Stages zijn een fantastisch wervingsinstrument voor toekomstig medewerkers. Maar hoe haal je er het meeste resultaat uit? Door te letten op deze 10 valkuilen, zegt deskundige Maarten Brand.
Als je jongeren wil werven, kan bijna geen middel op tegen de stage. Maar toch kan het ook vaak mis gaan, aldus Maarten Brand, auteur van het allereerste managementboek ooit over stagebegeleiding. Hij deelt daarom 10 valkuilen, en hoe deze te vermijden.
1. Je begint te laat met werven
De zoektocht naar een stage begint vaak al ongeveer 20 weken voor de eerste stagedag. Wil je dat in september een stagiair start? Begin dan al zeker 5 maanden van tevoren te werven. Dus niet in mei of juni, maar in maart of april. Dit jaar had ik zelfs een groep studenten die in februari al op zoek was. Slimme bedrijven springen hier op in en werven die vroege starters al uit de vijver. Kom je dan in juni nog eens aan met jouw stagevacature, dan is de kans veel kleiner dat je iemand vindt. En zorg er ook voor dat je al bekend bent bij jouw doelgroep voordat studenten gaan solliciteren.
2. Je begint pas met werven in het laatste studiejaar
Nu we het toch over ‘te laat’ hebben; de meeste bedrijven blijken hun wervingscampagnes pas te beginnen in het laatste studiejaar. Waarom? Omdat zij graag studenten aantrekken die ze na de stage snel in dienst kunnen nemen. Op zich logisch. Maar toch is het niet handig. Want zeg nou zelf: Je gaat op die netwerkborrel toch ook net iets sneller naar die ene bekende toe dan dat je meteen al die onbekende mensen de hand schudt?
Hoe meer touchpoints je gehad hebt, hoe eerder studenten aan jou zullen denken voor een stage
Voor studenten geldt hetzelfde. Het gaat erom dat je studenten tijdens hun studie, en wellicht zelfs al daarvóór, kennis laat maken met jouw bedrijf als potentiële werkgever. Denk dus ook eens aan dat bedrijfsbezoek van die VMBO-klas, of die gastles aan eerstejaars studenten. Hoe meer touchpoints je over een langere periode hebt met de studenten in je doelgroep, hoe groter de kans dat zij uit zichzelf aan jouw bedrijf denken als zij een stage mogen zoeken. Een stagiair werven begint vroeger dan je denkt!
3. Je focust te veel op de stagevergoeding
Natuurlijk wil je de beste stagiairs werven. En natuurlijk ben je bereid om daar een aantrekkelijke vergoeding tegenover te stellen. Mooi! Maar hou dan wel met twee zaken rekening. Ten eerste zoekt de stagiair niet alleen een stage met een zo hoog mogelijke vergoeding. Uit de Nationale Stagemonitor blijkt dat studenten vooral op zoek zijn naar interessante opdrachten, in een leuk bedrijf niet te ver weg. De stagevergoeding is pas een secundaire overweging.
De stagevergoeding is voor de meeste studenten pas een secundaire overweging
Ten tweede is een stagevergoeding een onkostenvergoeding, en geen salaris. Betaal je wel een (erg) hoge stagevergoeding? Voor de Belastingdienst kan dan gewoon sprake zijn van loon, met alle verplichtingen die daar voor werkgevers bij horen. Oppassen dus!
4. Je sollicitatieproces sluit niet aan op jongeren
Ook bij stagiairs zijn veel werkgevers tegenwoordig de kandidaat in plaats van andersom. Uit de Nationale Stagemonitor blijkt dat studenten gemiddeld maar 1 of 2 gesprekken voeren voor een stage, ook als er echt iets te kiezen valt. Dan is dat eerste contact heel belangrijk. Maak het daarom zo makkelijk mogelijk om contact te leggen. Doe eens iets met WhatsApp in plaats van alleen e-mail, voeg een chatfunctie toe aan jouw site, of voeg je persoonlijke mobiele nummer toe in plaats van het algemene nummer of een anoniem info@-adres.
5. Je werft op studierichting, niet op karakter
Hire for attitude, train for skills, luidt het gezegde. Ook voor stagiairs geldt dit. Toch zie je met name bij bedrijven die de opleidingsniveaus niet zo goed kennen dat er te veel focus is op het juiste niveau, of de juiste studierichting. ‘We willen een zelfstandig iemand met gezond verstand, dus doe maar een hbo’er van opleiding X’ hoor ik vaak. Maar zo beperk je jezelf niet alleen qua doelgroep voor je stage; je vergeet ook dat een hbo’er met een beroerde werkhouding veel minder waarde voor je heeft dan een mbo’er met de juiste mentaliteit. Kennis kun je aanleren, gedrag aan- of afleren is veel ingewikkelder.
