4 lessen voor betere sollicitatiegesprekken met IT’ers

Sollicitatiegesprekken en cv’s voorspellen doorgaans slecht hoe iemand in een baan gaat presteren. Zeker als het gaat om ontwikkelaars en technici. Maar hoe kun je wel waarde halen uit zo’n gesprek?

Als engineer die zelf recruiter is geworden, viel het Alice Lerner al lang op hoe moeilijk het is om goede ontwikkelaars te vinden. Waarop selecteer je ze? Wat zijn goede vragen? Hoe weet je of iemand bij je organisatie past? Uit frustratie over die vragen die in haar hoofd bleven rondspoken, startte ze recent met interviewing.io, een plek waar recruiters – anoniem – online sollicitatiegesprekken kunnen oefenen met geïnteresseerde (senior) engineers en ontwikkelaars.

Wat is een goede kandidaat?

Ze begon de start-up na eerder onderzoek naar hoe slecht cv’s eigenlijk voorspellen. Ze legde daarbij onder meer een grote hoeveelheid cv’s voor aan een groep willekeurige recruiters. Het viel haar op dat er onder hen veel verschil van mening was over wat ze nou precies verstonden onder: ‘een goede kandidaat’. ‘Absurd’, concludeerde Lerner, die daarom nu probeert daarin verandering te brengen.

Vier lessen voor betere interviews

In de eerste maanden van haar start-up wist Lerner al zo’n 20.000 sollicitatiegesprekken te verzamelen. Uit de transcripten van al die gesprekken, en de feedback die zowel recruiters als kandidaten erop gaven, haalde ze alvast vier lessen voor betere interviews:

#1. Verkoop ook altijd je team

Een technisch interview gaat nooit alleen om het keuren van kandidaten, het is ook een kans je bedrijf en je team te verkopen. Het is een mythe dat alleen grote merken goede ontwikkelaars en technici aantrekken. Een sterk merk is alleen belangrijk om mensen aan de deur te krijgen, maar het gaat er juist om wat je daarna doet, aldus Lerner. En daar hoort bij dat je mensen enthousiast maakt voor je team en je bedrijf. ‘De kracht van een merk blijkt niet te correleren met de feedback van mensen. Hoe graag mensen ná een gesprek zeggen ergens te willen werken hangt dus niet af van hoe bekend je bent.’

‘een goede manier om mensen enthousiast te krijgen, is vertellen waarom je er zelf werkt’

Een goede manier om mensen enthousiast te krijgen, is vertellen waarom je zelf ergens werkt, aldus Lerner. ‘Als je vertelt waarom de missie jou aanspreekt, kunnen de kandidaten zich daarbij ook een voorstelling maken.’

#2. Stel goede vragen

Een goede manier om goede vragen te stellen is volgens Lerner door bij de huidige engineers in je bedrijf interessante problemen op te halen die ze in hun werk tegenkwamen. ‘Deze problemen hoeven niet per se ‘cool‘ te zijn’, zegt Lerner. ‘Daar worden de meeste engineers alleen maar zenuwachtig van. Vraag liever gewoon iets waar ze zelf over hebben moeten nadenken. Dit materiaal kan dan dienen als inspiratie om goede interviewvragen samen te stellen, die uniek en toepasbaar zijn voor de functie waarvoor jij aan het recruiten bent.’

#3. Oefen de vragen (vaak)

Wil je een goede engineer aan de haak slaan, dan zul je jezelf moeten kunnen verplaatsen in het werk dat hij of zij moet gaan doen. Daarom is het goed zelf ook te snappen wat je wilt vragen, en daar goed op te oefenen. Vooral ook omdat technische problemen zelden één goede oplossing hebben, aldus Lerner. ‘De eerste keer dat je een vraag stelt, zal altijd slecht zijn. Altijd! Daarom raad ik aan wel 5 tot 10 keer te oefenen op echte kandidaten. Dat helpt je om het probleem en alle mogelijke oplossingen te leren begrijpen.’

#4. Werk samen met de kandidaat

Uit het onderzoek van Lerner blijkt dat er nauwelijks verband is tussen hoe goed of slecht de kandidaat dénkt dat hij het gedaan heeft, en hoe goed of slecht de recruiter vindt dat hij het gedaan heeft. Er is wél een sterk verband tussen hoe goed of slecht de kandidaat denkt dat hij het gedaan heeft, en de kans dat hij de baan zal accepteren.

‘Als iemand dénkt dat hij het sollicitatiegesprek slecht gedaan heeft, wil hij de baan ook niet meer’

Met andere woorden, aldus Lerner: ‘Als iemand dénkt dat hij het slecht gedaan heeft, zal hij de baan ook niet meer willen. Ook al kan de interviewer daar dus heel anders over denken. En als ze denken dat ze het goed gedaan hebben, zijn ze eerder geneigd de baan te accepteren.’ Daarom raadt ze aan altijd zo snel mogelijk zo specifiek mogelijke feedback geven. ‘Zodat kandidaten geen tijd hebben om je te gaan haten.’ En onthoud, zegt ze: ‘Het gaat er niet om de geïnterviewde te betrappen of te ‘vangen’, het gaat er in sollicitatiegesprekken om dat je uitvindt of je samenwerking met diegene ziet zitten.’

Bekijk de video over het onderzoek van Lerner:

Lees ook:

Annemieke Sweere (Steam): ‘Een Employer Brand verzin je niet. Het is er al’

Veel mensen zijn ‘apetrots’ op het werk dat ze doen. Als je die trots weet te vangen, ben je al een heel eind op weg met je employer branding, zegt Annemieke Sweere, een van de sprekers tijdens de Webinar Week.

annemieke sweereEmployer branding gaat over ‘meer dan werving alleen’, zegt Sweere (foto), die samen met haar Steam-collega Jari Kloppenburg maandag een gratis webinar verzorgt. ‘Want naast een magneet voor talent, zorgt het employer brand ook voor bevlogen medewerkers. Collega’s die productiever zijn. Innovatiever. Professionals die voor tevreden klanten én meer winst zorgen’, zegt zij. Een voorproefje van de visie die ze samen maandag gaan verkondigen.

> Wat is jullie belangrijkste boodschap?

