Februari 2023, zo kun je stellen, was de maand van de aardbevingen. Dat begon met de zware bevingen in Syrië en Turkije, en eindigde met een snoeihard rapport over hoe de Nederlandse staat, Shell, ExxonMobil en de NAM hebben opgetreden in het nog steeds door aardbevingen geteisterde Groningen. Tussendoor maakte Shell zijn hoogste winst ooit bekend, kwam Heineken onder vuur te liggen, net als schrijvers van kinderboeken (en games en strips), en Oekraïne ook – letterlijk – al een jaar lang.
Februari 2023 begon en eindigde met nieuws rondom aardbevingen.
Daarnaast was er nog gedoe rond uit de lucht geschoten Chinese ballonnen, een plan om asielzoekers op te vangen in… Rwanda (!), mobieltjes in de klas, en een UvA-docent die de zogenaamde woke-cultuur op zijn universiteit hekelde. En op sportgebied hadden we niet alleen de Super Bowl, maar ook de Super-Bol, die een 41 jaar oud wereldrecord uit de boeken liep. Maar wat gebeurde er in februari 2023 eigenlijk allemaal dat recruiters moeten weten? Een beknopt overzicht:
#1. ‘Ferme keuzes tegen krapte nodig’
Het grootste nieuws voor de arbeidsmarkt was waarschijnlijk het SER-rapport over de aanpak van de arbeidsmarktkrapte in publieke sectoren als zorg, onderwijs, kinderopvang en veiligheid. De oplossing van de belangrijkste adviesraad voor de regering, kort samengevat: minder bureaucratie en meer technologie. Maar dan drastisch. Niet alleen moet (meer uren) werken aantrekkelijker worden, aldus de SER, ook is gerichte sturing nodig om het werk slimmer en innovatiever te organiseren. Al erkent de raad dat hoe dan ook menskracht de komende 30 jaar waarschijnlijk een beperkende factor zal blijven.
Het arbeidsmarktbeleid van de overheid is nu te versnipperd, ziet de SER.
Naast ‘drastische maatregelen’ als hogere lonen, adviseert de SER ook vol in te zetten op het nog onbenutte arbeidspotentieel: werkzoekenden, deeltijders die meer willen werken, gepensioneerden die zich nuttig willen blijven maken, nieuwkomers, statushouders en – waar mogelijk – arbeidsmigranten. De SER pleit ook voor een meer integrale aanpak. Het huidige arbeidsmarktbeleid is nu te versnipperd over ministeries, sectoren en organisaties. ‘Betere samenwerking biedt kansen voor duurzame inzetbaarheid over sectorgrenzen heen en kan concurrentie om schaars personeel helpen voorkomen.’
#2. 4-daagse werkweek groot succes
Ander groot arbeidsmarktnieuws kwam vanuit het Verenigd Koninkrijk. En nee, dan hebben we het niet over het gebrek aan tomaten en komkommers, maar juist over een economisch succes: de vierdaagse werkweek. Uit een Britse pilot waarbij 61 bedrijven en hun in totaal bijna 3.000 werknemers 6 maanden lang 1 dag minder op kantoor kwamen, blijkt eigenlijk iedereen enthousiast over de werkweek van 32 uur (tegen hetzelfde salaris). Zo enthousiast zelfs, dat 92% (!) van de deelnemende ondernemingen nu niet meer terug naar 5 dagen in de week wil.
Werkgevers zijn enthousiast vanwege de flink verbeterde personeelsretentie.
Het enthousiasme onder werkgevers moeten we vooral zoeken in hun flink verbeterde aantrekkingskracht en personeelsretentie – die is op de krappe arbeidsmarkt van nu immers goud waard. Uit de pilot blijkt bijvoorbeeld dat bedrijven die van 5 naar 4 werkdagen per week gaan 64% minder ontslagbriefjes ontvangen. En ze hoeven ook een stuk minder vaak hun mensen ziek te melden: het aantal werknemers dat een burn-out ontwikkelde nam tijdens de proef met maar liefst 71% af. Van de werknemers zegt daarnaast 73% na de proef bijvoorbeeld blijer in het leven te staan, en 40% slaapt nu beter.
