Het artikel gaat hieronder verder.
Artificiële Intelligentie heeft de arbeidsmarkt de afgelopen talloze nieuwe mogelijkheden geboden, niet alleen voor selectie aan de kant van de werkgevers, maar ook voor de voorbereiding van kandidaten, bijvoorbeeld als sollicitatiecoach. Recent onderzoek van Universiteit Twente-student Rosita Randazzo voor de stichting JobOn biedt waardevolle inzichten in de effectiviteit van A.I.-gestuurde tools, zoals virtuele sollicitatie-avatars, die kandidaten kunnen helpen sollicitatiegesprekken voor te bereiden.
Zo blijkt uit haar onderzoek:
> Verbeterde eerlijke communicatie:
Kandidaten die oefenen met een A.I.-avatar, vertonen een significante verbetering in het toepassen van eerlijke ‘impression management‘-technieken. Ze worden vaardiger in het adequaat benadrukken van hun werkelijke kwalificaties en ervaringen.
> Significant minder sollicitatieangst:
Wellicht de meest hoopgevende uitkomst: het oefenen met een A.I.-avatar leidde tot een significant lagere gerapporteerde sollicitatieangst bij de deelnemers. Dit resoneert met bredere trends waarbij A.I. wordt ingezet voor laagdrempelige mentale ondersteuning. Herhaalde blootstelling aan de interviewsituatie in een veilige omgeving lijkt kandidaten meer vertrouwen te geven.
> Zelfeffectiviteit stijgt:
Hoewel gebruikers van de A.I.-avatar een lichte, niet-significante verbetering lieten zien in zelfeffectiviteit (het geloof in eigen kunnen), was er geen statistisch significant verschil met de controlegroep. Verder onderzoek is nodig om het potentieel van A.I. op dit vlak beter te begrijpen, concludeert Randazzo dan ook.
Bemoedigende resultaten
De resultaten van het onderzoek naar A.I.-avatars zijn bemoedigend, oordeelt Pieter Vermeer, directeur Innovatie bij Stichting JobOn. ‘Ze laten zien dat technologie, mits goed ingezet, een krachtig middel kan zijn om drempels voor werkzoekenden te verlagen. Vooral de afname in sollicitatieangst is een belangrijk signaal; hiermee oefenen geeft kandidaten meer zelfvertrouwen om het gesprek aan te gaan.’
‘Recent wilde een cursist nog bijna haar huidige baan opzeggen omdat onze tool had aangegeven dat ze geschikt was als straaljagerpiloot.’
Tegelijkertijd wil hij wel waarschuwen voor de beperkingen en de noodzaak van zorgvuldige implementatie. ‘We moeten realistisch blijven’, zegt hij. ‘Ik kreeg recent nog een bericht van een cursist die bijna haar huidige baan wilde opzeggen omdat onze A.I.-tool had aangegeven dat ze geschikt was als straaljagerpiloot. We moeten dus goede disclaimers inbouwen, omdat sommige kwetsbare werkzoekenden uitkomsten als 100% waarheid aannemen en helaas is A.I. nog niet foutloos.’
Ervaringen van kandidaten
Deelnemers aan het onderzoek waardeerden met name de interactieve opzet ervan, de mogelijkheid tot onbeperkt oefenen in een laagdrempelige setting, en het ontvangen van realistische feedback. Deelnemer Jorgen (53) verwoordt het als volgt: ‘Het is prettig dat je kunt oefenen zonder het gevoel te hebben dat er meteen iemand over je oordeelt. Die A.I. heeft veel geduld, dus je kunt verschillende gesprekssituaties uitproberen. Na afloop van elk gesprek krijg je constructieve feedback, bijvoorbeeld hoe je de STAR-methode nog beter kunt gebruiken om je kwaliteiten over te brengen.’
‘A.I. is (voorlopig) nog geen substituut voor menselijke interactie en beoordeling.’
Verbeterpunten werden echter ook genoemd: de wens voor meer ‘menselijke’ elementen zoals variatie in stem en uiterlijk, en een breder scala aan vragen. Dit benadrukt dat A.I. (voorlopig) geen substituut is voor menselijke interactie en beoordeling.
