600 nieuwe collega’s werven: zo steekt Enexis er al z’n energie in

Als er één bottleneck is in de energietransitie, dan is het wel de  capaciteit van ons stroomnet. Oftewel : hoe krijgen we al die duurzame stroom via het overbelaste net op het juiste moment bij het juiste stopcontact? Een grote klus voor (onder meer) netbeheerder Enexis, die daarom de komende jaren ook volop mensen zoekt die kunnen bijdragen aan de oplossing hiervoor. Vooral technici en IT’ers zijn zeer welkom. En vandaar dus ook een nieuwe campagne, onder de noemer ‘Met energie kan het’. We vroegen communicatieadviseur Lieke van Grinsven naar de totstandkoming ervan.

#1. Wat was ongeveer de probleemstelling?

‘Onze oude employer value proposition paste niet meer bij onze nieuwe strategie en gaf geen recht aan onze rol als wereldwijd toonaangevende netbeheerder met de laagste uitvalsduur. We zijn niet langer alleen bezig met netbeheer, maar werken dagelijks aan het energiesysteem van de toekomst. Het is essentieel dat iedereen die op zoek is naar een baan, met name technici en IT’ers, dit weet.’

‘We zoeken mensen die zich willen inzetten voor een van de grootste uitdagingen van deze tijd.’

‘Als Enexis moeten we zorgen dat ons netwerk klaar is voor de toekomst, terwijl we tegelijk zorgen dat mensen op dit moment niet zonder warmte en licht zitten. Deze urgentie kwam nog niet voldoende tot uiting in onze arbeidsmarktcommunicatie. We zoeken mensen die denken in mogelijkheden en zich willen inzetten voor een van de grootste uitdagingen van deze tijd. De infrastructuur van ons elektriciteitsnetwerk moeten worden uitgebreid en het is een zekerheid dat dit enorm veel werk met zich meebrengt.’

#2. Hoeveel werk ongeveer?

‘Om de energietransitie te laten slagen, hebben we meer dan 600 nieuwe collega’s nodig. Onze doelstellingen voor de nieuwe Employer Value Proposition waren dan ook enerzijds Enexis positioneren als een krachtig werkgeversmerk voor een breed publiek, en anderzijds een aantrekkelijk werkgeversverhaal creëren dat relevant is voor verschillende functiedoelgroepen en op lange termijn toepasbaar is voor campagne-uitingen op verschillende niveaus.’

#3. Om welke doelgroepen gaat het dan?

‘De doelgroep van onze nieuwe campagnevideo bestaat voornamelijk uit technici, zoals monteurs, uitvoerders en engineers. Daarnaast spelen IT’ers een steeds grotere rol in het faciliteren van operationele processen en het veilig houden van ons netwerk. Om een bredere talentenpool aan te trekken, richten we ons ook op internationale kandidaten en lanceren we een volledig Engelstalige wervingscampagne specifiek gericht op IT-professionals. Daarnaast willen we ook jonge talenten aanspreken, door meer naamsbekendheid te creëren onder jongeren die momenteel nog op school zitten.’

#4. Hoe kwam de campagne tot stand?

‘We zijn begonnen met uitgebreid kwalitatief onderzoek, via panelgesprekken met collega’s uit alle lagen van de organisatie. Dit heeft ons inzicht gegeven in wie we nu zijn als werkgever. Vervolgens hebben we samen met het management gekeken naar wie we willen zijn als werkgever. Met deze input en analyses hebben we gekeken naar het ‘cause, career, community-model om zo onze nieuwe strategie vorm te geven.’

‘We laten zien dat het werken met én aan energie uiteindelijk om mensen draait. Daar doe je het voor en daar doe je het mee samen.’

‘Om de voorkeur voor Enexis als werkgever te vergroten, is het essentieel dat elk van deze drie elementen terugkomt in het werkgeversverhaal. Dankzij de uitgevoerde analyses hebben we – samen met Steam – deze aspecten kunnen invullen en verwerken in onze employer value proposition voor een aantrekkelijke werkgeverservaring. We hebben geconcludeerd dat Enexis als organisatie draait in de kern om twee zaken: mensen en energie. In de nieuwe positionering hebben we dat dan ook centraal gezet. We laten zien dat het werken met én aan energie uiteindelijk om mensen draait. Daar doe je het voor en daar doe je het mee samen.’

#5. Hoe kreeg dat vorm?

‘Door in de positionering te sturen op mensen en energie, raken we aan de belangrijkste kernelementen van Enexis als werkgever:
1. Mensen van energie voorzien
2. Een mensgerichte werkgever
3. De Enexis-mentaliteit.
Vanuit deze 3 kernelementen hebben we een werkgeversverhaal gedefinieerd als kapstok voor al onze arbeidsmarktcommunicatie-uitingen. En van daaruit hebben we de nieuwe pay-off gedefinieerd: Met Energie Kan Het. Daarmee laten we duidelijk zien dat we met energie de maatschappij draaiend houden. Maar wat nog belangrijker is? De energie van onze mensen. Mensen die geen beren zien, maar een weg. Wij lopen niet weg voor de grootste uitdaging van onze tijd, maar zetten de schouders eronder. Met hart voor de zaak, elkaar én onze klanten. Dat is die Enexis-mentaliteit die ik net bedoelde.’

#6. Er was ook een interne lancering, op 15 locaties?

‘We beseffen dat meer dan 600 collega’s werven een gezamenlijke inspanning vereist. Daarom vinden we het van groot belang om onze nieuwe campagne eerst intern met onze medewerkers te delen, omdat zij een waardevolle bijdrage hebben geleverd aan dit succes. Van Groningen tot Maastricht hebben we dus inderdaad op 15 locaties onze recruiters ingezet om onze collega’s bij binnenkomst een positieve en energieke ochtend te bezorgen. Zij verwelkomden hen met een stand, een koffiekar, en het nieuwe neonbord met de slogan ‘Met energie kan het’, dat voortaan permanent te bewonderen zal zijn op al onze vestigingen.’

‘We beseffen dat meer dan 600 collega’s werven een gezamenlijke inspanning vereist.’

‘Om de nieuwe pay-off nog meer betekenis te geven, hebben we onze collega’s ook gevraagd om op een wand op te schrijven waar zij persoonlijk energie van krijgen in hun werk. Tijdens de lancering hebben we de campagnefilm ook vertoond op een groot tv-scherm bij elke stand. Dat zorgde voor een gevoel van trots. Daarnaast legden we de link met onze referralcampagne door koffie en thee aan te bieden in duurzame koffiebekers voorzien van zowel de nieuwe slogan als een QR-code die leidt naar een pagina waar onze medewerkers nieuwe collega’s eenvoudig kunnen aandragen.’

#7. Wat kunnen we de komende tijd nog verwachten?

‘Bij ons nieuwe concept hoort een frisse tone-of-voice, beeldtaal en een opvallende campagnefilm met daarbij ook verdiepend video-materiaal, waarin we ons richten op het werven van 4 schaarstefuncties: monteurs, uitvoerders, engineers en IT’ers. Ons doel is om onze naamsbekendheid te vergroten en specifiek voor de technische functies te focussen op lokale zichtbaarheid. Voor deze doelgroepen is in de regio kunnen werken een belangrijke motivatie. Om dit te realiseren, zal onze campagnefilm te zien zijn in de bioscopen van onze verzorgingsgebieden tot 15 juni.’

‘We zetten onze monteursbussen de komende tijd meer in als wervingsinstrument.’

‘Daarnaast zetten we onze monteursbussen de komende tijd in als wervingsinstrument en zullen we actiever aanwezig zijn bij regionale evenementen waar onze doelgroep zich bevindt. Niet alleen wervingsgerelateerde evenementen, maar ook evenementen waar energie een belangrijke rol speelt. Daarnaast blijven we online zichtbaar via onze always on-campagne, ondersteund door een volledig nieuwe contentstrategie in de touch, tell en sell-fasen. We hebben ook onze organische strategie op onze eigen Werkenbij-Enexis-kanalen (Instagram, Facebook en LinkedIn) aangepast, met als doel meer engagement met de doelgroepen.’