#3. ‘Quota zijn discriminatie’
En dan gaan we nog een stukje verder de aarde over: in de gepolariseerde wereld aan de andere kant van de grote plas was er ook weer een recruitment-zaak die de gemoederen bezighield. De Republikeinse gouverneur van Texas, Greg Abbott, maakte begin februari 2023 bekend dat alle door de staat gefinancierde instellingen moesten stoppen met hun inspanningen op het gebied van diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusiviteit. Zulke activiteiten, en met name quota, zouden ‘illegaal’ zijn, en discriminatie aanmoedigen, aldus Abbott. ‘Selectie mag niet op andere factoren plaatsvinden dan verdienste.’
De memo kwam gouverneur Greg Abbott meteen op veel kritiek te staan.
De memo van de gouverneur kwam hem meteen op veel kritiek te staan. Discriminatie is namelijk allang verboden in Amerika, maar deze actie wordt vooral uitgelegd als een manier om ‘initiatieven te stoppen ten gunste van een demografische groep die Abbott weigert te benoemen’, en ‘a shameful attempt to whitewash history.’ Een aantal politici riep zelfs sportorganisaties op om geen grote sportevenementen meer in de staat te houden, totdat de gouverneur zijn richtlijnen had ingetrokken.
#4. ‘Te weinig hulp voor kwetsbare werkzoeker’
Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt krijgen vaak niet de hulp die ze nodig hebben. Medewerkers van gemeenten en het UWV zijn vaak zo druk dat juist de mensen die hun ondersteuning het meest nodig hebben, deze niet krijgen, blijkt uit onderzoek van de Arbeidsinspectie. Ministers Van Gennip (SZW) en Schouten (Armoedebeleid) betreuren dit, schrijven ze in februari 2023 in een reactie. ‘Zeker in deze tijden van een krappe arbeidsmarkt.’ Ze vinden het zonde dat een groep mensen geen werk vindt terwijl de roep om personeel zo groot is en zeggen toe de Kamer nog voor de zomer te informeren over hoe dit te verbeteren.
1 op de 3 kwetsbare werkzoekenden krijgt te weinig ondersteuning door de gemeente.
Naar schatting krijgt ongeveer 1 op de 3 kwetsbare werkzoekenden onvoldoende ondersteuning door de gemeente, meldt het rapport. Professionals pakken vanwege tijdgebrek vaak de minder ingewikkelde zaken op en hebben bovendien hun handen vol aan administratie. Desondanks zien de onderzoekers dat er ook veel goed werk wordt geleverd. Een deel van de problemen zit in hoe de re-integratie is geregeld. Zo heeft niet iedereen die hier baat bij zou hebben recht op hulp om weer aan het werk te gaan, zoals coaching of een opleidingstraject. De betrokken instanties werken daarnaast niet altijd goed samen, stellen de onderzoekers.
#5. Veel leerbudget onbenut
Veel tegenstrijdige berichten over opleiden deze maand. Aan de ene kant bijvoorbeeld de Vereniging van Detacheerders Nederland die in een persbericht meldt dat zijn leden in de huidige krapte volop inzetten op het extra opleiden van personeel, en daarbovenop ook nog eens LinkedIn dat in zijn jaarlijkse Workplace Learning Report (waarvoor wereldwijd meer dan 1.500 L&D-professionals werden ondervraagd) constateert dat organisaties die geen goede mensen op de arbeidsmarkt kunnen vinden steeds vaker overschakelen naar ‘zelf opleiden’, ook om mensen makkelijker te kunnen behouden.
