De schaarste in de zorg was nog nooit zo groot, meldden we bijna een jaar geleden. Maar wie denkt dat door corona werven in de zorg makkelijker geworden is, vergist zich. Er is nog steeds een groot personeelstekort, en komt er een tweede golf op de ic’s, dan kan dat zelfs de opschaling dit najaar in gevaar brengen. Ook voor de lange termijn zijn de vooruitzichten somber. Doordat er nu al personeelstekorten zijn, zijn er te weinig mensen om stagiairs te begeleiden. Wat voor de toekomst natuurlijk het tekort alleen maar weer groter maakt.
‘Het wervingsprobleem is zó groot dat je er niet bent met alleen vacatures invullen.
Wat te doen? ‘Er wordt in de zorg heel hard gewerkt, met name gericht op werving op de korte termijn. Het invullen van vacatures’, stelt Martijn Hemminga. ‘Dat is natuurlijk logisch, met de vele openstaande vacatures. Maar het wervingsprobleem is zó groot dat je er daarmee alleen niet bent. Een meerjarenaanpak is essentieel. Bovendien is het aantal actief zoekenden in de zorg extreem laag. Wervingsboodschappen in de vorm van campagnes en vacatures hebben dan ook niet veel zin.’
‘Dweilen met de kraan open’
Hemminga adviseert al vele jaren zorgorganisaties op het gebied van arbeidsmarktcommunicatie. Samen met onder meer adviseur HR-communicatie Inge Beckers is hij 24 september een van de sprekers op het seminar Beter werven in de zorg. Hij ziet de zorg al langer ‘dweilen met de kraan open’, zoals hij zelf zegt. ‘Als je al te weinig tijd hebt om emmers te plaatsen onder het dak dat lekt, dan heb je ook nooit tijd om het dak te repareren. Je blijft dan achter de feiten aanlopen met als resultaat lang openstaande vacatures, werkdruk op de vloer, hogere kosten voor inhuur en grote kans op kwaliteitsverlies.’
‘Als het gaat om de strategie moet je als zorgorganisatie zelf achter de knoppen zitten.’
Daar komt bij dat in de zorg veel kleine en middelgrote organisaties actief zijn. Die hebben lang niet altijd voldoende kennis in huis op het gebied van werving en arbeidsmarktcommunicatie. ‘Dat kun je dan uiteraard inhuren’, aldus Hemminga. ‘Maar als het gaat om de strategie moet je als zorgorganisatie zelf achter de knoppen zitten, vind ik. Dat moet je niet overlaten aan een interimmer of bureau. Daarvoor is instroom een te belangrijk onderwerp.’
Actieplan van kabinet
Volgens Hemminga is er best wat meer mogelijk in de zorg, als tenminste de focus op de lange termijn gelegd wordt. En als organisaties op een meer inventieve manier gaan werken. Niet dat dat niet gebeurt. Zo zijn er natuurlijk al vele initiatieven bekend, niet in het minst het uitgebreide actieplan ‘Werken in de zorg‘, waarmee het kabinet in 2018 kwam. Enkele oplossingen waar momenteel in elk geval aan wordt gewerkt:
> Laat deeltijdwerkers meer uren werken
De zorg kent nog steeds héél veel deeltijders. Vrouwen nemen bijna 85% van de arbeidsplaatsen in de zorg in. En 82% heeft een contract van minder dan 25 uur per week. Dat is zelfs in internationaal perspectief erg hoog. Wat zou er gebeuren als je hen (wat) meer uren zou kunnen laten werken?
Uit onderzoek blijkt dat vrouwelijke deeltijdmedewerkers best 6 uur per week méér willen werken.
Hier liggen kansen voor onze zorgsector. Uit onderzoek van stichting Het Potentieel Pakken blijkt dat vrouwelijke deeltijdmedewerkers gemiddeld 6 uur per week meer willen werken – het liefst zelfs: per direct. Van de ondervraagden staat bovendien 70% open voor uitbreiding van de uren bij een organisatie die nu al tekorten kent. Maar opvallend is dat bijna 50% van de ondervraagden dit niet of nauwelijks met hun werkgever bespreekt.
> Stimuleer combibanen
Al eens gehoord van de Werkgeverij? Dit is een arbeidsmarktconcept waarbij deelnemende werkgevers onderling werk en professionals delen. Mooi om zo combibanen te creëren, waarbij zorgpersoneel twee functies bij verschillende werkgevers kan combineren.
Er is met dit idee in de praktijk ook al best veel goede ervaring opgedaan, zoals in het project Ondersteuning Thuis in Bronckhorst en VerzorgdThuis in Zoetermeer. In beide gevallen worden zorgmedewerkers getraind voor combinatiefuncties die zorg en welzijn verenigen.
> Ontwikkel samen campagnes voor werven in de zorg
Een andere manier om de handen ineen te slaan, en zo meer handen aan het bed te krijgen, is door gezamenlijk campagnes te ontwikkelen. De grote, landelijke ‘Ik Zorg’-campagne is daarvan een voorbeeld. Maar zouden zorginstellingen in een bepaalde regio ook niet beter samen kunnen werken dan elkaar met individuele campagnes te beconcurreren? In het onderwijs is hier inmiddels al aardig wat ervaring mee opgedaan. Als de zorgsector samen gaat werven en het personeel vervolgens over meerdere organisaties gaat uitwisselen, ligt hier zeker nog een kans.
> Werf over de grens
Erick Severijns, managing director van Korint MR, schrijft in zijn blog op Skipr over de noodzaak om te gaan werven over de grens. Veel zorginstellingen aarzelen hier nog altijd over. Maar dat is onterecht, stelt Severijns. Internationaal zorgpersoneel kan volgens hem juist een cruciale en duurzame oplossing zijn van het personeelstekort in de Nederlandse zorg. Andere sectoren werven al volop internationaal. Tijd voor de zorg sector om ook deze stap te zetten, zegt hij.
> Personeelstekort of communicatieprobleem?
En dan speelt natuurlijk ook nog de vraag: ís er eigenlijk wel een personeelstekort in de zorg? Of is er eerder sprake van een probleem met de arbeidsmarktcommunicatie? Volgens onderzoek van Intelligence Group zouden ruim 230.000 Nederlanders graag in de zorg werken en bovendien ook daarvoor gekwalificeerd zijn. Helaas slaagt de zorgsector er echter nauwelijks in deze mensen te benaderen, te bereiken of te vinden.
Ruim 230.000 Nederlanders zouden graag in de zorg werken en bovendien ook ervoor gekwalificeerd zijn.
Onderzoeker Geert-Jan Waasdorp trekt daaruit de conclusie dat ‘een professionelere recruitmentaanpak in de zorgsector nog veel verschil kan maken.‘ Hierbij is goede arbeidsmarktcommunicatie en een uitstekende candidate journey van geïnteresseerde kandidaten wel van cruciaal belang om de zorgsector te helpen om de wervingsproblematiek aan te pakken, zegt hij.
Niet méér, maar slimmer dus
Er liggen dus nog best kansen, concludeert Martijn Hemminga, óók in coronatijd. ‘Uiteraard kun je in de zorg niet stoppen met werven voor de vacature van vandaag en morgen. De winkel blijft tijdens de verbouwing gewoon open. Dus dat betekent dat je binnen de beschikbare capaciteit moet beginnen om een klein deel van de tijd in te plannen voor de vacatures van overmorgen. Draagvlak hiervoor krijg je bijvoorbeeld door op korte termijn ook te zorgen dat je vooruitgang boekt. Het is dus en-en.’
Meer weten?
Donderdag 24 september vindt het Seminar Beter werven in de Zorg plaats, waar Martijn Hemminga hoofdspreker is, samen met Inge Beckers. Het seminar focust zich op concrete tips & tricks waar je als zorgorganisatie zelf mee aan de slag kunt gaan. Aan het einde van de dag heb je een lijst met actiepunten voor de korte, middellange en lange termijn. En daarnaast veel inspiratie, onder meer van 2 praktijkcases: Amsterdam UMC en Zorggroep Noorderboog. Het seminar vindt plaats in Utrecht binnen de richtlijnen van het RIVM, maar het is ook mogelijk het seminar live online te volgen. Kijk hier voor meer informatie en om je aan te melden.
De drie voorgaande seminars die hebben plaatsgevonden en waren uitverkocht. Dus schrijf je tijdig in voor het seminar op donderdag 24 september.
Lees ook
- Hoe de zorg de ‘sweet spot’ in zijn werving zoekt
- Drie slimme dingen die de zorg nu al doet om de tekorten tegen te gaan
- Deze 4 ‘vergeten’ manieren kunnen nog veel zorgpersoneel opleveren