Analyse Archieven - Pagina 29 van 75

Conservatieve Amerikanen gaan nu ook aan achter positieve discriminatie op de arbeidsmarkt

Gepost op 2023/11/24 te 15:25.

Wat we in Nederland de komende jaren kunnen verwachten, is gezien de uitslag van de verkiezing natuurlijk nog afwachten. Maar als de Verenigde Staten nog steeds ons voorland zijn, kunnen we in elk geval de borst natmaken. Ook in Amerika worstelen ze namelijk al lang met het thema diversiteit, en dat neemt de laatste tijd behoorlijk absurdistische vormen aan.

Als de Verenigde Staten nog steeds ons voorland zijn, kunnen we de borst natmaken.

Een echte ‘feelgood friday‘-bericht is dit dan ook niet. Maar opvallend is het wel, dat steeds meer bedrijven zich genoodzaakt zien hun inspanningen op het gebied van Diversiteit, gelijkheid, inclusie en ‘Belonging’ (DEIB) terug te schroeven, uit vrees voor conservatieve activisten. Het zijn vaak dezelfde mensen die eerst hun pijlen hadden gericht op positieve discriminatie bij hogescholen en universiteiten, daarvoor gelijk hebben gekregen van de Supreme Court, en nu denken het trucje nog een keer te kunnen herhalen bij het aannamebeleid van bedrijven.

Macy’s, McDonald’s en Salesforce

En ze hebben dus al succes bij sommige bedrijven. Zo hebben advocatenkantoren Morrison & Foerster LLP en Perkins Coie LLP al diversiteits-eisen laten vallen bij hun zogeheten fellowship programma’s, nadat activist Edward Blum ze had gedreigd voor de rechter te slepen. Ook farma-gigant Pfizer Inc. zette al een soortgelijke stap na een aanklacht. En daar blijft het zeker niet bij. America First Legal – ‘fighting back against the Radical Left’ – heeft bij de US Equal Employment Opportunity Commission aanklachten ingediend tegen meer dan 20 bedrijven. Daarbij horen bekende namen als American Airlines Group, Macy’s, McDonald’s en Salesforce.

Vooral werkgevers die pas net begonnen zijn met DEIB-inspanningen, zwichten eerder voor de druk, zo is de verwachting.

De klacht is vrijwel altijd hetzelfde: dat hun pogingen om meer vrouwen en mensen van kleur aan te nemen (en promotie te geven) een vorm van verboden discriminatie is. ‘Organisaties beginnen hun risico te berekenen’, aldus Samia Kirmani, manager van de diversiteitspraktijk voor advocatenkantoor Jackson Lewis PC. ‘En er is hier een risico van aansprakelijkheid, en van reputatieschade.’ Vooral werkgevers die nog niet zo lang geleden begonnen zijn met DEIB-inspanningen, zullen eerder zwichten voor de druk, zo is de verwachting.

Inspanningen teruggeschroefd

Meer dan 80% van de leidinggevenden met een functie in ‘verantwoord ondernemen’ heeft de taal die ze gebruiken om over hun werk te praten veranderd of de externe communicatie over hun inspanningen teruggeschroefd, volgens een onderzoek dat vorige maand werd gepubliceerd door de Association of Corporate Citizenship Professionals. Tegelijkertijd zegt 10% dat de programma’s van hun bedrijf zijn afgenomen.

Uit een analyse van Bloomberg blijkt dat bedrijven momenteel minder tijd besteden aan praten over diversiteitsthema’s zoals ras of LGBTQ-rechten. Heel Amerika lijkt ermee te worstelen. Toch is het aantal grote bedrijven dat een openbaar diversiteitsdoel heeft genoemd niet afgenomen sinds oktober 2020, kort na de hernieuwde Black Lives Matter-protesten.

‘We weten dat we ons bereik moeten verbreden om te begrijpen en te waarderen waar talent vandaan komt.’

En veel bedrijven lijken ook niet van plan van koers te verleggen. Neem mkb-financier Hello Alice, dat is genoemd in een rechtszaak door America First Legal over een programma dat samen met Progressive Insurance Co. subsidies verstrekt aan ‘zwarte bedrijven’. Medeoprichter Elizabeth Gore zegt dat haar bedrijf de wet niet overtreedt en niet van plan is het programma te veranderen.

Ook vastgoedbedrijf Hines Interests is dezelfde overtuiging aangedaan, aldus senior VP of talent en chief diversity officer Crystal Castille-Cromedy. ‘Wij geloven bij deze organisatie in de eerste plaats in meritocratie, maar we weten ook dat we ons bereik moeten verbreden om te begrijpen en te waarderen waar talent vandaan komt.’

Schaamteloos voortrekken

Wat de ontwikkeling voor Nederland betekent is moeilijk te zeggen, al lijkt de verkiezingsuitslag van deze week ook hier de kansen voor positieve discriminatie niet meteen vergroot te hebben. De discussie stak vorige maand weer even de kop op, toen bleek dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen steeg, waarna columnist en manager bij een start-up Jona van Loenen ervoor pleitte ‘vrouwen schaamteloos voor te gaan trekken’.

‘Positieve discriminatie druist in tegen de boodschap van Martin Luther King.’

Eerder dit jaar trok een resolutie in het Europees Parlement (van onder meer de Nederlanders Rob Rooken en Rob Roos) de aandacht, waarin juist werd gesteld dat positieve discriminatie in Europa verboden zou moeten worden. ‘Positieve discriminatie druist in tegen de boodschap van Martin Luther King, die pleitte er net voor om beoordeeld te worden op je karakter, niet op je huidskleur of afkomst’, waagden de indienende Europarlementariërs daarbij zelfs te stellen. Ook noemden zij positieve discriminatie hierbij ‘een schending van de mensenrechten’.

Foto boven: America First Legal-voorzitter Stephen Miller

Explodeert de vraag naar flex bij gemeenten?

Gepost op 2023/11/24 te 07:15.

Geschreven door Peter Boerman

Minder payrollers, meer ambtenaren in vaste dienst. Dat is een van de wensen die is uitgesproken bij de nieuwe cao voor gemeentepersoneel waarover werkgevers en de vakbonden FNV, CNV en CMHF het recent eens zijn geworden. Bij gemeenten is de inhuur van externen de laatste jaren opgelopen tot gemiddeld 17% van de salariskosten. Bij sommige gemeenten is het zelfs 30%. En dat moet anders, aldus de cao-partijen, die hebben gezegd dat met ingang van 1 januari 2028 de payrollconstructie in elk geval afgelopen moet zijn.

Bij gemeenten is de inhuur van externen de laatste jaren opgelopen tot gemiddeld 17% van de salariskosten.

Maar waar hebben we het dan eigenlijk over, als we het over de inhuur van gemeentes hebben? Voormalig Sterksen-CEO en ‘recruitment enthousiast’ Paul Storimans wil er op de welbekende ‘achterkant van het bierviltje’ wel een berekening op loslaten.’Het leek mij aardig eens een beter beeld te krijgen van het werkelijke volume van flexibele arbeid dat bij zo’n organisatie wordt uitgevraagd. In dit geval koos ik voor de gemeente Utrecht, geheel willekeurig, omdat deze gemeente domweg centraal in Nederland ligt.’