‘Zeg je employer branding, dan zeg je al gauw: werving. En dat klopt ook. Een sterk werkgeversmerk werkt als een magneet voor het juiste talent. Maar in onze ogen gaat het over meer dan werving van nieuwe collega’s alleen. In de kern zorgt het Employer Brand voor meer bevlogenheid op de werkvloer. Het zorgt voor trotse en betrokken mensen die zich verbonden voelen met de identiteit van de organisatie. “Daar wil ik onderdeel van zijn”. Of het nu gaat om je imago op de arbeidsmarkt verbeteren, meer employability op de werkvloer of ambassadeurs voor het leven creëren: employer branding is een belangrijke factor voor het succes van organisaties.’

> Wat is de take-away van die visie?

‘Het Employer Brand verzin je niet. Het is er al. Op de werkvloer. Wil je dus jouw onderscheidende werkgeversverhaal ophalen, ga dan eerst met je eigen medewerkers in gesprek. Kom erachter waar zij trots op zijn, waar jullie samen voor staan en voor gaan.

‘In onze optiek gaat employer branding over die rode draad die mensen betrokken maakt’

In onze optiek gaat employer branding over betrokkenheid. Die rode draad die mensen betrokken maakt. En uit diverse onderzoeken blijkt dat betrokken en bevlogen mensen innovatiever zijn, productiever en minder vaak ziek. Het verloop in de organisatie neemt af en het kan zelfs betekenen dat je bedrijf meer winst gaat maken. Zo’n totaalaanpak betekent dat employer branding op hoog niveau in de organisatie moet worden gedragen. Het overstijgt de afdelingen HR, recruitment en communicatie. Deze visie willen we graag uitdragen. Daar moet je voor de boer op, want nog lang niet iedere organisatie denkt er zo over.’

> Wat zijn enkele valkuilen bij employer branding?

‘Te snel naar buiten willen treden. Terwijl je eerst goed moet nadenken. Welk probleem wil je nu echt oplossen? Heb je nu alleen een wervingsvraag, of staat de achterdeur ook nog wagenwijd open? Of is de interne trots tot een nulpunt gedaald? En hoe zit met mensen die je organisatie verlaten, hoe praten zij over je? Je moet dus altijd op zoek naar de vraag achter de vraag. Welk probleem wil je op korte, maar ook op lange termijn aanpakken?’

> En waar liggen de grootste kansen?

‘Wat wij altijd weer merken is dat mensen apetrots zijn op wat ze doen. Praat met agenten, marketeers, verpleegkundigen, militairen, chauffeurs, noem maar op, over hun vak en ze gaan stralen. Weet je de kern van die trots te vangen en heb je de kennis en inzichten om een relevante rol te spelen voor je doelgroepen, dan ben je een heel eind op weg om employer of choice te worden.’

> Wat zijn die langetermijneffecten van employer branding?

‘Mensen die engaged zijn leveren dus organisatiesucces op. Maar ze zorgen er ook voor dat je in de toekomst makkelijker gaat werven. Een authentieker geluid dan dat van een trotse medewerker bestaat natuurlijk niet. Ambassadeurschap en referral zijn dan ook altijd onderdeel van onze langetermijnstrategie.

‘Een authentieker geluid dan dat van een trotse medewerker bestaat natuurlijk niet’

Employability en employer branding worden nog wel eens als aparte doelen gezien. In onze beleving horen ze bij elkaar. Hoe beter je omgaat met je ‘zittende’ medewerkers – wat overigens een vreemde term is, als we mensen juist in beweging willen brengen, maar dat terzijde – hoe innovatiever en productiever medewerkers worden. We zien zoveel talent in organisaties en zoveel ideeën. Hoe meer je de trots van deze medewerkers stimuleert en hen de ruimte biedt, hoe meer ze geneigd zijn om in actie te komen.’

steam abn amro employer branding

Beeld uit de campagne voor ABN Amro. Sweere: ‘Hier stond het employer brand in het teken van dialoog. Op de externe markt vroegen we kandidaten zich uit te spreken over werken bij een bank (“Vertel”). Intern stimuleerden we medewerkers hun carrièredromen te delen op het online employability-platform ‘Uitgesproken talent’.

> Hoe pak je zoiets in de praktijk aan?

‘Heel concreet: we beginnen altijd met gesprekken met directie, HR, recruitment en medewerkers, om die ‘ziel’ van de organisatie zelf te ontdekken. Hoe beter we een organisatie begrijpen, hoe meer we voor ze kunnen betekenen. Daarom is Steam ook een bureau van de langetermijnrelatie.

‘Wat ons betreft benutten we de kracht van employer branding in de hele journey van in-, door- en uitstroom’

We worden in eerste instantie vaak ingehuurd als de wervingsnood op korte termijn hoog is. En daar helpen we uiteraard graag mee. Maar we willen altijd een stapje verder. Als bureau zijn we de strategisch creatieve partner. Wat ons betreft houdt dat in dat we ons niet alleen inzetten om voldoende aanwas aan te leveren, maar benutten we de kracht van sterke employer-branding-communicatie in de hele journey van in-, door- en uitstroom.’

steam centric

Beeld uit de campagne die Steam maakte voor Centric. Sweere: ‘Hier ontwikkelden we het Craft-groeiprogramma voor IT’ers, een programma met onder meer coaches, experts en events, dat volledig wordt gedragen door Centric-medewerkers. Met als doel om IT’ers binnen en buiten Centric te laten groeien als professional en te laten groeien in hun carrière. En zo behoud en werving te stimuleren.’

webinarsMeer weten over de employer branding-visie van Steam?

Volg dan maandag 24 september het webinar van Annemieke. Zij vertelt je daarin hoe je van employer branding meer dan werving kunt maken. Dit webinar is onderdeel van de Webinar Week, waarin 25 gratis webinars worden aangeboden.

Beeld boven: bewerking van een beeld uit een campagne die Steam maakte voor het UMC Utrecht

Hoe goed zijn de assessments die analyseren wat je op sociale media doet?

Ons gedrag op sociale media verraadt veel over onze persoonlijkheid. Is dat ook bruikbaar bij voorspellende assessments, dus: of een baan bij jou past of niet? Eerste testen lijken wel die kant op te wijzen.

2016-12-09 hrexaminer eab bio photo tom janz full.jpgEen assessment, dat was vroeger iets waar je wel een dag voor kon uittrekken. Pas dan kon je – onderbouwd – iets zeggen over de persoonlijke vaardigheden en kenmerken van een kandidaat, zo was het idee.

