Klamme handen, een trillende stem, een gevoel van onbehagen. Een sollicitatiegesprek is voor elke kandidaat een zenuwenstrijd. Maar van welke vragen wordt de gemiddelde sollicitant nu het meest nerveus? Welke vragen bezorgen kandidaten de meeste zenuwen?
De onderzoekers keken bij welke vraag de hartslag het meest omhoog ging.
Het Britse Reboot Digital PR besloot het eens uit te zoeken en vroeg 60 sollicitanten of ze er bezwaar tegen hadden om een hartslagmeter mee nemen tijdens hun sollicitatiegesprek. Van die kandidaten stemden 53 ermee in. Zo konden ze vaststellen bij welke vraag de hartslag gemiddeld het meest omhoog ging.
‘We gaan nu een klein testje doen…’
De deelnemende kandidaten kregen allemaal dezelfde vragen voorgeschoteld, en bovendien in dezelfde volgorde. Daarbij bleek de vraag om een plotselinge en onverwachte ‘snelle test’ de kandidaten veruit het meest bang te maken. De onderzoekers registreerden bij zo’n vraag een gemiddelde hartslag van 154 bpm, oftewel: 93% meer dan de gemiddelde rustfrequentie van 80. Op de voet gevolgd door de vraag ‘Naar welk salaris ben je op zoek?’ Die vraag deed de hartslag van de deelnemers gemiddeld met 66% stijgen.
Ook behoorlijk stressvol blijkt de vraag of je als kandidaat weet wat de organisatie doet. En: wat zou je laatste werkgever over je zeggen? Best opmerkelijke resultaten, omdat juist dit vragen zijn die nog steeds in veel sollicitatiegesprekken langskomen, en je dus zou verwachten dat sollicitanten zich hierop ook voorbereiden.
Meest gehate voorbeeld
Er waren ook vragen die nauwelijks leiden tot een hogere hartslag. ‘Vertel eens iets over jezelf’ was daarvan het bekendste (en meest gehate) voorbeeld. Maar ook de bekende vraag naar wat je zwaktes zijn, leidde relatief weinig tot zenuwen bij de kandidaten.
Naast het onderzoek met de hartslagmeters deed Reboot Digital overigens ook een enquête onder 1.357 Britse werkzoekenden. Hierbij vroegen ze aan welke aspecten van het sollicitatiegesprek de kandidaten de grootste hekel hadden. ‘Te veel interviewers’ scoorde hier duidelijk bovenaan: ruim 1 op 6 wordt hier nerveus van. Ook de klamme handen, rode wangen krijgen, stotteren en met de mond vol tanden staan behoren tot de bekende angsten van kandidaten, zo geven ze aan.
Zijn ze wel nodig?
Maar zijn zulke angsten eigenlijk wel nodig, vraagt Samantha McLaren zich af op het LinkedIn-blog. Wat is het nut ervan als we als recruiters kandidaten nerveus maken? ‘Een onnodig stressvolle ervaring kan de perceptie van de kandidaat over jouw organisatie schaden. Het kan bovendien het zicht belemmeren of de kandidaat voldoende geschikt is voor de rol.’
‘Kandidaten nerveus maken kan het zicht belemmeren of hij of zij voldoende geschikt is voor de rol.’
Waarom zou je kandidaten bijvoorbeeld tijdens het sollicitatiegesprek een test voorliggen, stelt ze. Een assessment is een goede manier om de skills van kandidaten op een accurate en faire manier te evalueren en vergelijken. Maar waarom zou je dat tíjdens het interview doen? En waarom zou je kandidaten zich daarop niet laten voorbereiden? Je kunt mensen ook vragen om zulke testen thuis te maken, stelt ze. Dat levert vaak een beter resultaat, en geeft tijdens het interview de kans te focussen op waar het echt om gaat.
Salarisvraag ook overbodig
En waar het echt om gaat is dus ook níet: de vraag naar het salaris. Er is weinig dat kandidaten zó nerveus maakt, en bovendien is het op veel plekken zelfs illegaal om naar het vorige salaris te vragen. Veel organisaties zoeken momenteel dan ook alternatieven hiervoor. Een bedrijf als Glitch deelt transparante salaris-bandbreedtes, en Starbucks heeft een ‘salaris-calculator’, op basis van onder meer skills en ervaring, die moet zorgen voor een meer gelijkwaardige beloningsstructuur.
‘De vraag: ‘weet je wat we hier doen?’ kan neerbuigend overkomen.’
En net zo kan een vraag als ‘Weet je wat we hier doen?’ het best geskipt worden, aldus McLaren. ‘Het kan neerbuigend overkomen. Of zelfs een tikkeltje bedreigend. Kandidaten kunnen er de indruk van krijgen dat interviewers denken dat ze onvoorbereid zijn. Dat kan hen nerveus maken, zelfs als ze wél hun research gedaan hebben.’ Ze raadt daarom aan de vraag anders te formuleren. Bijvoorbeeld: ‘Wat heeft je geïnspireerd om juist bij ons te solliciteren?’
Géén kruisverhoor
De beste sollicitatiegesprekken zijn sowieso géén kruisverhoor van kandidaten, benadrukt ze. ‘Ze voelen daarentegen eerder als een conversatie. Zulke gesprekken stellen kandidaten op hun gemak, wat het makkelijker maakt de juiste persoon voor de baan te vinden.’
‘De beste sollicitatiegesprekken stellen kandidaten op hun gemak.’
Daarom kun je volgens haar ook beter niet vragen wat de laatste werkgever over de kandidaat zou zeggen. Veel te speculatief, zegt ze. ‘Vraag liever: wat was de beste relatie die je ooit met een manager had? En waarom werkte dat zo goed? Door te focussen op een positieve relatie, leer je meer over iemands waarden en normen en krijg je bovendien inzichten die de manager in jouw organisatie kunnen helpen om aan de kandidaat effectief leiding te geven.’
Lees ook