Veel mantelovereenkomsten

De externe vraag naar flexibele arbeid kent vele vormen: uitzendkrachten, payrollers, gedetacheerden en zzp’ers. Dat maakt het niet makkelijk er van buiten volledig zicht op te krijgen, beseft Storimans. Neem bijvoorbeeld de vraag naar uitzendkrachten. ‘Die is ongetwijfeld in mantelovereenkomsten ondergebracht. Over dit volume is vanuit een externe positie daarom weinig beeld te vormen. Datzelfde geldt voor iedere arbeidsvraag ondergebracht bij externe leveranciers in outsourcings- of servicecontracten (of hoe het ook mag heten). Kortom: dit alles laat ik hier buiten beschouwing.’

‘De gemeente Utrecht genereert zo’n grote flexvraag dat ik het bijna niet kon geloven’

Maar waar je volgens hem wel een goed beeld van kunt krijgen, is de ‘losse’ individuele uitvraag naar flexkrachten, veelal specialisten. ‘Utrecht bleek daarbij een prachtige keuze. Deze gemeente genereert een dermate grote flexvraag dat ik het bijna niet kon geloven’, zegt hij, verwijzend naar data van Flexparency, over wie hij zegt: ‘Zij doen op de flexmarkt zo’n beetje wat Jobdigger of Jobfeed doen met reguliere vacatures; verzamelen, rubriceren en ontdubbelen.’

Een explosie

Uit de data van Flexparency blijkt dat de Gemeente Utrecht dit jaar – dus van begin 2023 tot heden – al 735 individuele aanvragen in de markt gezet. ‘Een explosie ten opzichte van 2021 en 2022, die respectievelijk 299 en 366 als uitvraagvolume kenden’, aldus Storimans. Al stelt Frank van Dijk van Flexparency dat deze 2 jaren mogelijk wel iets minder nauwkeurig zijn dan de data over 2023.

‘Alleen de overheid kent het verder ongedefinieerde begrip ‘warme stoelen’.’

Maar we rekenen even door. Zo kent (alleen) de overheid het ongedefinieerde begrip ‘warme stoelen’: uitvragen die (opnieuw) de markt in moeten, maar waar al lang iemand op is gecontracteerd (veelal een verlengde opdracht). ‘Stel dat dit 25% van alle uitvragen betreft. Een ruime aanname, maar wel één die is getoetst bij kenners van de flexvraag in de overheidsmarkt. Dan resteert dus een vraag van ruim 550 nieuwe flexprofessionals binnen de gemeente Utrecht tijdens heel 2023’, rekent Storimans voor.

750 interim professionals

‘En als we nu eens, wederom heel voorzichtig, aannemen dat deze gemeente bij de start van 2023 slechts 10% van het aantal vaste werknemers aan flexkrachten gecontracteerd had. Dan zouden er per 1 januari 2023 zomaar 500 flexprofessionals actief zijn geweest. Deze gemeente kent namelijk 5.016 fte als werknemers’, zegt Storimans.

‘Mijn eerste reactie is: hier zit vast een afdeling recruitment te slapen.’

‘Daar tellen we daar de productiviteit van de inhuurdesk in 2023 bij op. Laten we dit afronden naar een netto resultaat van niet 550, maar 500 nieuwe flex hires. Uiteraard worden er ook opdrachten beëindigd, ik gok even dat dit er 250 zijn geweest. De Gemeente Utrecht zou dan zomaar een actueel inhuurvolume kunnen realiseren van 750 interim professionals. Let op: uitzendkrachten en servicecontracten zijn hier dus niet eens in meegerekend!’ Zijn eerste reactie is dan ook: ‘Hier zit vast een afdeling recruitment te slapen.’

246 nieuwe werknemers?

Maar bij nadere beschouwing blijkt dat niet helemaal het geval, zegt hij. ‘Volgens eigen opgave kent de gemeente Utrecht per 30 april 2023 een totaal van 5.485 werknemers, wat zich vertaalt naar die eerder genoemde 5.016 fte. Dit is een stijging van 5,2% ten opzichte van 31 december 2022. Als dat klopt – ik weet natuurlijk niets over startdata en doorlooptijden van de onderliggende vacatures – dan zijn er grofweg 246 werknemers gestart in de periode van 4 maanden tussen beide data.’

’10 professionals die 600 ‘vaste’ vacatures invullen, dat lukt lang niet ieder recruitmentteam in Nederland!’

Op basis van deze periode en bijna 250 starters schat Storimans een totaal vacaturevolume voor 2023 van rond de 600. ‘Daarmee verdient de afdeling recruitment, net als overigens de inhuurdesk, een compliment’, zegt hij. ‘LinkedIn leert dat er (ongeveer) 15 personen op deze afdelingen werken, van wie 5 mensen zich exclusief bezig houden met externe inhuur. Als 10 recruitment professionals deze 600 ‘vaste’ vacatures invullen, realiseert dit team een productiviteit van 60 hires per recruiter per jaar. Dat lukt lang niet ieder recruitmentteam in Nederland!’

Nog geen afzwakkende vraag

Het bovenstaande kent nogal wat aannames, erkent Storimans ook meteen. Maar zijn conclusie is in elk geval wel dat van een afzwakkende vraag nog geen sprake is bij de gemeente Utrecht. ‘Wat toch echt wel het actuele beeld is in veel profitsectoren, lijkt in gemeenteland dus nog ver weg. Maar ben wel benieuwd wat de gemeentelijke belastingen gaan doen in 2024… Misschien goed om hier volgend jaar eens wat uitgebreider onderzoek naar te doen, voor meerdere gemeentes…’

Hoe de meest uitgebreide database van .NET-bedrijven in Nederland recruiters buitenspel zet

Gepost op 2023/11/23 te 12:17.

Geschreven door Peter Boerman

Een ‘revolutie op de arbeidsmarkt’. Zo omschrijven Mark en Sandra Joosten het concept waar ze de afgelopen jaren dag-in-dag-uit aan gewerkt hebben. ‘Of ik nu op vakantie was, of ziek op bed lag, ik wilde iedere dag een beetje verder komen’, aldus Mark Joosten. ‘Daarnaast heb ik mezelf aangeleerd om met links te werken, omdat mijn rechterarm het vaker begaf door RSI-klachten. Ook mentaal ben ik een aantal grenzen overgegaan.’ Maar uiteindelijk is het gelukt, roept hij triomfantelijk.

‘Hiermee hebben we de regels van het spel echt veranderd.’

En wat er dan precies gelukt is? ‘Na drie jaar dagelijks hard werken en het handmatig doornemen van meer dan 80.000 LinkedIn-profielen hebben we bijna 2.500 bedrijven die met .NET werken gratis inzichtelijk gemaakt op ons platform werkenmet.net.’ En die mijlpaal heeft nogal wat consequenties, vult Sandra haar man Mark aan. ‘Dit resulteert niet alleen in de meest transparante en uitgebreide database van .NET-bedrijven in Nederland, maar ook in het einde van de recruiters als poortwachters voor nieuwe carrièrekansen. Hiermee hebben we de spelregels van het spel echt veranderd.’

Verboden voor recruiters

Recruitmentbureaus zijn namelijk niet toegestaan op het platform dat de twee hebben gebouwd. En dat is niet zonder reden. ‘We zijn zelf beiden ex-recruiters. Zo weten we uit eigen ervaring dat recruiters eerder bijdragen aan het probleem van fragmentatie en gebrek aan transparantie dan dat ze een oplossing bieden. Iedere recruiter heeft maar een klein deel van het totaalaanbod, maar ze beweren allemaal dat hun aanbod het beste is. Het gevolg? Meer fragmentatie en bedrijven die nóg meer moeite hebben om zelf in contact te komen met developers.’

