Een journalist die zich gaat bezighouden met het klimaat. Een relatiemanager bij een duurzame vermogensbeheerder. Of een bestuurssecretaresse (m/v/x) bij Milieudefensie. Het is tegenwoordig niet moeilijk om ‘groene banen’ te vinden. Nu de klimaattop in Glasgow zijn einde nadert, valt op dat het thema klimaatverandering ook de arbeidsmarkt stevig in zijn greep houdt. Op allerlei terreinen.
Vergeleken met 2017 is het aantal duurzame vacatures met 56% gestegen.
Zo meldde Indeed deze week een forse groei in het aantal ‘groene’ vacatures. Vergeleken met 2017 is het aantal vacatures waarin begrippen als duurzaamheid, klimaatverandering en biodiversiteit voorkomen in de titel en de hoofdtekst van een vacature met 56% gestegen, aldus de vacaturesite. Volgens Arjan Vissers (hoofd strategie van Indeed Nederland) gaat het om banen die echt als groen gekwalificeerd kunnen worden. Zo is het aantal vacatures dat wordt aangeboden om duurzaamheid en biodiversiteit te bevorderen en klimaatverandering tegen te gaan, in het afgelopen jaar met bijna 20% toegenomen.
Ecologische voetafdruk
Niet alleen een activist bij een milieuorganisatie telt als groene baan, zegt Vissers. ‘Ook een organisatie in de bancaire sector die geldt als duurzame belegger is een voorbeeld van een groene baan.’ Ook in zoekopdrachten van werkzoekenden duiken duurzame termen vaker op dan 4 jaar geleden. De belangstelling voor groene banen is in die tijd met 33% gestegen. ‘Die toenemende populariteit van groene banen verbaast mij niet’, zegt Vissers. ‘Vooral onder jongere generaties horen we een steeds duidelijkere voorkeur voor een baan die bijdraagt aan een betere wereld.’
‘Die toenemende populariteit van groene banen verbaast mij niet.’
Ook recruiter Robert Walters meldt een toenemende populariteit van groene banen bij werkzoekenden. ‘Zeker onder jongere generaties is er veel aandacht voor de klimaatproblematiek’, constateert managing director José Bokhorst. ‘In hun privéleven nemen zij stappen om hun ecologische voetafdruk te verminderen, zoals minder vlees eten of gebruik maken van deelauto’s. Dat soort commitment willen ze ook terugzien bij werkgevers.’
Steeds meer groene banen-sites
Niet alleen is er steeds meer aanbod van groene banen, en steeds meer vraag bij werkzoekenden, ook verschillende jobboards springen in op de trend. Zo startte Patrick Schneider recent nog een nieuw initiatief, onder de naam baanmetimpact. Deze vacaturebank is bedoeld ‘om samen de transitie naar een duurzamere maatschappij in gang te zetten of te versnellen’, aldus Schneider, en ‘duurzame bedrijven aan werknemers en werknemers aan duurzame bedrijven te koppelen.’
‘Als werkgever kies je hier niet alleen voor werkervaring, maar ook voor persoonlijkheid en overtuigingen.’
‘Als werkgever kies je hier niet alleen voor werkervaring, maar ook voor persoonlijkheid en overtuigingen. De matchmaking vindt niet plaats op basis van enkel cv en vacaturetekst, je kunt veel meer informatie delen in tekst en beeld’, aldus Schneider. Op de website staan al een flink aantal duurzame vacatures van bijvoorbeeld de snelgroeiende verpakkingsvrije supermarkt Pieter Pot. Maar ook partijen zoals De Vegetarische Slager, Seepje, Yumeko en Royal Auping zoeken er mensen, net als het Utrechtse Rebottled, dat glazen maakt van oude wijnflessen, of BE O Lifestyle, dat waterflessen maakt van plantaardig suikerrietafval. ‘Stuk voor stuk duurzame ondernemers die een podium verdienen’, aldus Schneider.
Nog meer voorbeelden
Een mooi initiatief, maar Schneider is bepaald niet de eerste die duurzame, groene banen op één site wil verenigen. Nog een paar voorbeelden:
- Duurzame Vacaturebank – Deze vacaturebank specialiseert zich sinds 2007 (!) in duurzame vacatures waar werkgevers en -zoekenden samenkomen.
- OneWorld – OneWorld is de grootste Nederlandse journalistieke website die zich inzet voor een duurzamere en eerlijkere wereld. Op de website zijn verschillende vacatures te vinden bij duurzame organisaties.
- Sustainable Talent – Loopbaanadviesbureau van Annick Schmeddes dat gespecialiseerd in de duurzame arbeidsmarkt. Je kunt er terecht voor vacatures en loopbaanbegeleiding.
- Greenjobs – Waarschijnlijk de grootste vacaturebank voor duurzame en impactvolle banen in Nederland. Op dit platform vind je trouwens niet alleen groene banen, maar ook opdrachten, stages en vrijwilligerswerk. Het is een van de weinige bedrijven in Nederland met een B Corp Certification voor maatschappelijke en milieunormen. Greenjobs is daarnaast ook lid van MVO Nederland.
- The Sustainable Recruiter – Platform dat gelieerd is aan Greenjobs en een vacaturebank biedt voor iedereen die voor een duurzame organisatie wil werken. Initiatief van politicologe Annemiek Nusmeijer, een doorgewinterde recruiter met passie voor duurzaamheid en een internationale mindset.
