Goede medewerkers zoeken is net daten. Zoek je iemand voor een one night stand? Of ga je toch liever voor wedding material? Ga je voor het laatste, dus voor medewerkers die serieus van plan zijn om een relatie aan te gaan, dan is het ook belangrijk om jezelf als partnermateriaal te onderscheiden. Dat kan bijvoorbeeld door je medewerkers een aandeel te geven in het bedrijf.
Met een aandelenplan heb je méér te bieden, dat maakt je als werkgever aantrekkelijk.
Bedrijven die voor hun medewerkers een aandelenplan hebben zijn zeker partnermateriaal. De kunst is om dat op een goede manier te laten zien in je werving. Dat vonden bedrijven in het verleden best lastig. Tijdens de eerste date begin je niet meteen over een huwelijk. Maar inmiddels weten we dat die eerste date bepalend is voor het verloop van een relatie. Met een aandelenplan heb je méér te bieden dan andere bedrijven en dat maakt je als werkgever aantrekkelijker. En je trekt het juiste type mensen aan. Mensen die het interessant vinden om mede-eigenaar te worden. Mensen die niet bang zijn om zich voor langere tijd te binden.
Waarde van werk
Onderzoek door UvA-hoogleraar Paul de Beer (en anderen) naar de waarde van werk laat zien dat – ook jonge – mensen nog steeds zoeken naar een langdurige relatie met een werkgever. Welke waarden mensen daarin het belangrijkst vinden, verschilt tussen groepen mensen, maar niet enorm. Zo vinden jongeren bijvoorbeeld nog alles belangrijk: de beloning, de inhoud en ontwikkelkansen, fun en ontspanning en het nut voor de samenleving.
Meer binding uit zich in meer tevredenheid en bevlogenheid.
In dit onderzoek is ook gekeken welke organisatiekenmerken maken dat mensen meer waarde toekennen aan hun werk. Dat gebeurt bij organisaties die het financieel goed doen, met een groot aandeel duurzame werkrelaties – ook al ben je zelf flex. In organisaties met veel duurzame relaties zie je ook een sterkere binding, ook weer bij alle medewerkers. En binding is ook sterker als een bedrijf niet alleen voor winst gaat. Binding uit zich in meer tevredenheid en bevlogenheid.
Ondernemende cultuur
Veel bedrijven willen medewerkers uitdagen om ondernemerschap te tonen en een cultuur van eigenaarschap stimuleren. De Amerikaanse expert Corey Rosen benadrukt dat het dan ook belangrijk is dat medewerkers ook daadwerkelijk mede-eigenaar mogen zijn. Alleen een ondernemende cultuur belijden zonder dat medewerkers echt mede-eigenaar kunnen zijn, dat is volgens hem net zoals uit eten gevraagd worden en alleen te mogen kijken en ruiken, maar niet mogen mee eten.
Met een aandelenplan maak je geloofwaardig dat juist de medewerkers een rol spelen in het succes.
Bedrijven die een aandelenplan hebben, laten authentiek en geloofwaardig zien dat juist de medewerkers een rol spelen in het bereiken van succes, stelt de auteur van Equity: Why Employee Ownership Is Good for Business. Zulke bedrijven kiezen ook bewust ervoor om zoveel mogelijk medewerkers mee te nemen in het ondernemerschap. Wat het weer interessant maakt voor talent van buiten om hieraan bij te dragen.
Méér dan een vorm van belonen
Bij een bedrijfsbreed aandelenplan – oftewel: financiële participatie – kunnen alle medewerkers meedoen, doordat ze aandelen hebben of certificaten van een aandeel. Dan kan het zo zijn dat de medewerkers samen 100% van de aandelen hebben, maar het kan ook gaan om bijvoorbeeld slechts 5%. Ook kan het aandelenpakket per medewerker nogal verschillen. Medewerkers verplichten om te investeren in hun bedrijf is uiteraard geen goed idee, al wordt dat wel eens gekozen voor het management.
Medewerkers verplichten om te investeren in hun bedrijf is uiteraard geen goed idee.
Je kunt wel kiezen om iedereen een minimaal aandeel te schenken of accepteren dat niet iedereen zal meedoen. Allerlei andere varianten van financiële participatie, van winstdelen tot opties uitgeven aan medewerkers, komen ook voor. Ze blijken in de praktijk minder succesvol omdat de beloning niet is gekoppeld aan toekomstig, duurzaam succes voor het hele bedrijf, maar de nadruk legt op individueel profiteren (bonusopties) of beloont op basis van het verleden (winstdelen).
Aantrekkelijke werkgever
Waarom is een werkgever met een aandelenplan voor medewerkers zo aantrekkelijk? Daar zijn heel veel redenen voor. In de eerste plaats omdat zo’n bedrijf als strategie blijkbaar heeft gekozen om duurzaam succesvol te zijn. Daarmee ben je een betrouwbare werkgever. Het is niet per se zo dat deze bedrijven te voorzichtig en behoudend zijn. Juist bedrijven die drijven op innovatie en kennis, kennen vaak aandelenplannen. Zo houden ze het bedrijf scherp: Je deelt als medewerker dan mee in het succes, maar ook in het verlies. Uiteraard hebben ze ook gewoon salarissen, dus delen in het verlies is niet enorm dramatisch.
Met een aandelenplan heb je ook meteen een bijzonder type aandeelhouder in huis.
Met zo’n aandelenplan heb je ook meteen een bijzonder type aandeelhouder in huis. Deze aandeelhouder kijkt niet alleen naar dividend, maar doet mee in alle haarvaten van het bedrijf. Je zult dus ook in de governance, aansturing, interne communicatie en feedback op de werkvloer invloed terugzien vanuit de mensen die het succes waarmaken. Ten slotte kiezen vaak ook juist bedrijven die nadenken over hun impact op de omgeving en de samenleving ervoor het bedrijf te delen met de medewerkers. Dus zowel voor mensen die beloning belangrijk vinden als voor hen die gaan voor de inhoud van het werk, de regie op het werk of de bijdrage aan samenleving is een bedrijf met een aandelenplan een aantrekkelijke werkgever.
Ook aantrekkelijk voor de werkgever
Niet te vergeten: ook voor de ondernemer kan het aantrekkelijk zijn om het bedrijf te delen met medewerkers. Niet alleen doordat dit duurzaam succes oplevert. Met een aandelenplan kun je bedrijfsopvolgers intern ontwikkelen en borgen dat jouw bedrijf blijft voortbestaan. Het afgelopen jaar hebben we heel goed kunnen zien dat deze aanpak bedrijven sterk en wendbaar maakt en dat juist in een moeilijke periode er sprake is van saamhorigheid en samen sterk staan.
Bedrijven met aandelenplannen hebben afgelopen jaar 4 keer zo weinig mensen ontslagen.
Een mooi voorbeeld zijn de cijfers van het Amerikaanse NCEO waaruit blijkt dat bedrijven met aandelenplannen aanzienlijk minder mensen hebben ontslagen dan de rest van hun sector en eerder weer hersteld zijn na een crisis. Voor elke baan die verloren ging bij een bedrijf waarvan de meerderheid in handen was van de eigen medewerkers, gingen bij andere bedrijven 4 banen verloren.
Werven met aandelen?
Bij SNPI, het Nederlandse kenniscentrum voor financiële participatie, adviseren we dan ook om het juist al bij de werving mee te nemen als je een aandelenplan hebt en daarbij aan te geven wat dat betekent. Het kan een belangrijk unique selling point zijn voor je organisatie. En het is verstandig om het hier bij de start van een relatie met elkaar over te hebben.
Een aandelenplan kan een belangrijk unique selling point zijn voor je organisatie.
Je gaat voor de duurzame relatie. Daarvoor verwacht je van kandidaten dat ze kiezen voor een bedrijf waarin ze ook aandeelhouder of certificaathouder kunnen worden en omgekeerd bied je aan dat ze in het bedrijf kunnen investeren en mee profiteren als het goed gaat. Vanaf het moment van werven geef je al duidelijk aan dat je op zoek bent naar medewerkers als partners.
Over de auteur
Pascale Nieuwland – Jansen is sinds april 2013 directeur van SNPI, het expertisecentrum voor financiële participatie in Nederland. Ze werkte daarvoor al 8 jaar als adviseur bij SNPI. Zij adviseert onder andere ondernemingen over financiële werknemersparticipatie en begeleidt ondernemingen bij het implementeren van participatieplannen. I