Ook in ‘Campagne van de week’?

Wil je jouw wervingscampagne hier ook onder de aandacht brengen? Mail dan kort wat achtergronden, doelstellingen en beeldmateriaal, en wie weet vind je hier dan straks ook jouw inspanningen terug.

Lees ook

Demo_Day 2023: veel candidate journeys, marketing automation, en (gepraat over) A.I.

Het was een drukke dag gisteren in het inmiddels bekende Van der Valk Hotel in Utrecht. Niet alleen waren hier maar liefst 45 aanbieders van recruitmenttechnologie samengekomen om hun nieuwste diensten te tonen, de in 2023 inmiddels voor de zevende keer georganiseerde Demo_Day trok over de dag heen ook nog eens zo’n 500 geïnteresseerden die wilden kijken hoe ze met die diensten hun eigen recruitmentprocessen konden verbeteren.

De vernieuwing blijkt vooral te zitten in de wereld van recruitment marketing (automation).

Wat valt er op te maken uit al dat aanbod? In elk geval dat de vernieuwing vooral zit in de wereld van recruitment marketing (automation). Kijk naar hoe Jobmatix de lifetime value van een medewerker in systemen probeert te vangen. Of hoe Taglayer een manier heeft gevonden om conversie omhoog te krijgen door content te personaliseren. Of kijk hoe Intractive interactieve video’s maakt, met de belofte minstens 5 minuten de aandacht van een kandidaat te kunnen vangen. En let ook op hoe Purple Squirrel Effect bijzondere 360º-ervaringen creëert om kandidaten vast een kijkje in de keuken te geven. De manier waarop ze dat bijvoorbeeld voor het Helmondse AAE hebben gedaan, inclusief cleanroom, zal velen tot de verbeelding spreken.

Niet alle 45

Het gaat te ver om hier alle 45 in detail te bespreken. Alle grote (en kleinere) ATS’en waren natuurlijk present, van Byner tot Otys en RecruitNow, en van Carerix, Bullhorn en Mysolution tot Recruitee, Tigris, Ubeeo en het wat nieuwe, maar leuke Recruition, dat ATS en websites bouwt voor kleine intermediairs, maar bijvoorbeeld ook voor VluchtelingenWerk, Siemens en Oostendorp.

Maar er was voor de bezoekers ook kennis te maken met meer vreemde eenden in de bijt van de recruitmenttechnologie, zoals de Recruitercode, de webinar-aanbieders van wbnrs, de messaging-gigant CM.com, of de opleidingen van de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie. Wat wel opvalt is dat de wereld van de VMS’en voor de flexwereld nog steeds niet echt weet samen te komen met de wereld van de ATS’en (al maken we hier een uitzondering voor het opmerkelijk snel groeiende Malt, dat opdrachtgevers en freelancers matcht). En dat er wel weliswaar veel gesproken wordt over assessments, maar dat het aantal aanbieders van technologie op dit gebied (met 8vance, BrainsFirst, Thomas) op Demo_Day nog relatief klein is.

Veel (gepraat over) A.I.

Weinig verwonderend is verder dat Demo_Day ook grotendeels in het teken stond van the talk of the town: A.I. Bijna alle partijen zeggen wel een of andere vorm van zelflerende intelligentie in hun systemen te hebben verwerkt, al is het soms moeilijk te achterhalen wat er dan precies A.I. aan is. Wel is duidelijk dat er ook op het gebied van data in elk geval snelle vooruitgang in het recruitmentgebied geboekt wordt, via bijvoorbeeld de ID-verificatie van DataChecker, de Virtual Sales Recruiter van Jobdigger en TheMatchbox of de vele kandidaat-data van Intelligence Group.

Naast de vele infostands had de organisatie van Demo_Day 2023 ook een bomvol inhoudelijk programma weten samen te stellen. Aan de hand van Jobmatix’ campagnestrateeg Femke Marijne konden bezoekers zo kennismaken met maar liefst 16 (opvallend: allemaal mannelijke) sprekers.

Handig: wilde je een pitch horen, dan pakte je gewoon een koptelefoon, en volgde je in een soort silent disco de spreker op het podium.

In de zalen

In de zalen van het Van der Valk-hotel vond ondertussen ook een inhoudelijk programma plaats, waar je meer (van Martijn Hemminga) kon leren over onder meer de laatste ontwikkelingen in ChatGPT.

Implementatie-expert Hans Scheers, die samen met Daan Huisman de hele dag open stond voor een Q&A, nam in een sessie zijn publiek mee in de belangrijkste ins en outs over de keuzes én succesvolle inzet van recruitmenttechnologie.

Terwijl Bart van Rossem namens de KVK zijn tips & tricks deelde over hoe je zorgt dat je een nieuw ATS soepel implementeert en alle gebruikers meeneemt voor een optimale adoptie ervan.

Ook Leon Buijsman had een goed gevulde zaal voor zich, om onder meer over de ontwikkelingen rondom ‘zijn’ Ubeeo te vertellen.

Net als Koen Roozen, toen hij in een mini-masterclass nog eens de voordelen van de Recruitercode mocht onderstrepen.

Op Demo_Day 2023 koen roozen

Het was een stralende dag buiten…

Op Demo_Day 2023 van der valk utrecht

… maar de belangstelling voor wat er geboden werd, bleef eigenlijk over de hele dag groot.

Wat natuurlijk ook met de – opnieuw – prima lunch te maken kan hebben…

Op Demo_Day 2023 lunch

En met de nodige gezelligheid die binnen geboden werd. Want demo’s kun je natuurlijk ook online doen. Maar als er iets is dat Demo_Day ook in 2023 wéér duidelijk maakte, dan is het dat er nog steeds weinig kan tippen aan de fysieke live-ervaring en live menselijke interactie. Oók als het gaat om technologie om menselijke handelingen in recruitment zoveel mogelijk overbodig te maken…

Op Demo_Day 2023 was er veel aandacht voor candidate journeys, marketing automation, en werd - natúúrlijk - veel gepraat over A.I. Maar waar waren de assessments gebleven? En waar was de wereld van flex in dit geheel?

(Merendeel) Fotografie: Bas de Meijer. Of bekijk ook de aftermovie, van Stephan Bolderman, met reacties van bezoekers:

Lees ook

Wim op woensdag: Waarom kandidaten liegen (net als recruiters)

Jij houdt niet van mensen die liegen. Jij hebt van jongs af aan geleerd dat je niet mág liegen. Dat ouders dit hun kinderen meegeven is opvoedkundig correct en ook in hun eigen voordeel. Als kinderen denken dat hun ouders zien/weten dat zij liegen, zullen ze dat minder snel doen, wat prettig is voor de ouders. Dat ouders de hele dag door liegen doet aan dit opvoedkundige aspect niets af.

Naarmate we ouder worden, wordt liegen een tweede natuur.

Naarmate we ouder worden, wordt liegen een tweede natuur. ‘Ja die broek staat je goed.’ ‘Nee dat is niet te duur’. En ‘ja, natuurlijk ga ik die deadline halen.’ Cijfers tonen aan dat we allemaal ongeveer twee keer per dag (echt) liegen. Een heel klein percentage liegt nooit of zelden. Of is het misschien zo dat ze daar in de onderzoeken ook weer over liegen?

Iedereen liegt. Dat is de waarheid

Het is dus bepaald geen leugen dat iedereen liegt. Jij. Ik. Maar ook kandidaten liegen. Logisch. De belangen zijn groot, net als de risico’s. Naarmate de leugen een groter belang krijgt, neemt de waarde die wij aan onze leugen kennen toe. Zo is liegen in het cv reden voor ontslag op staande voet, terwijl het niet strafbaar is om te liegen tegen een agent die je aanhoudt in de auto en vraagt of je hebt gedronken. Je hoeft namelijk niet mee te werken aan jouw eigen veroordeling.

Naarmate de leugen een groter belang krijgt, neemt de waarde die wij eraan toekennen toe.