Tegenwoordig zijn er allerlei partijen die dat oude gebruik proberen te ontwrichten. Met meestal korte, online tests, vaak in de vorm van een of meerdere spelletjes, proberen ze het gedrag van kandidaten veel sneller in kaart te brengen.

Maar het kan nog veel sneller, stelt Tom Janz, zelf jarenlang betrokken bij verschillende tests en nu verbonden aan DeepSense, een tool die de assessment-tijd voor de kandidaat zelfs helemaal tot 0 terugbrengt. Hoe? Door niet langer online vragenlijsten of spelletjes rond te sturen, maar in plaats daarvan automatisch de sociale media van kandidaten te analyseren. En ook dat is behoorlijk voorspellend, zegt hij.

Afhaken tijdens de test komt zelden voor

Om tot die conclusie te komen, verwijst hij eerst naar recent onderzoek dat keek hoe snel kandidaten afhaken bij een assessment. De onderzoekers bestudeerden daarvoor ruim 222.000 assessment en 69 testsystemen. Hun conclusie: afhaken gebeurt veel minder snel als vaak gedacht. Kandidaten die eenmaal aan een assessment beginnen, maken die test ook meestal af. Hoe lang er ook maar voor staat.

Afhaken tíjdens de test? Het komt zelden voor. Sterker nog, na 20 minuten geldt zelfs: hoe langer de test, hoe hoger het invulpercentage. De les: je hoeft niet echt bang te zijn voor de lengte van de test, hooguit over hoe je mensen eraan laat beginnen.

Wie laat je zo’n lange test invullen?

Maar daar speelt dus wel meteen de vraag: wie laat je allemaal zo’n lange test invullen? De laatste paar kandidaten die je na een gesprekkenronde bij wijze van spreken al een aanbod onder de neus wil schuiven? Of íedere sollicitant? Laten we voor het gemak zeggen: de 50 tot soms wel 200 vroege kandidaten die aangeven de vacature wel te zien zitten?

Weinig verwonderlijk dat deze mensen meestal weinig zin hebben in een ellenlange vragenlijst. Ze weten zelf immers ook wel dat het waarschijnlijk nergens toe zal leiden. Waarom zouden ze daar zoveel tijd in steken?

Weinig verwonderlijk dat vroege kandidaten weinig zin hebben in een ellenlange vragenlijst

Daarom worden in dit stadium van het recruitmentproces meestal veel kortere tests ingezet. Dat gaat dan meestal om relatief goedkope, online, en vaak ook gewoon leuke assessments. Daar willen kandidaten immers vaak nog wel tijd voor vrijmaken.

Denk aan de games van Pymetrics, de fotokeuzetest van Traitify of de video-interviews en breintestjes van HireVUE. Of, in Nederland, aan de tests van BrainsFirst, Harver of PlaytoWork, om er maar een paar te noemen.

Hoe voorspellend zijn die korte tests?

Maar hoe voorspellend zijn zulke tests nou precies? Janz zegt dat daar nog veel onderzoek naar nodig is. Maar als kandidaten een korte selectietest zouden prefereren boven een lange vragenlijst, waarom dan geen test doen die hen helemaal geen tijd kost? Wat als je in plaats daarvan kijkt naar wat al online over een kandidaat bekend is?

Volgens Janz heeft wetenschappelijk onderzoek al laten zien dat de informatie die mensen posten in tweets of elders op sociale media veel kan verraden over hun belangrijkste persoonlijke kenmerken.

Uit onderzoek blijkt dat wat mensen posten op sociale media veel verraadt over hun persoonlijkheid

Er zijn al verschillende tools die de sociale-media-uitingen van mensen verzamelen en analyseren, en daaruit vervolgens scores op persoonlijkheid presenteren. Denk aan Crystal Knows, of Receptiviti of DeepSense, een tool waar de auteur zelf aan verbonden is.

De eerste tool, Crystal Knows, rapporteert meestal over de vier zogenoemde DISC-dimensies, DeepSense geeft daarnaast ook nog een score op wat de Big Five heet, en dimensies als ‘Actie-orientatie’, ‘Behoefte aan autonomie’, ‘Leervaardigheid’ en ‘Teamwork’.

Wat zegt een analyse van je tweets eigenlijk?

Hoe voorspellend is dat precies over de prestaties van een kandidaat? Ook dat is nog niet kristalhelder, geeft Janz meteen toe. Wel deed DeepSense alvast een kleine steekproef van 10 mensen. De scores die uit de sociale-media-analyse kwamen werden vervolgens vergeleken met die van externen die dezelfde kenmerken bij mensen evalueerden.

Daaruit bleek in elk geval al een behoorlijke overlap, aldus Janz. Met name kenmerken als ‘attitude & outlook‘ (= positief blijven, ook als een oplossing moeilijk lijkt), ‘general behavior‘ (=vriendelijkheid, goede omgangsvormen) en teamwork lijken behoorlijk goed uit uitingen op sociale media af te lezen.

2018-09-03-hrexaminer-photo-img-tom-janz-article-deepsense-ai-scores-picture1-544x383px

Natuurlijk, de steekproef is heel klein. En er zijn ook veel kenmerken waarbij het oordeel uit sociale media en het oordeel van externen niet of nauwelijks lijken te correleren. Daarom werkt DeepSense nu ook aan een uitgebreider experiment, aldus Janz.

Wat zal de winnaar zijn?

Maar de vraag die deze techniek opwerpt is eigenlijk een andere. En die gaat uiteindelijk over de toekomst van preselectie. Zullen we straks bij elke kandidaat automatisch een ‘assessment-rapport’ krijgen, op basis van diens gedrag op sociale media? En wat is dat dan waard? En zullen we onze kandidaten dan nog wel (korte, al dan niet gamified) assessment-tests voorleggen? Waar ligt de balans tussen wat we van onze sollicitanten willen vragen, en wat het daadwerkelijk oplevert om een beter overwogen keuze te kunnen maken?

Krijgen we straks van elke kandidaat een ‘assessment-rapport’, op basis van diens sociale media?

Interessante vragen allemaal. Maar één ding is zeker: welke assessments straks ook zullen winnen, het gaat hoe dan ook (véél) meer voorspellende informatie opleveren dan alleen het cv, zoals we dat nu nog kennen. En het gaat ook sowieso korter en sneller zijn dan de ellenlange assessments waar we kandidaten nu nog vaak aan onderwerpen. Dat kan de kandidaatervaring alleen maar beter maken, net als de uiteindelijke selectie. Of, zoals Janz het zegt: it won’t be boring.

