Eigenlijk al sinds mensenheugenis. Als je kijkt hoe lang de zorg al met personeelstekorten kampt, dan kun je je al bijna niet meer herinneren dat het ooit géén probleem was. Corona heeft dat zelfs nog een graadje verergerd. Eind 2021 stonden er in de zorg ongeveer 1,5 keer zoveel vacatures open als een jaar eerder, terwijl het aanbod van werkzoekenden in diezelfde tijd kleiner werd. En in 2031 zal het tekort aan zorgpersoneel naar verwachting zelfs zijn opgelopen naar 135.000 werknemers, blijkt uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Zijn de tekorten in de zorg onoplosbaar? Ze maken in elk geval creatief.
Zijn de tekorten in de zorg onoplosbaar? Ze maken in elk geval creatief, kun je afleiden uit de (on)regelmatige podcastserie ‘Werving in de zorg‘, waarin Martijn Hemminga (mede-oprichter van Werf& en expert arbeidsmarktcommunicatie) steeds een kijkje neemt in de wervingskeuken van een andere zorgorganisatie. Tal van vernieuwende, innovatieve en inspirerende ideeën komen hier voorbij. Welke zijn ons daarbij bijvoorbeeld allemaal al opgevallen?
#1. Ga beter samenwerken
Als individuele zorgorganisatie is het vaak moeilijk opvallen. Al die organisaties, al die namen die eigenlijk niemand iets zeggen. Employer branding is er moeilijk te bewerkstelligen. Maar wat als je nou de handen ineenslaat met concullega’s die met dezelfde problemen kampen? Dat is precies wat in het Brabantse project Lefgozer (m/v) gebeurt. In dit project werken zo’n 30 organisaties samen om zij-instromers binnen 1,5 jaar om te scholen tot Verzorgende-IG niveau 3, waarmee niet alleen snel kan worden voorzien in een capaciteitsbehoefte, maar waarmee ook een ander profiel zorgmedewerker wordt geworven.
Het succes is zelfs zo groot, dat inmiddels uitbreiding voor de hand ligt, vertelt bedenker en projectleider Evert van Summeren. Bijvoorbeeld naar andere regio’s, maar ook naar andere beroepsgroepen. ‘Toen we begonnen was er vooral een tekort aan verzorgenden IG. Maar in september starten we nu ook een verkorte opleiding tot verpleegkundige niveau 4. En we volgen ook een soortgelijk initiatief in Rotterdam voor hbo-verpleegkundige. Als dat goed is, willen we dat ook graag kopiëren.’ En waar het project startte voor met name de ouderenzorg en thuiszorg, zijn nu ook de jeugdzorg en gehandicaptenzorg in beeld.
‘We zorgen ervoor dat we met elkaar de achterkant goed dicht houden.’
Die begeleiding, gecombineerd met een zorgvuldige voorselectie op intrinsieke motivatie, zorgt ervoor dat de uitvalpercentages laag zijn, vertelt hij. ‘In een regulier traject stopt gemiddeld 25 tot 42% tijdens de opleiding. Bij ons is dat gelukkig slechts 10 à 11%. Ook omdat we ervoor zorgen dat we met elkaar de achterkant goed dicht houden.’ Hij hamert op het besef dat je in de arbeidsmarkt samen meer bent dan de som der delen. ‘Als je één loket hebt voor bijna 30 organisaties, voorkom je dat mensen door heel de regio op zoek moeten.’
#2. Richt je op de 5%
Bij de DrieGasthuizenGroep, die met zo’n 1.800 collega’s woonzorg, thuiszorg en wijkverpleging verzorgt, met name in Arnhem-Noord, huurden ze tot een paar jaar geleden in de zomermaanden nog een studentenpool in via een externe partij. ‘Maar toen hebben wij elkaar aangekeken en gezegd: dat kunnen we toch zelf ook’, aldus manager wijkverpleging Martine Mekkink. ‘Toen hebben we de stoute schoenen aangetrokken en zijn we gewoon zelf een studentenpool gaan opzetten, om ervoor te zorgen dat je gedurende een heel jaar aan die zorgvraag kunt voldoen, en tegelijk studenten te kunnen laten zien: zo gaat het in de thuiszorg.’
‘We hadden misschien een beetje een krankzinnige doelstelling. Maar we hebben het toch gefixt.’
Onder andere hierdoor slaagde de zorgorganisatie al in november vorig jaar erin één van de grote doelen van dat jaar te behalen: geen externe inhuur meer. ‘Niet omdat die mensen niet leuk of goed zijn’, aldus Mekkink. ‘Maar we wilden echt gaan bouwen met eigen collega’s. Het was misschien een beetje een krankzinnige doelstelling. Ik had het zelf ook niet voor mogelijk gehouden. Maar in 6 weken campagne hebben we 35 medewerkers voor de WMO binnengehaald en bijna 15 mensen binnen de wijkverpleging. Dat is echt héél veel. Ik dacht eerst: dat kan helemaal niet. Maar we hebben het toch met elkaar gefixt.’
Hoe dat succes tot stand kwam? ‘95% van wat wij doen, doet een ander ook’, legt adviseur arbeidsmarkt Onno Ettema uit. ‘Dus het gaat erom dat je heel erg gericht bent op die 5%. Dáár maak je het verschil. Dat hebben we weten te laden, mede met een externe partner (WeAchieve uit Den Bosch). En dan zie je dat je ook in deze markt dus nog resultaten kunt halen. Dat is al met al wel een redelijk uniek verhaal, denk ik.’
#3. Organiseer wervingsevents
Weinig werkt zo goed om mensen te werven als open dagen. Het is een laagdrempelige manier om kennis te maken, en eens te proeven hoe een organisatie er van binnen uitziet. Een organisatie die daar veel ervaring mee heeft is de Dienst Justitiële Inrichtingen, met in totaal ongeveer 700 verpleegkundigen in dienst – ‘en dan heb ik het nog niet eens over psychologen en zo’ – eigenlijk dus gewoon ‘een heel grote zorginstelling’, aldus corporate recruiter Monique van Groen.
Juist voor de gevangenissen werkt het goed om de deuren open te zetten – voor sollicitanten dan, zegt Van Groen. ‘We hopen door een kijkje in de keuken te geven, mensen meer van het – woordgrapje – boeiende werk te laten zien.’ Tijdens corona was dat natuurlijk moeilijk. Maar ook toen verzon van Groen er wel iets op. van testimonials met mensen die met gedetineerden werken tot een speciale vacaturepodcast. En dit jaar kwamen daar nog eens nieuwe video’s, een nieuwe werkenbij-site, een nieuwe slogan, een nieuwe huisstijl en nieuwe campagne bij.
‘Dit is eigenlijk gewoon een heel grote zorginstelling.’
Al die inspanningen leiden al onder meer tot het winnen van de Talent Acquisition Award van LinkedIn. ‘En dat terwijl we twee jaar geleden eigenlijk nog helemaal geen recruitmentafdeling hadden’, aldus Van Groen. ‘Dat we dan nu al zo’n prijs winnen, is dan natuurlijk top.’ Al is er wel méér nodig dan alleen goede arbeidsmarktcommunicatie om de krapte in de zorg op te lossen, benadrukt ze ook. ‘Ik zou wel willen dat er vanuit de politiek veel meer aandacht voor is.’
Meedoen?
Zelf ook een goed verhaal te vertellen over werving in de zorg, dat anderen kan inspireren? Laat het weten en stuur een mailtje aan Martijn Hemminga. Hij is altijd op zoek naar interessante kandidaten voor zijn podcast.