Recruiters liegen ook. Vanzelfsprekend. Niets menselijks is hen vreemd. Maar liegt een recruiter ook als deze de waarheid over de reden van de vacature achterhoudt? Of dat de manager meer medewerkers verslijt dan de gemiddelde mens van ondergoed wisselt? Leugens kennen veel gedaantes. Je kunt de waarheid verdraaien, verbuigen of verzinnen. Je hebt jouw waarheid en die van de ander. Maar iets niet vertellen, waar dat eigenlijk wel zou moeten, is dat ook liegen? En is er dan een verschil tussen een recruiter die iets verzwijgt of een kandidaat die dit doet?

Beroepsleugenaars

We liegen dus allemaal en doen dit ook allemaal op onze eigen manier. Zo rechtvaardigen we deze leugens ook voor onszelf. We leren het van jongs af aan. En hoe meer je het doet hoe bedrevener je erin wordt. Je bent een professional als je ergens 10.000 uur/herhalingen in steekt. Met 2 leugens per dag ben je vanaf je veertiende verjaardag dus een beroepsleugenaar. Dit geldt voor kandidaten, voor recruiters en ja, zelfs voor bloggers…

Over de auteur

wim van den nobelen recruiterdilemma'sWim van den Nobelen is recruiter salarisadministratie bij Strictly People. Hij schrijft voor Werf& de ‘Wim op woensdag’. Elke woensdag vind je hier een blog, onderzoek, artikel of interview van hem.

Lees ook:

Regio snakt naar skills Nedcar-personeel

Natuurlijk, voor de werkgelegenheid in Limburg zou het ontslag van ruim 1.800 mensen bij autofabriek VDL Nedcar een enorme dreun betekenen, zo denken in elk geval de vakbonden en landelijke politici. Het bedrijf heeft nu 3.950 man personeel, en zegt straks nog maar 2.100 medewerkers nodig te hebben – omdat de ploegendiensten worden gehalveerd. Extra ontslagen in 2024 zijn bovendien niet uit te sluiten, omdat dan het lopende contract met BMW afloopt.

Uit onderzoek blijkt dat bedrijven in de regio snakken naar de specialisten die Nedcar nu nog in dienst heeft.

De bonden eisen inmiddels een beter sociaal plan en de SP wil premier op het matje roepen. Maar heel zwartgallig hoeven de medewerkers niet te zijn. Uit onderzoek van Intelligence Group blijkt dat bedrijven in de regio, zoals DSM en Picnic, snakken naar de technische specialisten die VDL Nedcar nu nog in dienst heeft. En over de Duitse grens zoeken firma’s als Amazon, Dachser en Deutsche Bahn zich wezenloos naar de skills van het Nedcar-personeel, zoals CNC-programmeurs en SAP-deskundigen.

Een jaar geleden was het nog feest bij VDL Nedcar, toen de miljoenste auto voor BMW van de band rolde

Extreem moeilijk te werven

Kijkend naar de topfuncties die in de afgelopen jaren open stonden bij Nedcar staan productiemedewerker, CNC-programmeur,  projectleider, manufacturing engineer en mechanical engineer in de top 5 Deze functies zijn overal gezien zeer schaars en in de regio Limburg in sommige gevallen zelfs extreem moeilijk te werven. Tegelijkertijd worden mensen met deze functies ook vaker benaderd dan het landelijk gemiddelde: 57% van de projectleiders en 78% van de manufacturing engineers worden minimaal elk kwartaal benaderd door een bureau of een andere werkgever. Dit is ruim boven het landelijk gemiddelde van 39%.

De concurrentie van organisaties om deze functies te vervullen is groot.

De concurrentie van organisaties om deze functies te vervullen is dus groot. De extra toestroom van werkzoekenden zal de schaarste iets doen afnemen en eerder voor een gewenste verlichting zorgen bij werkgevers, dan dat (ex-)werknemers van VDL Nedcar een probleem zullen hebben om een nieuwe baan of opdrachtgever te vinden.

Bron: Intelligence Group, Giant 2023.

Bij het wegvallen van banen, zullen er ook skills vrijkomen die zijn in te zetten op de arbeidsmarkt. De meest gevraagde professionele skills van VDL Nedcar in de regio zijn vooral technisch van aard. Hier vallen met name techniek, machinebouw, machinewerkzaamheden, automobielindustrie en montage onder. Daarnaast zijn ook IT-skills veelgevraagd, zoals ervaring met CAD, IBM Cast Iron en SAP-applicaties, en sociale vaardigheden zoals werken in groepsverband, zelfmotivatie en communicatie.

Bron: Jobfeed.nl

Er zijn verschillende organisaties die geschikt kunnen zijn als nieuwe werkgever voor de personen die hun baan verliezen. Zo hebben in de regio onder andere Amazon, Koninklijke DSM, Picnic, Neways en UPS vergelijkbare functies openstaan als er veel bij VDL Nedcar zijn.

Ook veel kansen in Duitsland

Daarnaast is er ook werkgelegenheid net over de grens met Duitsland. Organisaties zoals Amazon, Dachser en Deutsche Bahn hebben hier openstaande functies voor de profielen zoals die bij VDL Nedcar verloren lijken te gaan.

Werkgevers, bureaus en recruiters zullen verlekkerd kijken naar het extra aanbod vanuit VDL Nedcar.

‘Een paar jaar geleden zou de impact van zo’n grote groep ontslagen een gigantisch effect hebben gehad. Vandaag kan het de broodnodige verlichting bieden voor werkgevers in de regio, zowel in Nederland als België en Duitsland’, zegt Geert-Jan Waasdorp, directeur Intelligence Group. ‘Werkgevers, bureaus en recruiters zullen verlekkerd kijken naar het extra aanbod dat zij makkelijk aan een andere baan kunnen helpen. Ook werknemers die niet ontslagen worden, zullen makkelijker los te weken zijn. Feitelijk staat het gehele voortbestaan van VDL Nedcar op het spel nu het hunting ground is geworden op de arbeidsmarkt van schaars technisch talent.’

Met medewerking van en mede geschreven door Nadina Bricic. Credit foto boven.

Het terrein van VDL Nedcar in het Limburgse Born.

Lees ook

Sebastiaan Houtgraaf: Recruitment Specialist Timetohire

Oude situatie

Oude functie: ZZP Recruiter
Oude werkgever: VolkerRail

Nieuwe situatie

Nieuwe functie: Recruitment Specialist
Nieuwe werkgever: Time To Hire

Ingangsdatum: 5-6-2023

Wij challengen bedrijven om hun recruitment game te veranderen. Samen met een divers collectief van denkers en doeners zetten wij iedere dag recruitmentstrategieën neer die bedrijven future proof maken.

De rubriek ‘Baanwisselaars’ wordt mogelijk gemaakt door de Leergang Recruitment Basic en Leergang Recruitment Advanced van de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie

Lesley van der Stoep: Recruitment Specialist Timetohire

Oude situatie

Oude functie: Corporate Recruiter
Oude werkgever: GoodHabitz

Nieuwe situatie

Nieuwe functie: Recruitment Specialist
Nieuwe werkgever: Timetohire

Ingangsdatum: 5 juni 2023

Als Recruitment Specialist help ik verschillende klanten bij het verbeteren, het in kaart brengen of inrichten van hun recruitment proces van A-Z.

De rubriek ‘Baanwisselaars’ wordt mogelijk gemaakt door de Leergang Recruitment Basic en Leergang Recruitment Advanced van de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie

Zo kan anoniem solliciteren dus wél werken voor je diversiteit

Heeft anoniem solliciteren zin, als je meer diversiteit in je organisatie wilt? Er zijn in de afgelopen jaren talloze experimenten mee geweest, onder meer geïnspireerd op het beroemde voorbeeld van de ‘blinde audities’ bij klassieke orkesten, maar de resultaten daarvan zijn op z’n best wisselend te noemen. Informatie uit (het begin van) een selectieprocedure actief weglaten, zoals namen, leeftijden, hobby’s, afstudeerjaren of geslacht? Soms had het een beetje effect, soms geen, en soms zelfs op den duur een tegengesteld effect aan wat organisatie ermee beoogden.

Er zijn talloze experimenten geweest met anoniem solliciteren, maar de resultaten zijn op z’n best wisselend.