Lees ook:

Meer weten over nieuwe assessments?

Op dinsdag 25 september wordt het eerste Assessment Tech Event in Nederland georganiseerd, dat helemaal in het teken staat van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van e-assessments. Met onder meer: de lancering van het eerste VR-assessment van Nederland.

Of bekijk een korte video over DeepSense van Frrole:

https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&v=iIAAdPZKgDM

Hoe maak je van je Sjaak Afhaak een Sjaan Haakaan?

Stel: kandidaten komen massaal naar jouw vacature toe. Super! Toch komen er niet voldoende sollicitaties uit… Een klassiek geval van Sjaak Afhaak. Wat kun je daaraan doen?

deborah hempenius webinarweek sjaak afhaak Op donderdag 27 september vertelt Deborah Hempenius (RecruitNow) in haar webinar tijdens de Webinar Week welke quick fixes er zijn en wat jouw volgende stap kan worden om van Sjaak Afhaak een Sjaan Haak-Aan te maken. Ze geeft hier alvast een vooruitblik.

> Wanneer is een kandidaat een Sjaak Afhaak?

“Sjaak Afhaak is iemand die jouw vacature heeft gevonden en besluit om te solliciteren. Maar die sollicitatie komt er nooit. Want eenmaal in de sollicitatiefunnel zijn er nog volop afhaakmomenten. Werkt de website wel naar behoren? Of zijn er doodlopende call-to-action-buttons en verwarrende foutmeldingen? Wordt de drempel om te solliciteren niet onnodig verhoogd? Kortom: je kunt een heel goede campagne en een aantrekkelijke werken-bij-site hebben, maar als het sollicitatieproces niet optimaal is, blijven de conversies achter. Zonde!”

> Hoe kan het dat het zo vaak misgaat?

“We merken dat veel bedrijven wel inzicht in hun data willen, maar hieraan in de praktijk te weinig aandacht besteden. Of ze weten simpelweg niet waar ze naar moeten kijken. En als je niet weet dát er iets misgaat, weet je al helemaal niet wat je eraan kunt doen.”

‘Een simpele eerste stap: solliciteer zelf eens op je vacatures’

“Een simpele eerste stap: solliciteer zelf eens op je vacatures. Hoe logisch is het proces, hoeveel kliks heb je nodig, welke informatie moet je geven? De volgende stap kan zijn om meer uit Google Analytics te halen. Zijn de bedankpagina’s van elke vacature uniek en ingesteld als doel? Dan kun je zien hoeveel verkeer er naar een vacature toekomt, en hoeveel bezoekers dan ook echt solliciteren. Daarnaast bestaan er allerlei tools waarmee je kunt zien wat bezoekers op de pagina doen, hoe ver ze scrollen, welke velden ze invullen en op welk punt ze afhaken.”

> Wat kan er beter aan de Candidate Experience van het gemiddelde werving- & selectiebureau?

“Met name je verplaatsen in de doelgroep wordt vaak vergeten. We zitten in een kandidatenmarkt en bedrijven vechten om arbeidskrachten. Het is dan ook meer dan ooit van belang dat je weet wat jouw doelgroep belangrijk vindt, wat ze zoeken en wat hun voorwaarden zijn.”

‘Je moet de doelgroep begrijpen om die vertaalslag te maken: op inhoud, maar ook op hoe het sollicitatieproces moet zijn.’

Een baan met onregelmatige tijden kan de ene persoon als een pluspunt ervaren; de ander juist als een minpunt. Je moet de doelgroep begrijpen om die vertaalslag te maken: op inhoud, maar ook op hoe het sollicitatieproces moet zijn. Want de één vindt het geen enkel probleem om 20 vragen te beantwoorden, terwijl een ander het liefst alleen zijn telefoonnummer achterlaat.”

> Kun je voorbeelden noemen?

“We weten bijvoorbeeld dat millennials gemiddeld 5 uur per dag hun smartphone gebruiken. Voor deze generatie kun je de sollicitatiedrempel verlagen door hen de mogelijkheid te geven contact op te nemen via WhatsApp. Bij een specifieke functie als ‘elektromonteurs’ hebben wij A/B-testen uitgevoerd. Een formulier met een vraag naar cv én motivatiebrief en een formulier met alleen de vraag naar voornaam en telefoonnummer. Drie keer raden waar het resultaat beter was. Zo heeft elke doelgroep zijn eigen benadering nodig.”

> Hoe verandert straks het sollicitatieproces, denk je?

“Dat is helemaal afhankelijk van de economie waarin we op dat moment verkeren. Met de arbeidskrapte van nu zie je dat bedrijven alles op alles moeten zetten om potentiële kandidaten te bereiken, inspireren, verleiden en uiteindelijk te converteren. Drempels moeten lager, employer branding is niet langer een nice-to-have maar een must-have en voor de opbouw van een vacature geldt niet langer ‘one-size-fits-all’. De vraag is simpel: aan welke knoppen ga jij draaien om ‘Sjaak Afhaak’ te voorkomen?”

webinarsMeer tips over hoe je Sjaak Afhaak voorkomt? Volg het gratis webinar

In haar webinar op donderdag 27 september deelt Deborah de ‘quick fixes’ én vertelt ze welke nieuwe ontwikkelingen je kunt inzetten om meer sollicitaties te realiseren. Meld je aan voor haar webinar. Of voor een van de andere 24 webinars »

Kijk hier het webinar terug:

Of bekijk een eerdere video van Deborah:

Of lees meer:

Koen Roozen: ‘Recruiters zijn te veel snackverslaafd’

Recruiters zijn snackverslaafd. Ze moeten juist wat meer op lange termijn kijken en écht leren koken, betoogt Koen Roozen, een van de sprekers tijdens de Webinar Week.

koen roozen over snackverslaafdSnackverslaafd? ‘Ja, recruiters zijn vaak te veel op zoek naar snelle, makkelijke oplossingen voor complexe problemen. Ik geloof zelf meer in goed nadenken over de gezonde samenstelling van een maaltijd. De Febo vult ook wel, maar je wordt er dik van en je leert nog steeds niet echt koken (dus weet niet echt waar je mee bezig bent).’

Geen blad voor de mond

Koen Roozen neemt bepaald geen blad voor de mond als het om recruitment gaat. De directeur van het HetRecruitingKantoor is woensdag 26 september dagvoorzitter in de Webinar Week. Zelf geeft hij het openingswebinar van die dag. Daarin zal hij onder meer vertellen hoe je volgens hem van die snackverslaving kunt afkomen en meer strategisch aan werving en selectie kunt bouwen.

‘Als je als recruiter onbereikbaar bent, dan gaat het in de basis fout’

Heel moeilijk is dat overigens niet, zegt hij. ‘De basis van het vak verandert niet zoveel. We praten veel over technologie, maar waar het nog steeds om gaat is toch de kandidaat leren kennen, goed communiceren en je afspraken nakomen. Als je als recruiter onbereikbaar bent, dan kun je nog zoveel technologie inzetten, maar dan gaat het in de basis fout.’

Recruitment is ‘topsport’

Hij snapt het wel, hoor, die voorliefde voor de snelle snack. Recruitment is op dit moment ‘topsport’, weet Roozen. ‘Kandidaten hebben veel mogelijkheden, de werkdruk is hoog, je moet veel moeite doen om aan kandidaten te komen. En ook aan goede recruiters komen is lastig. En dat terwijl het aantal vacatures op recordhoogte staat.’

‘Als je de kandidaat niet scherp hebt, heeft de rest ook niet zoveel zin’

Dat betekent dus dat snel scoren belangrijk is. Maar, benadrukt hij, dat snel willen scoren betekent nog niet dat het slim is om maar vaak voor fastfood te kiezen. Sterker nog: het gaat hem om ‘vullen’ versus ‘voeden’. Juist nu moet een recruiter volgens hem topfit zijn. ‘Je moet scherp krijgen: wie is de kandidaat? Hoe herken je hem of haar? Waar zit hij of zij? Dan kun je praten over lean, agile, scrum, candidate journeys, noem al die mooie, hippe termen maar op. Maar als je de kandidaat niet scherp hebt, dan heeft de rest ook niet zoveel zin.’

De ‘schijf van vijf’ van recruitment

Elke dag een kwartiertje nadenken: hoe kun je het slimmer doen? Dat is volgens Roozen al een goed begin. ‘Dan kom je al een heel eind in verbetering van je aanpak.’ Om je daarbij te helpen, zal hij tijdens het webinar onder meer zijn ‘schijf van vijf’ van recruitment presenteren:

  1. Een professionele werkrelatie met stakeholders
  2. Een gezonde workload
  3. Een intrinsieke motivatie voor het vak
  4. De juiste tooling en infrastructuur
  5. Weerbaarheid, zelfinzicht, doortastendheid

Sauzen uit een pakje? Niet the real thing

Aan de hand van een casus wil hij duidelijk maken waarop te letten om niet snackverslaafd te worden. Daarbij zal hij het hebben over zaken als het ‘first time right-principe’, over koers houden en nee kunnen zeggen, en over het schrappen van alle onnodige stappen in het proces. Goed leren koken dus, om in de voedingsmetafoor te blijven.

‘technologie gaat jouw recruitmentprobleem niet voor je oplossen’

‘Sauzen uit een pakje, dat is nooit the real thing‘, zegt hij. ‘Daarom gaat technologie het recruitmentprobleem ook niet voor je oplossen. Daar zul je zelf aan moeten werken. Door bijvoorbeeld duidelijke afspraken te maken met alle betrokkenen, door voorbij de hypes te kijken en door de zaag scherp te houden door je vakkennis te blijven bijspijkeren. Alleen zo kun je voorkomen dat je geen kandidaten meer kunt vinden, of dat ze niet komen opdagen of op het laatste moment afhaken.’

webinarsMeer weten?

Benieuwd naar de aanpak en ideeën van Koen Roozen? Kijk hieronder zijn webinar van woensdag 25 september terug…

Foto boven

 

Richard Berwald: Interim Technologie Recruiter

Oude situatie

Oude functie: Executive Search Consultant
Oude werkgever: Search It Recruitment

Nieuwe situatie

Nieuwe functie: Interim Technologie Recruiter
Nieuwe werkgever: Booking.com

Ingangsdatum : Juli 2018

Ik zal ga mij komende tijd focussen op de ondersteuning van het recruitmentteam binnen Booking.com. Voornaamste werkzaamheden zullen bestaan uit sourcing en recruitment van SRE profielen wereldwijd.

De rubriek ‘Baanwisselaars’ wordt mogelijk gemaakt door de Leergang Recruitment Basic en Leergang Recruitment Advanced van de Academie voor Arbeidsmarktcommunicatie

In vacatures gaat het gevraagde opleidingsniveau plots opvallend omlaag

Opvallende trend in vacatures: terwijl in Nederland het gemiddelde opleidingsniveau nog altijd stijgt, stellen werkgevers juist hun eisen steeds meer naar beneden bij.

Waar het marktaandeel van vacatures voor hoger opgeleiden daalt, neemt aan de andere kant het deel sterk toe dat een mbo-opleiding als minimum stelt. De vraag naar mbo-opgeleid personeel lag in het tweede kwartaal van 2018 liefst 13 procent hoger dan in 2014, blijkt uit een analyse van Jobdigger over online gepubliceerde vacatures. Het marktaandeel van hbo-vacatures ligt nu 9 procent láger dan in 2014, de vraag naar academisch geschoold personeel zo’n 6 procent.

mbo

‘De krapte is groot’

De trend in het gevraagde minimale opleidingsniveau laat volgens de onderzoekers zien ‘hoe groot de krapte op de arbeidsmarkt is en hoe bepaalde sectoren al jaren kampen met grote tekorten aan gekwalificeerd personeel’. Vooral in de sectoren industrie, techniek en logistiek blijft de vraag naar vakmensen met een mbo-niveau hoog, zo blijkt ook uit het rapport over moeilijk vervulbare vacatures dat het UWV publiceerde.

Nauwelijks verschuivingen in top-10

In de meest gevraagde beroepen zijn nauwelijks grote verschuivingen te zien. De afgelopen vijf jaar staan functies als chauffeur, logistiek medewerker, productiemedewerker, service- en elektromonteur, verkoopmedewerker en verzorgende IG steevast in de top-10 van meest gevraagde beroepen op mbo-niveau.

cbs opleidingsniveau

De opmars van de vacatures voor mbo’ers is ook te verklaren uit het idee dat voor zulke banen in het verleden mogelijk minder vaak online werd geadverteerd. De trend lijkt in elk geval nu beter de volledige arbeidsmarkt te weerspiegelen. In Nederland heeft ongeveer 30 procent van de beroepsbevolking een hbo-opleiding (of hoger), 40 procent heeft mbo (of gelijkwaardig).