- SDGs on stage – Zoek je een duurzame stage? Dan is deze vacaturebank een goede start.
- Humboldt Earth – In 2020 opgericht initiatief dat om ‘om iedereen die een groene baan zoekt een handje te helpen’. De site heeft een ingenieus rekensysteem dat alle vacatures een cijfer geeft. Hoe hoger het cijfer, hoe groener de vacature.
(Missen we nog een initiatief? Meld het ons!)
Duizenden groene banen
De vele initiatieven ontstaan natuurlijk niet zomaar. Duurzaamheid wordt alom als een grote banenmotor voorzien. Zo zorgt de energietransitie in 2030 voor zo’n 70.000 nieuwe banen, tegen 10.000 banen die tegen die tijd verdwenen zijn. ‘Je zag het al gebeuren op de vacaturesites: netbeheerders en installatiebedrijven vroegen al om honderden mensen’, aldus Olof van der Gaag, directeur van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. Maar tegelijk is dit een bedreiging, zegt hij. ‘Je moet wel de mensen kunnen vinden, anders stagneert de energietransitie of wordt die duurder.’
Het 2 jaar geleden gesloten Klimaatakkoord kan – net als het eerdere Energieakkoord – duizenden nieuwe arbeidsplaatsen creëren. Maar om die groene banen in te vullen, moet wel een match worden gevonden op de arbeidsmarkt. Maar geschoolde werknemers, op de juiste plaatsen, zijn momenteel bijzonder schaars. ‘Wij zien een toenemende werkgelegenheid bij met name energiebesparingsactiviteiten zoals isoleren, en bij de installatie van zonnepanelen’, zei Frank Notten van het CBS hierover vorig jaar tegen nu.nl. ‘Ook het aantal banen gerelateerd aan elektrisch vervoer en het elektriciteitsnet stijgt al jaren.’
Banenmachine
Er verschijnen diverse rapporten die in kaart proberen te brengen hoeveel (extra) groene banen de komende jaren precies te verwachten zijn. Zo is fossiele brandstoffen vaarwel zeggen niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de arbeidsmarkt, stelt Richard van de Sanden, hoogleraar en wetenschappelijk directeur van instituut voor duurzame energie EIRES. De overstap naar waterstof als energiebron kan volgens hem Nederland tot wel 41.000 nieuwe banen opleveren.
CO2-reductiemaatregelen kunnen een flinke impuls voor de arbeidsmarkt opleveren.
Ook Ecorys stelde in februari dit jaar dat CO2-reductiemaatregelen een flinke impuls voor de arbeidsmarkt kunnen opleveren. Een banenmachine, met andere woorden. En het UWV kwam in juni met een speciale ‘inspiratiekaart‘ voor ‘klimaatbanen’, zoals monteurs van zonnepanelen en warmtepompen, maar ook hoveniers voor de aanplant van bomen.
Vreselijk ingewikkeld
Maar makkelijk zal het niet worden om al die banen vervuld te krijgen, constateerden vorige week nog 5 auteurs, verenigd in De Buitenboordmotor, nog zo’n project dat inzet op ‘reskilling‘ en waar onder meer KPN en de Rabobank nauw bij betrokken zijn. ‘Onze arbeidsmarkt is er simpelweg niet op gericht om tekorten op te lossen’, schreven ze. ‘Het systeem frustreert iedereen die wil overstappen naar een andere sector. De coronacrisis liet zien dat er voldoende animo is te switchen als er op plekken geen werk meer is, zoals horeca en evenementenbranche. Toch blijft doorstromen naar plekken waar mensen echt van betekenis zijn, zoals de energiesector of de zorg, nog altijd vreselijk ingewikkeld.’
‘Doorstromen naar plekken waar mensen echt van betekenis zijn blijft nog altijd vreselijk ingewikkeld.’
Vooral ‘diploma- en cv-discriminatie’ frustreert die gewenste én noodzakelijke doorstroming, aldus de auteurs. ‘Het is hoog tijd om mens en baan te matchen op onderliggende kwaliteiten en nodeloos ingewikkelde en langdurige zij-instroomtrajecten in te ruilen voor superscholing: flexibel en modulair onderwijs dat overstappers alleen datgene leert dat ze nodig hebben’, zo stelden ze. ‘Om de circulaire economie mogelijk te maken, is een circulaire arbeidsmarkt nodig waar talenten optimaal worden benut en ‘hergebruikt’.’
Verduurzaming arbeidsmarkt óók nodig
Net als verduurzaming van de energievoorziening nodig is, geldt dat ook verduurzaming van de arbeidsmarkt, stellen ze. ‘Er is meer dan een miljard euro voor beschikbaar binnen bedrijven, bij de overheid en bij branche-organisaties. Maar dat geld wordt verbazingwekkend genoeg nauwelijks structureel ingezet om overstappers van sector naar sector duurzaam te begeleiden.’
‘Er is meer dan een miljard euro voor beschikbaar. Maar dat geld wordt nauwelijks ingezet.’
En dat is dus wel volop nodig voor de volgende stap in verduurzaming van de economie. Anders kunnen we de komende jaren blíjven constateren dat er steeds meer vacatures voor groene banen zijn, en ook steeds meer vacaturesites. Maar zal het aan de andere kant ook bijna onmogelijk blijven om die vacatures ook duurzaam in te vullen. En dat laatste, dat is iets wat niemand lijkt te willen.