Van auto’s tot gereedschappen, in de samenleving delen we steeds meer met elkaar. Maar talent nog nauwelijks. Terwijl mensen juist sterk kunnen groeien als ze op meer plekken ervaring kunnen opdoen, stelt Wieke Dijkstra, een van de keynote sprekers op Werf& Live.
Met talent omgaan zat er al vroeg in bij Wieke Dijkstra. Niet alleen met haar eigen talent, maar ook met dat van anderen. Niet voor niets stond ze als hockeyster in het veld toen het Nederlands team twee Champions Trophy’s, een EK, een WK en een gouden medaille op de Olympische Spelen in Peking won.
Op Werf& Live vertelt ze binnenkort hoe ze denkt dat ook andere organisaties meer uit talent kunnen halen. En dat begint volgens haar al bij de werving. “Waarom komt bijvoorbeeld in 99% van de vacatureteksten het woord ‘inzet’ niet voor? Juist of een kandidaat zich ergens voor kan motiveren is tegenwoordig belangrijk om te weten of iemand succesvol zal zijn of niet.”
‘Waarom komt in 99% van de vacatureteksten het woord ‘inzet’ niet voor?’
Volgens Dijkstra richten (te) veel organisaties zich in hun werving en selectie nog enkel op ervaring en vakinhoudelijke kennis. “Vacatureteksten zijn vaak zó lang en zitten vaak zó vol met eisen en bulletpoints dat je als kandidaat geen eens zin meer hebt om ze allemaal te lezen.”
De vrije trappen van Ronaldo
En dan zijn veel van die eisen ook nog eens nauwelijks relevant, zegt ze. Of hooguit voor beperkte tijd, voor die ene functie, en niet voor de toekomst van de kandidaat. Waar bedrijven hun sollicitanten volgens haar beter op kunnen toetsen, is een begrip wat ze ‘zelfregulatie’ noemt. Dat begrip draait om een aantal vragen, zoals: kun je doelen stellen? En kun je focussen op het gedrag dat nodig is om die doelen te halen? Heb je een plan? En heb je dan niet alleen de inzet om meters te maken, maar ook de mentale veerkracht om niet op te geven als het even tegenzit? Beschik je over reflecterend vermogen? Kun je feedback geven én ontvangen, en je gedrag na die feedback ook aanpassen?
‘Waar het om gaat is zelfregulatie: kun je feedback geven én ontvangen, en je gedrag daarna ook aanpassen?’
Ook zelfvertrouwen speelt in deze visie een belangrijke rol. Geloof je daadwerkelijk dat je kunt bereiken wat je wilt bereiken? En als je iets heel goed kunt, ben je dan ook bereid om te vragen dat te mogen doen? Om in sporttermen te blijven: “Ben je bereid elke vrije trap op te eisen, zoals Ronaldo dat doet?
https://www.youtube.com/watch?v=RmBTG6rdVtw
Het zijn zulke vragen waarop recruiters zich meer zouden mogen concentreren, zegt Dijkstra. “Samen met aanpassingsvermogen gaat het hier om de essentiële kwaliteiten om je talenten op te toetsen.”
Waarom de angst te differentiëren?
De voormalig hockeyinternational verbaast zich over de angst die veel bedrijven hebben om hun HR-beleid te differentiëren naar de specifieke talenten van hun medewerkers. “Ronaldo heeft een speciale trainer voor zijn vrije trappen. Niet iedereen in dat team krijgt dezelfde training. Dat hoeft ook helemaal niet. Maar iedereen heeft wel individuele aandacht nodig voor datgene waar hij of zij al goed in is. Niet iedereen hoeft voor elk onderdeel van het spel een 7 te scoren. En dus hoef je ook niet zo te focussen op punten die bij mensen nog minder ontwikkeld zijn. Maar om als team te excelleren, moet je juist onderscheid durven maken op de positieve kwaliteiten. Als je niet durft te differentiëren, maak je het maaiveld de norm.”
Bedrijven zijn vaak bang voor het verwijt dat ze bepaalde mensen voortrekken als ze bijvoorbeeld hun opleidingsbeleid differentiëren. Ten onrechte, stelt Dijkstra. “Zolang je iedereen maatwerk levert, dan trek je niemand voor.”
“Zolang je iedereen maatwerk levert, trek je niemand voor”
In de sport wordt over het algemeen erkend dat je onderscheidend vermogen creëert ten opzichte van een ander door je sterke punten verder te ontwikkelen. Het bedrijfsleven kijkt vaak eerder vanuit een bepaalde norm naar ontwikkeling. Scoor je onder de norm? Dan word je aangestuurd om je te ontwikkelen totdat je aan die norm voldoet. “Er gaat dus veel (negatieve) energie zitten in het verbeteren van zwakke punten, waarmee je nooit onderscheidend vermogen creëert”, aldus Dijkstra.