‘Gewoon’ anoniem solliciteren invoeren is dan ook meestal niet de beste oplossing, schrijft Sean Fath (van de Cornell University in New York) in Harvard Business Review. Volgens de assistant professor suggereren alle onderzoeken – alles bij elkaar genomen – dat een ‘blind’ of anoniem wervingsproces de doelstellingen van organisaties op het gebied van diversiteit vaak helpt, maar soms ook in de weg kan staan. Wil je het toch overwegen, dan zul je jezelf volgens hem eerst de volgende 3 vragen moeten stellen.

Vraag 1: Selecteren we ze nu te weinig?

Fath meldt dat in de VS tegenwoordig ongeveer 1 op de 5 organisaties met een vorm van anoniem of blind solliciteren werkt. Ongeveer 60% van de HR-professionals is bekend met de fenomeen. Buiten de VS wint de methode ook terrein. Onder andere de BBC is ermee bezig, en ook in Nederland wordt het volop onderzocht.  Maar de eerste vraag die organisaties zichzelf zouden moeten stellen is: selecteren wij nu (systematisch) te weinig sollicitanten uit traditioneel achtergestelde groepen voor sollicitatiegesprekken?

In de VS zou al ongeveer 1 op de 5 organisaties met een vorm van anoniem of blind solliciteren werken.

‘Onderzoek suggereert dat blind hiring het aantal sollicitatiegesprekken voor leden van traditioneel achtergestelde groepen alleen verhoogt als het wordt gebruikt door bedrijven die sollicitanten uit deze groepen gewoonlijk onderselecteren voor sollicitatiegesprekken’, aldus Fath. Intuïtief logisch, zegt hij. Maar toch is de praktijk vaak anders, omdat het daar juist organisaties zijn die tóch al bezig zijn met diversiteit die deze methode als extra inspanning overwegen. Zulke organisaties kunnen zich volgens Fath echter beter richten op ‘oplossingen die vooroordelen tijdens sollicitatiegesprekken en selectiebeslissingen daarna aanpakken.’

Vraag 2: Werkt het voor de functie in kwestie?

Een tweede punt, aldus de onderzoeker, is dat bij anoniem solliciteren in de praktijk niet altijd gekeken wordt naar de betreffende functie. Wat voor muzikanten bijvoorbeeld redelijk tot goed werkt, doet dat niet voor elke functie. Vraagt de baan in kwestie bijvoorbeeld een bepaalde hogere opleiding, dan kan daar al een bias in zitten: niet iedereen heeft natuurlijk dezelfde mate van toegang tot die opleidingen. ‘En dan kunnen leden van bevoorrechte groepen nog steeds een voorsprong hebben bij een anonieme sollicitatieprocedure, ook al lijkt discriminatie te worden geblokkeerd’, schrijft Fath.

Bij hoge kwalificatie-eisen kan een anoniem aannamebeleid zelfs averechts werken voor je diversiteit.

Een blind aannamebeleid kan dan zelfs averechts werken voor je diversiteit. Dan heeft het volgens de onderzoeker de voorkeur om juist het aantal ‘geprefereerde’ kwalificaties voor een functie uit te breiden (ten koste van de vereiste) of om de sociale identiteit van sollicitanten juist wél te laten meewegen in beslissingen over sollicitatiegesprekken, zodat je kwalificaties kunt evalueren door de bril van de hindernissen – of privileges – die sollicitanten hebben ervaren op hun weg daar naartoe.

Vraag 3: Wat doen we nog meer tegen discriminatie?

We schreven het al eerder: anoniem solliciteren is in z’n eentje zelden zaligmakend. Je haalt immers informatie wég uit het selectieproces, en op basis van mínder informatie is het altijd moeilijker goed te selecteren. Je zou juist méér relevante informatie willen. En dan ervoor willen zorgen dat de niet-relevante informatie minder dominant wordt, aldus Fath. ‘Je kunt anoniem solliciteren alleen volledig benutten in de eerste screeningsfase als je het combineert met andere strategieën die je voor en na de eerste screening toepast om discriminatie tegen te gaan.’

‘Anoniem solliciteren werkt natuurlijk niet als er überhaupt maar weinig leden uit achterstandsgroepen solliciteren.’

Denk bijvoorbeeld aan: een gerichte wervingsaanpak voor bepaalde minderheidsgroepen, of gestructureerde interviews, waarbij de interviewers zich alleen richten op werkgerelateerde vragen en je de invloed van de ‘biertest‘ op de beoordeling van de kandidaat vermindert. ‘Het terugdringen van discriminatie bij beslissingen over de selectie vergroot de diversiteit van de groep sollicitanten natuurlijk niet als er überhaupt maar weinig leden uit achterstandsgroepen solliciteren’, aldus Fath.

Conclusie

Anoniem solliciteren, of blind hiring, kán dus zeker werken. Maar als dit het enige is dat je doet in je organisatie zullen de resultaten waarschijnlijk tegenvallen. Wil je er een succes van maken voor je diversiteit, dan is er dus meer nodig. In de hele keten van je werving- en selectieprocedure, en eigenlijk in elke stap die je daarin zet, aldus Fath. ‘De belangrijkste conclusie is dat anoniem solliciteren geen pasklare oplossing is. Maar de stand van de wetenschap suggereert dat deze strategie, voor de juiste banen, in de juiste organisaties, de deur tóch kan openen voor het halen van doelen op het gebied van diversiteit.’

Lees ook

Tekorten in de zorg? Zo claimt Rob Berbers minimaal 5% van de afgehaakte mensen terug te krijgen

‘Terugstroomprojecten’. Die term kenden we nog niet. Maar Rob Berbers van het Bussumse consultancybedrijf Porres gelooft er heilig in. Waar de zorgsector in alle gelederen kraakt door de krappe arbeidsmarkt en het hoge personeelsverloop, belooft hij met zijn team de instroom van nieuw zorgtalent met 10% te kunnen opkrikken, én vertelt hij dat hij soms 12% van de oud-werknemers terugkrijgt naar het oude honk, maar in elk geval minimaal 5%. Hoe krijgt hij dat voor elkaar?

‘Met onze terugstroomprojecten liggen de wervingskosten veel lager.’

Rob Berbers

Vooral door goed te kijken naar de employer journey, vertelt Berbers. ‘Van iemands eerste contactmoment tot diens uit dienst treden. Ik deed veel interviews om erachter te komen waar de lekkage ontstaat, waardoor lopen mensen weg? Als je dat weet, kun je er iets tegen doen.’ De gemiddelde cost-per-hire in Nederland ligt rond de 4.494 euro (aldus het Recruitment Kengetallen onderzoek van Intelligence Group). ‘Maar met onze terugstroomprojecten liggen de kosten veel lager, waarbij je ook nog eens ingewerkte medewerkers aanneemt, en dus je onboardingskosten lager zijn.’

4.000 oud-zorgmedewerkers geïnterviewd

Inmiddels heeft het Porres-team de afgelopen jaren ruim 4.000 oud-zorgmedewerkers geïnterviewd naar hun vertrekredenen. In die sector begon het overigens niet voor de ondernemer Berbers. Hij is opgeleid op de Haagse hotelschool in marketing & communicatie, en werd daarna ondernemer in de bemiddelingsmarkt. Nadat hij de aandelen van zijn laatste bedrijf, Sixteenotwo (headhuntersbureau FaseVijf), had verkocht in 2018, vroeg een kennis of hij bij de werving en selectie van diens vastgoedbedrijf wilde helpen. Want ook toen was er een vreselijk tekort aan technici.

‘Ik wil dat er over 20 jaar nog een vriendelijke mevrouw (of meneer) aan mijn bed staat.’

‘Ik besloot me daarbij eerst te richten op de medewerkersreis’, vertelt Berbers. Nadat daar positieve resultaten uitrollen, volgt een IT-bedrijf. Daarna hangen al snel twee partners van Collegamento, een adviesbureau in de zorgsector, aan de lijn. Die zien een onderzoek naar de medewerkersreis bij hun relaties in de zorgsector wel zitten. ‘Zorg vond ik meteen interessant. Ik wil over 20 jaar dat er nog een vriendelijke mevrouw (of meneer) aan mijn bed staat.’

