Je zou misschien denken: de burgemeester, dat is iemand met statuur. De hoogste functie in elke gemeente, dus daar zal vast wel belangstelling voor bestaan, toch? En een sollicitatiebrief mogen sturen gericht aan ‘Zijne Majesteit de Koning‘, dat lijkt op zich al héél bijzonder. Bovendien daalde het aantal gemeenten in Nederland de afgelopen 10 jaar met meer dan 15%, van ruim 400 naar 342 nu. Dus de spoeling voor wie het ambt ambieert (of al uitvoert) wordt ook nog eens snel dunner.
Ook voor de burgemeester is de krapte op de arbeidsmarkt voelbaar.
Toch is ook hier de krapte op de arbeidsmarkt voelbaar. De belangstelling voor het burgemeesterschap is in elk geval tanende. Waar een gemiddelde burgemeestersvacature in 2016 nog zo’n 30 sollicitanten opleverde, is dat in 2023 gedaald tot gemiddeld 18 (van wie slechts 5 vrouwen). En dat is iets om je zorgen over te maken, aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters. Reden waarom ze samen een nieuwe vacaturesite in het leven hebben geroepen, die niet alleen de vele open vacatures voor het ambt wil laten zien, maar ook wat het vak zo aantrekkelijk maakt.
Psst… burgemeester worden?
Het platform, dat de onmogelijke URL burgemeesterworden.politiekeambtsdragers.nl heeft meegekregen, laat niet alleen de vacatures zien die net zijn opengesteld, maar ook lopende (sollicitatie)procedures en vacatures die binnenkort vacant zijn. In totaal gaat het momenteel om ruim 80 lopende of net afgeronde procedures, dus om bijna 1 op de 4 gemeentes in Nederland. Een handige landkaart geeft in één oogopslag weer waar je als wannabe-burgemeester allemaal terecht kunt (of waar juist net een nieuwe burgemeester van start is gegaan).
Zoals het een beetje vacaturesite anno 2024 betaamt, ontbreken ook de ervaringsverhalen niet, zowel in tekst als video, waarbij vooral het aantal vrouwen opvalt. In werkelijkheid is namelijk net iets meer dan 30% van alle burgemeesters in Nederland vrouw, maar hier is duidelijk een poging gedaan om dat wat meer recht te trekken.
De site levert ook allerhande andere leuke weetjes op, zoals dat het aantal partijloze burgemeesters de laatste 2 jaar is gestegen, en dat slechts 2% onder de 40 jaar is, en bijna 80% de 50 al is gepasseerd. Ook de procedure om eventueel burgemeester te worden wordt stap-voor-stap uitgelegd, inclusief screening door de AIVD en de eventuele bespreking in de ministerraad.
Oriëntatieprogramma
De aantrekkelijkheid van het ambt heeft al langer de aandacht van het ministerie van BZK. Zo wordt al jaren subsidie verleend aan het Nederlands Genootschap van Burgemeesters om trainingen te organiseren die bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van burgemeesters. Daarnaast financiert het ministerie een oriëntatieprogramma dat moet bevorderen dat mensen het ambt beter leren kennen en de stap zetten om te solliciteren. Eenmaal in het ambt worden burgemeesters verder ondersteund bij hun integriteit, veiligheid en professionaliteit.
‘Het ambt van burgemeester is veelzijdig, maar ook veeleisend.’
‘Het ambt van burgemeester is veelzijdig, maar ook veeleisend’, aldus minister Hugo de Jonge over de nieuwe site. ‘Voor nieuwe vacatures wordt elke keer op zoek gegaan naar de meest geschikte persoon voor die plek. Verschillende gemeenten vragen immers om verschillende burgemeesters. Om zoveel mogelijk geïnteresseerden zo goed mogelijk te bereiken en hen warm te maken voor dit mooie vak, is daarom vanaf nu alle informatie op één plek te vinden. Ik roep dan ook iedereen die enthousiast is op hier een kijkje te nemen.‘