘En als je denkt dat je geen capaciteit hebt om stagiairs te begeleiden? Bel dan je 50 pensionado’s maar eens, en check of zij je willen helpen. Toppers met tijd én kennis. Zo kunnen we samen het kennisgat tussen mbo en arbeidsmarkt wel degelijk kleiner maken!’
Mooi uithangbord
En dus ook door mbo’ers ideeën te laten verzinnen om de maan te bereiken, zoals André Kuipers nu doet. ‘Ruimtevaart is namelijk een mooi uithangbord voor wetenschap en techniek’, stelt de gewezen astronaut. ‘Er zijn overal personeelstekorten, zeker ook in de techniek. Ik zie het als mijn taak om jongeren te enthousiasmeren voor techniek. Daarom schrijf ik kinderboeken en ben ik ambassadeur van het Techniekpact.’
‘Zonder mbo geen ruimtevaart. In alle aspecten speelt het mbo een cruciale rol.’
Maar het is niet alleen technologie waar hij naar op zoek is, onderstreept hij. ‘We zijn op zoek naar ideeën van studenten uit allerlei vakgebieden. Dus niet alleen techniek, maar ook andere wetenschappen, medici, ruimterecht, kappersscholen, noem maar op. We hebben verschillende categorieën waaronder een crazy idea kan vallen. Ik ben ervan overtuigd dat er fantastische ideeën naar boven komen. Misschien komt er wel een oplossing voor het klimaatprobleem uit waar we nog helemaal niet aan hebben gedacht. Ik weet ook wel dat 9 van de 10 ideeën het uiteindelijk niet halen, maar er is altijd een idee dat het wel haalt.’
Leidse Instrumentenmakers
Bij ruimtevaart en moonshots denken velen niet meteen aan mbo’ers. Maar met Moonshots wil Kuipers hen nadrukkelijk wél bereiken. ‘Mbo’ers zijn keihard nodig om “het te bouwen”. We zijn hier in Leiden, prachtig voorbeeld’, zei hij in oktober nog tegen MBO Today. ‘Stel: een wetenschapper wil een stofje meten op een exoplaneet. Dan heb je de Leidse Instrumentenmakers School nodig om een instrument te bouwen waarmee dat kan. Sowieso: de maatschappij zit te springen om mbo’ers, in allerlei sectoren. Ik vind het heel belangrijk dat mbo-studenten beseffen dat zonder hen al die baanbrekende innovaties niet mogelijk zijn. Zonder mbo is er geen ruimtevaart, in alle aspecten van ruimtevaart speelt het mbo een cruciale rol.’
Voor een nog te verschijnen voorbereidingsboek over assessments interviewde 