Patroon van de sociale gerechtigheid

Berbers start daarop een nieuw bedrijf, vernoemd naar Martinus van Porres, de beschermheilige van verpleegkundigen en patroon van de sociale gerechtigheid. ‘Wij trekken nu voor een analyse van de medewerkersreis 14 dagen tot 4 weken uit. We vragen diverse mensen hoe bepaalde processen lopen. Bij een slechte werving en selectie ondervindt een bedrijf na 3 maanden de gevolgen: uitstroom. Als recruitment een ander verhaal vertelt dan de realiteit op de werkvloer, gaat het mis. Vaak ontbreekt het simpelweg aan tijd bij recruitment en de vacaturehouder om goed inhoudelijk te sparren over de functie en de situatie op de werkvloer.’

‘Vaak ontbreekt het simpelweg aan tijd bij recruitment en de vacaturehouder om goed inhoudelijk te sparren.’

Berbers geeft een voorbeeld. Een 24-jarige vrouw met hbo verpleegkunde en twee jaar werkervaring solliciteert. ‘Maar het bedrijf vertelt niet dat haar collega’s 50-plussers zijn, die in de pauze vooral over hun kleinkinderen praten. Dan vertrekt die jongedame subiet.’

Verkeerde verwachtingen

Van de afgestudeerden HBO-Verpleegkunde verlaat 40% de zorgsector alweer binnen 2 jaar, volgens Berbers onder meer door verkeerde verwachtingen. Op basis van talentboard Giant van Intelligence Group onderzoekt zijn bedrijf daarom nu altijd eerst de pullfactoren, en analyseert het team de advertentieteksten op de website. ‘Waarom willen mensen in Groningen als verpleegkundige werken? Dan zie je bijvoorbeeld dat uitdagend werk, een vast contract en een goede werksfeer belangrijk is. Maar die facetten zien we niet in de wervingsteksten, terwijl de doelgroep die belangrijk vindt.’

Van de afgestudeerden HBO-Verpleegkunde verlaat 40% de zorgsector alweer binnen 2 jaar.

Na de instroom komt de preboarding, boarding en posting. Tijdens die fase, de eerste 3 maanden, vertrekt 25%. ‘Dan zoomen wij in en proberen te achterhalen waar dat aan ligt. Zo was er bij een groot ziekenhuis een enorm verloop bij nachtverpleegkundigen. Wat bleek: ze moesten parkeren op de plek voor medewerkers, en daarna via een donker parkje met slechte belichting naar de hoofdingang van het ziekenhuis lopen. Dat gaf een heel onveilig gevoel, dus daar moest een pragmatische oplossing voor komen.’

Kleine dingen, groot verschil

Soms kan hij met kleine dingen een groot verschil maken. Ander voorbeeld: een bedrijf dat met een AFAS-systeem werkt. De IT-afdeling wilde geld besparen en voerde mensen pas 2 weken voordat ze begonnen in het systeem in. Die medewerker loopt op 1 mei naar binnen. ‘Ja, je staat erin, maar je bent niet aangemeld, je hebt geen pasje, hebt geen toegang tot de patiëntendossiers en er ligt geen uniform klaar. Iemand krijgt dan het gevoel dat hij of zij niet welkom is. Dat vissen wij eruit. Reserveer met een bordje parkeerplekken bij de ingang voor nachtverplegers. Zorg dat ze direct in het AFAS-systeem komen als ze een contract tekenen.’

Gebrek aan leiderschap staat in de top-10 vertrekredenen.

Als een zorgmedewerker eindelijk aan de slag gaat, maakt zij eerst de wittebroodsweken door, is ze gewoon aan het werk. ‘Dan is leiderschap belangrijk. Gebrek aan leiderschap staat in de top-10 vertrekredenen. In de zorgsector wordt vaak de beste verpleegkundige tot teamleider benoemd, maar dat is nog geen leider. Leren managen schiet er nog wel eens bij in. Als personeel bijvoorbeeld aangeeft dat ze parttime willen werken, dan krijgen ze vaak geen gehoor, waardoor ze naar een andere organisatie vertrekken waar dat wel kan.’ Op veel dingen heeft hij natuurlijk geen invloed. ‘Aan de hoogte van salarissen kunnen noch wij noch de organisatie veel doen. Maar inroosteren wel: geef mensen met een 24-uur contract bijvoorbeeld geen diensten verspreid over vijf dagen.’

Wakker kussen

Als nieuwste dienst kijkt Porres hoe je oud-medewerkers weer kunt terughalen. Terugstroomprojecten dus. ‘Hiervoor interviewen we mensen die zijn opgestapt. Als er 15 vertrekken, vertellen 10 hetzelfde verhaal. Dat is waardevolle informatie. Doordat wij geen direct betrokkenen zijn, laten ze het achterste van de tong zien, de gesprekken zijn anoniem. Wij spreken mensen die 3 maanden, 1 jaar of tot wel 2 jaar weg zijn.’

‘Medewerkers stappen niet zo snel uit eigen beweging terug naar hun oude organisatie.’

‘Het interviewen van oud-medewerkers en vragen naar hun vertrekredenen was al altijd een vast onderdeel van onze medewerkersreisanalyse om waardevolle informatie te vergaren  Toen we een keer een groot aantal mensen hadden gesproken, bleek dat we ze wakker kusten, als in een sprookje. Medewerkers stappen niet zo snel uit eigen beweging terug naar hun oude organisatie, je belt je oud-werkgever niet op omdat je spijt hebt.’

Vertrekredenenlijst

Maar wat als je daar wel actief op stuurt? ‘Als wij ze willen interviewen, sturen we ze heel laagdrempelig een appje voor ons onderzoek, dan reageert 90% positief. De vertrekredenenlijst van Intelligence Group gebruiken we daarvoor als standaard. Afhankelijk van de sfeer vragen we of ze zouden willen terugkomen, als hun probleem met chef of locatie zou worden opgelost. Zo ja, dan brengen we ze met hun oude werkgever in gesprek. Dat levert een heel hoog rendement op, bijna 1 op 1. Wij garanderen dat 5% terugkomt. Halen we dat niet, dan crediteren we 50% van de investering. Maar het gaat altijd goed, we hebben zelfs 12% gehaald. Het mooie is dat je dan ervaren krachten terughaalt, die weten dat het gras niet groener is bij de buren en heel gemotiveerd zijn om dit keer wel te slagen.’

‘Ervaren krachten weten dat het gras niet groener is bij de buren en zijn heel gemotiveerd om dit keer wel te slagen.’

Als laatste advies geeft Berbers: ‘Investeer zoveel mogelijk geld in het behouden van mensen, daar heb je jaren plezier van. Bij een organisatie hadden ze keihard gewerkt en 392 mensen binnengehaald, maar tegelijk stroomden er 396 uit. Dat hele wervingsbudget hadden ze beter in ondersteuning en dus het behoud van die 396 kunnen steken.’

Lees ook

Kosten verloop rijzen steeds verder de pan uit – wat te doen?

8 miljard. Dollar. In 1 jaar. Dat zijn de geschatte kosten van het gewenste én ongewenste verloop bij het (qua werknemers) grootste bedrijf ter wereld, Amazon. Een enorm bedrag. Zeker gezien de winst van het bedrijf, die (in 2021) maar net iets meer dan 4 keer hoger lag. Volgens gelekte documenten zou in 2021 zelfs maar 1 op de 3 nieuw geworven medewerkers het langer dan 90 dagen bij het bedrijf hebben uitgehouden. Waarbij het vertrek vooral vrijwillig bleek, ‘over alle afdelingen en functies heen’.

In 2021 zou maar 1 op de 3 nieuwe medewerkers het langer dan 90 dagen bij Amazon hebben uitgehouden.

