Het is nog donker in Den Bosch als in alle vroegte de eerste bezoekers binnendruppelen voor een heus ‘topoverleg’. In het Werkwarenhuis aan de Tramkade zijn door de ‘rockende non-profit stichting‘ Guruz een groot aantal arbeidsmarkt-experts uitgenodigd. Samen gaan ze hier brainstormen, niet alleen over de vraag hoe ze de stichting verder kunnen helpen in de missie nog dit jaar maar liefst 500 online gastcolleges voor het mbo op te nemen, maar tegelijkertijd het imago van het beroepsonderwijs op te vijzelen.
‘Er is maar één ding dat het leren echt in de weg zit, en dat is het onderwijs.’
‘Er is maar één ding dat het leren echt in de weg zit, en dat is het onderwijs’, citeert dagvoorzitter Chazia ‘De zwakste schakel’ Mourali al bij de aftrap Albert Einstein. Om even later ook nog de bekende, maar ten onrechte aan Einstein toegeschreven quote toe te voegen: ‘Iedereen is een genie. Maar als je een vis beoordeelt op zijn talent om een boom te beklimmen, zal hij zijn leven lang denken dat hij dom is. Maar wie is er dan dom?’
De kapper van Kuipers
Het is een mooie inleiding voor Recruiters United-voorzitter Arjan Elbers, oprichter van de ambitieuze stichting, om het belang ervan te onderstrepen. Want zonder mbo’ers staat het hele raderwerk stil, maakt hij duidelijk. Een opmerking die op video nog eens wordt herhaald door mensen als Volker Wessels-CEO Alfred Vos, Jennifer van der Leegte (VDL) en NS-topman Wouter Koolmees. Al blijft het iets ironisch houden om astronaut André Kuipers het belang van kappers te horen bepleiten, zijn boodschap dat we zonder mbo’ers geen voet op de maan kunnen zetten, beklijft natuurlijk wel.
De boodschap dat we zonder mbo’ers geen voet op de maan kunnen zetten, beklijft wel.
Maar er is daarbij wel een probleem, constateert Elbers. Want de kloof tussen wat enerzijds studenten op het mbo leren en anderzijds de arbeidsmarkt vraagt, is nu al gigantisch, maar groeit bovendien alleen nog maar. ‘Ze lopen meteen achter zodra ze van school komen.’ Elbers ontdekte het zelf toen hij een paar jaar geleden programmeurs zocht, maar merkte dat de mbo’ers leerden programmeren in tabellen, en geen low-code of no code leerden. ‘Toen viel voor mij het kwartje.’
Netflix voor gastcolleges
Wat volgde was een idee om de actuele arbeidsmarkt meer de mbo-klaslokalen in te brengen, via gastcolleges op video, via een vast format van 20 minuten, gemaakt door bedrijven, met daarin de kennis van nu. ‘We gaan kennis ophalen’, zoals Elbers het uitdrukt. ‘Het wordt een soort Netflix, maar dan voor online gastcolleges.’ Het afgelopen jaar gebeurde dat inmiddels al een kleine 40 keer, ‘en een heleboel in productie’, met colleges van experts van bedrijven als KPN, Enexis, Alliander en NS. Maar de lat is voor dit jaar met 500 online gastcolleges een stuk hoger gelegd.
‘Een schot voor open doel, denk ik. Die gaan we dus even intrappen met z’n allen.’
‘Dit kan ik niet meer alleen’, aldus Elbers. ‘Daar heb je serieus netwerk en brainpower voor nodig.’ Vandaar deze ochtendbijeenkomst in Den Bosch, die Mourali enthousiast voorzit. ‘Jullie kunnen allemaal een radertje zijn die dit in het werk zetten’, houdt ze de aanwezigen voor. ‘Een schot voor open doel, denk ik. Die gaan we dus even intrappen met z’n allen.’
