Amazon ontslaat mensen via een algoritme, zo kwam vorige maand in het nieuws. Maar hoe erg of eng is dat eigenlijk, vraagt Bas van de Haterd zich af.
Ze waren niet mals, de reacties op het nieuws dat Amazon werkt met een algoritme dat de productiviteit van de werknemers in de distributiecentra meet en hen op basis van de data volledig automatisch waarschuwingen geeft en zelfs ontslag aanzegt. Het klinkt als ‘1984‘, zo viel te horen. Oftewel: Big Brother, alles gemonitord, alles geautomatiseerd, alles gecontroleerd. En dat is eng. Menig journalist ging hier dan ook op los. Asociaal. Wat een walgelijk bedrijf is dit toch! Hoe kun je dit nu accepteren?
Data versus anekdotes
Maar is het echt zo erg? Laten we eens wat dieper naar deze casus kijken. Zo zei een geïnterviewde medewerker: ‘Je durft niet eens meer naar de wc te gaan omdat je bang bent je targets niet te halen’. De reactie was onder andere dus dat Amazon wc-tijd zou meten, iets dat overigens ook niet ongewoon is in Nederlandse callcenters. Maar aangezien daar een manager het besluit neemt op basis van de data, in plaats van een algoritme, hoor je daar niemand over.
‘Je durft nu niet eens meer naar de wc te gaan omdat je bang bent je targets niet te halen’
Het probleem is alleen: als je het artikel van The Verge goed leest, klopt het niet. Nu heb ik geen inside informatie in het algoritme dat Amazon gebruikt, maar alle artikelen die ik erover gelezen heb wijzen erop dat het bedrijf vooral één belangrijk criterium meet: het aantal dozen dat je daadwerkelijk inpakt en verscheept. Precies je taak zeg maar. Hoe je dat doet, hoeveel (plas)pauzes je neemt, maakt minder uit. Het ligt er dus vooral aan hoe goed je werkt.
Te hoge eisen? Nou, dat valt wel mee…
Veel Amazon-medewerkers spreken ook over te hoge werkdruk. Laten we wederom naar de data kijken. Dan blijkt dat de afgelopen jaren 10% van de mensen door het algoritme is ontslagen vanwege een te lage productiviteit. In andere woorden: 90% van de medewerkers haalt de productiviteitseisen dus wél. Met alle respect, misschien liggen de eisen hoog, maar als 90% geen probleem heeft om eraan te voldoen kun je dat niet met goed fatsoen ‘te hoge eisen’ noemen.
En transparantie is juist fijn
Nu is mij ook niet precies bekend hoe transparant Amazon over de gestelde eisen naar zijn medewerkers is. Maar van alles wat ik hoor is juist dat het bedrijf heel transparant is over waarop je beoordeeld wordt. En is dat niet precies wat we als medewerkers altijd vragen? Of juist waar veel mensen vaak over klagen? Dat ze beoordeeld worden op dingen waarvan niemand ze verteld had dat het tot hun takenpakket behoorde? Dan is het toch fijn dat Amazon daar zo transparant over is?
‘Is wat Amazon volledig geautomatiseerd doet niet juist dé trend in HR: continue feedback?’
Ook geeft het bedrijf tussendoor inzicht in je prestaties. Sommige mensen vinden dat een ‘zweep’ om je nog harder te laten werken, maar is dat niet precies waarover we in HR ook vaak klagen? Dat medewerkers te weinig tussentijdse feedback krijgen? Is de trend in HR niet juist het afschaffen van het jaarlijkse beoordelingsgesprek en dat vervangen door continue feedback? Precies datgene dat Amazon nu volledig geautomatiseerd voor de werkvloer doet?
Eindelijk: een objectieve beoordeling
Een ander groot voordeel van een algoritme dat je productiviteit meet, is dat het objectief is. En in dit geval is de productiviteit heel goed meetbaar, want het gaat alleen om te versturen pakketjes. Er spelen dan geen vooroordelen mee, zoals de bias: ‘Dikke mensen zijn traag’. Ik herinner me de Tegenlicht-documentaire over ‘het algoritme de baas‘ nog waarin een Deliveroo-koerier zei dat ze het wel fijn vond, een algoritme als baas. Die zou je tenminste niet ontslaan omdat je niet op zijn avances inging…
Oké, het is onmenselijk. Nou en?
Veel kritiek op het algoritme kwam erop neer dat het onmenselijk is. Een mens kan immers rekening houden met je persoonlijke omstandigheden, een machine niet. Een interessant uitgangspunt. Maar wat ik me dan afvraag: doen we dat ook? Hebben we niet genoeg voorbeelden gezien waar juist het omgekeerde gebeurt? Momenteel staat er in Frankrijk zelfs een oud-CEO en HR-directeur van France Telecom voor de rechter vanwege de zelfmoordgolf die hun management veroorzaakte bij het bedrijf.
Gezien de vele mensen met een burnout vraag ik me af of blijven vasthouden aan een baan wel zo gezond is
Gezien het aantal mensen dat met een burnout thuiszit vraag ik me ook af of onze mentaliteit van blijven vasthouden aan een baan wel zo gezond is. Is ontslag onmenselijk? Of is het misschien wel onmenselijker rekening te houden met die persoonlijke omstandigheden en mensen te laten aanmodderen terwijl ze niet aan hun targets voldoen, die je als manager vervolgens ook niet aanpast omdat er mensen zijn die de targets wél kunnen halen?
Hoe (a)sociaal is dit eigenlijk?
De vraag wat sociaal en juist asociaal is kent volgens mij nog een andere dimensie. Iemand níet ontslaan betekent namelijk ook dat je de baan onthoudt aan iemand die mogelijk wél aan de gestelde doelen kan voldoen. Als iemand ontslaan die níet voldoet asociaal is, hoe sociaal is het dan om iemand die wél voldoet niet aan te nemen? Gelukkig heeft Amazon zijn werving goed op orde. Overigens ook grotendeels deel dankzij testen en algoritmes, als je beseft dat slechts 10% niet voldoet aan de hoge eisen.
Conclusie: zo erg hoeft Amazon dus niet te zijn
Kortom: is het asociaal om de arbeidsproductiviteit volledig te laten beoordelen door een algoritme? Niet per definitie. Je kunt transparant vooraf communiceren wat de eisen zijn en tussentijds perfect communiceren hoe een werknemer daaraan voldoet. De belangrijkste ‘mits’ is volgens mij de vraag of je productiviteit goed kunt definiëren, iets dat doorgaans extreem lastig is. Vaak is het gewenste resultaat te lastig om direct te meten. Dan wordt er gekozen om tussenstappen te meten, maar daarbij kan een middel dus tot doel verheven worden en dat is nooit goed. Maar als het gaat om pakketjes versturen, zie ik dat probleem dus nog niet zo snel opdoemen…
Over de auteur van dit blog
Bas van de Haterd is onder meer initiatiefnemer van Digitaal-Werven, een jaarlijks onderzoek naar welke organisatie aan kandidaten de beste digitale sollicitatie-ervaring biedt, en samen met Werf& organisator van TA Live.
Hoor Bas spreken
Op 18 juni spreekt hij over het onderwerp AI in recruitment op het (gratis) OmkeerEvent. Ook geeft hij hierover op 6 juni een talk tijdens Demo-Day.
Lees hier meer van Bas.
Credit tweede foto