Maar er is ook een andere kant aan het verhaal, en die komt uit de jaarlijkse Learning & Development Monitor van Studytube. Zij melden juist dat organisaties weliswaar steeds hogere opleidingsbudgetten hebben, maar dat een flink deel daarvan ongebruikt blijft. Zo groeide het persoonlijk leerbudget vorig jaar met 25%, van gemiddeld 800 tot 1.000 euro. Bijna 40% van de organisaties laat echter ruim de helft hiervan op de plank liggen, zo meldt het onderzoek. Nog eens 34% geeft slechts de helft tot driekwart van het budget uit. CEO Homam Karimi: ‘Met alleen leerbudget reserveren ben je er niet. Organisaties moeten het ook inzetten.’
#6. Dag minder les, of meer docenten?
Om even in het klaslokaal te blijven: er was in februari ook weer veel te doen rondom de schaarste in het reguliere onderwijs. Aanleiding was bijvoorbeeld het bericht dat leerlingen (en ouders) in het basisonderwijs voortaan moeten rekenen op verschillende gezichten voor de klas, onder meer vanwege het nijpende lerarentekort. En een basisschool in Almere (met 400 leerlingen in 17 groepen) haalde het nieuws vanwege het besluit de kinderen voortaan nog maar vier dagen per week les te geven.
Het Amsterdamse plan om vaker niet-bevoegde professionals voor de klas te zetten, kon overigens niet bij iedereen op instemming rekenen. ‘Een schoffering voor het beroep van leraar’, aldus Thijs Roovers, bestuurder van de Algemene Onderwijsbond, in Trouw. En ook minister Dennis Wiersma reageerde bij Goedemorgen Nederland zeer kritisch. ‘Als je het idee van één leraar loslaat en accepteert dat de standaard iets anders is, span je het paard achter de wagen en geef je de status van het beroep niet wat het nodig heeft. We zijn juist druk met het salaris, het verlagen van de werkdruk en hulp om de lessen heen.’
#7. ‘Recruiter vaak misleidend’
Opmerkelijk verhaal in AG Connect in februari 2023: recruiters die in hun jacht naar developers, DevOps-specialisten en data scientists een loopje nemen met de werkelijkheid. Zoals over de mogelijkheid om remote te werken, of over de hoogte van het salaris. ‘Een salaris van 7.000 euro bruto per maand werd me meerdere keren voorgehouden’, vertelt bijvoorbeeld een DevOps-specialist. ‘Maar als je in gesprek gaat, blijkt dat allemaal toch iets te mooi om waar te zijn: Je moet dan namelijk allerlei dingen zelf gaan betalen, zoals een deel van je pensioen. Onder de streep wordt het dan toch gauw 6.000, 5.000 of nog minder per maand.’
‘Veel lokkertjes hadden uiteindelijk dit soort addertjes onder het gras.’
Ook over extraatjes als opleidingsbudgetten deden de recruiters de zaak vaak iets mooier voor dan de werkelijkheid. Wat net zo goed geldt voor de buitenlandtripjes die hij van diverse recruiters kreeg aangeboden. ‘Dan denk je: lekker een weekje naar de zon, om een ontwikkelcursus op IT-gebied te volgen. Maar uiteindelijk blijkt dat je alles gewoon zelf moet betalen en dat het bedrag over 5 jaar uitgesmeerd wordt teruggestort. Dus: als je er toch bent ingetuind, zit je 5 jaar aan de ‘schuld’ bij je werkgever. Veel lokkertjes hadden uiteindelijk dit soort addertjes onder het gras.’
#8. Cartoon van de maand
Bron: van9tot5
Iets over het hoofd gezien?
In de rubriek ‘De maand in werving’ belichten we trends en ontwikkelingen voor iedereen in de wereld van recruitment. In februari 2023 iets belangrijks over het hoofd gezien? Meld het ons!
Beluister de podcast
Liever luisteren? Martijn Hemminga en Peter Boerman maken ook elke maand een podcast over dit nieuwsoverzicht. Beluister hier de meest recente opname: