Sollicitatie-expert Jesse Geul scoorde twee maanden geleden al een flinke hit met zijn LinkedIn-post Vacatureteksten vs. reality. Kom je het woord ‘stressbestendig’ tegen in de vacature? Dat betekent dan volgens hem: je werk is supersaai, maar eens in de week krijg je een onredelijke deadline en het zou fijn zijn als je dan niet gaat zeiken. Staat er ‘Je bent een zelfstarter’? Dan kan dat volgens hem niet anders betekenen dan: ‘Je nieuwe manager is op vakantie en verder weet helemaal niemand dat je op maandag begint. Ga maar wat voor jezelf doen, want je laptop plus inloggegevens komen over 3 weken…’
Veel vacatureteksten zijn behoorlijk cringe, zoals dat tegenwoordig heet.
Kortom: bij vacatureteksten lezen veel lezers tussen de regels door heel andere dingen, en ze leiden ook vaak tot nogal wat jeuk bij de lezer, omdat veel teksten behoorlijk cringe zijn, zoals dat tegenwoordig heet. Ook de bekende NRC-columniste Japke d. Bouma viel het recent op, en vroeg zich daarom op Twitter af welke ‘rode vlaggen’ haar lezers zoal tegenkwamen in dit soort teksten, oftewel: welke woorden zouden juist een waarschuwing voor sollicitanten moeten zijn?
Welke termen in vacatures zijn voor jullie rode vlaggen om er NIET te gaan solliciteren? Ik heb al: ‘flexibel’ (betekent dat je dag en nacht beschikbaar moet zijn), ‘je werkt in een klein team’ (te weinig personeel) en ‘stressbestendig’ (idem). Jullie nog rode vlaggen? https://t.co/wqb98rObYa
— Japke-d. Bouma (@Japked) September 28, 2022
Excuustruus
Dat leidde al snel tot heel wat reactie. Zoals ‘diversiteit & inclusie’, dat door de betere lezer verstaan wordt als: ‘Jij wordt onze excuustruus, ons knuffelallochtoontje. Jij wordt onze token, maar stiekem pesten we je weg en wordt je input verworpen in plaats van geaccepteerd.’ Of kom je iets tegen als: ‘marktconform salaris met goede secundaire arbeidsvoorwaarden’? Hou er dan rekening mee dat er dan waarschijnlijk zoiets bedoeld wordt als: ‘Het salaris is kut, maar als je geluk hebt vergoeden we een deel van je reiskosten…’
Veel reageerders krijgen jeuk van woorden als ‘held’ en ‘topper’.
Nog zo’n ‘rode vlag’: gevoel voor humor. Als je dat in een vacature tegenkomt, betekent het waarschijnlijk: ‘niets is geregeld’, zo antwoordde iemand. Terwijl een ander hieronder juist eerder verstaat: ‘Je moet tegen foute grappen en opmerkingen van boomermannen kunnen.’ En ‘zelfsturend en/of zelflerend’? Dat betekent dan waarschijnlijk zoiets als: ‘We hebben geen onboarding-/inwerktraject.’
‘gezellige kantoortuin’ pic.twitter.com/1V0nJOKJGk
— Wendela Waller (@WendelaWaller) September 29, 2022
Jeukwoorden
De oproep werd ook meteen maar gebruikt om niet alleen rode vlaggen te signaleren, maar ook algemene ‘jeukwoorden’ in vacatureteksten te delen. Zo krijgt een reageerder meteen rode vlekken als hij in een vacature woorden als ‘held’ en ‘topper’ tegenkomt. Of verhalende vacatureteksten, zoals: ‘Je komt om half 9 op kantoor en pakt eerst een kop verse koffie. Er komt meteen een collega naar je toe met een vraag over (…). Wordt dit weer zo’n dag dat alles anders loopt dan gepland? Jij houdt het hoofd koel!’ Ook ‘verwacht geen gespreid bed’ roept wat gefronste wenkbrauwen op.