De huidige .NET-arbeidsmarkt is ‘alsof een tandarts snoep uitdeelt om vervolgens de gaatjes te vullen.’

Het is alsof een tandarts snoep uitdeelt om vervolgens de gaatjes te vullen, aldus Sandra. ‘Bovendien zijn de belangen van recruiters niet in lijn met die van de sollicitant of het bedrijf, doordat ze vooral gedreven worden door hoge bonussen.’ Een bureaurecruiter verdient zijn geld met het bemiddelen van een kandidaat, legt ze uit. ‘Meestal wordt er een fee van tussen de 20 en 25% van een jaarsalaris gevraagd. Denk hierbij aan bedragen van tussen de 8.000 en 20.000 euro. Lucratief voor de recruiter, maar minder leuk voor de bedrijven die dit moeten betalen.’

Muren afgebroken

Bij hun platform is daar geen sprake van. .NET-developers kunnen er zelf op zoek naar vacatures bij ruim 2.500 bedrijven die werken met .NET, maar ook door de vacaturedatabase heen lopen. En heb je geen zin om te zoeken? Dan kun je je via het platform ook makkelijk laten vinden door .NET bedrijven. En dat allemaal zonder dat er iets aan de strijkstok van de recruiter blijft hangen, benadrukken ze. ‘Niet langer meer geheime databases van recruiters of een verdere versplintering van de markt. Die muren zijn echt afgebroken en kandidaten hebben nu vrij toegang tot bijna alle voor hen relevante bedrijven.’

‘Geen geheime databases van recruiters meer of een verdere versplintering van de markt.’

Dit geeft de regie terug aan de kandidaat, aldus Mark. ‘Ze kunnen zelf de touwtjes in handen nemen en geheel in eigen belang de juiste keuze maken. Een kernonderdeel van onze aanpak is een platform waarop alle bedrijven die met Microsoft .NET werken gratis toegankelijk worden gemaakt. In een wereld die nog altijd worstelt met de complexiteit en ondoorzichtigheid van de arbeidsmarkt, biedt dit platform daarmee een echt revolutionaire en vooral democratische benadering die zowel werkzoekenden als werkgevers waarderen.’

*Een inkijkje bij één van de vele deelnemende .NET-bedrijven.*

Huis verkocht

De start-up begon officieel halverwege 2020, ten tijde van de covid-pandemie. ‘Hiervoor hebben we zelfs ons huis verkocht in Rotterdam en zijn we verhuisd naar de andere kant van het land, zodat we de overwaarde in dit project konden steken’, vertelt Sandra. ‘Dit alles met het doel om het voor .NET software developers zo eenvoudig mogelijk te maken om zélf een nieuwe werkgever te vinden. Zonder recruiters.’

‘We zijn zelfs verhuisd naar de andere kant van het land, zodat we de overwaarde in dit project konden steken.’

Mark: ‘Als voormalig recruiter herinner ik me een situatie waarin een .NET-ontwikkelaar, die vaak van baan was gewisseld, als risicovol werd gezien door potentiële werkgevers. Onze hoge bemiddelingskosten maakten het voor hem nóg moeilijker een nieuwe baan te vinden. Op dat moment koos ik ervoor om hem toegang te geven tot onze database, zodat hij zelf kon kiezen waar te solliciteren. Zonder recruiter dus. Ik bedacht me toen dat dit eigenlijk de standaard zou moeten zijn, en niet de uitzondering. En nu is dat het geval.’

No recruiter bonus

Wie voor het eerst de site opent, en naar vacatures wil zoeken, krijgt meteen een pop-up en een test: ‘Eerst eens kijken of jij wel echt een developer bent en geen vervelende bureau-recruiter ;-)’.

Maar het werken zonder duurbetaalde recruiters is zelfs nog iets verder doorgetrokken op het platform. Zo zijn er bedrijven die kandidaten die zonder recruiter binnenkomen een deel van de besparing geven als je direct bij ze solliciteert. Bij sommige bedrijven kan dit bedrag oplopen tot duizenden euro’s. Deze bedrijven kun je op Werken met .NET relatief makkelijk vinden, via het filter ‘No recruiter bonus‘.

‘Het is leuk meegenomen als je een passende baan vindt én er ook nog eens een leuk bedrag voor krijgt.’

‘Uiteraard zal dit niet de belangrijkste reden zijn om ergens te solliciteren, maar het kan wel een extra reden zijn om eerst zélf te zoeken’, denkt Mark Joosten. ‘Het is tenslotte toch leuk meegenomen als je een passende baan vindt én er ook nog eens een leuk bedrag voor krijgt.’

Unieke V/A-opzet vacatures

De vacatures op het platform zijn trouwens ook anders dan anders te noemen. Zo zijn ze allemaal in vraag/antwoord gesteld, wat het al prettig maakt om te lezen. ‘In plaats van een standaard 13-in-een-dozijn-verkoopverhaal kunnen bedrijven bij ons alleen antwoorden geven op specifieke en concrete vragen die relevant zijn voor .NET-ontwikkelaars.’ Maar er is bijvoorbeeld ook altijd aandacht voor hoe het sollicitatieproces, en hoe de kledingstijl bij de desbetreffende organisatie is te omschrijven. Handig om te weten voor potentiële sollicitanten.

Hoewel het bedrijf officieel is opgericht in juni 2020, begon het allemaal al in 2006, vertelt Mark. ‘Dat was namelijk het jaar waar ik Sandra heb leren kennen op een avond in Maastricht. Tevens was dit het jaar waar ik mijn studie afrondde en per toeval in de IT-recruitment terecht kwam. Sandra studeerde 2 jaar later af en werd vervolgens meegesleurd in mijn enthousiasme voor recruitment. Ze merkte echter al snel dat loondienst niet haar ding was en eind 2010 besloot ze voor zichzelf te beginnen. Omdat ik toen al 4 jaar in IT-recruitment zat, adviseerde ik haar om zich te richten op .NET en met name de regio Zuid-Holland.’

‘We hadden eerst de droom om de .NET vacaturemarkt in Zuid-Holland zo transparant mogelijk te maken.’

Zijn gedachte daarbij was dat .NET een goed perspectief bood. ‘En deze technische en regionale focus bood de mogelijkheid om een echte specialist te worden en daarmee meerwaarde te kunnen bieden.’ Zo gezegd, zo gedaan. En zo zag in januari 2011 Blaak Selectie het licht. ‘Dit verliep vanaf het begin zo goed dat ik een aantal maanden later ontslag nam en mij bij Sandra voegde als vennoot’, aldus Mark. ‘We hadden daarbij de droom om de .NET vacaturemarkt in Zuid-Holland zo transparant mogelijk te maken.’

Dezelfde ergernissen

Maar de twee liepen in de praktijk ook al snel aan tegen dezelfde ergernissen. Zoals: ‘Hoge recruitment fees, de enorme versnippering van de markt, het niet kunnen noemen van bedrijfsnamen, vage vacatureomschrijvingen en het slechte imago van recruiters.’ En dat bleef knagen, ‘ondanks dat we door de jaren heen met ons mooie bedrijf veel mensen hebben kunnen helpen.’

