Waar opleiding en ervaring jarenlang de dienst uitmaakten op de arbeidsmarkt, lijken zij nu toch echt terrein prijs te moeten geven aan de nieuwe sterren aan het front: skills en competenties. Jarenlang werd er vooral over gepraat, en werd het belang ervan breed onderkend, maar telde in de praktijk toch nog vooral wat er op het cv van een kandidaat prijkt. Maar inmiddels lijkt de langverwachte kentering toch echt gaande. Zouden we nu echt aan de vooravond van de revolutie staan?
Competenties boven diploma’s
Neem recent onderzoek van de Staffing Groep onder 1.055 Nederlandse HR-verantwoordelijken. Hun conclusie? Competenties en skills zijn tegenwoordig belangrijker dan de juiste diploma’s of werkervaring, aldus ruim 80% van de ondervraagden. Al blijkt een groot deel van hen het nog wel lastig te vinden om te formuleren wat dan precies de skills zijn die hun medewerkers nodig hebben, om over 5 jaar nog succesvol te zijn.
Of kijk naar ander recent onderzoek van RPO-aanbieder Cielo Talent, onder de welluidende titel ‘Beyond the skills shortage‘. De kloof in gevraagde en aangeboden skills wordt hier door de respondenten veruit het meest genoemd als grootste obstakel in hun werving en selectie. Bijna drie kwart (73,6%) van de ondervraagde recruiters zegt hier te maken te hebben met een skills-schaarste, en 78,2% benoemt dit als een van de drie grootste uitdagingen van de toekomst. Ook zegt 26,6% dat het identificeren van de goede skills om te werven een groot issue is.
‘Soft skills kosten meer tijd om te ontwikkelen en te rijpen in een persoon.’
‘Het gaat in talent acquisition steeds minder om de harde technische skills, en steeds meer om de kloof in soft skills‘, constateert Cielo-president Seb O’Connell. Maar hij ziet daar nog wel een uitdaging. ‘Soft skills kosten meer tijd om te ontwikkelen en te rijpen in een persoon dan hard skills, en zijn minder industriespecifiek.’ Dat levert volgens hem echter ook weer voordelen op. ‘Het geeft recruiters de ruimte om zich minder te laten weerhouden door traditionele beperkingen en een bredere talentpool aan te spreken’. Iets wat de helft van de respondenten overigens ook al zegt te doen.
Vooral teamwork gevraagd
Vooral kunnen samenwerken blijkt veel gevraagd, net als algemene ‘communicatieve vaardigheden’ en ‘time management’. Ook creativiteit, leiderschap en probleemoplossende vaardigheden blijken gewilde skills. Zoals Iris Zhou, hoofd van Global Talent Acquisition bij Sanofi, in het onderzoek zegt: ‘We koesteren de skills van mensen meer dan hun locatie of functietitel. Ik begin steeds meer te beseffen dat het niet gaat om de grootte van je personeelsbestand, maar om de skills die je in je organisatie hebt.’
En dan nu… de praktijk
Tot zover enkele recente onderzoeken over skills. Maar we hadden de praktijk beloofd. En die vinden we nu bijvoorbeeld al bij ‘House of Skills’ een brede samenwerking in de regio Amsterdam, waar brancheorganisaties, werknemers- en werkgeversorganisaties, kennisinstellingen, onderwijs en overheden samenwerken om de arbeidsmarkt in te richten op skills. Zo is hier de digitale matchingstool ‘De Paskamer’ ontwikkeld, die met behulp van de zogeheten O*NET-ontologie werkenden, werkzoekenden en bedrijven bewust maakt van de skills die nodig zijn om bepaald werk uit te oefenen.
In de regio Eindhoven is iets soortgelijks op poten gezet, onder de noemer Passport for work. Dit project is naar eigen zeggen bedoeld om de principes van de skill based economy in te zetten om de arbeidsmarkt in de regio duurzaam te verbeteren, en wordt mede gesubsidieerd door Europa. Eind september werd het eerste prototype ervan aan de wereld gepresenteerd.
Ook het UWV is bezig
Ook het UWV is bezig de slag te maken. Hier wordt druk gewerkt aan een systeem dat CompetentNL heet, en de ambitie heeft de standaard te worden voor alle skills in Nederland. Hiervoor ontleedt de overheidsinstelling momenteel allerlei beroepen in competenties en vaardigheden als samenwerken, omgaan met stress, plannen en organiseren. Dat moet helpen om kandidaten in beeld te krijgen voor functies die nu misschien niet voor de hand liggen, maar waarvoor ze wel de vaardigheden of aanleg hebben. Via het ‘Dashboard skills en beroepen’ kun je als kandidaat bijvoorbeeld nu al via je skills zoeken welk beroep bij jou past.
