Bij andere vacaturebanken is het nog de gewoonste zaak van de wereld om vacatures te plaatsen waar je bij de functie-eisen om een ‘moedertaal’ vraagt (zie bijvoorbeeld 1 of 2). Maar bij Indeed krijg je je vacature tegenwoordig terug. Vraag je om een ‘native speaker’? Indeed antwoordt je netjes dat je de regel eerst moet verwijderen, voordat het platform je vacature live zet.
‘Ik wil u erop wijzen dat het gebruik van zinnen als ‘Nederland als moedertaal’ kan worden geïnterpreteerd als discriminatie.’
‘Ik wil u erop wijzen dat het gebruik van zinnen als ‘Nederland als moedertaal’, ‘Nederlands moet uw eerste taal zijn’ kan worden geïnterpreteerd als discriminatie. Dit kan impliceren dat werkzoekenden uit een bepaald deel van de wereld moeten komen of tot een bepaalde etnische groep moeten behoren om te kunnen solliciteren. Door echter woorden te gebruiken als ‘tweetalig’, ‘vloeiend’ of ‘moet … beheersen’, worden werkzoekenden die meerdere talen spreken, ongeacht hun nationale afkomst of etnische achtergrond, meer aangemoedigd om te solliciteren.’
Parafrases
Het past bij een beleid dat Indeed al langer heeft ingezet om vooroordelen en bias in het recruitmentproces te verminderen. ‘Bedrijven kunnen het zich simpelweg niet veroorloven om geschikte kandidaten over het hoofd te zien vanwege een (onbewust) vooroordeel van de hiring manager of anderen in het recruitmentproces’, aldus Managing Director Benelux Stan Snijders. Dat gaat dan niet alleen over taal, maar bijvoorbeeld ook over het recruitment van mensen met een beperking.
‘Bedrijven kunnen het zich niet veroorloven om geschikte kandidaten over het hoofd te zien vanwege een (onbewust) vooroordeel.’
De term ‘moedertaal’ is overigens niet helemaal verdwenen op Indeed. Een vlugge zoektocht levert allerlei parafrases op, zoals ‘Is Nederlands je moedertaal of je kan (sic) het goed verstaan en lezen’; ‘Uitstekende beheersing van de Nederlandse taal (niveau moedertaal)’, ‘Je spreekt en schrijft Nederlands en Engels op moedertaal niveau’, of ‘Spreekt Nederlands alsof het je moedertaal is’. Bijna hetzelfde misschien, maar toch subtiel anders. En inderdaad uitnodigender voor iedereen voor wie Nederlands niet de moedertaal is.
Inclusief genoeg?
Hoe inclusief zulke frasen zijn valt overigens ook nog wel te bezien. De Haagse Hogeschool vroeg in een vacature voor een docent bij International Public Management (IPM) vorig jaar om ‘een uitstekende beheersing van de Nederlandse taal’, ondanks dat de voertaal van deze opleiding Engels is. Het College voor de Rechten van de Mens stelde daarna dat dit wel degelijk discriminerend was voor medewerkers met een niet-Nederlandse achtergrond.
‘Soms worden we geconfronteerd met onbewuste of bewuste onbekwaamheid op dit gebied.’
‘In ons visiedocument staat beschreven dat De Haagse een inclusieve gemeenschap wil zijn, met gelijke kansen voor iedereen’, antwoordde het College van Bestuur hier daarna op. ‘Soms worden we echter ook geconfronteerd met ‘onbewuste of bewuste onbekwaamheid’ op dit gebied en hier ligt voor ons een structurele en gezamenlijke uitdaging. We nodigen iedereen van harte uit om hierin met ons mee te denken.’ Want alleen zo kun je werken aan een inclusief wervingsbeleid, waarbij je enerzijds duidelijk aangeeft wat je precies zoekt, maar anderzijds niemand daarbij op voorhand uitsluit.
Als het maar relevant is
‘Ik zie het helaas nog steeds veel gebeuren dat er in vacatureteksten als eis wordt genoemd dat je de Nederlandse taal in woord en geschrift uitstekend beheerst’. Terwijl dat vaak niet per se noodzakelijk is om de functie goed uit te kunnen voeren’, stelt bijvoorbeeld Deborah Pluijmaekers, Marketing Manager bij Erasmus Economics & Business Executive Education en expert op het gebied van inclusieve (vacature)teksten.
‘Helaas wordt nog in vacatureteksten vaak als eis genoemd dat je de Nederlandse taal uitstekend beheerst.’
‘Van een solliciterende docent Nederlands of een copywriter van Nederlandstalige teksten mag worden gevraagd dat deze de taal uitstekend beheerst’, stelt ze. ‘Stelregel hierbij is dat de taal een specifieke eis moet zijn om de functie goed uit te kunnen voeren.Indirect onderscheid is dus niet altijd verboden. Indirect onderscheid is toegestaan wanneer dat onderscheid objectief gerechtvaardigd wordt door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn. Maar bij heel veel functies is dat in het kader van de (Nederlandse) taaleis niet het geval.’
Meer weten?
Meer over Indeed en inclusiviteit? Hier en hier.