Bovendien een doel dat hard nodig is, zegt bijvoorbeeld Jeroen Driessen, CEO van Driessen Groep. ‘Ongeveer 40% van de leerlingen die wij binnenkregen van ROC’s was bij ons binnen 1,5 jaar weer vertrokken. De belangrijkste oorzaak: wat ze leren op school komt niet overeen met wat ze op de werkvloer tegenkomen. Er was een groot gat, zeker in die eerste periode. Je zal een café hebben waar je iedereen binnenlaat, maar tegelijk de achterdeur wijd open staat, dat wordt nooit gezellig’, legt hij – op z’n Brabants – uit.
Kennis, nooit commercie
In 4 kleinere groepjes moet het enthousiasme vervolgens concreet worden. We gaan in gesprek over hoe meer PR te krijgen, hoe fondsen te kunnen werven, hoe een politiek netwerk aan te boren, en hoe meer werkgevers aan te sluiten. Want het idee is: mbo krijgen de gastcolleges gratis, maar van werkgevers wordt wel een bijdrage van 3.000 euro per video gevraagd. Plus enige tijdsbesteding natuurlijk. Waar ze dan wel een stukje employer branding voor terugkrijgen, en mogelijk een meer continue stage-instroom. ‘Maar let op, het draait altijd om kennis, nooit om commercie’, benadrukt Elbers nog maar eens.
De oogst in de 4 groepjes blijkt duidelijk 2 kanten op te gaan. Enerzijds veel concrete leads en ideeën, en plannen om ‘vandaag nog’ een social post via het aanwezige netwerk viraal te laten gaan. Anderzijds ook meer een langetermijnvisie, om het imago van het mbo op te vijzelen, en ouders – vooral moeders – nu eens goed uit te leggen dat het niets is om je voor te schamen als je kind naar het mbo gaat, maar eerder het tegendeel. ‘Van wereldvrede tot mbo-influencers’, zoals DIT IS WIJS-directeur Sing-Hui Yap het namens een van de groepjes treffend samenvat.
De gelukkigste hovenier ter wereld
Enkele andere ideeën: een Guruz Community of een DonatieFestival. Want alle aanwezigen onderstrepen de noodzaak van wat hier gebeurt. Zowel voor de arbeidsmarkt, als voor de mbo-studenten zelf. ‘Mijn moeder was lerares Frans’, vertelt Mourali. ‘Jaren later kreeg ze nog bedankjes van de kinderen in haar klassen dat ze hun ouders had overtuigd om niet voor een kantoorbaan te gaan, maar om de gelukkigste hovenier ter wereld te worden.’
Patrick van der Ploeg (The Source Group) heeft het zelfs over een heus ‘Marshallplan’ dat nodig is voor het mbo. ‘Want ik zie de afstand tussen de mensen die van school komen en het bedrijfsleven alleen maar groter worden.’ Volgens hem is er daarom dringend behoefte aan just in time knowledge, maar ook dat het onderwijssysteem ‘toch een beetje op de schop moet’. Want de urgentie is er nu wel, ziet hij ook. ‘Maar is iedereen er écht van doordrongen? Dat geloof ik toch niet. We moeten nog veel harder duidelijk maken dat we deze mensen echt keihard nodig hebben.’
‘We moeten nog veel harder duidelijk maken dat we deze mensen keihard nodig hebben.’
Iets waar ambassadeur Geert-Jan Waasdorp (Intelligence Group) zich van harte bij aansluit. ‘Het grootste probleem op de arbeidsmarkt zit hem in het beroepsonderwijs’, houdt hij de zaal voor. ‘Dáár ligt het fundament voor een goed functionerende samenleving.’ En 500 gratis gastcolleges via video moeten dat dus helpen oplossen. Waarop Mourali, op de dwingende toon die we nog van haar van vroeger van tv kennen, besluit: ‘Dus, 22 jan 2025, dan hebben we weer een date. Schrijf maar in je agenda. Dan vieren we het succes van die 500 gastcolleges. Kunnen we dat bij deze afspreken? Mooi! Let the party begin!‘