Lange tijd was de stand van de economie bepalend voor hoe de arbeidsmarkt ervoor staat. In een booming economie was er weinig werkloosheid, en veel vraag naar mensen, terwijl in een economische crisis de werkloosheid juist oploopt en het aantal vacatures daalt. Maar die traditionele economische wetten gelden bijna niet meer, meldt het UWV. De personeelstekorten zijn nu zó groot dat de situatie nu omgekeerd is: de krapte op de arbeidsmarkt bepaalt of de economie nog kan groeien, en niet andersom.
De ‘Spanningsindicator’ van het UWV staat voor de vijfde keer op rij op een recordstand.
De zogeheten ‘Spanningsindicator‘ van het UWV stond in het afgelopen kwartaal voor de vijfde keer op rij op een recordstand. Voor het eerst was in álle 92 beroepsgroepen sprake van een tekort aan personeel. Overal gold de situatie als krap of zeer krap, waardoor de totale arbeidsmarkt in Nederland twee keer zo krap was als een jaar eerder. Begin dit jaar was er nog geen sprake van krapte onder reisbegeleiders, schilders & metaalspuiters, hulpkrachten bouw en chauffeurs, maar medio 2022 golden ook deze beroepsgroepen als krap.
Veel spanning bij elektriciens
Voor 75% van de beroepen gold zelfs dat zij te maken hadden met een zeer krappe arbeidsmarkt. De spanning was het grootst bij onder meer ingenieurs, elektriciens, machinemonteurs, verpleegkundigen en softwareontwikkelaars. In het tweede kwartaal van 2022 groeide het aantal vacatures ten opzichte van een jaar eerder met 44%, terwijl het aantal mensen met een WW-uitkering dat nog recent gewerkt heeft in dezelfde periode afnam met 31%. Oftewel: veel meer vacatures, veel minder mensen die ze direct kunnen vervullen.
Veel meer vacatures, veel minder mensen die ze direct kunnen vervullen.
En die krapte heeft dus steeds vaker negatieve gevolgen voor de totale economie als zodanig, aldus het UWV. Steeds meer mensen in Nederland krijgen er bovendien mee te maken. Denk aan horecabedrijven die zich gedwongen voelen hun deuren te sluiten, treinen die uitvallen en de wachttijden op Schiphol. ‘Lange tijd bepaalde de economie de arbeidsmarkt’, aldus Frank Verduijn, arbeidsmarktadviseur van het UWV. ‘Nu de krapte op de arbeidsmarkt zulke extreme vormen heeft aangenomen, lijkt die relatie deels omgedraaid.’
Anders werven
Traditionele wervingsmethodes helpen werkgevers al langer niet meer in de huidige krapte, ziet ook Verduijn. Intensiever werven, andere kanalen gebruiken, meer salaris bieden, of direct een vast contract? Het zet maar mondjesmaat zoden aan de dijk, denkt hij. Liever raadt hij werkgevers aan anders naar kandidaten te gaan kijken. ‘Een kandidaat die op het eerste oog misschien niet geschikt lijkt is door middel van extra inspanning of omscholing misschien toch geschikt te maken.’
‘Iemand die niet geschikt lijkt is via extra inspanning of omscholing misschien toch geschikt te maken.’
Sowieso pleit hij ervoor meer oog te hebben voor zittende medewerkers. ‘Naarmate het aanbod van beschikbare kandidaten opdroogt wordt het vasthouden en doorontwikkelen van het huidige personeel steeds belangrijker. Dat kan bijvoorbeeld door voldoende ontwikkeling en uitdaging te bieden, maar ook aandacht voor vitaliteit, werkomstandigheden, werktijden en werkdruk zijn essentieel om medewerkers te binden en boeien.’
Meer trends?
Geïnteresseerd in meer van zulke ontwikkelingen? Op 30 november vindt het Seminar arbeidsmarkttrends 2023 – 2027 plaats, al meer dan 10 jaar hét arbeidsmarktevent van het jaar, waarin de beste specialisten een update en een doorkijkje geven naar de arbeidsmarkt van de komende jaren. Met dit jaar onder meer keynotes van Mathijs Bouman en Gusta Timmermans. Dus: schrijf je snel in!