De jaarwisseling lijkt alweer een eeuwigheid geleden, na weer een maand vol met groot en klein nieuws. Wat te denken van de stroperige formatie, van Westlandse protesten tegen de spreidingswet, van mogelijk legale cocaïne (en recordvangsten in de Belgische en Nederlandse havens), een op meerdere manieren uit te leggen rapport over migratie (en in de praktijk tegengestelde bewegingen), agressieve Houthi’s bij Jemen, of de eerste reis van het grootste cruiseschip ooit gebouwd? Zo was er in januari 2024 weer genoeg om je over op te winden. Maar wat gebeurde er verder allemaal dat voor de recruiters van Nederland van belang is?
#1. Mixed signals over de arbeidsmarkt
In de eerste plaats maar even kijken naar de algemene stand van zaken op de arbeidsmarkt. Want daar kwamen veel signalen over binnen. Zo bleek in allerlei sectoren het personeelstekort nog groot, en lijken mogelijke plannen van het nieuwe kabinet dit alleen nog maar te verergeren, maar viel tegelijk ook een ‘keerpunt‘ op de arbeidsmarkt te zien. Opvallend nieuws van het CBS: in 2023 daalde vooral de werkloosheid onder 45-plussers, terwijl het totale werkloosheidspercentage in december precies gelijk lag aan het gemiddelde over het hele jaar. Dus hier bleek bepaald nog geen stijging in te signaleren.
Ander arbeidsmarktnieuws kwam van de ABU MarktMonitor, die liet zien dat de uitzendbranche in december 2023 ineens weer de wind in de rug kreeg. Na maanden van daling in omzetcijfers, bleek aan het eind van het jaar plots een (flinke) plus te noteren.
Terwijl uit een analyse van de Rabobank deze maand blijkt dat de spanning op de arbeidsmarkt wel degelijk aan een duidelijke neergang begonnen is, maar tegelijk historisch gezien nog steeds hoog blijft. Volop mixed signals dus. Maar we houden het verder in de gaten.
#2. Problemen bij selectietool EU
Het Concours van de Europese Commissie is het paradepaardje van werving en selectie. Het geldt als een van de zwaarste selectietrajecten van heel Europa. Maar de nieuwe online selectietool die hiervoor vorig jaar werd geïntroduceerd door het Europese Bureau voor Personeelsselectie (EPSO) ligt onder vuur, na klachten over de techniek en de privacy, en is daarom tot nader order on hold gezet.
Het online testsysteem zou juist moeten bijdragen aan een ambtenarenapparaat dat een betere afspiegeling is van de samenleving.
Er zijn bijvoorbeeld klachten over de eis dat kandidaten tijdens de test hun camera moeten aanzetten, wat er onder meer toe leidde dat als een kat in beeld was, het hele assessment ongeldig werd verklaard. Een andere kandidaat werd gevraagd haar trui omhoog te trekken om te laten zien dat ze echt zwanger was. De test wordt geleverd door het Amerikaanse Prometric, techleverancier van test- en beoordelingsoplossingen voor veel licentie- en certificeringsorganisaties, academische instellingen en overheidsinstanties. Het bedrijf bestaat al meer dan 30 jaar en ondersteunt meer dan 25 miljoen examenuren op testlocaties in meer dan 180 landen over de hele wereld. In Nederland heeft het bedrijf een vestiging in Amsterdam.
Het idee van het nieuwe online testsysteem was nu juist dat dit zou bijdragen aan een ambtenarenapparaat dat een betere afspiegeling is van de samenleving – sociaal diverser vooral, geografisch beter gespreid en minder ‘wit’. Bovendien is een online selectieprocedure in theorie milieuvriendelijker dan wanneer kandidaten op en neer naar Brussel moeten reizen. Daarnaast zou de nieuwe procedure per kandidaat slechts 6 maanden in beslag nemen, minder dan de helft van de 13 maanden die het tot dan toe had gekost. Een veelbelovend initiatief, zo leek het. Maar niet elke verandering blijkt dus meteen een verbetering. Al zegt de Commissie zelf dat het aantal klachten wel meeviel: met een aantal van 197 op een totaal aantal tests van 4.600.
