Willen jullie op je knieën gaan zitten en rondkruipen, en ondertussen loeien als een koe?’ Het lijkt misschien een opdracht die je een kleuterklas nog niet zou durven vragen. Toch kreeg sollicitant Aixin Fu dit verzoek in een serieuze groeps-sollicitatieprocedure voor een baan aan de universiteit, vertelde ze recent aan de BBC. ‘We kropen zo voor 3 of 4 minuten rond. Iets waar ik destijds behoorlijk geërgerd over was. Het was hoogst ongepast. Maar er was ook een soort van groepsdruk, omdat iedereen het deed.’
‘Het was hoogst ongepast. Maar er was ook een soort van groepsdruk, omdat iedereen het deed.’
Wat de recruiters met de bizarre opdracht precies wilden vaststellen, blijft wat onduidelijk. Fu hoorde achteraf dat ze wilden testen of je een beetje lol met de sollicitanten kon hebben. Al verdenkt de kandidate zelf de recruiters ervan ‘een beetje een power trip’ te hebben gehad. Iets wat je misschien ook zou kunnen denken van de organisatie die een kandidaat eerst 20 minuten voor een sollicitatiegesprek liet wachten, en vervolgens naar huis stuurde, met de vraag de volgende dag terug te komen. ‘Een test’, zo bleek later. Maar voor haar hoefde het al niet meer: ze begon liever voor zichzelf.
Legio bizarre ervaringen
Bizarre sollicitatie-ervaringen: ze tieren nog altijd welig, tekent de BBC op, min of meer in opvolging van het bericht van winkelketen John Lewis, om voortaan op voorhand de interviewvragen met kandidaten te delen. Zo ver blijkt nog lang niet elke organisatie. Vreemde, onaangename, soms zelfs ronduit illegale procedures blijken nog aan de orde van de dag. Zoals de Amerikaanse Julie, begin 60, die de vraag kreeg ‘hoe lang ze nog dacht in zich te hebben’. Of Pearl Kasirye, die de vraag kreeg of ze geen Oegandees loon wilde accepteren, omdat ze daar geboren was, terwijl ze eigenlijk al haar hele leven in Londen woonde.
Ook zwangerschapsdiscriminatie blijkt nog voor te komen. Volgens vacatureplatform Applied krijgt zo’n 18% van de vrouwen tijdens sollicitatieprocedures vragen over of ze kinderen willen (of al hebben). Hoewel illegaal, heeft Applied-CEO Khyati Sundaram de vraag naar eigen zeggen ‘vaker gekregen dan ik kan tellen.’ En hoe hoger de functie waarvoor iemand solliciteert, hoe vaker volgens haar hiernaar gevraagd wordt. Dit soort slechte ervaringen hebben vaak vooral ermee te maken, in woorden van Sundaram: ‘dat er geen benchmark is aan de zijde van de interviewer voor wat “goed” betekent.’
Welk dier zou je zijn?
Op Reddit wordt ook flink over dit soort rare ervaringen gedeeld. Zo schreef iemand: ‘Ik werd ooit geïnterviewd bij Toys’R Us en de vrouw die mij interviewde vroeg waarom ik al een jaar of zo geen baan had. Ik vertelde haar dat dat was omdat mijn moeder was overleden en ik toen een beetje in de war was. Haar volgende vraag ‘hoe is je moeder gestorven?’ beantwoordde ik en vertelde haar dat het een hartaanval was. Waarop zij zei: ‘O, dus het was een pijnlijke dood dan’. Ik heb het interview toen verlaten en ben met haar manager gaan praten.’
‘De interviewer vroeg me of ik wilde kakelen als een kip en naar eten wilde pikken.’
Een ander schreef: ‘Baan als bezorger voor IJsland. Moest allemaal in een kring zitten en over jezelf praten, welk dier zou je zijn? En een toren bouwen met kranten en plakband. Bleef niet tot het einde.’ Weer iemand anders: ‘Net van school kwam ik op sollicitatiegesprek voor een baan als colporteur. Tijdens het gesprek werd me gevraagd om te doen alsof ik een kip was. Ik vroeg wat hij bedoelde en hij antwoordde dat hij wilde dat ik kakelde als een kip en naar eten pikte. Het idee was denk ik dat ik mezelf ‘te kijk’ zou zetten om de baan te krijgen. Ik zei dat hij kon oprotten en liep naar buiten.’
Helft is al eens weggelopen
Zou het iets met de veranderende arbeidsmarkt te hebben? In elk geval valt op dat berichten over slechte candidate experiences de laatste tijd wel weer vaker opduiken. Zo verscheen recent onderzoek van recruitmentbureau Hays, onder bijna 12.000 werkenden, waaruit blijkt dat de helft van hen wel eens is weggelopen tijdens een ontmoedigend sollicitatiegesprek. Met name oudere werknemers zeggen hier vaker last van te hebben. Waarbij slechte communicatie en gebrek aan duidelijkheid het meest als oorzaak worden genoemd.
‘Met een slechte candidate experience dreigen organisaties talent mis te lopen nog voor ze het hebben binnengehaald.’
Ook te lange en ingewikkelde sollicitatiegesprekken noemen veel sollicitanten als ergernis. Iets waar organisaties volgens Barney Ely (Hays) zich wel rekenschap van moeten geven. ‘Want uiteindelijk gaat het er bij sollicitatiegesprekken net zo goed om dat een werkzoekende de aantrekkingskracht van een potentiële werkgever beoordeelt als dat een organisatie de geschiktheid van een sollicitant beoordeelt.’ Met onvoldoende aandacht voor de candidate experience tijdens de sollicitatiefase ‘lopen organisaties het risico te falen bij de eerste interactie en talent te laten gaan nog voor ze het hebben binnengehaald’, aldus Ely.
Love bombing
Ook uit recent onderzoek van recruitment-softwareleverancier Greenhouse blijkt dat er op het gebied van de candidate experience tijdens sollicitatieprocedures nog veel te verbeteren valt. ‘Love bombing’ en daarna het ghosten van kandidaten komen bijvoorbeeld nog steeds veel voor, net als veel te lange (en veel te veel) interviews, en frustrerende hoeveelheden huiswerk (om daarna alsnog een afwijzing te krijgen). Niet handig, in tijden van sociale media, aldus Carin van Vuuren, chief marketing officer bij Greenhouse. ‘Kandidaten hebben tegenwoordig weinig aarzeling en veel macht om over hun slechte ervaring te communiceren.’
Een slechte interviewervaring is voor 1 op de 5 kandidaten reden om de baan waarop ze gesolliciteerd hebben uiteindelijk alsnog af te wijzen. Volgens het Greenhouse-onderzoek zou 90% van de werkzoekenden zelfs heroverwegen om ergens te solliciteren als ze over zo’n slechte ervaring zouden lezen. Veel kandidaten lezen er namelijk aan af hoe het ook verder in het bedrijf zal gaan, aldus Van Vuuren. ‘Hoe bedrijven kandidaten behandelen is dan ook cruciaal; de meeste kandidaten willen werken met een bedrijf dat hun tijd waardeert, vaak communiceert en transparant is.’