‘Hoge fees, een versnipperde markt, bedrijfsnamen niet kunnen noemen, vage vacatureomschrijvingen, een slecht imago van recruiters…’

En toen kwam dus corona. Dat was de spreekwoordelijke lont in het kruitvat, hét moment om de ambitie van weleer nieuw leven in te blazen, de wens voor markttransparantie af te stoffen en het avontuur nu écht aan te gaan. ‘En zo was het idee geboren van én plek waar je gewoonweg alle bedrijven die met .NET werken gratis moet kunnen vinden. Zonder recruiters.’ Een plek waar softwareontwikkelaars nu in elk geval ‘de regie terugkrijgen’, zoals Sandra aanvult. Vooralsnog alleen voor softwareontwikkelaars. ‘Maar hopelijk het begin van een nog veel grotere verandering op de arbeidsmarkt.’

Juist ouderen zijn steeds vaker in deeltijd gaan werken, jongere kiest eerder voltijd

Gepost op 2023/11/23 te 09:00.

Geschreven door Peter Boerman

In Nederland mag het dan niet echt een onderwerp van gesprek zijn, in andere landen is de vierdaagse werkweek het afgelopen jaar echt ‘een dingetje’. In België zijn ze er nu een jaar mee aan het experimenteren, in Groot-Brittannië hielden ze de grootste proef ooit ermee, en ook Duitsland, Portugal en Spanje gingen recent overstag. Zelfs in de VS en Canada schijnt er veel belangstelling te zijn voor kortere werkweken (met gelijkblijvend salaris).

Geloven we in Nederland misschien niet dat je in 4 dagen net zo productief kunt zijn als in 5?

Aan Nederland lijkt de trend evenwel voorbij te waaien. Hoe komt dat toch? Is dat omdat we in Nederland al jarenlang een sterke deeltijdcultuur hebben? Geloven we misschien niet dat je in 4 dagen net zo productief kunt zijn als in 5? Of is er iets anders aan de hand? Hebben we gewoon iets anders aan ons hoofd, als het gaat om de ongekend krappe arbeidsmarkt?

Jong en oud

Het CBS meldt dat van alle werkenden in Nederland zo’n 48% in deeltijd werkt. Dat aantal is overigens wel scheef verdeeld. Van de vrouwen werkt ongeveer 70% in deeltijd, van de mannen 28%. En ook als je kijkt naar leeftijd vallen de verschillen op. Jongeren tot 25 jaar, zeker als zij nog onderwijs volgen, en 65‑plussers werken veel vaker in deeltijd dan de andere leeftijdsgroepen.

Maar kijken we naar de overige leeftijdsgroepen, dan valt op dat juist jongeren in hun eerste baan/banen opvallend weinig voor een deeltijdfunctie opteren. Het cliché over de nieuwe generaties mag dan zijn dat ze erg veel waarde hechten aan hun werk/privébalans, de realiteit is dat de 25- tot 35-jarigen van alle leeftijdscohorten het minst in deeltijd werken. En dat neemt bovendien alleen maar af, blijkt uit een nieuwe analyse van Intelligence Group. Terwijl het percentage deeltijdwerkers onder de 55-plussers de afgelopen jaren juist enorm is toegenomen, met name sinds de coronacrisis.

‘Pot verwijt de ketel’

‘Fantastisch nieuws’, reageert Intelligence Group-directeur Geert-Jan Waasdorp op de nieuwe cijfers. ‘De nieuwe generatie wil blijkbaar doorpakken. Het verwijt aan jongere generaties dat ze niet willen werken lijkt hiermee ongegrond. De pot verwijt de ketel…’, zegt hij zelfs, verwijzend naar de oudere generaties die juist wél vaker voor een deeltijdbaan lijken te gaan.

‘Het verwijt dat jongere generaties niet zouden willen werken lijkt ongegrond.’

Volgens Waasdorp voltrekt het deeltijdwerk zich op de arbeidsmarkt volgens een relatief vast patroon. Jonge mensen die nog studeren werken massaal in deeltijd – wat het algemene beeld een beetje vertroebelt. Maar na hun afstuderen gaan ze vervolgens eerst vaak voltijd werken. ‘De reden: geld verdienen, huis kopen, voorbereiden om huisje boompje beestje.’ Bij de mensen tussen de 35 en 45 jaar, als de kinderen komen, zie je vervolgens het aantal deeltijdwerkers weer wat stijgen, om daarna, na de 45ste verjaardag, weer wat te dalen.

Vrouwen maken inhaalslag

Nog een opvallende bevinding in de analyse van Intelligence Group is dat vrouwen druk bezig zijn met een inhaalslag op de arbeidsmarkt. Zowel mannen als vrouwen zijn de afgelopen jaren gemiddeld méér uren per week gaan werken, maar het effect bij vrouwen is veel sterker dan bij mannen. Waar 10 jaar geleden vrouwen ongeveer 27% minder uren werkten dan mannen, is dat nu nog maar 21% minder.

Een oorzaak daarvan kan mogelijk gevonden in de coronasituatie, vermoedt Waasdorp. ‘Thuiswerken is nu meer normaal geworden. Daardoor kunnen vrouwen makkelijker meer uren maken. Een situatie die voor covid minder vanzelfsprekend was.’ Maar dat het aantal gewerkte uren over de hele linie toeneemt kan natuurlijk ook (mede) een gevolg zijn van de krapte, zegt hij. ‘Er is voldoende werk beschikbaar en daardoor zullen werkgevers eerder geneigd zijn meer uren te geven.’

Meer trends?

Meer weten over de situatie en de trends op de arbeidsmarkt? Kunnen we volgend jaar verdere afkoeling, of juist meer krapte verwachten? En hoe speel je daarop in? Het wordt allemaal besproken op 29 november, tijdens het altijd goedbezochte seminar Arbeidsmarkttrends. Met onder meer Mathijs Bouman en Eveliese Luiting als sprekers. Dus schrijf je snel in:

Trends

Eindejaarsactie

Dit en nog veel meer informatie kun je vinden in het dashboard Giant. Ben je geïnteresseerd in dergelijke gegevens over jouw doelgroep? Profiteer dan van onze aantrekkelijke eindejaarsactie: krijg 10+5 gratis doelgroepanalyses voor slechts 3.000 euro.

Meer informatie en aanmelden

Lokale vacaturesite VDAB verslaat Indeed en LinkedIn in België

Gepost op 2023/11/23 te 05:01.

Geschreven door Peter Boerman

Op Europees gemiddelde zijn Indeed en LinkedIn over het algemeen de leidende vacaturesites voor werkzoekenden. Bij onze zuiderburen lijkt de situatie echter anders, aangezien werkzoekenden zich hier veel vaker tot lokale vacaturesites blijken te wenden. Sterker nog, de helft van de Belgische arbeidsmarkt (50%) gebruikt in hun zoektocht (vooral) de site van de lokale VDAB, een uitbreiding van een regionaal openbaar arbeidsbureau in België dat zich specifiek richt op het verhogen van de werkgelegenheid in Vlaanderen.

De 3 oriëntatiebronnen die Belgen gebruiken zijn vacaturesites (44%), zoekmachines (29%) en open sollicitaties (28%).