#3. Zzp’ers: best belangrijk
Geen zin om aan de Europese selectie mee te doen? Dan kun je altijd nog zzp’er worden. Daarmee zou je bepaald ook niet de enige zijn. De afgelopen 10 jaar is het aantal zelfstandigen zelfs met zo’n 370.000 mensen gegroeid, berekende het CBS in januari 2024, van 1,23 naar 1,6 miljoen, bijna 1 op de 6 werkenden dus. De grootste groep (zo’n 123.000 mensen) werkt als accountant, financieel specialist, econoom, bedrijfskundige of organisatie- en beleidsadviseur.
De bouw telt 120.000 zelfstandigen, vooral timmerlieden, behangers, schilders, pijpfitters en loodgieters. Daarnaast werken in de persoonlijke dienstverlening nog eens zo’n 105.000 mensen voor zichzelf als kok, barman, kapper, kelner, reisbegeleider of schoonheidsspecialist. Bij de artsen, therapeuten en gespecialiseerde verpleegkundigen gaat het om 96.000 mensen, gevolgd door verkopers (89.000) en auteurs en kunstenaars (83.000).
De economische waarde van al die zelfstandig professionals mag niet onderschat worden.
De economische waarde van al die zelfstandig professionals mag vooral ook niet onderschat worden, blijkt uit een rapport dat de HeadFirst Group in januari 2024 uitbracht. Volgens hun berekeningen zorgen hoogopgeleide zelfstandige professionals (zzp’ers) in Nederland jaarlijks voor een economische waarde van 17,3 miljard euro, en leveren zij meer belasting op (1,6 miljard) dan de overheid door hen aan sociale premies misloopt (1,3 miljard). Hoogopgeleide zzp’ers zorgen voor een positief saldo van 4,4 miljard euro per jaar, aldus het rapport, voornamelijk door extra productie en winst, en een hogere productiviteit.
#4. Niet alleen baangroei in de Randstad
En dan: eventjes afrekenen met een mythe. Want we mogen vaak denken dat al het werk zich steeds meer concentreert in de Randstad, en dat daardoor in de randen van Nederland steeds minder werk overblijft, in werkelijkheid is daarvan geen sprake, aldus het Planbureau voor de Leefomgeving in januari 2024. De vrees dat concentratie van werkgelegenheid in de Randstad (en Eindhoven) ten koste gaat van andere gebieden blijkt volgens de onderzoekers dus ongegrond.
De afgelopen 25 jaar nam het aantal banen bijna overal toe, concludeert het PBL. Het is dus ook niet noodzakelijker wijs zo dat inwoners massaal besluiten te verhuizen naar de Randstad en het voorzieningenaanbod voor de achterblijvers in de rest van Nederland verschraalt. In slechts 15 gemeenten lag het aantal banen in 2022 lager dan in 1996. Het gaat om zowel gemeenten aan de randen van het land (Brunssum, Den Helder, Vlissingen, Weert, Hulst, Geertruidenberg en Eemsdelta) als gemeenten in de Randstad (Leidschendam-Voorburg, Rijswijk, Heemstede, Bloemendaal, Zoeterwoude, Drechterland en Aalsmeer).
#5. Korter forensen steeds belangrijker
En dan blijven we even bij een stukje ruimtelijke ordening en verkeer. Want uit het PBL-onderzoek mag blijken dat het aantal beschikbare banen per inwoner binnen een bereisbare afstand van 25 kilometer de afgelopen jaren in heel Nederland toenam, uit onderzoek van Nationale Vacaturebank, dat in januari verscheen, blijkt dat werkenden dit ook steeds belangrijker vinden. Althans: ruim de helft van de Nederlanders (53%) geeft aan dat ze sinds corona meer waarde zijn gaan hechten om aan een baan in de buurt. Met name in regio West is dit een grotere rol gaan spelen, waar 6 op de 10 werkenden liever een kortere reisafstand naar werk ziet.