Alhoewel het probleem waarschijnlijk bij niet veel organisaties zó groot zal zijn, heeft de krapte de afgelopen jaren bij wel meer bedrijven de mobiliteit flink opgejaagd. Oók in Nederland. Het verloop lag in Nederland in 2022 gemiddeld op 12%. Maar liefst 1,8 miljoen mensen wisselden hier vorig jaar van werkgever – een absoluut record. Dat zijn er bijvoorbeeld ruim 335.000 meer dan in 2021. En dit is dan nog los van de interne mobiliteit bij werkgevers, zo blijkt uit het rapport Verloopcijfers 2022 van Intelligence Group en de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie.

Enorme kosten

En dat gaat gepaard met enorme kosten. Niet alleen de directe kosten van iemand opnieuw moeten werven, zoals vacatures plaatsen en werving- en selectiefees, maar ook: verlies aan productiviteit, stress en burnouts bij de achterblijvers, vooral bij vrouwen en jongeren, kennisverlies en kosten van training en onboarding van nieuwe medewerkers. En het risico van een nieuwe mishire natuurlijk. Waarna de hele cyclus dus weer overnieuw moet beginnen. Het levert recruiters tonnen aan werk op, maar de vraag is natuurlijk gerechtvaardigd: zijn we hiermee als hele arbeidsmarkt wel goed bezig?

LSR-algemeen

Naar schatting geven organisaties in 2023 25% extra uit aan de werving van talent, in vergelijking met voorgaande jaren. Dat gaat bovendien gepaard met een groei van 49% in candidate ghosting en een afname van maar liefst 57% in actieve sollicitanten voor vacatures. Het onderstreept de noodzaak voor organisaties om de arbeidsmarkt anders te gaan aanpakken en een meer strategische benadering te gaan kiezen. Waarbij recruiters ook laten zien dat ze begrijpen wat het betekent als ze zeggen: ‘Behoud is het nieuwe werven’.

Hamsteren!

Voor een deel heeft de problematiek op de huidige arbeidsmarkt nog meteen te maken met de coronapandemie. Uit onderzoek van CNN blijkt bijvoorbeeld dat Amazon van 2019 tot 2022 een stijging kende van 106% in het personeelsbestand, Meta (van Facebook) 103%, Salesforce 67% en Twitter 63%. Nu zien we massale ontslagen in deze organisaties. Omdat ze hun verwachte groei niet bereikten, moesten ze dit recent geworven personeel nu alweer ontslaan. Zowel werknemers als managers ondervinden nu de gevolgen van deze beslissingen, omdat velen werkloos worden en ondertussen veel wervingsmiddelen zijn verspild.

verloop

Sommige organisaties zijn in de coronatijd overgegaan op een strategie van ‘talent hamsteren‘: toptalenten binnen het bedrijf te krijgen en te houden voor de ‘regenachtige dagen’. Organisaties houden daarmee ook hoogopgeleide personen weg bij concurrenten, totdat ze uiteindelijk alsnog worden ontslagen. Deze wervingsstrategie heeft de afgelopen jaren de loondruk voor veel organisaties aanzienlijk verhoogd, aangezien ze vaak hun toevlucht namen tot hogere salarissen en aantrekkelijker beloningspakketten om bekwame professionals te verleiden om zich bij hun organisaties aan te sluiten.

Schieten-met-hagel-aanpak

Maar terwijl de focus zo enorm op de markt buiten lag, zijn veel bedrijven de wereld bínnen bijna vergeten. Intern potentieel talent identificeren en koesteren? Het gesprek aangaan met je eigen mensen? Interne bronnen beoordelen en individuen met veelbelovend potentieel kansen bieden? Het is de laatste jaren vaak in de verdrukking gekomen door een wat lukrake schieten-met-hagel-aanpak van werving, gericht op de externe arbeidsmarkt. En als je daar dan mensen mee binnenhaalt, blijken die dus ook vaak weer snel vertrokken.

De verspilling van middelen in het wervingsproces wordt vaak over het hoofd gezien in organisaties.

Deze verspilling van middelen in het wervingsproces is een vaak over het hoofd gezien aspect in organisaties. Of het wordt gezien als onvermijdelijk. Helaas weegt ook de invloed van de CFO vaak zwaarder dan die van de CHRO, waarbij financiële aspecten voorrang krijgen boven de waarde van menselijk kapitaal. In de haast om personeel te werven, worden compromissen gesloten op cruciale elementen als diversiteit, kwaliteit en betrokkenheid van nieuwe medewerkers. Dit resulteert onvermijdelijk weer in een hoog verloop. Dit gebrek aan strategie en het slechte gebruik van data eindigen zo in veel verspilde middelen.

Strategie formuleren

Aan recruiters en recruitmentmanagers om die waan van de dag te ontstijgen en een meer duurzame wervingsstrategie te formuleren, gericht op de lange termijn. Door gebruik te maken van data-analyse, kunnen zij aantonen dat er wel degelijk een verbinding bestaat tussen de kwaliteit van hun werving en de latere bedrijfsresultaten. Door dan ook nog eens intern talent te (blijven) stimuleren, kunnen bedrijven alsnog een gezonde, productieve en duurzame werkomgeving creëren, terwijl ze tevens de kosten van hun werving beheersen. Beter dan dat Amazon dat doet, in elk geval.

Meer weten?

Wil jij als ervaren recruiter een sterke gesprekspartner worden voor het management, zodat je hen kunt adviseren over een duurzame wervingsstrategie? Schrijf je dan in voor de Leergang Strategisch Recruitment met startdatum 19 juni. Na het afronden van deze opleiding weet je onder andere hoe je de candidate journey positief beïnvloedt, hoe je een wervingsplan kunt maken én presenteren, hoe je meer resultaat haalt uit recruitment en hoe je op basis van data een recruitmentstrategie maakt.

Leergang

Dit artikel is geschreven door Victoria van Intelligence Group. Geïnspireerd door: Chad & Cheese Podcast

Werkgevers ergeren zich aan wensen generatie Z en staan nu meer open voor 60-plussers

Het werk moet alleen maar leuk zijn, hun verwachtingen voor het startsalaris zijn ‘belachelijk hoog’, en dan hopen ze ook nog allemaal binnen een jaar promotie te maken. En dat het liefst parttime natuurlijk. Nee, Generatie Z staat er zacht gezegd niet al te best op bij veel werkgevers, zo blijkt uit recent onderzoek van Pro Contact, uitgevoerd door Markteffect, onder ruim 300 Nederlandse ondernemers en managers. Dan liever een 60-plusser, zo lijken veel van de ondervraagden inmiddels te denken.

Bijna de helft vindt dat jongeren richting collega’s en klanten te veel afkortingen en buzzwoorden gebruiken.

Ongeveer de helft van de werkgevers zegt in het onderzoek het bijvoorbeeld storend te vinden dat generatie Z snel wordt afgeleid. Ook vindt bijna de helft (48%) dat jongeren richting collega’s en klanten te veel afkortingen en buzzwoorden gebruiken. Tegelijk zegt ongeveer 1 op de 3 werkgevers wel min of meer bezig te zijn met zich aanpassen aan de nieuwe generatie. Zij passen bijvoorbeeld gedragsregels en kledingvoorschriften aan om diverser en inclusiever personeel aan te trekken. Daarnaast zeggen werkgevers die zich open-minded opstellen (54%) te merken dat ze een betere aansluiting vinden bij de generatie.

‘Gaat niet meer weg’

‘Het is een feit dat generatie Z de arbeidsmarkt betreden heeft en ook niet meer weggaat’, aldus Willem Bos, creatief directeur bij onderzoeker Pro Contact. ‘Net als bij elke nieuwe generatie brengt dat nieuwe uitdagingen met zich mee. Hier moeten werkgevers aan wennen. Normen en waarden die 20 jaar geleden golden, gelden nu niet meer. Zo is het voor generatie Z heel normaal om parttime te werken. Ze willen op een andere manier van het leven genieten.’

‘Normen en waarden die 20 jaar geleden golden, gelden nu niet meer.’