Na VDAB komt Indeed op de tweede plaats, als de voorkeur van 19% van de Belgische werkzoekenden, waarna Jobat volgt met 16%, nog vóór LinkedIn dus, dat door 13% van de werkzoekenden gebruikt wordt. De cijfers zijn gebaseerd op een studie van Intelligence Group met in totaal 15.228 respondenten, wat representatief is voor de Belgische arbeidsmarkt. Vacaturesites blijken in dit onderzoek sowieso een cruciaal onderdeel van de Belgische arbeidsmarkt. De drie primaire oriëntatiebronnen die de ondervraagde Belgen zeggen te gebruiken zijn vacaturesites (44%), zoekmachines (29%) en open sollicitaties (28%).

*Een kantoor van VDAB (Vlaams Agentschap voor arbeidsbemiddeling) in Antwerpen. Credit*

‘Marktaandeel verliezen’

Volgens Geert-Jan Waasdorp, CEO van Intelligence Group, zijn Belgen meer geïnteresseerd in lokale vacaturesites dan de gemiddelde Europeaan. ‘Recruiters gebruiken LinkedIn en Indeed om een breder Belgisch publiek te bereiken. Hoewel deze twee sites nuttig zijn vanwege hun brede bereik, werkt het focussen op de kracht van lokale kampioenen voor lokale werving. In de komende jaren, als wereldwijde werving steeds meer nodig wordt, zullen we echter ook hier meer bedrijven zien die platforms zoals Indeed en LinkedIn gebruiken. Lokale vacaturesites zullen meer marktaandeel verliezen aan deze wereldwijde reuzen.’

	Vacaturesite	2023 %	2022 %	rank 2022
1	vdab.be	50	45	1
2	be.indeed.com	19	22	2
3	jobat.be	16	15	4
4	be.linkedin.com	13	11	5
5	leforem.be	12	16	3
6	job.be	11	8	6
7	stepstone.be	8	7	7
8	monster.be	3	4	8
9	references.be	3	2	11
10	selor.be	2	3	10

In de recente ranglijst zijn enkele opvallende verschuivingen te zien. LinkedIn is gestegen van de vijfde naar de vierde plek als populairste vacaturesite, wat laat zien dat meer mensen het gebruiken om banen te vinden. Aan de andere kant zakte het Franstalige Leforem, die eerder op de derde plaats stond, af naar de vijfde positie. Deze verandering is vergelijkbaar met wat we in landen als het VK en Duitsland zien, waar LinkedIn steeds populairder wordt onder werkzoekenden.

Job.be behield zijn positie als zesde favoriete vacaturesite en werd zelfs populairder vergeleken met het voorgaande jaar. Stepstone en Monster veranderden ook niet en bleven respectievelijk de zevende en achtste voorkeursvacaturesites in 2023. Interessant is dat References en Selor in de ranglijst stegen en de negende en tiende meest gewaardeerde vacaturesites werden. Selor is sinds maart 2023 bekend als ‘Werkenvoor.be‘.

LinkedIn leidt in Brussel

Hoewel VDAB de populairste vacaturesite in heel België is, en ondanks dat het zijn hoofdkantoor in Brussel heeft, haalt het in de stad Brussel alleen niet de top 5 van vacaturesites. Werkzoekenden in dit deel van België waarderen LinkedIn het meest, met 33% die aangeeft dat dit hun favoriete vacaturesite is. Het is interessant om te noteren dat de populariteit van LinkedIn in 2023 in Brussel enorm is gestegen. Vorig jaar stond het nog op de derde plaats, en was Indeed het populairst. Deze grote verandering toont aan hoezeer mensen in Brussel nu de voorkeur geven aan LinkedIn voor hun banenzoektocht.

	Vacaturesite	2023 %	2022 %	rank 2022
1	be.linkedin.com	33	25	3
2	actiris.brussels	24	29	2
3	be.indeed.com	23	30	1
4	jobat.be	10	4	9
5	leforem.be	8	11	6

Opvallend in Brussel: de tweede plaats voor actiris.brussels, een lokale vacaturesite die door 21% van de mensen in Brussel wordt gebruikt. Jobat is hier ook een stuk populairder geworden, en gestegen van de negende plek naar de vierde plek (10%). Het lijkt erop dat het Engelse deel van vacaturesites aantrekkelijker wordt voor de lokale bevolking. Leforem is ook in populariteit gegroeid en kwam op de vijfde plaats.

Wim op woensdag: Over de blunder om je beste medewerker tot manager te benoemen

Gepost op 2023/11/22 te 07:24.

Geschreven door Wim Van den Nobelen

Ik ben geen goede manager. Dat geef ik inmiddels toe, na jarenlang gedacht te hebben dat ik dit wel kon. Ik ben een goed-weer-manager. Als het goed gaat, lukt het wel. Het wordt pas gênant als het tegenzit. Ik ga mensen vertellen wat ze moeten doen en waarom. En meestal is dat dan op basis van hoe ik denk dat het moet gaan. Inspraak wordt minder of zelfs niet gewaardeerd. Na heel wat jaren ben ik door veel schade en schande tot het inzicht gekomen dat managen niet mijn ding is. Ik laat dat bij voorkeur over aan mensen die deze competenties wel hebben.

Helaas is managen een vak apart en dus geen promotie.

Als een onderneming groeit wordt de eigenaar vrijwel automatisch manager. Hetzelfde geldt voor de mensen die goed zijn in hun vakgebied. Ze willen, en worden het vaak ook, allemaal manager zijn. Helaas is managen een vak apart en dus geen promotie.

Mensen verlaten een manager

Mensen verlaten een manager, zelden een bedrijf. De schade die deze eenvoudig te voorkomen recruitmentblunder genereert is enorm. Een gemiddelde medewerker die het bedrijf verlaat kost 100.000 euro. Als iemand vertrekt vanwege een manager kun je ervan uitgaan dat dit niet bij één geval blijft. Tel daarbij op dat de kans groot is dat degene die de manager functioneel vervangt niet even goed is als de nieuwe manager. Dubbel verlies.

De beste medewerker manager maken is heel vaak een geval van gemakzucht.

De beste medewerker manager maken is heel vaak een geval van gemakzucht. De persoon in kwestie kent het bedrijf en weet wat er verwacht wordt. Daarnaast is het zoeken van een manager lastig. Maar als dit jouw argumenten zijn om intern te gaan werven, moeten vanaf nu alle alarmbellen afgaan. Je hebt namelijk geen enkele reden genoemd waarom deze persoon ook een goede manager is.

Cruciale beslissing

Iedere benoeming van een manager betekent een cruciale beslissing voor jouw organisatie. Ga er zorgvuldig mee om. Maak een profiel, bij voorkeur op basis van competenties en meet en beoordeel al jouw kandidaten. Zo heeft de Harvard Business School onderzoek gedaan naar de kerncompetenties van managers. Op basis van dit onderzoek zijn de volgende vijf kerncompetenties geïdentificeerd:

Visie en strategie: Managers moeten in staat zijn om een duidelijke visie te ontwikkelen voor hun organisatie en deze visie om te zetten in een strategie.
Communicatie: Managers moeten in staat zijn om effectief te communiceren met zowel interne als externe stakeholders.
Resultaatgerichtheid: Managers moeten in staat zijn om resultaten te bereiken en hun team te motiveren om hetzelfde te doen.
Relatiebeheer: Managers moeten in staat zijn om relaties op te bouwen en te onderhouden met hun teamleden, klanten en andere stakeholders.
Emotionele intelligentie: Managers moeten in staat zijn om hun eigen emoties te beheersen en de emoties van anderen te begrijpen.