Dat met name regio West een korte reisafstand ambieert, hangt natuurlijk samen met het steeds groter wordende fileleed in de Randstad. Ook de wens om meer thuis te werken, speelt hier een grotere rol dan in de rest van Nederland. Uit het onderzoek blijkt verder dat respondenten met een universitair diploma het belangrijker vinden om dichter bij huis te werken dan mbo’ers.
Het onderzoek werd gedaan ter gelegenheid van de lancering van een nieuwe tool, waarmee bezoekers kunnen filteren op postcode, en ze bijvoorbeeld op een plattegrond kunnen zien in welke straat welke banen worden aangeboden.
#6. Hè hè, eindelijk weer eens een bijzondere vacature…
We hadden al die beroemde ‘Head of Godverdomme Alles’-vacature van De Vloer. En de bijzondere vacaturetekst van ClubgeistBVH. Maar verder? Het blijft toch altijd met een lantaarntje zoeken naar vacatures waarin het randje wordt opgezocht, waar echte creativiteit doorheen sijpelt. Maar in januari 2024 dook er weer eens eentje op, en die wist meteen flink de aandacht te trekken. Het was dit keer Eetbar de Stadt uit Den Bosch die alle credits mocht verzamelen, door nu eens ongegeneerd alle clichés te lijf te gaan in hun vacature voor een fulltime (ja, echt fulltime) medewerker.
Dit bericht op Instagram bekijken
#7. De grootste clichés op cv’s
En ja, we hadden het er al over: clichés en dooddoeners. De wereld van werving en selectie ligt er vol mee. En niet alleen in Nederland. Ze laten zich bovendien maar moeilijk verdrijven, blijkt uit onderzoek van cvster.nl op basis van bijna 7 miljoen cv’s uit 30 landen over de hele wereld. Zo komt op ruim 1 op de 5 cv’s in Nederland terug dat een kandidaat ‘sociaal’ is, en noemen zo’n 1 op de 6 sollicitanten zichzelf ‘leergierig’, ‘flexibel’ en ‘betrouwbaar’.
In Maleisië benadrukt 63,4% van alle werkzoekenden zijn computerskills.
Opvallend is dat er op Nederlandse cv’s vooral veel soft skills worden genoemd. Praktische (en meer meetbare) vaardigheden zoals programmeren, talenkennis, copywriting en het werken met verschillende computerprogramma’s worden veel minder vaak genoemd. In veel andere landen is dat anders. Wereldwijd staat ‘Microsoft Office’ bijvoorbeeld op de derde plaats van meest genoemde vaardigheden. Van alle sollicitanten wereldwijd benadrukt 22% op hun cv dat zij goed kunnen werken met deze kantoorsoftware. In Maleisië gaat het zelfs om 63,4% (!) van alle werkzoekenden.
#8. Cartoon van de maand
Bron: van9tot5
Iets over het hoofd gezien?
In de rubriek ‘De maand in werving’ belichten we trends en ontwikkelingen voor iedereen in de wereld van recruitment. In januari 2024 iets belangrijks over het hoofd gezien? Meld het ons!
Beluister de podcast
Liever luisteren? Martijn Hemminga en Peter Boerman maken ook (bijna) elke maand een podcast over dit nieuwsoverzicht. Beluister hier de meest recente opname:
Lees ook
- 7 dingen die ons opvielen in december 2023
- 7 dingen die ons opvielen in november 2023
- De maand in werving: 7 dingen die ons opvielen in oktober 2023
- De maand in werving: 7 dingen die ons opvielen in september 2023
- 7 dingen die ons opvielen in augustus 2023
- 7 dingen die ons opvielen in juli 2023
- Alle maandoverzichten
Credit foto boven: Royal Caribbean