Met Undutchables, een recruitmentbureau voor internationaal talent dat aan de slag wil in Nederland, werkt Marjan Stoit al 25 jaar aan de internationalisering van de arbeidsmarkt. Iets wat volgens haar misschien wel nodiger is dan ooit, gezien de krapte op de arbeidsmarkt. Maar ook een fenomeen dat ze behoorlijk onder druk ziet staan. Met alle gevolgen van dien voor onze economie.
‘Wij kunnen het ons niet veroorloven beperkingen in te voeren terwijl omringende landen juist het tegenovergestelde doen.’
‘Met het aantreden van het kabinet Schoof en de aanhoudende krapte op de woningmarkt, loopt de branding van Nederland als aantrekkelijke internationale vestigingsplaats gevaar’, zegt ze. ‘Wij kunnen het ons niet veroorloven om beperkingen in te voeren terwijl omringende landen juist inzetten op instrumenten om makkelijker kandidaten te werven voor moeilijk vervulbare functies.’
Zijn migranten nog gewenst?
Stoit is een van de vele sprekers op het congres Internationalisering van de Nederlandse arbeidsmarkt, dat volgende week gehouden wordt in Den Haag, en waar alle voor- en nadelen van arbeidsmigratie – op alle niveaus – worden besproken. Volgens haar een onderwerp waar we in elk geval voorzichtig mee zouden moeten omgaan. ‘Nederland is van oudsher een land dat internationals aantrekt van over de hele wereld en dat altijd internationaal zaken heeft gedaan en het lijkt dat we daar nu minder open voor staan.’
‘We hebben hoogopgeleide, creatieve en innovatieve talenten nodig, die binnen Nederland niet altijd beschikbaar zijn.’
Niet verstandig, zegt ze. ‘We zijn een klein land met een goed ontwikkelde kenniseconomie, die wel vaart bij internationale handelsrelaties. Daarvoor heb je hoogopgeleide, creatieve en innovatieve talenten nodig, die binnen Nederland niet altijd beschikbaar zijn. Met de nieuwe politieke wind die er waait, worden de broodnodige regelingen voor buitenlands talent dat in Nederland wil werken, ter discussie gesteld. Je ziet dat het negatieve klimaat rondom migratie ook doorwerkt bij migranten die hier al werken. Zij beginnen zich af te vragen of ze hier nog wel gewenst zijn.’
Open, tolerant, inclusief en liberaal?
En dat kan de arbeidsmarkt er eigenlijk niet bij hebben, zegt ze. In de 25 jaar dat Stoit bij Undutchables buitenlands talent bemiddelt, zag ze dat Nederland lang een voorkeurspositie genoot bij internationaal talent. ‘Nederland heeft zich jarenlang succesvol geprofileerd als een aantrekkelijke vestigingsplaats voor zowel bedrijven uit het buitenland als voor Nederlandse bedrijven die deels afhankelijk zijn van buitenlands talent. We staan bij kandidaten in het buitenland doorgaans bekend als een open, tolerant, inclusief en liberaal land. Daarnaast zijn er van oudsher aantrekkelijke regelingen voor kenniswerkers en expats (zoals de 30%-regeling).’
‘Is arbeidsmigratie beperken het juiste instrument om de woningnood op te lossen?’
Maar waar andere landen regelingen optuigen om nijpende tekorten op de arbeidsmarkt aan te pakken via arbeidsmigratie, gaat de discussie hier ‘over expats die de woningprijs opdrijven en buitenlandse studenten die het hoger onderwijs minder toegankelijk zouden maken voor Nederlandse studenten’, zegt ze. Zeker, Nederland heeft een woningtekort, dat beseft ze ook wel. ‘Maar is arbeidsmigratie beperken het juiste instrument om dat op te lossen, terwijl een recordaantal vacatures openstaat? En voor internationale studenten geldt dat ze een aantrekkelijk potentieel zijn voor Nederlandse bedrijven.’
Het belang van arbeidsmigratie
Stoit benadrukt meerdere keren dat ze niet op de stoel van de politicus wil plaatsnemen. Maar ze wil ook wel duidelijk maken dat het beleid op het gebied van arbeidsmigratie wel direct grote gevolgen heeft voor het Nederlandse bedrijfsleven. ‘Het is niet voor niets dat ASML bij het kabinet op de deur heeft geklopt en gedreigd heeft Nederland te verlaten als ze hier niet meer kunnen groeien. Zelfs als het je al lukt om meer mensen op te leiden voor schaarse beroepen dan nog duurt het jaren voordat je het effect merkt. Bedrijven kunnen daar niet op wachten.’
‘Het is wat mij betreft wenselijk om het aantal regelingen voor speciale doelgroepen uit te breiden en niet in te perken.’
Als we onze economie gezond willen houden, moeten we daarom uiterst voorzichtig omgaan met het ontmoedigen van arbeidsmigratie, zegt ze stellig. ‘Het is wat mij betreft wenselijk om het aantal regelingen voor speciale doelgroepen uit te breiden en niet in te perken. Daarnaast moet je natuurlijk blijven werken om de knelpunten hier aan te pakken, zoals aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt en huisvesting.’ Uiteindelijk is ze daar wel optimistisch over, zegt ze. ‘Migratie is een complex vraagstuk dat veel sentimenten oproept, maar per saldo draagt arbeidsmigratie al jarenlang op een positieve manier bij aan onze welvaart.’
Meer weten?
Op 9 september 2024 vindt in Den Haag de tweede editie plaats van het congres Internationalisering van de Nederlandse Arbeidsmarkt. Tijdens dit congres worden deelnemers geïnspireerd door de feiten, de context, de praktijk, best practices, dilemma’s, uitdagingen, problematiek en oplossingen. Geen heilige huisjes, wel feiten en de praktijk. Problemen én oplossingen. Schrijf je dus nú nog snel in:
Dit verhaal is geschreven door Marc Tinnemans (blikvoortekst).