Waar generatie Z werkgevers dus flink hoofdpijn bezorgt, staan 60-plussers er ineens een stuk beter voor dan vorig jaar, constateert Bos ook. Maar liefst 60% van de ondervraagden geeft bijvoorbeeld aan dat de kans groot is dat ze nu een ouder persoon een baan aanbieden. Vorig jaar was dit nog slechts 55%. Daarentegen maken mensen met een ‘rugzakje’, zoals iemand die net hersteld is van een burn-out of iemand die een gevangenisstraf heeft uitgezeten, nog steeds amper kans op een baan, blijkt uit de cijfers.

Verbolgen

‘We zien dat er werkgevers verbolgen reageren als salariseisen buiten proportioneel hoog zijn. En het klopt, absoluut gezien zijn de startsalarissen in verhouding tot de tijd dat millennials de arbeidsmarkt betraden ook aanzienlijk hoger. Maar we moeten ook beseffen dat het leven veel duurder is. Prijzen zijn enorm gestegen en 10 tot 15 jaar geleden hadden we ook nog niet te maken met de huren die deze generatie nu betalen’, aldus Bos. ‘Mijn advies is dan ook: ga goed met de medewerkers in gesprek en stel bijvoorbeeld tijdens sollicitatiegesprekken een duidelijk groeipad voor. Geef ze, net als de 60-plussers, een kans.’

Whitepaper

Onze partner Pro Contact nam de werkende generatie Z onder de loep. Hierbij kwamen ze tot een aantal verrassende inzichten. Laat je gegevens achter in het onderstaande formulier en download de whitepaper:

Download de Whitepaper: Dealen met Gen Z op de werkvloer

"*" geeft vereiste velden aan

Privacy
Nieuwsbrief
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Lees ook

Hoe de Douane een eigen inkleuring op de arbeidsmarkt vond

Al 4 jaar werkt Anita Ligthart nu bij de Douane Nederland als Directeur Bedrijfsvoering. Recent maakte ze daar de lancering mee van de allereerste arbeidsmarktcampagne die de dienst ooit naar buiten bracht. Hoe ging dat in zijn werk? En wat kunnen anderen daarvan leren? We besloten 10 vragen te stellen om daarin meer inzicht te krijgen.

#1. Wat trekt jou zelf aan in de Douane?

‘Wat ik interessant vind aan de Douane, is dat er veel aspecten zijn die te maken hebben met de internationale handel. Dat raakt mij, want dat was ooit mijn afstudeeronderwerp. Ik vind de Douane een van de mooiste uitvoeringsorganisaties die er zijn binnen het Rijk.’

‘De core business van de Douane is kort gezegd een ABC’tje.’

‘De core business van de Douane is kort gezegd een ABC’tje. De A is daarbij van afdracht, de B van beschermen, en de C van concurrentiepositie. We zorgen er ten eerste voor dat de juiste afdrachten worden gedaan. Daarnaast werken we aan de bescherming van het land. Je wilt bijvoorbeeld geen drugs binnenhalen. Voor wat betreft de concurrentiepositie; we willen namaakgoederen en dumping tegenhouden en daarop handhaven.’

#2. Wat speelt er momenteel allemaal bij de Douane?

‘In de afgelopen 4 jaar hebben we met veel veranderingen te maken gehad, zoals de Brexit en ondermijning. De organisatie is in omvang gegroeid naar meer dan 6.000 medewerkers. Bovendien is de Douane per 1 januari 2021 een zelfstandig directoraat-generaal onder het ministerie van Financiën geworden. Tot die tijd opereerde de Douane vooral onder de vlag van de Belastingdienst en was er bijvoorbeeld minder eigenheid op de arbeidsmarkt.’

‘Vanuit wervingsperspectief waren we als Douane nog geen eigen merk op op de arbeidsmarkt.’

‘Vanuit wervingsperspectief waren we als Douane nog geen eigen merk op op de arbeidsmarkt. We hadden nog geen eigen inkleuring. Maar we willen graag laten zien dat we veel meer doen dan alleen maar koffers controleren. In de campagne die we nu voeren laten we daarom de veelzijdigheid van de organisatie en dus ook de veelzijdigheid in vacatures zien.’

#3. Hoe groot is jullie personele opgave?

‘Enorm. De Douane heeft nog dit jaar 700 tot 800 werknemers nodig. Het gaat om functies door de hele organisatie: van fysiek toezicht tot ict’ers, dataspecialisten, accountants en financieel specialisten. Er is behoefte aan personeel op elk niveau, van mbo’ers tot academici en van studenten tot gediplomeerden. En dat is in de huidige krappe arbeidsmarkt best moeilijk.’

‘We hebben veel nieuwe functies, omdat het werk ook zo aan het veranderen is.’

‘We hebben overigens niet alleen te maken met uitbreiding, maar we hebben ook veel nieuwe functies, omdat het werk zo aan het veranderen is. Tegelijk willen we dat mensen die we kunnen interesseren voor onze organisatie een bewuste keuze maken voor de Douane, omdat ze weten wat voor werk wij te bieden hebben. Dus dan is het heel belangrijk om een arbeidsmarktcampagne op te zetten die daar op toegespitst is.’

#4. Hoe kreeg jullie campagne vorm?

‘Wij kwamen terecht bij bureau Steam, dat een rol gespeeld bij het bepalen van de onderscheidende punten die we willen uitdragen als organisatie. Zij hebben materiaal ontwikkeld, dat daarbij aansluit: beeld van een dynamische, veelzijdige en innovatieve organisatie. Hierdoor hoop ik dat mensen die anders misschien niet zo snel aan de Douane denken, zoals registeraccountants, ICT-specialisten en financiële professionals, ook geïnteresseerd raken. Het brede beeld dat we neerzetten kan bovendien ervoor zorgen dat mensen bewust voor ons kiezen en langer bij ons blijven werken.’

#5. Waar sta je nu als Douane?

‘Ik ben trots op de ontwikkelingen die de Douane heeft doorgemaakt sinds ik hier begonnen ben. Hoewel de context enorm veranderd is, hebben we als organisatie keihard gewerkt om onze opgave te realiseren. En als ik kijk waar we nu staan, dan heb ik alle vertrouwen in de toekomst. We hebben nog wel wat uitdagingen voor ons liggen, maar ik ben ervan overtuigd dat we deze samen kunnen oppakken en tot een mooi vervolg kunnen brengen. Want één ding is zeker: stilzitten doen we niet bij de Douane. Nooit!’

#6. Wat was de grootste uitdaging die jullie tegenkwamen?

‘Kiezen waar je de focus op legt. Bij de Douane heb je zoveel mogelijkheden en functies; welke elementen willen we nu extra benadrukken zodat we een aansprekende boodschap hebben voor de arbeidsmarkt? Gelukkig zijn we daar goed uit gekomen door ook onze eigen medewerkers te betrekken. We hebben hen gevraagd: wat maakt het werken bij de Douane interessant en uitdagend? Waar kun je goed je vakmanschap voor inzetten? Samen met een marktonderzoek en de hulp van Steam hebben we zo een heldere Employee Value Proposition kunnen formuleren.’

#7. Zijn er speciale KPI’s bedacht?

‘Natuurlijk is het doel allereerst om voldoende geschikte nieuwe collega’s binnen te halen. En dat begint met het bekendmaken van het werkgeversmerk Douane. Deze campagne is daarop gericht; we moeten eerst als werkgever op het netvlies komen van de arbeidsmarkt.

Daarnaast beschikken we over data zodat we kunnen zien of bepaalde campagne-uitingen goed werken. Wat wordt bijvoorbeeld goed bekeken, waar wordt veel op geklikt? We analyseren deze data goed zodat we nog aanpassingen kunnen doen voor de volgende flights van dit jaar. Daarnaast hebben we een werkgeversimago-onderzoek gehouden. Voor dit jaar betekent dit een 0-meting, en dit onderzoek gaan we volgend jaar herhalen om te kijken of ons imago veranderd is.’

#8. Wat betekende de campagne voor het interne proces?

‘Intern is er een aantal werkprocessen veranderd, maar de sollicitatieprocedures zijn (nog) niet veranderd. Op dit moment verloopt de werving langs twee processen: massale werving voor ons primair proces en individuele werving voor staf-, ondersteunende en leidinggevende functies. We gaan onderzoeken of we de massale werving kunnen omzetten naar een doorlopende, permanente werving. Randvoorwaarde hiervoor is dat ons opleidingsstelsel hierop aansluit. We gaan nu kijken wat hiervoor nodig is.’