Over 3 jaar moet CompetentNL helemaal af zijn.
Over 3 jaar moet CompetentNL helemaal af zijn. Dat systeem wordt dan ook de basis van een ander project van TNO: het ‘skills-paspoort’. Denk: een alternatief cv dat niet gebaseerd is op opleidingen, diploma’s en werkervaring, maar op wat iemand echt kan. TNO werkt hiervoor ook samen met onder meer de Rabobank, omdat de bank al een tijdje bezig is met een vergelijkbaar project: de zogenaamde ‘Career Wallet’, een blockchain-app die moet bijdragen aan de arbeidsmobiliteit van werkend Nederland door werknemers zelf hun skills te laten ‘beheren’.
Totaalbeeld met SkillsCV
Maar daarmee zijn we er nog lang niet. Zo is sinds kort ook het zogeheten SkillsCV live, een tool die loopbaanadviseurs kunnen gebruiken voor baanzoekers en studenten, waarmee iedereen een totaalbeeld kan krijgen van zijn eigen arbeidsmarkt(kansen). Je gegevens als werkzoekende komen dan meteen in een cv-formaat terecht dat herkenbaar is voor recruiters en werkgevers. Marieke Wehner, managing director van Sollicitatiedokter.nl, vertelt er volgende week dinsdag meer over, tijdens Digitaal Werven.
Logische ontwikkelingen, want uit onderzoek blijkt dat 75% van de arbeidsmarktprofessionals nu al vindt dat werven en selecteren op skills de nieuwe standaard moet worden om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. En ruim 51% van de ondervraagde werk(zoek)enden zegt graag aangenomen te worden op basis van hun verworven en in de praktijk geleerde skills en vaardigheden, in plaats van alleen op hun cv.
Uitdagingen genoeg
Mooie beloften natuurlijk. Maar al die initiatieven hebben in de praktijk nog wel te maken met tal van uitdagingen. Want hoe leg je betrouwbaar en valideerbaar iemands skills vast? Hoe zorg je dat zo’n systeem internationaal vergelijkbaar is? En hoe bepaal je aan de andere kant als werkgever welke skills voor een vacature essentieel zijn, en welke hooguit een hygiënefactor? Hoe richt je vervolgens daar je matching op in? Ook TNO ziet hierin nog best wat beren op de weg. Zoals: hoe kun je vacatureteksten en functiebeschrijvingen vertalen naar een skills-set waarop je vervolgens als kandidaat ook weer kunt zoeken?
In een arbeidsmarkt die in brand staat, beseft bijna iedereen dat het oude matchen niet meer volstaat.
Allemaal boeiende vragen, waar het antwoord nog lang niet helder op is. Maar de initiatieven hebben in elk geval het tij mee om zich snel verder te ontwikkelen. In een arbeidsmarkt die in brand staat, en waar we voor het eerst in jaren meer vacatures dan werklozen hebben, ziet bijna iedereen wel in dat het oude matchen niet meer volstaat. Een kwart eeuw geleden had vrijwel de hele arbeidsmarkt het daarbij al over het ‘Erkennen van Verworven Competenties’. Daar is sindsdien niet bijster veel meer van vernomen. Zouden we nu wel klaar zijn voor de ‘revolutie op de arbeidsmarkt’, zoals NRC het al noemde?
Goed voor verdienvermogen
Volgens TNO-onderzoeker Ronald Dekker is het in elk geval wel hard nodig, schrijft hij in het whitepaper ‘Skills gevraagd!‘. Een benadering op skills zal volgens hem leiden tot een ‘veerkrachtiger en schokbestendiger arbeidsmarkt’. ‘Mensen zullen sneller op de voor hen geschikte en productieve plek terechtkomen. Ook die doelgroepen die nu stelselmatig van betaald werk worden uitgesloten. Dit draagt structureel bij aan de innovatiekracht en het verdienvermogen van de Nederlandse economie, en helpt bovendien grote transities (energie, klimaat, circulaire, digitale en gezondheid) te faciliteren.’
Lees ook
- ‘Er bestaat geen personeelstekort, alleen een tekort aan het herkennen van talent’
- 2 op 3 snelgroeiende bedrijven vraagt al niet meer om een diploma
Beeld boven: opstelling van House of Skills in de OBA in Amsterdam.