Lees ook:

Met nieuwe kleding op catwalk trapt ambulancezorg arbeidsmarktcampagne af

Met de presentatie van nieuwe kleding op een heuse catwalk, is de ambulancezorg vorige week gestart met een nieuwe arbeidsmarktcampagne, die de slogan ‘Elke dag een nieuwe uitdaging’ meekreeg.

De nieuwe ambulancetenues werden vorige week gepresenteerd in het bijzijn van ruim 400 mensen onder wie minister Bruins (VWS). Ambulanceprofessionals showden de kleding op een heuse catwalk. “De nieuwe kleding draagt op een positieve manier bij aan de aantrekkelijkheid van het vak”, aldus Han Noten, voorzitter Ambulancezorg Nederland (AZN).

Start arbeidsmarktcampagne

De kledingpresentatie vond plaats tijdens de aftrap van de nieuwe arbeidsmarktcampagne voor de ambulancezorg. Die campagne moet een vervolg worden op de campagne ‘De mensen van de ambulance‘, die nu alweer een paar jaar loopt. “Wij willen ook in de toekomst tijdige en goede ambulancezorg kunnen verlenen aan patiënten”, vertelt Noten. “We gaan niet zitten wachten op sollicitanten, maar nemen zelf het heft in handen door te laten zien hoe mooi het vak van ambulancezorgverleners is. De campagne draagt dus op een positieve manier bij aan de aantrekkelijkheid van het vak en de nieuwe kleding hoort daarbij.”

Lees ook:

Aurelien Arnoux (Booking.com): ‘Je moet altijd A/B-testen, ook in recruitment’

Van letterlijk over de héle wereld haalt Booking.com zijn engineers naar Amsterdam. Dat proces is al bijna net zo grondig uitgewerkt als dat van een boeking op de site. Een kijkje in de keuken.

Het is in deze tijd al lastig genoeg om één goede engineer te vinden, zegt Aurelien Arnoux, morgen een van de sprekers op Talent Acquisition Live. Maar wat als je er enkele honderden moet vinden, zoals het team van meer dan 30 recruiters afgelopen jaar bij Booking.com heeft gedaan? ‘Dat is misschien wel enkele honderden keer zo moeilijk’, zegt hij.

Bijna altijd gesourcet

Want de grootste reissite ter wereld mag misschien wel zo’n enkele honderdduizenden sollicitaties per jaar ontvangen, op allerlei functies, goede techneuten zijn ook voor hen nog altijd héél schaars. En die worden dus ook bijna altijd – door de eigen recruiters – gesourcet, zegt Arnoux, Fransman van geboorte, die na een tijd als recruiter in Londen te hebben gewerkt sinds een jaar in Amsterdam is neergestreken.

voordat de finale keus gemaakt wordt, worden alle kandidaten voor drie dagen naar Amsterdam overgevlogen

En bij dat sourcen gaat Booking.com bepaald niet over één nacht ijs. Zo is er een streng screeningsproces, met onder meer online coding-testen, en een telefonisch interview. De kandidaten die daaruit overblijven, staat overigens wel iets moois te wachten. Waar ze ook vandaan komen, ze worden voordat de finale keus gemaakt wordt allemaal voor drie dagen naar Amsterdam overgevlogen. Daar krijgen ze onder meer een sollicitatiegesprek van 3 uur, met directe feedback van de selectiecommissie erna. Maar ze krijgen dus ook de kans om een paar dagen de stad te ‘proeven’, om te kijken of verhuizing hierheen hen aantrekkelijk lijkt.

Op zoek naar de hidden gems

Arnoux is specifiek verantwoordelijk voor de werving van de zogeheten site reliability engineer experts. Het gaat er daarbij echt om de hidden gems te vinden, zegt hij. Want zulke experts zijn dun gezaaid. Zelfs als de hele wereld je zoekgebied is. ‘Dus heb je data nodig, en insights‘, zegt hij.

‘Het is niet eerlijk om mensen naar Amsterdam te halen als we niet 100% overtuigd van ze zijn’

Booking sourcet daarbij ongeveer 50 keer zoveel mensen als de uiteindelijke behoefte is, zegt Arnoux. Onder meer HackerRank helpt om vervolgens een eerste selectie te maken. Maar hoe goed je dat hele proces van preselectie ook doet, uiteindelijk is toch het finale sollicitatiegesprek nog echt beslissend, stelt hij. ‘Het zou niet eerlijk zijn van ons om mensen helemaal naar Amsterdam te laten emigreren als we er niet 100% van overtuigd zijn dat ze voor langere tijd aan ons verbonden zullen blijven. Daarom leggen we de lat ook zo hoog. We hebben ook niet de capaciteit om mensen binnen te brengen die onder niveau presteren.’

Cultuur als belangrijk aspect

In de selectie is ook cultuur een belangrijk aspect, zegt Arnoux. Nederland kent een relatief platte organisatiestructuur, je moet hier bereid zijn feedback te geven én te ontvangen, voor hiërarchie en afwachten is weinig plaats. Daar moet je wel tegen kunnen en mee kunnen omgaan, zegt de recruiter. ‘We hebben duidelijke waarden. Mensen moeten wel in die Booking-cultuur passen.’ Al voegt hij ook direct toe niet alléén op cultural fit te selecteren. ‘Dat zou niet goed zijn voor onze diversiteit’, zegt hij.

‘Problem solvers, die niet bang zijn om te falen, met oog voor detail, die doen het bij ons meestal goed’

En diversiteit in geslacht, achtergrond en afkomst is juist waar hij wel naar streeft. Bij de inmiddels 14 Amsterdamse kantoren van Booking.com werken bijvoorbeeld meer dan 100 nationaliteiten. Daarom is ‘kunnen samenwerken’ wel een van de vaardigheden waar Arnoux in de selectie streng op let. ‘Dat betekent niet dat je per se extravert hoeft te zijn, maar wel dat je goede communicatieve vaardigheden moet kunnen laten zien.’ Andere vaardigheden die gebleken goede prestatievoorspellers zijn? Arnoux lepelt ze snel op: ‘We zien dat mensen die data driven zijn het hier goed doen. Problem solvers, die niet bang zijn om te falen, met oog voor detail.’

