Voorspellen is lastig, zeker als het de toekomst betreft. Maar waarom zijn we zo weinig bereid te investeren in onze eigen toekomst?
Als vader van twee begrijp ik ouders die zich zorgen maken over de toekomst van hun kinderen. Welke school past het beste bij ze? Welke richting geeft hen het beste uitgangspunt voor een vervolgopleiding? Welke studie moeten ze kiezen?
Niet met achterstand
We willen immers het beste voor onze kinderen en willen ze in ieder geval niet met achterstand op de arbeidsmarkt zetten. Vanzelfsprekend zeggen we daarbij ook nog dat ze wel iets moeten doen dat bij ze past en waar ze gelukkig van worden…
Honderden euro’s
Steeds vaker krijgen we bij Intelligence Group het verzoek van ouders om arbeidsmarktadvies te geven aan kinderen en jongvolwassenen over welke opleiding ze moeten volgen. Ouders zijn soepel bereid enkele honderden euro’s uit te geven om op deze vraag antwoord te krijgen.
Goed nieuws
Voor al die ouders die zich zorgen maken, heb ik echter goed nieuws. Jonge mensen zijn schaars; zeker in de toekomst. Als je kind wil werken heeft hij/zij altijd werk, ga daar maar vanuit. Jeugdwerkloosheid is in Nederland de afgelopen jaren nooit een écht probleem geweest. Alle ontwikkelingen op de arbeidsmarkt bewegen in het voordeel van jonge mensen.
I can > IQ
Dit alles wel onder één voorwaarde: I can > IQ. Oftewel: wat ik kan en wat ik wil is belangrijker dan mijn intelligentie. De zorgen over de toekomst op de arbeidsmarkt gaan niet om onze kinderen. Het is precies andersom: kinderen zouden zich zorgen moeten maken over ons…
De 40-plussers
De kinderen van de arbeidsmarkt? Dat zijn eigenlijk de 40-plussers. Meer ervaren werknemers, zelfs zij die net een transitie- of ontslagvergoeding hebben gekregen, zijn zelden bereid om ook maar 1 euro te investeren in een eigen arbeidsmarktadvies. Ze stellen zichzelf vrijwel nooit de vraag stelt hoe hun toekomstkansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Of hoe de opleidingsbudgetten te gebruiken die werkgevers aanbieden.
Trends keren zich tegen ons
Alles wat wij wel belangrijk vinden voor onze kinderen, vertalen we niet door naar onszelf. Dit hoewel we vaak nog 20 jaar of langer mogen werken, terwijl de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zich tegen ‘ons’ keren.
De bèta’s blijven
Welke opleidingen zijn over 4 jaar courant op de arbeidsmarkt? Een garantie kunnen we niet geven, maar aannemelijk is wel dat iedereen die bèta opgeleid is, nog wel een goede uitgangspositie heeft. Toch kan het ook snel veranderen. Een paar jaar geleden leken fotografen een moeilijke toekomst tegemoet te gaan. Nu weten ze als geen ander videofilmpjes op internet te zetten…
Arbeidsmarkt-APK
Kortom: het is belangrijk om regelmatig een goede arbeidsmarkt-APK te krijgen: een Algemene Periodieke Loopbaankeuring, zoals minister Asscher al heeft geopperd. Daarmee houd je continu zicht op je eigen arbeidsmarktpositie en kun je inspelen op de belangrijkste trends.
3 trends
Drie belangrijke trends ligt ik hieronder kort toe. Dan is meteen duidelijk dat onze kinderen een veel betere uitgangspositie hebben dan wijzelf als 40-plussers. Maar het is gelukkig nog niet te laat…
#1. Flexibiliteit
Van werknemers (en -gevers) vragen we steeds meer flexibiliteit in werktijden, werkuren en in contractvorm. Vandaag geven werkgevers een ‘vast contract’, morgen zit je in een van-werk-naar-werk-traject. Jarenlange loyaliteit tussen werkgever en -nemer wordt een uitzondering. Toch is dat nog wel steeds het kader van veel oudere’ werknemers, vaak ingegeven door hypotheek, pensioen en andere zaken waarvoor een vast contract uitgangspunt is. Jongeren hebben hier minder last van en leven meer volgens: ‘de werkgever mag blij zijn dat ik mijn talent voor hem inzet’; een aantrekkelijke, flexibele houding.
#2. Courantheid
Word je gebeld door werkgevers? Willen ze gebruik maken van je diensten en je talent? Zie je wel eens dat recruiters op je LinkedIn-profiel kijken? Courant zijn op de arbeidsmarkt is: zelfverzekerd je werk doen en je kunnen bewegen op de arbeidsmarkt. Dit is het beste plan B dat je (on)bewust kunt hebben en is makkelijk te realiseren.
De eerste stap is: je opleidingsbudget besteden aan iets dat ‘waarde toevoegt’ aan je CV. Het zijn juiste de jongeren die actief nadenken over hun CV en daarmee bezig zijn. Wanneer was jouw laatste keer? En heb je nog een actueel CV?
#3. Learning agility
De snelheid waarmee mijn kinderen nieuwe technieken omarmen, maakt mij jaloers. Het is het vermogen om te leren en zich aan te passen aan de veranderende omgeving. Maar zonder het weten, zijn we al veel meer meegegroeid met de nieuwe tijd. Denk aan Netflix, de Toon, zonnepanelen op onze huizen, alle apps op onze telefoon. Iets kopen via je mobiel is toch niets nieuws meer?
Dezelfde nieuwsgierigheid in ons werk tonen, veranderingen omarmen, nieuwe software proberen, experimenteren met nieuwe werkmethodes: het zijn vaak de jongeren die dit als eerste in een organisatie doen. Wij als 40-plussers ook? Dat zou wel moeten. Het zet je op voorsprong in plaats van in een passieve, afwachtende houding.
Mijn advies?
Het beste arbeidsmarktadvies dat ik 40-plussers kan geven is: ga in de leer bij je kinderen. Hun nieuwsgierigheid zou ons als ouders ook aantrekkelijk op die arbeidsmarkt moeten laten blijven. En bedenk ook: ‘Goed voorbeeld doet volgen’. Als wij onze kinderen het voorbeeld geven op het gebied van blijven leren, flexibiliteit, eigen regie en aantrekkelijkheid op de arbeidsmarkt, dan optimaliseer je meteen de kansen van je kinderen…
De auteur van dit artikel, Geert-Jan Waasdorp, is 41 en directeur van arbeidsmarktonderzoeker Intelligence Group. Lees meer van hem:
- ‘Recruiters moeten nieuwsgieriger worden’
- Goede kans op arbeidsmarkt voor 49% beroepsbevolking
- Waarom small data vaak beter zijn dan big data?
Foto via Flickr.com