#9. Wat kunnen we de komende tijd nog verwachten?

‘De campagne loopt dit jaar in ieder geval tot en met december. Daarbij maken we gebruik van televisie, (online) radio, online en social media. Voor dit jaar zullen we nog doelgroepencampagnes gaan ontwikkelen. Dit betekent dat de Douane zich zal blijven profileren op de arbeidsmarkt. Nu we er eenmaal zijn, gaan we niet meer weg…’

‘Nu we er eenmaal zijn, gaan we niet meer weg…’

#10. Wat is de belangrijkste les die jullie in dit proces geleerd hebben?

‘Vraag intern bij je medewerkers wat het zo aantrekkelijk maakt om te werken bij je organisatie. Zij kunnen goed verwoorden waarom zij iedere dag met plezier naar het werk gaan.’

Lees ook

 

Opvallend: concurrentiebeding wereldwijd onder vuur

Zo’n 3,1 miljoen. Naar schatting. Dat is het aantal werknemers in Nederland dat is gebonden aan een concurrentiebeding. Het is in veel arbeidscontracten bijna een standaard zinnetje geworden dat je, na het einde van je contract, niet hetzelfde soort werk zou mogen doen bij een concurrerend bedrijf, voor een bepaalde periode. Maar als het aan het kabinet ligt, is die standaard binnenkort verleden tijd.

‘Hierdoor kunnen werknemers minder makkelijk van baan wisselen en werkgevers minder makkelijk mensen vinden.’

‘Deze beperkende regel is er om bedrijfsbelangen van werkgevers te beschermen. Maar die beperking is vaak niet terecht’, aldus het kabinet. ‘Hierdoor kunnen werknemers minder makkelijk van baan wisselen en werkgevers minder makkelijk mensen vinden. Daarom hebben we besloten het concurrentiebeding te moderniseren.’ Of, zoals minister Karien van Gennip (SZW) het zegt: ‘Een concurrentiebeding kan nodig zijn om bijvoorbeeld bedrijfsgeheimen of zakelijke relaties te beschermen. Maar we zien nu dat er in contracten steeds vaker standaard een concurrentiebeding staat, terwijl daar geen goede reden voor is.’

Afschrik-effect

Onnodig beperkend voor werknemers en het hindert de doorstroom op de arbeidsmarkt, aldus het kabinet. Voor de aanleiding wordt ook verwezen naar onderzoek van bureau Panteia, uit 2021. Daaruit zou blijken dat ongeveer 1 op de 3 werkgevers als een standaardclausule in het contract een concurrentiebeding heeft opgenomen. Dit mag eigenlijk alleen als er een goede reden voor is, zoals toegang tot relaties of gevoelige informatie. Maar die reden is er dus vaak niet, aldus de onderzoekers. Terwijl het beding dan wel een afschrik-effect kan hebben, waardoor werknemers niet durven overstappen naar een andere werkgever.

Houdt een werkgever een vertrekkende werknemer aan het beding, dan moet hij daarvoor straks een vergoeding betalen.

Het kabinet wil nu dat het op voorhand duidelijker wordt wanneer een werkgever een concurrentiebeding kan opnemen en inroepen. Dit voorkomt ook een gang naar de rechter. De minister wil onder meer het concurrentiebeding wettelijk begrenzen in duur, en geografische afbakening, specifiek en gemotiveerd in het contract. Ook moet de werkgever straks in vaste contracten het zwaarwichtig bedrijfsbelang van een eventueel beding motiveren (min of meer zoals dit nu al geldt voor tijdelijke contracten). En houdt een werkgever een vertrekkende werknemer aan het concurrentiebeding, dan moet hij daarvoor straks ook een vergoeding betalen aan de werknemer, een wettelijk bepaald percentage van het laatstverdiende salaris.

Internationaal onder vuur

Het wetsvoorstel om het concurrentiebeding aan te passen gaat naar verwachting eind 2023 in internetconsultatie. Daarmee sluit het kabinet aan bij een internationaal groeiende trend. Toeval of niet, ook in de Verenigde Staten liggen zogeheten non-compete agreements namelijk de laatste tijd flink onder vuur. Meestal zijn ze nu al illegaal, aldus de National Labor Relations Board (NLRB) in een recent memo. ‘De concurrentiebedingen schenden de wet, zolang het beding niet is beperkt tot speciale omstandigheden, die de beperkingen van de rechten van werknemers rechtvaardigen’, aldus de door president Biden aangestelde NLRB-voorzitter Jennifer Abruzzo.

Volgens de NLRB zorgen concurrentiebedingen voor onrechtmatige druk op de lonen.

Volgens de NLRB zorgen concurrentiebedingen voor onrechtmatige druk op de lonen, omdat werknemers hierdoor moeilijker van de ene naar de andere werkgever kunnen overstappen, om zo meer te kunnen gaan verdienen. De U.S. Federal Trade Commission, die toeziet op kartelvorming, stelde in januari al een nieuwe regel voor om de bedingen aan banden te leggen. Dat voorstel ligt nu nog voor bij de Amerikaanse wetgever. In 2021 bleek uit onderzoek dat zo’n 18% van alle Amerikanen nu te maken heeft met een concurrentiebeding. Staten als Californië, Oklahoma en North-Dakota hebben al eigen regels ertegen uitgevaardigd.

Maar ook in Europa

Maar ook in Europa is Nederland bepaald geen uitzondering met de wens om de bedingen te willen beperken. Zo maakte de regering in het VK in mei zijn intentie bekend om in elk geval de lengte van concurrentiebedingen te beperken tot slechts 3 maanden, in plaats van de 12 maanden die nu nog mogelijk zijn. Het idee van de Britse regering is dat deze verandering niet alleen medewerkers meer flexibiliteit biedt, maar ook dat het de totale economie een boost zal geven, omdat werkgevers hierdoor ook een bredere talentpool tot hun beschikking zullen krijgen.

De Britse regering maakte in mei bekend de lengte van concurrentiebedingen te willen beperken tot slechts 3 maanden.

Ook de Europese Commissie volgt de ontwikkelingen op dit gebied met grote belangstelling. EU-commissaris Margrethe Vestager heeft in 2021 al gezegd dat concurrentiebedingen een risico vormen voor innovatie en neerwaartse druk op lonen, en bovendien kartelvorming in de hand kunnen werken. Wel is de aandacht nog vooral gericht op meer algemene afspraken niet op elkaars personeel te jagen, in plaats van op individuele contractvorming – omdat dat niet echt het terrein van de Unie wordt geacht.

Voetbalclubs

Ondertussen zijn veel lidstaten wel bezig op dit gebied. Vooral bedrijven die met elkaar afspreken niet elkaars personeel te benaderen zijn daarbij vaak het doelwit. Dat duidt immers op kartelvorming. Zo werd in januari dit jaar bekend dat drie Franse bedrijven een boete hadden gekregen (van bijna 150.000 euro) omdat ze onderling zulke no-poach-afspraken hadden gemaakt, en werd aangekondigd dat er meer van zulke onderzoeken liepen. In Portugal kreeg een zaak veel aandacht waarbij 31 professionele voetbalclubs ermee hadden ingestemd geen spelers aan te werven die hun contracten eenzijdig hadden opgezegd.

Ook een anti-ronselbeding zul je in de toekomst waarschijnlijk minder snel opgelegd krijgen.

De vorige week gepresenteerde Kamerbrief van minister Van Gennip heeft het overigens niet over een bijzonder soort concurrentiebeding: het anti-ronselbeding. Dit is ook niet in de wet gedefinieerd, maar met name veel recruiters hebben er wel mee te maken. Zo’n beding regelt dat je bij een nieuwe werkgever geen personeel mag werven bij de oude werkgever. Uit de jurisprudentie tot nu toe (met name over anti-ronselbedingen in tijdelijke contracten) valt op te maken dat ook dit soort bedingen het in de toekomst moeilijker zullen krijgen.

Lees ook