In Nederland mag het dan niet echt een onderwerp van gesprek zijn, in andere landen is de vierdaagse werkweek het afgelopen jaar echt ‘een dingetje’. In België zijn ze er nu een jaar mee aan het experimenteren, in Groot-Brittannië hielden ze de grootste proef ooit ermee, en ook Duitsland, Portugal en Spanje gingen recent overstag. Zelfs in de VS en Canada schijnt er veel belangstelling te zijn voor kortere werkweken (met gelijkblijvend salaris).
Geloven we in Nederland misschien niet dat je in 4 dagen net zo productief kunt zijn als in 5?
Aan Nederland lijkt de trend evenwel voorbij te waaien. Hoe komt dat toch? Is dat omdat we in Nederland al jarenlang een sterke deeltijdcultuur hebben? Geloven we misschien niet dat je in 4 dagen net zo productief kunt zijn als in 5? Of is er iets anders aan de hand? Hebben we gewoon iets anders aan ons hoofd, als het gaat om de ongekend krappe arbeidsmarkt?
Jong en oud
Het CBS meldt dat van alle werkenden in Nederland zo’n 48% in deeltijd werkt. Dat aantal is overigens wel scheef verdeeld. Van de vrouwen werkt ongeveer 70% in deeltijd, van de mannen 28%. En ook als je kijkt naar leeftijd vallen de verschillen op. Jongeren tot 25 jaar, zeker als zij nog onderwijs volgen, en 65‑plussers werken veel vaker in deeltijd dan de andere leeftijdsgroepen.
Maar kijken we naar de overige leeftijdsgroepen, dan valt op dat juist jongeren in hun eerste baan/banen opvallend weinig voor een deeltijdfunctie opteren. Het cliché over de nieuwe generaties mag dan zijn dat ze erg veel waarde hechten aan hun werk/privébalans, de realiteit is dat de 25- tot 35-jarigen van alle leeftijdscohorten het minst in deeltijd werken. En dat neemt bovendien alleen maar af, blijkt uit een nieuwe analyse van Intelligence Group. Terwijl het percentage deeltijdwerkers onder de 55-plussers de afgelopen jaren juist enorm is toegenomen, met name sinds de coronacrisis.
‘Pot verwijt de ketel’
‘Fantastisch nieuws’, reageert Intelligence Group-directeur Geert-Jan Waasdorp op de nieuwe cijfers. ‘De nieuwe generatie wil blijkbaar doorpakken. Het verwijt aan jongere generaties dat ze niet willen werken lijkt hiermee ongegrond. De pot verwijt de ketel…’, zegt hij zelfs, verwijzend naar de oudere generaties die juist wél vaker voor een deeltijdbaan lijken te gaan.
‘Het verwijt dat jongere generaties niet zouden willen werken lijkt ongegrond.’
Volgens Waasdorp voltrekt het deeltijdwerk zich op de arbeidsmarkt volgens een relatief vast patroon. Jonge mensen die nog studeren werken massaal in deeltijd – wat het algemene beeld een beetje vertroebelt. Maar na hun afstuderen gaan ze vervolgens eerst vaak voltijd werken. ‘De reden: geld verdienen, huis kopen, voorbereiden om huisje boompje beestje.’ Bij de mensen tussen de 35 en 45 jaar, als de kinderen komen, zie je vervolgens het aantal deeltijdwerkers weer wat stijgen, om daarna, na de 45ste verjaardag, weer wat te dalen.
Vrouwen maken inhaalslag
Nog een opvallende bevinding in de analyse van Intelligence Group is dat vrouwen druk bezig zijn met een inhaalslag op de arbeidsmarkt. Zowel mannen als vrouwen zijn de afgelopen jaren gemiddeld méér uren per week gaan werken, maar het effect bij vrouwen is veel sterker dan bij mannen. Waar 10 jaar geleden vrouwen ongeveer 27% minder uren werkten dan mannen, is dat nu nog maar 21% minder.
Een oorzaak daarvan kan mogelijk gevonden in de coronasituatie, vermoedt Waasdorp. ‘Thuiswerken is nu meer normaal geworden. Daardoor kunnen vrouwen makkelijker meer uren maken. Een situatie die voor covid minder vanzelfsprekend was.’ Maar dat het aantal gewerkte uren over de hele linie toeneemt kan natuurlijk ook (mede) een gevolg zijn van de krapte, zegt hij. ‘Er is voldoende werk beschikbaar en daardoor zullen werkgevers eerder geneigd zijn meer uren te geven.’
Meer trends?
Meer weten over de situatie en de trends op de arbeidsmarkt? Kunnen we volgend jaar verdere afkoeling, of juist meer krapte verwachten? En hoe speel je daarop in? Het wordt allemaal besproken op 29 november, tijdens het altijd goedbezochte seminar Arbeidsmarkttrends. Met onder meer Mathijs Bouman en Eveliese Luiting als sprekers. Dus schrijf je snel in:
Eindejaarsactie
Dit en nog veel meer informatie kun je vinden in het dashboard Giant. Ben je geïnteresseerd in dergelijke gegevens over jouw doelgroep? Profiteer dan van onze aantrekkelijke eindejaarsactie: krijg 10+5 gratis doelgroepanalyses voor slechts 3.000 euro.