Dus, voorkom de meest gemaakte recruitmentblunder bij de aanname/benoeming van een manager. Intern werven kan succesvol zijn; de risico’s zijn echter evenredig groot. Geloof me. Ik praat uit ervaring…

Over de auteur

Wim van den Nobelen is recruiter salarisadministratie bij Strictly People. Hij schrijft voor Werf& de ‘Wim op woensdag’. Elke woensdag vind je hier een blog, onderzoek, artikel of interview van hem.

Andre Kuipers: ‘Zonder mbo zetten we geen voet op de maan’

Gepost op 2023/11/21 te 15:49.

Geschreven door Peter Boerman

Van president Kennedy is het verhaal bekend dat hij bij een rondleiding door het NASA Space Centre in 1962 aan een schoonmaker vroeg wat hij aan het doen was. De schoonmaker antwoordde: ‘I’m helping put a man on the moon, Mr. President.’ Het tekent het gevoel in die tijd dat iedereen nodig was voor de missie, dat iedereen belangrijk was, én dat iedereen het gevoel had deel uit te maken van iets groters.

Het is datzelfde gevoel dat André Kuipers probeert op te roepen met zijn nieuwe missie: NL MOONSHOTS ‘24, een programma dat studententeams de unieke kans biedt om – gecoacht door een astronaut – te werken aan een groots idee voor de mensheid, een moonshot. De competitie wordt georganiseerd in het kader van het 35^ste ASE Planetary Congress, waarvoor volgend jaar meer dan 100 astronauten naar Nederland afreizen.

Bizarre space inventions

En wat bijzonder is: voor het Moonshots-project worden dus niet alleen academische en hbo-studenten gevraagd – of liever gezegd: uitgedaagd – maar met name ook mbo’ers. Het past helemaal in de tijdgeest waarin eindelijk ook mbo’ers als volwaardige studenten worden gezien, en ook bij hen te zoeken naar ‘de grootste ideeën, de meest creatieve lifehacks en de meest bizarre space inventions om onze wereld vooruit te brengen’, aldus Recruiters United-voorzitter Arjan Elbers, die via zijn stichting Guruz Kuipers’ oproep van harte ondersteunt. ‘Want zonder mbo’ers zetten we geen voet op de maan.’

Deelnemende studententeams krijgen toegang tot expertise om hun moonshot uit te werken.

Geïnspireerd door het unieke perspectief van een astronaut in de ruimte, kunnen moonshots overal over gaan: van de aarde en de mensheid tot technologie, kunstmatige intelligentie en meer. Deelnemende studententeams krijgen toegang tot evenementen en de juiste expertise en faciliteiten om hun moonshot gefaseerd uit te werken. Astronauten zijn betrokken als coach en deskundige. Voor studenten ontstaat zo een bijzonder traject van eerste idee in januari tot de presentatie van concrete concepten en prototypes tijdens het ASE-congres in oktober 2024.

5 missies

De inmiddels 65-jarige André Kuipers was zelf de eerste Nederlander die 204 dagen in de ruimte heeft doorgebracht, gedurende twee missies. Hij is 1 van de 100 astronauten die meedoet aan NL Moonshots24, en die uiteindelijk samen met de 100 studententeams aan de slag gaan met deze ‘crazy ideas‘, die tot 8 januari 2024 zijn in te dienen.

Wat dacht je van reusachtige zeepbellen om het klimaat te sturen?

Het project heeft in totaal 5 missies geformuleerd:

Earth

Hier worden de ‘wilde, onhaalbare, revolutionaire ideeën om onze planeet te redden’ verwelkomd. Wat dacht je van reusachtige zeepbellen om het klimaat te sturen? Of een plan om de planeet echt groen te maken met space plants?

Human

In deze missie word je aangemoedigd om te experimenteren met ideeën die de mensheid op zijn kop zetten. Stel je voor dat we dromen kunnen delen via de ruimte of zelfs nieuwe manieren kunnen vinden om onsterfelijk te worden.

Tech

Hier is plek om je wildste technologische dromen te verkennen. Misschien is er een manier om de mensheid te upgraden naar cyborgs die geschikt zijn voor ruimtereizen, of kun je denken aan het bouwen van een ruimtelift naar de maan.

Data/AI

Dompel jezelf onder in de wereld van gegevens, waar satellieten alles aandrijven, van bankwezen tot nooddiensten, en de toekomst van kunstmatige intelligentie stimuleren. Stel je voor dat je de controle hebt over alle gegevens in het universum. Hoe zou je dat gebruiken?

Extraordinary

En dan is er nog een rubriek waarbij the sky letterlijk the limit is. Hier is geen grens aan de gekheid. Denk: tijdreizen, communicatie met buitenaards leven of het creëren van een parallel universum. Alles is mogelijk.

Gouden doelgroep

De oproep van Kuipers is zo mooi, stelt Elbers, omdat hij ook constateert dat er een ‘kennisgat‘ zit tussen het mbo-onderwijs en de arbeidsmarkt. Dat gat wordt bovendien steeds een stukje groter, door de snelheid waarin de arbeidsmarkt verandert. ‘En tegelijk schreeuwt de arbeidsmarkt al jaren om vaklui in de techniek, zorg, ict, bouw, kinderopvang, beveiliging en meer. Ik bestempel alle mbo’ers dan ook niet voor niets als de Gouden Doelgroep van onze tijd.’

‘Om succesvol mbo’ers te werven moet je in een middellangetermijnoplossing denken.’

Organisaties zouden dan ook meer werk moeten maken van het strategisch werven van mbo’ers, zegt hij. ‘Recruitment is doorgaans in zijn geheel nog reactief. Ow, we hebben een hoop openstaande vacatures, we gaan nu werven op de arbeidsmarkt als werkgevers. Spoed, spoed, spoed. Maar om succesvol mbo’ers te werven moet je als werkgever in een middellangetermijnoplossing denken. Je moet de mbo’ers in een vroeg stadium bereiken en helpen om ze later bij je in te laten stromen. Ruim 30 procent van alle mbo’ers stroomt eerst nog eens door naar het hbo, voordat ze de arbeidsmarkt opkomen. Dus stages en projecten begeleiden is het antwoord’, zegt hij.

Kennisgat verkleinen

Helaas hoort Elbers nog vaak werkgevers zeggen dat ze geen tijd hebben om stagiairs van het mbo te begeleiden. ‘Omdat ze het al zo ontzettend druk hebben. Er staan zoveel vacatures open, dit kunnen we er nu echt niet bij hebben. Maar als je vandaag geen tijd hebt om stagiairs te begeleiden, dan verdien je morgen geen personeel! Stop dan ook met klagen. Zo simpel is het. Je moet als werkgever ook niet “gewoon” stagiairs begeleiden, nee, je moet de ambitie hebben om het beste leerbedrijf van Nederland te worden. Dan staan de werknemers voor je in de rij.’

‘Je moet de ambitie hebben het beste leerbedrijf van Nederland te worden. Dan staan ze in de rij.’

Je hebt het als organisatie zelf in de hand, benadrukt Elbers. ‘En als je denkt dat je geen capaciteit hebt om stagiairs te begeleiden? Bel dan je 50 pensionado’s maar eens, en check of zij je willen helpen. Toppers met tijd én kennis. Zo kunnen we samen het kennisgat tussen mbo en arbeidsmarkt wel degelijk kleiner maken!’