6. Je start zonder afstemming met de school
Je kunt nog zo goed alles voor elkaar hebben; als de onderwijsinstelling niet meewerkt is het einde oefening. Uiteindelijk is het de onderwijsinstelling die de stage goedkeurt. Zorg dus dat je áltijd afstemt met school. En doe dit zelf. Studenten krijgen de opdracht om zelf de stage te zoeken en de zaken rondom de stage te regelen. Dit gaat regelmatig fout. Reken er dus niet op dat ‘het wel goedkomt’. Want dat komt het nog te vaak niet.
7. Je investeert niet in de relatie met de school
Nu we toch bij de school zijn: in allerlei onderzoeken (zoals de Nationale Stagemonitor of de Nationale Studenten Enquête) komt de school er niet best vanaf. Zowel bedrijven als studenten zijn ontevreden over hoe de onderwijsinstelling haar taken oppakt. Dan kun je denken: ik heb die school niet nodig, ik doe het zelf wel. Maar zo werkt het niet. Veel stagiairs zoeken via de school hun stage. Studenten zien dit bovendien als betrouwbaar kanaal (ondanks de kritiek op de begeleiding). Je komt als bedrijf immers niet zomaar op een schoollijstje terecht, zo redeneren studenten. Investeer daar dus in.
8. Je maakt sááie vacatures
In Het Grote Stageboek voor Werkgevers citeer ik Olaf, student werktuigbouwkunde die in een gesprek verzuchtte: ‘Ik kijk op NationaleVacaturebank, ik kijk op andere vacaturesites. Maar al die teksten, het is zóóó saai.’
‘Val op! Maak eens een Spotify-playlist of een video. Doe in elk geval eens iets anders’
Ik snap dat je al jaren gewend bent om die vacaturesjablonen te gebruiken. Maar mensen reageren op iets dat afwijkt. Een kopje dat omvalt, een auto die hard remt, een telefoon die gaat. Dus: val op! Maak een Spotify-playlist of een video, of doe helemaal niets met sollicitatiebrieven maar laat studenten een dagje meelopen. Doe in elk geval eens iets anders.
9. Je denkt niet strategisch over stages na
Veel bedrijven denken niet na over hoe ze stagiairs slim kunnen inzetten. Stagiairs zijn dan vaak meer een soort handige handjes die kunnen helpen als er een klus blijft liggen, of als een student zich toevallig zelf aanmeldt. Tegelijkertijd investeren dezelfde bedrijven enorm veel tijd, energie en geld in de werving van jong talent, terwijl de krapte op de arbeidsmarkt alleen maar toeneemt.
Een gemiste kans. Stages zijn een geweldig effectieve en voordelige manier om kennis te maken met jonge mensen. Het is een weken- of zelfs maandenlange sollicitatie. Denk dus na over een slimme stagestrategie. Hoe kunnen stagiairs bijdragen aan de toekomstvisie van jouw bedrijf? Wat Wie zoek je precies? En wat heb jij hen te bieden? Hoe organiseer je de begeleiding? En hoe hou je ze betrokken ná de stage?
Met een slimme strategie kunnen stages misschien wel jouw primaire wervingskanaal worden
Met een slimme strategie breng je focus aan in je werving van stagiairs en betrek je de hele organisatie bij de begeleiding. Dan kunnen stages misschien wel jouw primaire wervingskanaal worden. Reken maar dat studenten enthousiaste verhalen vertellen over een bedrijf dat stages als primair HR-proces beschouwt. En bedenk eens wat dit aan tijd, geld en inspanning scheelt.
10. Je vergeet je stage-alumni
Heb je al eerder met stagiairs gewerkt? Dan zijn jouw ex-stagiairs (ik noem dit: stage-alumni) een geweldig referral-kanaal om nieuw talent aan te trekken. Het is mijn ervaring dat een stagiair met wie je goede ervaringen hebt ook goede nieuwe stagiairs aantrekt. Het valt me bovendien op dat gemotiveerde studenten vaak samenwerken of bevriend zijn met andere gemotiveerde studenten. Zet leuke stagiairs dus in als recruiter voordat de stagiair met een bosje bloemen en een boekenbon vertrekt en al met de volgende carrièrestap bezig is. En noem ze alumni, dat klinkt een stuk leuker dan ‘ex-stagiair’…
Over de auteur
Maarten Brand is eigenaar van Bureau Brand. Hij schreef het Grote Stageboek voor Werkgevers; het allereerste managementboek over stagebegeleiding. Het boek verschijnt in september bij uitgeverij Haystack.