Tussen teams en individu
Ze maakte het zelf mee in het hockey, een echte teamsport. Als team win je prijzen, en als team ga je onderuit. Ieders bijdrage is daarbij belangrijk. En dus is er júíst aandacht voor individuele ontwikkeling nodig. Welke speler brengt welke kwaliteiten in? Hoe komt iemand het best tot zijn recht? Hoe kun je het best iemands talent ontwikkelen, zodat uiteindelijk het team er weer van profiteert? En hoe help je elkaar daarbij?
“Als leidinggevende streef je ernaar je team beter te maken. Dat kan door te focussen op de ontwikkeling van het hele team door bijvoorbeeld te werken aan onderlinge vertrouwen, de samenwerking of de strategie. Maar dit kan ook doordat teamleden zich individueel ontwikkelen. Als iedereen in het team zich persoonlijk verbetert, groei je ook als team.”
Talent empowerment
Naast differentiatie noemt Dijkstra ook autonomie en ‘menselijkheid’ als randvoorwaarden voor de leeromgeving die talenten nodig hebben om zich optimaal te ontwikkelen, oftewel: voor talent empowerment, zegt ze: “talent stimuleren en faciliteren om de eigen kracht optimaal te benutten. En op die manier bij te dragen aan een groter geheel.”
‘Als iedereen in het team zich persoonlijk verbetert, groei je ook als team’
Zelf is ze er moment dagelijks mee bezig. Naast haar topsportcarrière rondde ze eerst een master in Strategisch HRM in Utrecht af, waarna ze als managementtrainee aan de slag ging bij Randstad. Daarna werd ze onder meer employer brand-manager, waar ze naar eigen zeggen leerde “hoe belangrijk het is om het eerlijke verhaal te vertellen.”
Focus op de millennialdoelgroep
Vervolgens verlegde ze haar aandacht naar de millennialdoelgroep. In 2013, een tijd van jeugdwerkloosheid, zette ze haar visie op papier over het delen van jong talent – “talentsharing” – als basis voor duurzame groei voor zowel talent als bedrijf. In 2014 kreeg ze de kans om die visie in de praktijk te brengen met de opzet van ‘Yacht trainees’, een corporate start-up waar jonge, specialistische talenten een uniek programma krijgen, waarin zij vanuit hun kracht ontwikkeld worden in wisselende omgevingen. Deze jongenren zien in 3 jaar tijd minimaal 3 bedrijven van binnen en ontwikkelen zij daar zowel hun vakinhoudelijke kennis als hun sociale skills.
‘Als bedrijven vaker hun talenten met elkaar delen, krijg je ook steeds nieuwe inzichten binnen’
Doen wat je leuk vindt, waar je goed in bent en juist dáár nog veel beter in worden om zo het verschil te maken in je werk; dat is het uitgangspunt, zo vat Dijkstra het samen. En het liefst dus in verschillende (leer)omgevingen. “Dat zou wel eens de oplossing voor ons arbeidsmarktprobleem kunnen zijn”, zegt ze. “Als bedrijven vaker hun talenten met elkaar zouden delen, kweek je niet alleen meer aanpassingsvermogen, maar krijg je als bedrijf ook steeds nieuwe inzichten binnen. Ik zou graag een oproep doen om daar meer mee aan de slag te gaan. Alles in de samenleving wordt steeds meer gedeeld. Waarom doen we dat met talent eigenlijk nog niet?”
Ikinc.
Sinds april vorig jaar runt ze haar eigen bedrijf: ikinc., waarbij de ‘ik’ staat voor “interne kracht”. Ze helpt daar individu, team en organisatie om de eigen kracht te vinden en deze verder te ontwikkelen. Haar uitgangspunt daarbij is altijd: organisaties zijn verzamelingen van ménsen. “Dat lijkt nog wel eens te worden vergeten. Management heeft het samen vaak over budget, beleid, of systemen. Maar volgens mij zou het er in de eerste plaats om moeten gaan hoe je zorgt dat je mensen gelukkig zijn in hun werk. Dan komt de rest vanzelf. Doen wat je leuk vindt, waar je goed in bent en juist de kans krijgen om je kracht te ontwikkelen is hierin een belangrijke basis.”
‘Zonder fouten te maken ontwikkel je je niet’
En laten we ook niet zo op fouten letten, vult ze daarbij meteen aan. “Zonder fouten te maken ontwikkel je je niet.” In plaats van fouten proberen af te straffen, kunnen we beter kwaliteiten stimuleren. “Laten we dus ruimte maken voor fouten. Als Messi tien keer op de paal schiet, is het nog niet meteen een slechte voetballer. Als hij de elfde keer in het doel schiet, scoort hij namelijk toch.”
Meer weten?
Wieke Dijkstra is op donderdag 16 mei 2019 een van de keynote sprekers op Werf& Live, waar ze meer zal vertellen over haar kijk op employer branding en hoe moderne organisaties open kunnen staan voor talent.