Bijna alles in Amsterdam

Booking.com kiest ervoor álle software in huis te ontwikkelen en te onderhouden. Dus geen IT-partijen in al dan niet verre buitenlanden, en ook geen opdeling in verschillende externe klussen, maar bijna alles en iedereen naar Amsterdam halen om daar samen te werken aan het beste product. Op twee gespecialiseerde teams in Tel Aviv en Sjanghai na. Die aanpak levert het beste resultaat op, zo is de ervaring. En die ervaring is tot nu toe ook behoorlijk succesvol gebleken. ‘Zo houden we alles in control‘, zegt Arnoux. ‘We hebben dan ook geen gedoe met verschillende tijdzones, en kunnen eventuele problemen snel met elkaar oplossen.’

‘Door alles in eigen huis te doen, kunnen we eventuele problemen snel met elkaar oplossen’

De goedkoopste oplossing is het mogelijk niet, maar wel de best renderende, merkt ook Arnoux. Alleen: dan moet je dus wel al die mensen naar Amsterdam zien te krijgen, en ze daar ook nog behoorlijk zien onder te brengen. Niet gek dus dat hij ook zegt nog recruiters te zoeken. ‘Dus ben je nieuwsgierig, data driven, empathisch en heb je oog voor detail, laat het me even weten’, zegt hij met een glimlach. Waar je dan terecht kunt komen? In een ‘geoliede recruitmentmachine’, aldus Arnoux. ‘Bijna zoals een intern werving- en selectiebureau, alleen dan met meer nadruk op de candidate experience, en hyper gericht op metrics en conversions.’

Altijd A/B-testen

En wat ze ook doen, A/B-testen speelt altijd een rol, aldus Arnoux. ‘We willen hier altijd veel nieuwe dingen proberen. Try and fail quickly. En dan kijken wat het beste werkt.’ Dat geldt in de verbetering van de overnachtingsboekingsite, maar net zo goed voor recruitment, zegt hij. ‘Daarom werken we hier ook altijd aan verschillende projecten tegelijkertijd.’

Want net als de software-ontwikkeling doen ze ook het recruitment zoveel mogelijk in eigen beheer, in eigen huis. Ook als het erom gaat developers in bijvoorbeeld Azië te vinden. ‘Heel soms, als het gaat om echte niche profielen of landen waarnaartoe we uitbreiden, willen we daarvoor wel een bureau inschakelen. Maar dat gebeurt echt zelden. Zeker als het gaat over de volumes waarover wij het hier hebben, kun je recruitment volgens mij echt beter in eigen huis houden.’

ta live aurelien arnouxMeer weten?

Weten hoe Arnoux in 1 jaar zoveel Site Reliability Engineers wist aan te trekken? Hij vertelt het donderdag 20 september in Amsterdam, op Talent Acquisition Live.

Lees meer over Talent Acquisition Live:

Of kijk de video:

Tricky sollicitatievragen? Ze voorspellen niets, behalve het sadisme van de interviewer

Tricky sollicitatievragen? Brainteasers? Ze zeggen niets over de kandidaat, maar meer over – vooral – het narcisme en sadisme van de recruiter die ze stelt, blijkt uit nieuw onderzoek.

Hoeveel pingpongballen passen er in een jumbojet? Hoe lang duurt het om elk raam in Londen te wassen? En hoeveel boeken verschijnen elk jaar? Vragen die nog steeds worden gesteld in sommige sollicitatiegesprekken, vooral bedoeld om de kandidaat uit z’n tent te lokken en – zoals verondersteld – het ‘probleemoplossend vermogen’ te testen. Maar de voorspellende waarde van zulke brainteasers is onzin, blijkt uit nieuw onderzoek, gepubliceerd in Applied Psychology.

Brainteasers verraden weinig’

Sterker nog: ‘Zulke brainteasers verraden weinig over de persoonlijkheid en intelligentie van de kandidaat, maar vooral veel over het karakter van degene die de vragen stelt’, aldus Scott Highhouse, hoogleraar aan Bowling Green State University en co-auteur van de studie. Google is een van de bekendste bedrijven die jarenlang zulke moeilijke vragen aan sollicitanten stelde, maar is daar al een paar jaar mee gestopt, juist ook omdat zulke vragen vooral gemeen blijken te zijn, in plaats van voorspellend.

Drie soorten vragen onderzocht

Om tot hun conclusie te komen, gaven de onderzoekers aan 736 volwassenen verschillende sollicitatievragen om te stellen. Daaruit konden ze drie soorten kiezen: traditionele vragen (‘Kun je goed luisteren?’), gedragsvragen (‘Vertel eens over wat je deed toen je laatst een fout maakte’) en de brainteasers. Vervolgens kregen deze proefpersonen ook allemaal een persoonlijkheidstest in te vullen.

‘Ook mensen die zeggen te geloven in het belang van intuïtie, geven kandidaten graag brainteasers’

Uit de analyse die volgde bleek dat vooral degenen die goed scoorden op ‘narcisme’ en ‘sadisme’ een voorkeur aan de dag legden voor de tricky vragen. Opvallend: het waren niet alleen sadisten, maar ook mensen die zeiden te geloven in het belang van intuïtie die graag zulke selectievragen stelden.

‘Loop maar weg bij zo’n vraag’

Een tweede experiment in het onderzoek liet zien dat het gebruik van brainteasers verraadt dat zulke interviewers zich niet kunnen inleven in het perspectief van de kandidaat. Genoeg redenen om met zulke vragen te stoppen dus. De onderzoekers raden kandidaten zelfs aan om weg te lopen zodra een recruiter zo’n tricky vraag stelt. ‘Je kunt je sollicitanten beter op een gestructureerde manier vragen hoe ze met een hypothetische situatie omgaan. Dat zegt veel meer over hoe goed ze zullen presteren dan of ze al dan niet een raadseltje kunnen oplossen.’

Lees ook:

Karen Azulai: ‘Als het om AI gaat, moeten recruiters nú wakker worden’

Het is hoog tijd dat recruiters wakker worden als het om AI gaat, zegt Karen Azulai. De voorbeelden mogen nu nog schaars zijn, het komt er wel degelijk aan, waarschuwt ze.

karen azulaiKunstmatige intelligentie in recruitment? Op congressen mag volop over de mogelijkheden verteld worden, maar in de praktijk zijn de (succesvolle) voorbeelden nog steeds (zéér) schaars. Dat merkte bijvoorbeeld TRU-oprichter Bill Boorman recent ook nog op.