A.I. als digitale ondersteuner: een trend
Het onderzoek van JobOn staat niet op zichzelf. Het gebruik van A.I.-systemen zoals ChatGPT als coach, ‘buddy’ of zelfs voor psychologische ondersteuning neemt toe. Recente data suggereren dat een aanzienlijk deel van de volwassenen dergelijke tools gebruikt, onder meer voor angstmanagement (73-80%), persoonlijk advies (63%), en ondersteuning bij depressie (60-72%). Belangrijke voordelen zijn natuurlijk de toegankelijkheid en betaalbaarheid. Dit signaleert een duidelijke behoefte aan laagdrempelige, gepersonaliseerde ondersteuning, ook in de context van loopbaanontwikkeling.
‘Alleen door te leren en te innoveren kunnen we ons voorbereiden op een toekomst waarin mens en technologie hand in hand samenwerken.’
Als werkgeversadviseur ziet Vermeer ook dat het cruciaal is dat bedrijven, HR-professionals en beleidsmakers ‘nu al beginnen met experimenteren met A.I.-coaches. Alleen door te leren en te innoveren kunnen we ons voorbereiden op een toekomst waarin mens en technologie hand in hand samenwerken’, zo stelt hij. Wat volgens hem de gevolgen voor HR zijn? Is het een hype, biedt het reële hoop of is het toch eerder een recept voor hoofdpijn?
Aanvulling, (nog) geen vervanging
‘A.I.-tools kunnen een waardevolle, schaalbare aanvulling vormen op bestaande trainingsmethoden, vooral voor het oefenen van specifieke vaardigheden en het reduceren van basale angst. Ze vervangen echter niet de diepgang van menselijke coaching en de essentiële rol van HR in het beoordelen van complexe competenties en culturele fit. Bij JobOn integreren we A.I.-tools met blended leerprogramma’s, zodat er ook altijd intermenselijke ontmoetingen zijn in onze programma’s, omdat we geloven in de kracht van het netwerk.’
Potentieel voor eerlijkere communicatie
‘Het onderzoek lijkt zien dat A.I.-oefentools kandidaten kunnen ondersteunen in het eerlijker en effectiever communiceren over hun competenties. Dit kan de validiteit en kwaliteit van selectiegesprekken ten goede komen.’
Noodzaak van ethiek en validatie
‘De snelle opkomst van diverse A.I.-tools roept vragen op over betrouwbaarheid, ingebouwde bias en commerciële belangen. HR- en loopbaanprofessionals spelen een rol in het kritisch selecteren en valideren van tools die daadwerkelijk waarde toevoegen en ethisch verantwoord zijn.’
5 lanceringen in de maand
Vermeer erkent zowel de potentie als de risico’s van A.I. in loopbaanondersteuning, ook in aanvulling op het Twentse onderzoek. ‘De markt voor A.I.-sollicitatie- en coachplatformen explodeert; naar schatting zijn er nu al ruim 300 actieve A.I.-tools, en dit aantal groeit maandelijks met zo’n 5 nieuwe lanceringen. Deze technologie is dus volop beschikbaar’, zegt hij. ‘De kunst is het nu vooral om het ook goed en op een veilige manier bij de doelgroep te krijgen.’
JobOn onderzoekt nu de ontwikkeling van een landelijke A.I.-hub voor Loopbaancoaching.
Veel van de tech-startups hebben louter commerciële belangen, ziet hij. ‘Daarom willen we bij JobOn ook helpen bij het selecteren, valideren, en op een verantwoorde manier ontsluiten van A.I.-tooling, juist ook richting kwetsbare werkzoekenden. Daar pakken we graag een actieve rol in.’ JobOn onderzoekt nu bijvoorbeeld de eventuele ontwikkeling van een landelijke A.I.-hub voor Loopbaancoaching. ‘We gaan de komende periode actief in gesprek met partners die willen meebouwen aan een toekomst waarin technologie bijdraagt aan een inclusievere en effectievere arbeidsmarkt voor iedereen.’
Als sollicitatiecoach is A.I. geen wondermiddel en zeker geen vervanging voor menselijk contact en beoordeling, concludeert Vermeer dan ook. ‘Het biedt echter concrete mogelijkheden om kandidaten zelfverzekerder en beter voorbereid aan het sollicitatiegesprek te laten deelnemen. Deze technologie volledig negeren zou betekenen dat men kansen laat liggen om zowel kandidaten als het eigen selectieproces te verbeteren.’
Foto boven: MichielTon.com