Mooi uithangbord

En dus ook door mbo’ers ideeën te laten verzinnen om de maan te bereiken, zoals André Kuipers nu doet. ‘Ruimtevaart is namelijk een mooi uithangbord voor wetenschap en techniek’, stelt de gewezen astronaut. ‘Er zijn overal personeelstekorten, zeker ook in de techniek. Ik zie het als mijn taak om jongeren te enthousiasmeren voor techniek. Daarom schrijf ik kinderboeken en ben ik ambassadeur van het Techniekpact.’

‘Zonder mbo geen ruimtevaart. In alle aspecten speelt het mbo een cruciale rol.’

Maar het is niet alleen technologie waar hij naar op zoek is, onderstreept hij. ‘We zijn op zoek naar ideeën van studenten uit allerlei vakgebieden. Dus niet alleen techniek, maar ook andere wetenschappen, medici, ruimterecht, kappersscholen, noem maar op. We hebben verschillende categorieën waaronder een crazy idea kan vallen. Ik ben ervan overtuigd dat er fantastische ideeën naar boven komen. Misschien komt er wel een oplossing voor het klimaatprobleem uit waar we nog helemaal niet aan hebben gedacht. Ik weet ook wel dat 9 van de 10 ideeën het uiteindelijk niet halen, maar er is altijd een idee dat het wel haalt.’

Leidse Instrumentenmakers

Bij ruimtevaart en moonshots denken velen niet meteen aan mbo’ers. Maar met Moonshots wil Kuipers hen nadrukkelijk wél bereiken. ‘Mbo’ers zijn keihard nodig om “het te bouwen”. We zijn hier in Leiden, prachtig voorbeeld’, zei hij in oktober nog tegen MBO Today. ‘Stel: een wetenschapper wil een stofje meten op een exoplaneet. Dan heb je de Leidse Instrumentenmakers School nodig om een instrument te bouwen waarmee dat kan. Sowieso: de maatschappij zit te springen om mbo’ers, in allerlei sectoren. Ik vind het heel belangrijk dat mbo-studenten beseffen dat zonder hen al die baanbrekende innovaties niet mogelijk zijn. Zonder mbo is er geen ruimtevaart, in alle aspecten van ruimtevaart speelt het mbo een cruciale rol.’

Over de voordelen van lead management: zó bind je kandidaten aan jouw organisatie

Gepost op 2023/11/21 te 12:20.

Geschreven door Leroy Meurs

Het is eigenlijk best vreemd als je beseft dat zo’n 95% van de bedrijven in Nederland exact dezelfde wervingsmethoden hanteert. Social media-campagnes draaien, actief zijn op jobboards en sourcing. Daarna hopen we simpelweg dat potentiële kandidaten door de verschillende lagen van de marketingfunnel wandelen en gaan solliciteren.

Het wordt steeds moeilijker om jezelf als bedrijf te onderscheiden van je concurrenten met een traditionele aanpak.

Steeds meer bedrijven merken echter dat er op deze manier veel te weinig sollicitaties binnenkomen. Niet verrassend als je precies hetzelfde doet als iedereen. Het wordt steeds moeilijker om jezelf als bedrijf te onderscheiden van je concurrenten met deze ‘nieuwe traditionele’ aanpak. Alleen bedrijven met een ijzersterk merk zoals Coolblue slagen hierin. Helaas is dat maar weinigen gegeven.

Wat is het nieuwe traditionele werven?

Als we het hebben over ‘traditioneel werven’, denken mensen vaak aan advertenties in de krant, vacatures...

Dit artikel gratis lezen?

Dit artikel is alleen beschikbaar voor Werf& Pro leden.

Waarom een Werf& Pro account super handig is:

Je krijgt toegang tot exclusieve content.
De homepage wordt aan de hand van jouw voorkeuren weergegeven.
Je ontvangt 2 keer per week onze nieuwsbrief;
Je krijgt 10% korting op al onze events*
Je ontvangt speciale aanbiedingen van onze partners.
Je download gratis het Jaarboek 2022/2023

*Exclusief RLN events

Maak binnen 1 minuut een gratis Werf& Pro account.

Registreren Al een account? Log dan hier in

Deze site onthoudt via een cookie die geplaatst wordt bij inloggen dat gebruikers na 48 uur weer worden uitgelogd. Als je het ‘remember me‘ vinkje aanzet onthoudt de site het voor 14 dagen. Dit geldt niet als je hebt ingesteld in je browser dat wanneer je deze site sluit je ook meteen je cookies wist.

Eerste stappen naar verandering

Hoe ga je hier nu mee aan de slag? Daarvoor moet je eerst constateren of je huidige recruitment(marketing)-strategie nog het juiste resultaat oplevert. Krijg je momenteel nog voldoende gekwalificeerde sollicitanten binnen? Dan is er geen noodzaak om direct te veranderen. Levert je huidige strategie echter niet meer genoeg goede sollicitanten op? Dan kan een lead management-strategie zeker uitkomst bieden…

Over de auteur

Leroy Meurs werkte als interim corporate recruiter bij Alliander en is nu eigenaar van Renewers en Voorelektromonteurs.nl. Zijn interesses zijn (online) marketing, commercie en HR, gecombineerd met ‘een stuk gezond bewustzijn voor het duurzame leven’.

5x Mathijs Bouman over de krapte: ‘Dat er nog makkelijk aan te boren reserves zijn is een fictie’

Gepost op 2023/11/21 te 07:40.

Geschreven door Peter Boerman

Als vaste columnist van Het Financieele Dagblad en ‘huiseconoom’ van Nieuwsuur kennen velen de scherpe analyses van Mathijs Bouman, die in 2013 nog de ‘Gouden Stier’ won voor beste financieel commentator. Op 29 november is hij weer te gast bij het Seminar arbeidsmarkttrends 2023 – 2027 van Werf&, al meer dan 10 jaar hét arbeidsmarkt-event van het jaar, waarin de beste sprekers en specialisten vooruitblikken op wat ons volgend jaar te wachten staat, en waar hij een keynote zal geven met zijn kijk op de stand van zaken. Hier alvast een vooruitblik, met 5 van zijn meest recente inzichten.

#1. Over zzp’ers als buffer

Het was een roerig jaar voor zzp’ers, met onder meer de aangekondigde wetgeving van SZW-minister Karien van Gennip. Volgens Bouman is die wetgeving echter wel verkeerd om begonnen, met eerst het beleid, en dan de cijfers. ‘Al jaren is onduidelijk om hoeveel mensen het precies gaat en of een harde aanpak van alle zzp’ers wel een passend antwoord is. Je zou hopen dat in de nieuwe zzp-wet deze basisvraag wordt beantwoord. Maar nee, de memorie van toelichting doet dat expliciet niet. Om vervolgens de hele zzp-markt overhoop te gooien. We leren het nooit.’

‘De zzp’er als ijverige en flexibele redder van vaste banen, dat beeld zou ik wel eens in een rapport willen teruglezen.’

