‘Hire for attitude, train for skills’ is een mooi en eigentijds adagium onder selecteurs. Maar een vacaturetekst wordt er wel steeds raadselachtiger (en minder selecterend) van.
Zelfs taalkundigen valt het op. In het jongste nummer van het blad Onze Taal verbaast René Appel zich erover. ‘Er worden tegenwoordig andere eisen aan sollicitanten gesteld. Dat zorgt ook voor andere taal’, staat er te lezen.
Verbinder en boegbeeld
Vooral in de ‘zachte sector’ is het aantal moeilijk te meten kwalificaties in opkomst, constateert Appel. ‘Zo zocht enige tijd geleden een Stichting Openbaar Primair Onderwijs “een inspirerende bestuurder: Boegbeeld – Verbinder – Strateeg”. Andere eisen werden niet vermeld’. Tja, en hoe maak je vervolgens in je sollicitatie duidelijk dat je zo’n boegbeeld kunt zijn? Door toch maar weer te verwijzen naar je werkervaring?
Open en koersvast
Vooral de woorden ‘verbinder’ en ‘verbindend’ vind je vaak in een vacaturetekst terug, aldus Appel. Hij heeft het over een advertentie waarin een “verbindende rector/bestuurder” wordt gevraagd, “die openheid combineert met koersvastheid” (alsof dat een soort paradox zou zijn…), een andere vacaturetekst voor een “toegankelijke en verbindende directeur”, en eentje voor een “verbindende, vernieuwende, inspirerende en helder communicerende rector”.
Vrij holle frasen
Allemaal op zich mooi klinkende termen misschien, maar natuurlijk niet echt selecterend. Wie zegt van zichzelf géén verbinder of vernieuwer te zijn? En hoe toon je aan dat je dat wél bent? Appel concludeert dat het in vacatures tegenwoordig steeds meer om persoonlijkheid gaat, minder om diploma’s of werkervaring. Dat blijkt volgens hem ook uit vaak terugkerende, maar vrij holle frasen als: inspirerend, bevlogen, gedreven, enthousiast, ondernemend, initiatiefrijk, innovatief, daadkrachtig, doortastend, gericht op samenwerking, denkt in mogelijkheden en kansen en resultaatgericht (‘Bevlogen? Ik? Nee, joh, daar hou ik helemaal niet van. En doortastend? Alsjeblieft zeg. Daar word ik al helemaal niet enthousiast of gedreven van’).
Bron: tijdschrift Onze Taal
Tegenstrijdige eigenschappen
En zo heeft Appel ook nog een paar vrij weinigzeggende zelfstandige naamwoorden gezien in hedendaagse vacatures: boegbeeld, ambassadeur, “en af en toe zelfs een visionair“. Het valt hem zelfs op dat vaak om tegenstrijdige eigenschappen wordt gevraagd: “charismatisch en innemend, maar ook zakelijk en doortastend”. Tja, hoe ga je dat als recruiter nou eens bevragen in een sollicitatiegesprek?
‘Omgevingssensitief’
Soms wordt het “wel heel bijzonder”, aldus Appel. “Zo wordt in advertenties van JS Consultancy (voor banen in de overheid) nogal eens van mensen geëist dat ze omgevingssensitief zijn. Waarom dat de ene keer wel en de andere keer niet wordt gevraagd, is overigens onduidelijk.”
Gevoel voor ironie
Hij haalt het voorbeeld aan van een vacaturetekst voor een ‘strategisch financieel adviseur’ en één voor een ‘stedelijk beheerder wegen en straatmeubilair’, waarbij de eerste wél gevoelig moet zijn voor zijn of haar omgeving, maar de tweede niet. “Opmerkelijk voor iemand die wegen en straatmeubilair moet beheren”, aldus Appel, met gevoel voor ironie.
Hoe moet het dan wel?
Zo blijkt maar weer, het valt niet mee, een goede selecterende vacaturetekst schrijven. Hoe moet het dan wel? Gelukkig is er deze maand nog de kans om mee te doen aan de praktische workshop ‘Schrijven van vacatureteksten‘, waar je kunt leren teksten te maken die wervend en online vindbaar zijn en tegelijk écht preselecteren…
Foto boegbeeld via Flickr.com