De tekorten in de zorg onoplosbaar? Moeite om zij-instromers te vinden en te binden? Dan ken je het Brabantse project Lefgozer (m/v) waarschijnlijk nog niet. In dit project worden zij-instromers binnen 1,5 jaar omgeschoold tot Verzorgende-IG niveau 3, waarmee niet alleen snel kan worden voorzien in een capaciteitsbehoefte, maar waarmee ook een ander profiel zorgmedewerker wordt geworven. En dat voor zo’n 30 zorgorganisaties, die hiervoor de handen ineen hebben geslagen. ‘Als de arbeidsmarkt moeizaam is, moet je de krachten bundelen’, zegt bedenker en projectleider Evert van Summeren. ‘Dan kun je een groter bereik neerzetten.’
‘Nu het eenmaal loopt, zie je dat het als een lopend vuurtje gaat.’
Voorafgaand aan het project ‘hadden we een verlanglijstje met (middel)grote organisaties die we zeker mee wilden hebben’, vult projectcoördinator Karen van de Ven aan. ‘Maar nu het eenmaal loopt, zie je dat het als een lopend vuurtje gaat. Bestuurders tikken elkaar aan: hé, dat is interessant. We hoeven nu niet meer zoveel moeite te doen voor partijen die willen aansluiten, ook dankzij een goed implementatieplan dat we afgelopen jaren hebben ontwikkeld. Nu kun je als organisatie vrij snel aansluiten en van start gaan.’
Podcast
Van de Ven en Van Summeren waren op 19 mei te gast bij Werf& Live, waar ze een heuse primeur beleefden. Ze namen namelijk deel aan de allereerste live editie van de podcast ‘Werving in de zorg‘, waarin Martijn Hemminga (mede-oprichter Werf& en expert arbeidsmarktcommunicatie) steeds een kijkje neemt in de wervingskeuken van een zorgorganisatie.
In verhouding tot reguliere opleidingenis het uitvalspercentage een stuk lager, net als de kosten.
In het 3,5 jaar geleden bedachte Lefgozer-traject worden zij-instromers binnen 1,5 jaar omgeschoold tot Verzorgende-IG niveau 3, waar dat normaal gesproken een traject van 3 jaar is. Dit levert niet alleen snelheid op – handig met de huidige grote capaciteitsbehoefte – maar ook mensen die al talenten meenemen die voor de betreffende zorgorganisatie ook interessant kunnen zijn. Bovendien is het uitvalspercentage een stuk lager, net als de kosten, in verhouding tot reguliere opleidingen.
Nieuwe groepen
Het succes is zelfs zo groot, dat inmiddels uitbreiding voor de hand ligt, vertelt Van Summeren. Bijvoorbeeld naar andere regio’s, maar ook naar andere beroepsgroepen. ‘Toen we begonnen was er vooral een tekort aan verzorgenden IG. Maar in september starten we nu ook een verkorte opleiding tot verpleegkundige niveau 4. En we volgen ook een soortgelijk initiatief in Rotterdam voor hbo-verpleegkundige. Als dat goed is, willen we dat ook graag kopiëren.’ En waar het project startte voor met name de ouderenzorg en thuiszorg, zijn nu ook de jeugdzorg en gehandicaptenzorg in beeld, vult Van de Ven aan.
Een groot deel van het succes zit hem in de gezamenlijke werving, vertelt hij. Het is voor de individuele organisaties vaak moeilijk om dat zelf voldoende op poten te zetten. Maar samen sta je sterk. ‘Wij weten inmiddels goed met wat voor vragen zij-instromers zitten. We zitten dan ook erg in het begin, doen ook de eerste preselectie. Dat doen we heel serieus, met gesprekken van een half uur tot drie kwartier, waarin we met de lefgozer praten over: waar zit nou jouw intrinsieke motivatie?’
‘Als het vlammetje voor de zorg is aangegaan, willen we ook dat het niet meer dooft.’
Daarna wordt de potentiële zij-instromer door het hele project heen bij de hand genomen. Zo is er onder meer een maandelijkse ‘inspiratieavond’. En mocht blijken dat voor de geïnteresseerde toch geen plek is bij een van de deelnemende organisaties, ‘dan proberen we ze toch richting iets anders te helpen’, aldus Van de Ven. ‘Als iemand die stap neemt om ons te bellen, dan gaan we echt op zoek. Als het vlammetje voor de zorg is aangegaan, willen we ook dat het niet meer dooft.’
Begeleiding
Begeleiding is de sleutel tot succes, aldus Van Summeren. ‘Je moet echt in balans zijn op het moment dat je deze stap maakt. Daar moet je ook je omgeving in meenemen. Ineens ben je weer junior, terwijl je misschien in je huidige vak wel senior bent. Dat is soms lastig. Je moet je ook durven openstellen om weer te gaan leren. Daar begeleiden we ze allemaal bij.’
‘Je moet echt in balans zijn op het moment dat je deze stap maakt.’
Die begeleiding, gecombineerd met een zorgvuldige voorselectie op intrinsieke motivatie, zorgt ervoor dat de uitvalpercentages laag zijn, vertelt hij. ‘In een regulier traject stopt gemiddeld 25 tot 42% tijdens de opleiding. Bij ons is dat gelukkig slechts 10 à 11%. Ook omdat we ervoor zorgen dat we met elkaar de achterkant goed dicht houden.’
En hoe weten potentiële lefgozers het project eigenlijk te vinden? ‘Daarbij moeten we het vooral hebben van al eerder gestarte lefgozers’, vertelt hij. ‘Zij dragen uit hoe tof het is. Daarnaast zijn er ook andere zorgmedewerkers die ambassadeur willen zijn en ervaringsverhalen delen.’ Het project communiceert daarnaast zelf veel via sociale media, ‘echt onze mazzel’, en gebruikt bovendien de sociale media van aangesloten zorgpartijen en opleidingen. ‘Daardoor worden we goed gevonden. En we mochten gelukkig ook in een aantal regionale dagbladen verschijnen, en hebben op stads- en streekbussen gestaan. Dat werkt goed.’
Eén loket
De tips die ze nog willen meegeven aan anderen die ook zoiets willen opzetten? Dat is toch vooral: de krachten bundelen, herhaalt Van de Ven. ‘Als je één loket hebt voor bijna 30 organisaties, voorkom je dat mensen door heel de regio op zoek moeten.’ Bovendien is belangrijk dat de deelnemers het niet als bedreigend ervaren, zegt Van Summeren. ‘Dit is een éxtra instroomkanaal, het komt erbíj, dat helpt enorm.’ Maar ook hij hamert op het besef dat je in de arbeidsmarkt samen meer bent dan de som der delen. ‘We zijn nu ook bezig in een andere branche waar het veel lastiger blijkt om het bestuurlijk eens te worden.’
‘Mensen hebben vaak beelden van de zorg die helemaal niet kloppen.’
De volgende stap? Van der Ven: ‘We zijn nu druk bezig met het project te borgen, zodat het voor langere tijd overeind kan blijven staan. Bijvoorbeeld in een stichting. Daarnaast willen we nog meer de doelgroep in kaart brengen door heel specifiek die persona’s samen te stellen, en ook meer data te verzamelen.’ Van Summeren ziet op zijn beurt dat er nog veel winst is te halen in het goed neerzetten van het beeld van de zorg. ‘Mensen hebben vaak beelden die helemaal niet kloppen. Als je dat goed neerzet, kun je mensen sneller verleiden om naar de zorg over te stappen. Dan denken ze: potverdorie, dat wil ik ook.’