Het is nog niet zo lang geleden dat de vrachtwagenchauffeur een zware toekomst werd voorspeld. Zelfrijdende trucks, drones en 3D-printers zouden het beroep overbodig maken, of in elk geval sterk doen krimpen, zo was de verwachting. Maar zie nu eens: vrijwel nergens zijn de tekorten zó groot. En het is zeker niet alleen een Engels fenomeen, ook in Nederland (en tal van andere Europese landen) neemt het aantal vacatures hand over hand toe.
Met ruim 10.000 vacatures voor chauffeurs en meer dan 15.000 voor logistiek medewerkers in juli en augustus is de arbeidsmarkt voor chauffeurs ‘zeer krap’. En dat op een totale werkgelegenheid van zo’n 165.000 mensen in de branche. Die (grote) krapte geldt nu eigenlijk voor heel Nederland, aldus het Sectorinstituut Transport & Logistiek (STL) in zijn meest recente Sectormonitor. Het aandeel transportbedrijven dat een belemmering ervaart door personeelstekort is in één kwartaal zelfs verdubbeld, van 23% begin april tot 46% begin juli (ruim 3 keer zoveel als een jaar geleden). Dit is sinds het begin van de meting in 2014 niet zo hoog geweest.
Campagne en instapdagen
Niet dat er niets gebeurt om het tekort tegen te gaan. Zo is half september een campagne begonnen om extra chauffeurs te werven. Er is daarbij een flinke lesgeldsubsidie (tot wel 85% van de opleidingskosten) én baangarantie beschikbaar voor wie zich aanmeldt. Logisch, want als er niets gebeurt loopt het tekort op tot zeker 7.000 chauffeurs per jaar. Daarom worden in het hele land verschillende ‘instapdagen’ gehouden, waar geïnteresseerden onder meer met VR-brillen kunnen beleven hoe het er in de wereld van transport en logistiek aan toe gaat.
De campagne loopt al een paar jaar, maar is voor de gelegenheid opgefrist. Via een ‘online offensief’, lokale media en via publicaties in diverse magazines moet de doelgroep bereikt worden. Ook gaat het sectorinstituut aangesloten bedrijven helpen bij de werving van nieuwe vrachtwagenchauffeurs vanuit de eigen netwerken. Het blijkt namelijk dat vrachtwagenchauffeurs vaak uit de eigen familie- en vriendenkring komen of al werken bij het bedrijf in een andere functie.
Code 95
Maar of het allemaal genoeg is? Dat valt nog te bezien. De uitstroom van personeel dat met pensioen gaat loopt immers op. En dan is er ook nog gedoe rondom de zogeheten ‘Code 95‘, een basiskwalificatie voor beroepschauffeurs, ingesteld door de Europese Unie. Chauffeurs geboren voor 1 juli 1955 waren tot nu toe hiervoor vrijgesteld, maar de Europese Commissie wilde eigenlijk af van deze uitzonderingspositie voor oudere chauffeurs. Wat voor duizenden van hen tot gevolg zou hebben dat ze ook niet meer de weg op zouden mogen (zonder een boete te krijgen).
Nieuwe vrachtwagenchauffeurs blijken vaak uit de eigen familie- en vriendenkring te komen.
Uiteindelijk is de zogenoemde ‘coulanceregeling‘ voor Code 95 wel verlengd, wat een enorme opluchting betekent voor vele Nederlandse chauffeurs die anders zonder bewijs van vakbekwaamheid zouden komen te zitten. Maar ooit zullen ze er toch aan moeten geloven natuurlijk. Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van I&W bleek dat het in totaal gaat om ongeveer 11.000 beroepschauffeurs.
45% meer vacatures dan voor corona
Uit recente cijfers van Indeed blijkt dat in geen enkele sector het aantal vacatures de afgelopen jaren zo hard steeg als in de transportsector. Het aantal vacatures voor chauffeurs en bezorgers is nu zelfs zo’n 45% hoger dan vóór de pandemie, stelt Arjan Vissers, verantwoordelijk voor de strategie van de vacaturesite. ‘Doordat de economie weer aantrekt, wordt steeds meer geconsumeerd. Dit heeft direct een effect op de vraag naar vrachtwagenchauffeurs, maar ook op de vraag naar flitsbezorgers, de snelle bezorgdiensten van boodschappen per fiets.’
In het Verenigd Koninkrijk, dat met een nog veel groter tekort aan chauffeurs kampt, moest het leger recent tankstations bevoorraden. Door de Brexit werken er nog nauwelijks Oost-Europese vrachtwagenchauffeurs meer, omdat die nu een visum nodig hebben. Ook supermarkten kampten er met tekorten. In totaal zouden in Groot-Brittannië zo’n 100.000 chauffeurs te weinig rondrijden, wat het economisch herstel daar danig in de weg zit.
Ook in België
Ook in België zijn de tekorten overigens flink aan het toenemen. Daar bracht koning Filip gisteren een officieel bezoek aan transportbedrijf H.Essers, dat momenteel zo’n 350 vacatures (!) heeft openstaan. Het bedrijf werkt daarvoor bijvoorbeeld samen met de VDAB (min of meer het Vlaamse UWV), om mensen zonder ervaring op te leiden in het vak. Ook richt het zich specifiek op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
