Als het gaat om het lerarentekort, is het inmiddels ‘kwart over 12’, zegt Maarten Bos. Met zijn platform Schoolery wil hij scholen een alternatief bieden voor de recruiters die denken in het onderwijs snel geld te kunnen verdienen.
Recruiters staan er bepaald niet bij iedereen goed op. Maar in weinig sectoren is er zoveel dedain voor ze als in het onderwijs. ‘Moreel verwerpelijk’, tekende de Volkskrant eind vorige maand op over praktijken waarbij recruiters leraren benaderen om die vervolgens bij andere scholen te plaatsen, waarna een ware domino aan vacatures ontstaat. De enige winnaar in deze strijd: de recruiter. En zeker niet: het onderwijs, zo concludeerde de krant.
‘Steeds absurdere bedragen’
Het is een frustratie en ontwikkeling die ook Maarten Bos herkent. Ook deze voormalig gymleraar, nu werkzaam als ondernemer en coach in sport en bedrijfsleven, maakt zich er zorgen over dat recruiters ‘steeds absurdere bedragen’ gaan vragen voor bemiddeling van leraren. Zeker nu de krapte in de sector alleen maar lijkt toe te nemen. ‘Het probleem is veel groter dan de meesten van ons denken. Het lerarentekort raakt ons de komende decennia allemaal en op een grotere schaal dan we kunnen overzien, als er niet snel ingegrepen wordt.’
‘Het probleem is veel groter dan de meesten van ons denken. Het lerarentekort raakt ons allemaal’
Dat de recruiters binnen de onderwijssector goede zaken doen, dat kan hij zich wel voorstellen. ‘Ze hebben goed uitgedachte businessmodellen.’ Maar hij ziet het tegelijkertijd met lede ogen aan. Reden waarom Bos begin dit jaar besloot: dit móét anders kunnen. Hij liet een innovatief platform bouwen, Schoolery, waarmee hij de plaatsing van onderwijsprofessionals sneller, betaalbaarder en meer op maat wilde maken. Dat zou een zekere verhoogde mobiliteit kunnen veroorzaken, denkt hij. ‘Niet dat die nu slecht is, maar uiteindelijk wordt zo de uitval in de eerste 5 jaar na een lerarenopleiding – momenteel zo’n 35% – teruggebracht.’
Makkelijk en laagdrempelig verbinden
Idee van het platform is dat het aan de ene kant professionals en aan de andere kant onderwijsinstellingen makkelijk én laagdrempelig met elkaar verbindt. De abonnementsprijzen zijn laag, ‘zodat scholen ze ook nog kunnen betalen’, aldus Bos. Voor leerkrachten en andere werknemers in het onderwijs is aanmelding zelfs helemaal gratis, net als de aangeboden lezingen en workshops. Alles voor een goede match, zegt Bos. En dus het liefst zonder het onderwijs op onnodige kosten te jagen.
Het begon met een matchingstool
Het begon met een matchingstool gebaseerd op meer dan alleen hard skills. Inmiddels kunnen leraren (in spe) er ook terecht voor onafhankelijke, vakoverstijgende en gepersonaliseerde coaching op basis van de persoonlijke voorkeuren, kunnen ze (soms: bijna) gratis kennissessies volgen, en komt er na de zomer een gamified assessment bij, op basis van AI, waarmee leraren en studenten van lerarenopleidingen in zo’n 20 tot 30 minuten bijvoorbeeld hun organisatorisch en analytisch vermogen, creativiteit en communicatievaardigheden in kaart kunnen brengen.
‘Er zijn 7.700 scholen in Nederland. Die zijn nog lang niet allemaal aangesloten’
Wat begin 2018 van start ging, is inmiddels een groot ‘next generation platform’ aan het worden, aldus Bos. Dat mondde binnen anderhalve maand na oprichting onder meer al uit in een nominatie voor de MKB innovatiemonitor. Maar, zegt hij ook, hij is nog lang niet waar hij zijn wil. ‘Er zijn 7.700 PO- en VO-scholen in Nederland. Die zijn nog niet allemaal aangesloten. En hoe fantastisch is het als we straks een predictive matching tool hebben ontwikkeld die een sollicitatiegesprek tot niet veel meer dan een formaliteit maakt? Het is wellicht een moonshot, maar toch…’
‘Het is al kwart over 12’
Volgens Bos is het allang voorbij ‘5 voor 12’ in het onderwijs. ‘Het is eerder kwart óver 12. Scholen werken te veel in het hier en nu – uitzonderingen daargelaten. Ze doen alles om dat dreigende gaatje na de zomer maar gevuld te krijgen.’ En dat is logisch, zegt hij. ‘Maar het lerarentekort wordt de komende jaren alleen maar erger. Dus er moet een model komen wat, op termijn, óf leraren beter kan vasthouden, óf voor meer leraren zorgt. En het liefst natuurlijk allebei.’
Over 10 jaar 11.000 leraren te weinig
Volgens een recent verschenen onderzoek van de PO Raad kampen de basisscholen na de zomervakantie met een tekort van zo’n 1.300 leraren. Over 4 jaar loopt dat op tot zo’n 4.100 fulltime leraren; in 2027 waarschijnlijk tot 11.000. Zo’n 9 op de 10 schoolbesturen verwacht in de toekomst te weinig leraren te hebben, zo blijkt uit de peiling.
‘Als je coaching goed doet, branden mensen niet binnen 5 jaar af’
Bos erkent meteen dat zijn platform niet zozeer de vijver vergroot. Tot méér leraren leidt het niet direct. Daar is echt ook meer voor nodig, geeft hij toe, waaronder: tijd. Maar, zegt hij ook, het kan wel enorm helpen het verzuim en de uitval tegen te gaan. Schoolery biedt onderwijsprofessionals namelijk (kosteloos) persoonlijk inzicht in welke factoren bij hen stress veroorzaken en hoe ze dit kunnen reduceren. Door dit inzicht, door de coaching en door ervoor te zorgen dat leraren op een school terecht komen die beter bij hen past, vallen ze minder snel uit, stelt Bos. ‘Als je dit goed doet, branden mensen niet binnen 5 jaar af.’
‘Een beetje verziekt’
Hij heeft niet de illusie dat hij het probleem helemaal kan oplossen. Maar door de werving en selectie in het onderwijs te verbeteren, laagdrempelig, minder tijdrovend en aanmerkelijk goedkoper, hoopt hij wel zijn steentje bij te dragen.
‘Als ik me een tijdje geleden bij een school kwam voorstellen, stond ik meteen met 10-0 achter’
De onderwijsmarkt is nu ‘een beetje verziekt’ door recruiters die enerzijds absurd hoge bedragen vragen aan scholen en anderzijds gouden bergen beloven aan aankomend leerkrachten, zegt hij. En dat nota bene in de kraamkamer van het onderwijs; de lerarenopleidingen. ‘Als ik me een tijdje geleden bij een school kwam voorstellen, stond ik al meteen met 10-0 achter. “Daar heb je er weer zo eentje”, zag ik ze dan denken. Maar inmiddels is dat gelukkig aan het kantelen. Want ik wil dat het anders gaat; eerlijker en transparanter. Dat kan wél.’