‘Verwacht echter geen gespreid bed’ pic.twitter.com/HnFprvw3Ot
— Natasja van Ren (@Spicemeisje) September 28, 2022
ABU-congres
Zo gaat het nog wel even door. Wat ook prima aansluit bij de boodschap die Japke d. Bouma afgelopen maandag verkondigde, toen ze de slotspreker was bij het jaarlijkse ABU-congres. ‘Spreek nou gewoon eens normale taal in vacatures’, hield ze daar de aanwezige recruiters voor (uitgesproken op z’n Nederlands, als: rekruiters). Woorden als flexibel, passie, marktconform salaris, informele werksfeer? ‘Don’t go there, want dat wordt ellende’, wist ze het publiek te vertellen. ‘Niemand weet wat ze betekenen. En erger nog: zulke woorden zijn ook absoluut niet onderscheidend meer.’
Ze had op dit congres naar eigen zeggen ‘niet zo’n positieve boodschap voor luie wervers die niet verder kijken dan hun neus lang is’. Terwijl die luiheid volgens haar eigenlijk niet meer kán, in de huidige krappe arbeidsmarkt. ‘Als recruiters konden jullie jarenlang met je benen omhoog zitten. Maar nu zijn jullie aan de beurt. Jullie moeten nu echt moeite gaan doen.’
Vaag, ouderwets en eenzijdig werven
Het verbaast haar dan ook om te zien dat ‘veel werkgevers nog steeds vaag, ouderwets en eenzijdig werven’, zei ze. Maar ze had gelukkig nog wel wat tips om dat tij te keren. Zoals: ‘Ontsla de HR-afdeling waar mensen zitten die alleen mensen aannemen die op hen lijken’. Of: schrap de hele term HR nou eens. ‘Mensen zíjn geen grondstof. Toen die afdeling nog gewoon PZ heette, was er helemaal geen krapte op de arbeidsmarkt. Toeval? Ik denk het niet!’
‘Toen de HR-afdeling nog PZ heette, was er géén krapte op de arbeidsmarkt. Toeval? Ik denk het niet!’
Nog zo’n tip: zoek ook eens bij doelgroepen die je nu misschien over het hoofd ziet. Ouderen bijvoorbeeld. Of mensen met een handicap. ‘Hoeveel kantoren zijn er wel niet waar nog nooit iemand op het verplichte invalidentoilet heeft gezeten? Als je er goed over nadenkt, is dat eigenlijk helemaal niet grappig.’ En zelfs mensen met lelijke truien, T-shirts of bodywarmers hoef je niet uit te sluiten, zei ze, verwijzend naar een inmiddels landelijk bekende foto. ‘Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt? Dat zijn niet de werknemers meer, maar juist de werkgevers.’
Laatste jaar dat ie meewil met z’n ouders, denk ik. pic.twitter.com/Rjs0DdSiVz
— Simon Hendriksen (@SimonHendriksen) September 18, 2021
De bullebakbaas voorbij
Nog zo’n mooie quote: ‘Werkgevers hébben geen moeite vacatures te vervullen. Ze dóen geen moeite.’ Want: zolang kandidaten nog steeds geghost worden, kun je eigenlijk niet spreken van krapte, zegt ze. En zo heeft ze nog wel meer lessen in petto voor klagende werkgevers. ‘Als je nou toch zo nodig jonge mensen zonder vlekje wilt werven, denk dan ook eens met ze mee’, bijvoorbeeld. Of: stop de vergadercultuur en de heidagen. Weg met de kantoortuin. En kap ook met de flexplek. ‘Het is namelijk niet voor niets dat de voorstanders van de flexplek zelf altijd een eigen kamer hebben…’
‘Soms denk ik wel eens: misschien is deze krapte het beste dat ons overkomen is.’
Het is tijd voor ‘een grote schoonmaak’, stelt ze. Waarbij duidelijk is dat de tijd van de ‘bullebakbaas’ voorbij is. ‘Werknemers willen een nieuw soort baas. Iemand die niet dreigt, maar luistert. En die weet hoe de samenleving is veranderd. Soms denk ik daarom wel eens: misschien is deze krapte wel het beste dat ons overkomen is. Omdat het de verhoudingen tussen wie de baas is en wie het personeel echt op zijn kop heeft gezet. Al lijkt nog niet iedereen dat helemaal te beseffen.’