Niet dat zzp’ers zielig zouden zijn, had hij vorig jaar nog gezegd. En ten tijde van de coronacrisis bewezen ze eigenlijk ook hun waarde voor de totale arbeidsmarkt. ‘Het zzp-schap is een vluchtheuvel in perioden van stijgende werkloosheid en angst voor baanverlies. Als tijdens een recessie de vraag daalt, zorgt dat bij zzp’ers voor minder gewerkte uren, en veel minder voor plotse werkloosheid. Daardoor kunnen ze — zodra de vraag weer opveert — veel sneller bijschakelen dan mensen die hun baan verloren. Of anders gezegd: dankzij de flexibiliteit in werkuren die zzp’ers de economie bieden, kunnen werknemers met een vast contract hun baan behouden. De zzp’er als ijverige en flexibele redder van vaste banen, dat beeld zou ik wel eens in een overheidsrapport willen teruglezen.’

#2. Over buitenlandse studenten

Van de zzp’er over naar nog zo’n heet onderwerp op de arbeidsmarkt: migratie. Het beheerst de verkiezingscampagne, en de ene na de andere politicus komt met almaar strengere maatregelen om mensen vooral maar uit Nederland weg te houden. Onverstandig, zegt Bouman, want juist een open economie als de Nederlandse kan niet zonder instroom van buiten. Neem het idee om buitenlandse studenten te weren en colleges voortaan in het Nederlands te geven. Dat blijkt effectief om meer studentenkamers vrij te krijgen, maar funest voor de arbeidsmarkt.

‘In 2021 werd het aantal colleges in het Engels op Deense universiteiten drastisch verminderd. Dat wordt nu snel teruggedraaid.’

‘Hoe ik dat weet? Door naar Denemarken te kijken. Daar loopt men een paar jaar voor op ons. In 2021 werd het aantal colleges in het Engels op Deense universiteiten drastisch verminderd. Dat wordt nu in alle haast teruggedraaid. In de woorden van minister van onderwijs Christina Egelund: we zouden dankbaar moeten zijn als een buitenlandse jongere de kant van Denemarken opkijkt.’

Soortgelijke kritiek heeft hij op het voornemen de belastingkorting voor expats te verlagen. ‘Uit een evaluatie bleek overigens dat de expatregeling ‘doeltreffend en doelmatig’ is. We krijgen een beter vestigingsklimaat en trekken noodzakelijke kenniswerkers aan, voor een relatief lage prijs. Niemand wil dat horen natuurlijk, want met buitenlanders pesten win je verkiezingen. Opvallend is dat voor buitenlandse expats de regeling wordt versoberd, terwijl het identieke voordeel voor Nederlandse expats in het buitenland geheel in stand blijft. Logisch, die hebben wél stemrecht…’

‘De premier in Japan vreest dat zijn samenleving zal stoppen met functioneren…’

Volgens de econoom is het nodig nu het taboe op migratie te doorbreken. ‘Als er straks op iedere 65-plusser nog maar 2 werkenden zijn (in 1980 was die verhouding nog 1 op 5), is een tekort aan tomaten echt niet ons probleem. Een urgent tekort aan zorgpersoneel wel. En aan andere dienstverleners. Japan probeert te vergrijzen zonder migratie, want dat is daar ook taboe. Maar de Japanse productiviteit steeg deze eeuw nog minder dan bij ons en de premier vreest dat zijn samenleving zal stoppen met functioneren. Bij ons is het nog niet zover. Dus laat het debat beginnen!’

#3. Over ‘ongeschikte kandidaten’

Migratie kan volgens Bouman dus helpen de grootste structurele tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen. Maar ook dan is er nog steeds meer nodig. Studenten en scholieren meer laten werken bijvoorbeeld. Of AOW’ers. Deeltijders meer uren laten maken. En werkgevers mogen meer openstaan voor mensen die misschien niet precies in het gewenste plaatje passen. ‘Actieve bij- en omscholing, bijvoorbeeld op initiatief van en betaald door de toekomstige werkgever, kan helpen bij het reactiveren van een grote groep inactieven. Vul de onvervulbare vacature met een (het klinkt onaardig) ‘ongeschikte kandidaat’, die de werkgever zelf geschikt maakt. Nee, dit is bepaald geen simpele oplossing. Maar de arbeidsmarkt blijft krap, dus we moeten wat.’

Volgens de econoom hebben politici hier momenteel sowieso te weinig oog voor. Ten onrechte, benadrukt hij. ‘Wie de verkiezingsprogramma’s leest, ziet dat veel partijen niet de krapte maar juist de beweeglijkheid van de arbeidsmarkt tot nationaal probleem hebben verklaard. De flexibele zzp’er wil men terug naar het werknemerschap schoppen, uitzendbureaus worden aan de leiband gelegd en mensen met een tijdelijk contract moeten zo snel mogelijk een vaste baan krijgen, ook als ze daar zelf geen behoefte aan hebben. Zo wordt de arbeidsmarkt minder dynamisch en dat zal de krapte bepaald niet verminderen.’

#4. Over de domme dienstplicht

Over politiek gesproken: bij onder meer het CDA komt bij tijd en wijle weer het idee op van een al dan niet maatschappelijke dienstplicht. Dwangarbeid, zegt Bouman. En sowieso een slecht idee. Al was het alleen maar vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. ‘Wie defensie serieus neemt trekt genoeg geld uit om beroepsmilitairen aan te nemen. Willekeurig jongvolwassenen van hun studie en werk afhouden is onzinnige verspilling van talent.’

‘Dienstplicht vergroot de mismatch op de arbeidsmarkt en maakt de krapte alleen maar erger.’

‘Bovendien: nergens in de EU zijn jongeren zo actief op de arbeidsmarkt als in Nederland. En nergens zijn er zo weinig 15- tot 29-jarigen zonder werk of studie. Er is dus niets mis met hun karakter en ze dragen al bij aan de maatschappij. Dienstplicht vergroot de mismatch op de arbeidsmarkt en maakt de krapte alleen maar erger.’

#5. Over productiviteit en A.I.

En dan, als laatste, noem het gerust een stokpaardje, maar toch: de arbeidsproductiviteit. Want daar zit natuurlijk de echte oplossing voor de structurele schaarste. Maar tegelijk blijft de groei ervan al jaren achter, ondanks alle focus op automatisering en robotisering. Bouman: ‘De arbeidsparticipatie staat op het hoogste peil ooit – en zo’n groei als tussen 2013 en 2023 gaat zich niet herhalen. Het idee dat er nog arbeidsreserves zijn die we makkelijk kunnen aanboren is een fictie. Bedrijven die willen groeien zullen vol moeten investeren in arbeidsvervangende technologie.’

‘Twintig jaar van digitaliseren en automatisering heeft precies niets opgeleverd.’

Misschien dat A.I. daarbij wel eens de reddende engel kan zijn, stelde hij recent nog. ‘Kantoren staan vol computers, elke werknemer heeft via het internet toegang tot alle kennis van de mensheid, maar productiever wordt men niet. Terwijl tussen 2002 en 2022 de arbeidsproductiviteit in de industrie met 65% toenam, was er in de zakelijke dienstverlening sprake van stilstand. Twintig jaar van digitaliseren en automatisering heeft precies niets opgeleverd.’ Maar dat zou met A.I. wel eens kunnen veranderen, hoopt hij. Al moeten we daarvoor wel meer naar de kansen kijken, en niet alleen naar de risico’s ervan. ‘Meer aandacht voor de nuttige toepassingen, en wat minder voor de vermeende gevaren, zou het enthousiasme kunnen vergroten.’