En ook Karen Azulai (foto) wil dat best beamen. Maar tegelijk moeten recruiters niet denken dat AI een hype is die wel weer overwaait, waarschuwt ze. ‘Als je nu niet handelt, loop je het risico dat je op een dag wakker wordt en je realiseert dat je te laat bent.’

Azulai is een bekend wereldwijd sourcer. Ze is ook de oprichter van everythingsourcing.com en hoofdredacteur en mede-oprichter van HR-techplatform hrtechnation.com. Op 20 september spreekt ze tijdens Talent Acquisition Live over ‘augmented sourcing‘, waarbij kunstmatige intelligentie of AI volgens haar een grote rol gaat spelen. Tijd voor een paar vragen vooraf…

> Wat wil je jouw publiek meegeven?

‘Het doel van mijn bijdrage is om het bewustzijn onder recruiters te vergroten. AI gaat alles veranderen in HR, werving en selectie, en in sourcing. Er mag op dit moment dan nog geen echte AI in recruitment zijn, het komt er wel aan. Dat betekent dat ook jouw baan en jouw werk gaat veranderen. Mijn boodschap is: laat de toekomst jou niet overkomen. Als je relevant wil blijven, moet je een aantal dingen gaan doen. En daar moet je nú mee beginnen.’

> Wat is het dan dat je moet gaan doen?

Disrupt yourself. Jouw werkgever zal je waarschijnlijk geen opleidingen aanbieden om geavanceerde technologieën onder de knie te krijgen (al hoor ik af en toe van bedrijven die dat wel doen). Daarom zul je je zelfdiscipline moeten aanwenden om dingen te leren. Dit is trouwens geen vriendelijke suggestie; dit is een zeer sterke aanbeveling.’

> Wat is er zo ‘augmented’ aan augmented sourcing?

‘Ik bedoel daarmee dat je meer geavanceerde tools moet leren gebruiken, en dat je moet leren al die recruitmenttechnologie toe te passen om sneller en effectiever kandidaten te vinden die passen bij jouw cultuur. Dat is dus meer dan alleen leren hoe boolean werkt .’

> Wat zie je als de trends in recruitment?

‘Het is duidelijk dat er op dit moment nog geen echte AI is in sourcing en recruitment. Maar laat je daardoor niet voor de gek houden. De technologie groeit exponentieel. De komende 20 jaar verandert er meer dan de afgelopen 20 jaar. Het zal bijna zo zijn dat je kunt zeggen dat er tot nu toe niets gebeurd is in werving en selectie.

‘De komende 20 jaar verandert er in recruitment meer dan de afgelopen 20 jaar’

Ik denk dat in de nabije toekomst iedereen zélf kan gaan sourcen en recruiten. Waarom heb je dan eigenlijk nog een gespecialiseerde sourcer of recruiter nodig? Ja, er zal iemand aan het eind van het proces zijn. Misschien is dat iemand van HR, misschien ook niet. Maar het meeste werk zal dus worden geautomatiseerd.’

> Ook in selectie?

‘Ik zie veel gaande in gamification en virtual reality. Dat zal ertoe leiden dat het wervings- en met name het selectieproces veel meer verrijkt wordt met kennis over soft skills, verwacht ik.

‘De vacature zoals we die nu kennen zal denk ik steeds meer verdwijnen’

De vacature zoals we die nu kennen zal denk ik ook steeds meer verdwijnen. Ik zie veel start-ups in HR Tech die goed werk doen in recruitmentmarketing. Ik verwacht dat die op termijn de vacatures zullen vervangen. Ook start-ups die werken aan talentpools zullen daaraan bijdragen, net als wereldwijde marktplaatsen om vraag en aanbod van arbeid aan elkaar te koppelen. Kortom: interessante tijden. En we staan pas aan het begin van de grote verandering.’

"hr tech" amsterdam "ta live" "he innovation"Benieuwd naar Azulai’s hele verhaal?

Benieuwd naar Azulai’s hele verhaal? Schrijf je dan in voor Talent Acquisition Live op 20 september.

Lees meer over Talent Acquisition Live:

Of kijk de video:

Steeds meer kandidaten slaan aanbod toch nog af

Of het nou erom gaat of dat ze de baan toch niet bij hen vinden passen, dat het te weinig betaalt, of te weinig kansen biedt: uit onderzoek blijkt dat steeds meer kandidaten een aanbod uiteindelijk toch afslaan.

Of het in Nederland ook zo is, is voor zover bekend nog niet onderzocht. Maar in Amerika is het afgeslagen aanbod in elk geval wel een behoorlijke trend. Het zijn er in elk geval meer dan een jaar geleden, blijkt uit Amerikaans onderzoek van Express Employment Professionals onder ruim 400 werkgevers.

Ooit aantrekkelijk, nu gemiddeld

‘Wat ooit een aantrekkelijk aanbod leek, is nu vaak niet meer dan gemiddeld’, aldus Bill Stoller, ceo van het onderzoekende bureau. ‘Daarom moeten werkgevers niet bang zijn hun bestaande praktijk te heroverwegen. Het is nu eenmaal een markt waarin de werkzoekenden de dienst uitmaken, en werkgevers moeten zich daaraan zien aan te passen.’

‘Het is nu eenmaal een markt waarin de werkzoekenden de dienst uitmaken’

Collega Daniel Morgan adviseert: ‘Als je een kandidaat echt wil, probeer dan niet te kijken wat het minimum is waarvoor je hem of haar kunt krijgen. Bied meteen je beste aanbod. Veel kandidaten zijn niet met slechts één aanbieding bezig. Ze vergelijken vaak twee of drie opties met elkaar.’

Te lang wachten als boosdoener

Vorig jaar bleek ook al een groeiende trend in kandidaten die een aanbod uiteindelijk toch afslaan. Toen bleek onder meer ‘te lang wachten’ met zo’n aanbod hiervoor een grote boosdoener. Als kandidaten meerdere ijzers in het vuur hebben, kun je dan te laat zijn en achter het net vissen. Ook een slechte kandidaatervaring wordt heel vaak genoemd als reden om uiteindelijk toch niet met een baanaanbod in zee te gaan.

Lees ook: