Personeel bij elkaar weglokken heeft niet zoveel zin. Wat kunnen zorginstellingen dan wél doen om aan voldoende verpleegkundigen te komen? Drie praktijkvoorbeelden.
Vorige week kwam in het nieuws dat instellingen in de zorg medewerkers proberen te verleiden met hogere salarissen, bonussen of huisvesting, bovenop het standaard salaris. Meteen klonk ook kritiek. Zulke praktijken zouden leiden tot ‘kannibalisatie’, oftewel: elkaar beroven van personeel. Daardoor stijgen de lonen in ziekenhuizen, verpleeghuizen en in de wijkverpleging uiteindelijk alleen maar verder, terwijl per saldo de hele branche er geen medewerker beter op wordt.
Hoop op nieuwe tech
VGZ-bestuurder Ab Klink en Sonja Kersten, directeur van de verpleegkundigenvereniging, riepen meteen op om te zoeken naar andere oplossingen – zoals het slimmer organiseren van de zorg. Nieuwe technologie zoals ‘zorg op afstand’ moet daarbij helpen, net als het terugdringen van onnodige handelingen. Met andere woorden: als we minder vraag naar zorg creëren, vermindert vast ook de roep om zorgpersoneel.
Drie creatieve oplossingen
Maar er zijn in de praktijk ook genoeg voorbeelden te vinden van organisaties die op een slimme manier juist ook iets aan de aanbodkant proberen te doen. Want waarom het vizier niet verleggen naar doelgroepen aan wie je normaal misschien niet zo snel zou denken? Drie voorbeelden uit de recente praktijk, die ook in andere sectoren ter inspiratie kunnen dienen.
#1. Richt je ook op mannen
Van al het personeel in de zorg is bijna 90 procent vrouw. Waarom eigenlijk? En waarom wordt die grote groep mannen nauwelijks aangesproken? Onder het motto ‘Sta jij je mannetje?’ is Valkenhof, een organisatie voor ouderenzorg in Valkenswaard, daarom een campagne gestart om mannen te interesseren voor de zorg.
‘Ook voor onze cliënten is het prettig als zij vaker een mannelijk gezicht in huis zien’
‘Het komt bij heel veel mannen niet op om in de zorg te gaan werken’, zegt bestuurder Annemieke Blokker van Valkenhof tegen Skipr. ‘Terwijl het zo’n mooi beroep is waar je veel voldoening uit haalt. We richten ons bijvoorbeeld ook op mannen die door bezuinigingen of automatisering werkloos zijn geraakt. Zij hebben misschien wel een heel andere achtergrond, maar dat betekent niet dat het werken in de zorg niet bij hen zou passen. Wij kunnen geschikte kandidaten intern opleiden, zodat ze relatief snel aan de slag kunnen. En ook voor onze cliënten is het prettig als zij wat vaker een mannelijk gezicht in huis zien.’
#2. Denk out-of-the-box (en benader vloggers)
In een ander deel van Brabant proberen ze ook meer out-of-the-box te denken. In plaats van elkaar vliegen af te vangen in de slag om personeel, hebben vier ouderenzorgorganisaties rondom Breda de handen ineen geslagen. Eind vorig jaar, met de kerstvakantie in zicht, richtte Surplus samen met de regiolocaties van Careyn, Thebe en Stichting Elisabeth een werkgroep op. Daarin bespraken ze hoe ze het personeelstekort samen zouden aanpakken.
‘Een van onze ideeën is docenten verpleegkunde te vragen tijdelijk bij te draaien’
Nu de zomerperiode is aangebroken, hebben de partijen ook overlegd met bijvoorbeeld ziekenhuizen en opleidingen in de omgeving. ‘Een van onze ideeën is om bijvoorbeeld docenten verpleegkunde te vragen tijdelijk bij te draaien in een verpleeghuis of in de wijk’, legt Giovanni Coenen, sectormanager extramurale zorg en thuiszorg bij Surplus, uit aan Zorgvisie. ‘Een ander idee is om Defensie in te schakelen en medisch militair personeel in te zetten voor de zorg. De Koninklijke Militaire Academie zit hier in de buurt, daar werken ook verpleegkundigen. Dit zijn mensen met een goede opleiding en achtergrond, die voldoen aan de kwaliteitseisen.’
Andere oplossing: de organisatie benadert momenteel populaire vloggers uit de regio om te kijken of die de interesse van bijvoorbeeld jongeren kunnen wekken.
#3. Leid verpleegkundigen op, ook over de grens
Ook de Nederlanders met een niet-westerse achtergrond zijn aan het vergrijzen en kennen (dus) een groeiende zorgbehoefte. Waarom zou je dan niet proberen wat vaker verpleegkundigen in of uit het buitenland op te leiden? Het is een van de oplossingen die staan genoemd in het op handen zijnde ‘Personeelspact Ouderenzorg‘.
De arbeidsmarkt voor verpleegkundigen is sterk internationaal geworden. In Dubai schijnt aan Nederlandse werknemers te worden getrokken, met riante salarissen en huisvesting aan toe. Ook een land als Zwitserland schijnt erg in trek te zijn bij Nederlanders die al in de zorg werken. Maar net zo goed kan Nederland voor andere verpleegkundigen uit de wereld wel eens een interessante bestemming zijn.
In Dubai schijnt aan Nederlandse werknemers te worden getrokken, met riante salarissen
Guus van Montfort, voorzitter ActiZ: ‘We staan voor een enorme uitdaging om voldoende zorgmedewerkers op te leiden, bij te scholen en te werven. De krapte op de arbeidsmarkt is nu al zo groot dat we niet langer moeten wachten. Het is de hoogste tijd om tot een gezamenlijk, innovatief arbeidsmarktplan te komen.’
En ja, buitenlanders hier én daar opleiden hoort daar wat hem betreft dus ook bij. Net als bijvoorbeeld:
- In intensieve samenwerking met het onderwijs aanbieden van verkorte opleidingen ouderenzorg. Hierbij wordt gesproken over mogelijke in-service opleidingen.
- Nieuwe programma’s en campagnes gericht op imagoverbetering en doorgaan met lopende campagnes, zoals ‘Daar zit meer achter’ (foto boven deze alinea).
- Voldoende leerwerkplaatsen en stageplaatsen beschikbaar stellen.
- Vaste banen met meer uren stimuleren, in combinatie met een flexibele inzet.
- Aandacht voor de positie van zzp’ers.
Lees ook:
Meer over werven in de zorg?
Volg op 7 november in Amersfoort het seminar ‘Beter werven in de zorg‘. Wie zich vóór 7 oktober 2017 inschrijft voor deze training mag een collega van dezelfde organisatie meenemen met 50% korting. Gebruik hiervoor bij inschrijving de actiecode combi-zorg.
